buraya

272‹K‹YÜZYETM‹fi‹K‹NC‹ MEKTÛBBu mektûb, mîr seyyîd Muhibbullah-i Mankpûrîye yaz›lm›fld›r. Îmân-›gayb›n îmân-› flühûdîden üstün oldu¤u ve tevhîd-i flühûdî ile tevhîd-i vücûdîbildirilmekdedir:Önce, Allahü teâlâya hamd ve Resûlüne salât ederim! K›ymetli kardeflimseyyid mîr Muhibbullah! Biliniz ki, Allahü teâlân›n var oldu¤una ve s›-fatlar›na, gaybden, görmeden inananlar, Peygamberlerdir ve onlar›n Eshâb›d›r“aleyhimüssalevâtü vetteslîmât”. Geriye tâm dönmüfl olan Evliyâda, çok az, hem de pek çok az say›da olup, Eshâb-› kirâm gibidirler. Âlimlerve bütün mü’minlerin îmânlar› da, gaybdan îmând›r. (Uzlet), ya’nî yaln›zyafl›yan Velîlerin ve (Iflret) ya’nî insanlar aras›na kar›flm›fl Velîlerinîmânlar› ise, îmân-› flühûdîdir. Iflretde olan tesavvufcular da geriye dönmüfldürler.Fekat, tâm dönmüfl de¤ildirler. Bât›nlar›, yukar›ya bakmakdad›r. Zâhirleri,ya’nî bedenleri halk aras›nda, bât›nlar› ise Hak teâlâ iledir. Bunlar›nîmân›, bunun için, hep îmân-› flühûdîdir. Peygamberler “aleyhimüssalevâtüvetteslîmât” geriye tâm dönmüfllerdir. Zâhirleri ile de, bât›nlar› ilede, insanlar› Allahü teâlâya ça¤›rmakdad›rlar. Bunlar›n îmânlar›, bunun için,gaybden ya’nî görmeden inanmakd›r. Ba’z› kitâblar›mda yaz›l› oldu¤u gibi,geri dönmüfl olmakla birlikde, yukar›ya ba¤l› kalmak bir kusûrdur. Sonavarm›fl olmamakd›r. Tâm olarak geri gelmek, en sona varm›fl olma¤› gösterir.Tesavvufcular, iki tarafa da ba¤l› kalma¤› üstünlük san›yorlar. Teflbîhile tenzîhi kendinde topl›yanlar› yüksek biliyorlar. Fârisî m›sra’ tercemesi:Onlar, onlard›r, ben de böyleyim yâ Rab!Peygamberler “aleyhimüssalevâtü vetteslîmât” da’vet makâm›ndan ayr›l›pda, bâkî olan âh›ret âlemine girince ve geri dönmekle yapd›klar› vazîfeleritemâm olunca, (Refîk-ul-a’lâ) diyerek, tâm olarak Allahü teâlâyadönerler. Yak›nl›k mertebelerinde ilerlerler. Arabî beyt tercemesi:Ni’mete kavuflanlara âfiyet olsun,Zevall› âfl›k, birkaç damla ile doysun!Bu fakîre göre “kaddesallahü teâlâ sirrehül’azîz” üstünlük, yükselirkençoklu¤un [mahlûklar›n] hepsini unutmakd›r. Hattâ, Allahü teâlân›n ismlerinive s›fatlar›n› da unutmakd›r. Bât›n›n, Allahü teâlân›n zât›ndan baflkabirfleyi görmemesidir. Sonra, olan olur. Geri inerken de, yaln›z çoklu¤u görmekdir.Her mü’min gibi, o da mahlûklardan baflka birfley görmemelidir.‹bâdet etmekden ve insanlar› Allahü teâlâya inanma¤a ve emrlerine uyma-¤a ça¤›rmakdan baflka birfleyle u¤raflmamakd›r. Bu da’vet iflini bitirip, bufânî âlemden ayr›l›nca, bütün bütün Allahü teâlâya dönmekdir. Îmân-›gaybden kurtulup, îmân-› flühûdîye kavuflmakd›r. ‹flitdiklerini önünde bulmakd›r.Bu, Allahü teâlân›n öyle bir ni’metidir ki, ancak diledi¤ine verir.Onun ihsânlar› pekçokdur. Yar›da kalm›fl olanlar, tâm dönme¤i noksânl›ksan›r. Bât›n›n Allahü teâlâya dönmesini, insanlar› da’vet etmek ve yükseltmekiçin onlara dönmesinden dahâ üstün bilirler. Hâlbuki, insanlara dönen,– 387 –