buraya

n›r. (‹hâta, sereyân, kurb, ma’›yyet gibi, hâl sâhibi sâliklerin anlad›klar› fleyleribilmekdir) der. Hâflâ! Böyle de¤ildir. Bu bilgiler, esrâr bilgileri de¤ildir.Bunlar, Peygamberlik makâm›na yak›flacak bilgiler de¤ildir. Çünkibu bilgiler, tarîkat serhofllu¤u, hâllerin kaplad›¤› zemân hâs›l olur. Bunlar,ay›k, flü’ûrlu olanlar›n bilgileri de¤ildirler. Peygamberlerin bilgileri ise,hem ahkâm bilgileri, hem esrâr bilgileri, hepsi ay›k, flü’ûrlu bilgilerdir.Hiçbirine, dalg›nl›k bilgileri hiç kar›fl›k de¤ildir. Dalg›nl›k bilgileri, vilâyetderecelerine uygundurlar. Çünki Velîler, sekr, dalg›n hâlde olurlar. Bubilgiler, olsa olsa, vilâyetin esrâr› olurlar. Nübüvvetin esrâr› de¤ildirler. Herne kadar Peygamberlerin de vilâyetleri varsa da, vilâyete ba¤l› olan fleyler,bu büyüklerde küçük kalmakda, Peygamberli¤e ba¤l› fleyler yan›nda yokgibi olmakdad›r. Fârisî beyt tercemesi:Günefl do¤ar, ayd›nlan›r memleket,sabâh y›ld›z› görünemez elbet.Kitâblar›mda, mektûblar›mda aç›klad›m. Yine bildiriyorum ki, Peygamberlikderecelerinin üstünlü¤ü büyük bir deniz gibidir. Evliyâl›k dereceleri,bu denizin yan›nda bir damla gibi kal›r. Fekat, ne yapay›m ki, Peygamberli¤inderecelerine yetiflemiyen çok kimse, (Vilâyet nübüvvetden dahâyüksekdir) dedi. Birço¤u da, bu sözü çevirerek, (Peygamberlerin vilâyeti,kendi nübüvvetinden dahâ üstündür) dedi. Bunlar›n hepsi de, Peygamberli¤inne oldu¤unu anl›yamam›fllard›r. Anlamadan konuflmufllard›r. Sekr,[ya’nî flü’ûrsuz, dalg›nl›k hâlini] sahv, ya’nî uyan›kl›kdan üstün görenleri deböyledir. Sahv›n ne oldu¤unu bilmifl olsalard›, sahv›n yan›nda sekri dillerinebile almazlard›. Fârisî m›sra’ tercemesi:Toprak nerede, temiz âlem nerede?Bunlar yüksek insanlar›n sahv›n›, câhillerin sahvlar› gibi sanm›fl olacaklarki, sekri sahvdan üstün tutmufllar. Keflki, câhillerin sekrini de, yükseklerinsekri gibi bilselerdi de, öyle söylemeselerdi. Çünki akl› olan herkes bilirki, sahv, sekrden, ya’nî ay›kl›k serhofllukdan elbette iyidir. Câhillerin sahvlar›da böyledir. Büyüklerin sahvlar› da böyledir. Evliyâl›¤› Peygamberlikdenve sekri sahvdan üstün tutmak, kâfirli¤i, müslimânl›kdan üstün tutma-¤a ve bilgisizli¤i ilmden dahâ üstün tutma¤a benzer. Çünki küfr ve cehl, evliyâl›¤abenzer. ‹slâm ve ma’rifet ise, Peygamberlikde olur. Hallâc-› Mensûr“kaddesallahü teâlâ sirrehül’azîz” diyor ki, Arabî beyt tercemesi:Allah›n dînine inanm›yorum, küfr lâz›md›r,müslimânlar be¤enmeseler de, bence böyledir!Muhammed “aleyhisselâm” küfrden sak›nm›fl, Allahü teâlâya s›¤›nm›fld›r.‹srâ sûresinin seksendördüncü âyetinde meâlen, (Onlara de ki,herkes, yarad›l›fl›nda bulunan› yapar!) buyuruldu. ‹slâmiyyetde, islâmküfrden iyi oldu¤u gibi, hakîkatde de, islâm›n küfrden iyi oldu¤unu bilmeklâz›md›r. Çünki islâmiyyet, hakîkatin sûretidir.Süâl: Evliyâl›¤›n (Cem’) denilen derecelerinde, küfr, cehl ve sekr bulundu¤ugibi, dahâ üstündeki (Fark) denilen derecelerinde, islâm, sahv vema’rifet vard›r. Böyle olunca, küfr, sekr ve cehl, vilâyet derecelerinde bu-– 384 –