buraya

mas›, ya’nî sa¤lamlaflmas›, flübhe getiren te’sîrlerle sars›lmamas› içindir. Aklile, delîl ile kuvvetlendirilen îmân, böyle sa¤lam olamaz. Ra’d sûresi otuzuncuâyetinde meâlen, (Kalblere îmân›n sinmesi, yerleflmesi ancak veyaln›z zikr ile olur) buyuruldu. Tesavvufun ikinci gâyesi, ibâdetlerde kolayl›k,lezzet hâs›l olmas›, nefs-i emmâreden do¤an tenbelliklerin, s›k›nt›lar›ngiderilmesidir. fiunu da iyi anlamal› ki, tesavvufa sar›lmak, herkesin bilmediklerinigörmek, gaybden haber vermek, nûrlar›, rûhlar› ve k›ymetli rü’yâlargörmek için de¤ildir. Bunlar›n hepsi, bofl ve fâidesiz fleylerdir. Her zemângörülen z›yân›n, çeflidli renklerin ve tabî’atdeki güzelliklerin ne kusûrlar›vard›r ki, insan bunlar› b›rak›p da, baflka fleyler görmek için, birçok s›-k›nt›lara katlans›n. Çünki bu z›yâ da, o nûrlar da, bu güzel flekller de, o fleylerde hepsi, Allahü teâlân›n yaratd›¤› fleylerdir ve hepsi Onun varl›¤›n› vekudretinin sonsuzlu¤unu gösteren flâhidlerdir.Tesavvuf yolu çokdur. Bunlar›n içinde en lüzûmlusu ve en uygunu sünneteyap›flan ve bid’atlerden kaçan büyüklerimizin yoludur. Bu büyükler,her sözlerinde ve her hareketlerinde, sünnete uyup da, kendilerinde hiçbirkeflf, kerâmet, hâl, görüfl ve bilifller hâs›l olmaz ise, hiç üzülmezler. Fekatbunlar›n hepsi hâs›l olup da, sünnete uymakda gevflek davran›rlarsa,bunlar› hiç be¤enmezler. ‹flte bunun içindir ki, bunlar›n yolunda simâ’ veraks, [ya’nî mûsikî ve dans gibi fleyler] yasakd›r. Böyle fleylerden hâs›lolacak lezzet ve hâllere k›ymet vermemifllerdir. Hattâ, yüksek sesle zikr etme¤ebid’at demifller. Bundan hâs›l olan fleylere dönüp bakmam›fllard›r. Birgünbüyük üstâd›m›n huzûrunda, sofrada hizmet ediyordum. Kendilerinisevenlerden, fleyh Kemâl yeme¤e bafllarken, huzûrlar›nda yüksek sesleBesmele çekdi. Bu hâl, kendilerine çok tads›z gelip fliddetle men’ etdilerve (Bir dahâ, bizimle berâber yemekde bulunmamas›n› ona söyleyiniz!) dediler.Üstâd›m hazretlerinden duymufldum ki, hâce Muhammed Behâeddîn-iBuhârî “kuddise sirruh”, Buhârâ âlimlerini toplay›p, üstâd›, seyyidEmîr Gilâl hazretlerinin evine götürdü. Yüksek sesle zikr etmek bid’atdir,bundan vaz geçiniz dediler. Seyyid hazretleri de, do¤ru sözü, her neredeolursa olsun, anlay›p seve seve ald›klar› için kabûl buyurup, art›k yapmay›zdediler. [Celâleddîn-i Rûmî “kuddise sirruh” da, zikrin kalb ile, sessizolaca¤›n› (Mesnevî)de yazmakdad›r.] Bu yolun büyükleri, zikrin bile yükseksesle yap›lmas›n› bu derece men’ edince, simâ’ ve raks, coflmak, z›plamak,na’ra atmak gibi fleylere, ba¤›rma¤a ne demezler?Bu fakîre göre islâmiyyetin izn vermedi¤i fleylerin, hâs›l edece¤i bütünhâller, zevkler, hep istidrâcd›r. Zîrâ, kâfirlerde ve fâs›klarda da böyle hâllerhâs›l olmakda ve bu kâinât aynas›nda, onlar da, tevhîd, keflf gibi fleylerö¤renmekde, içlerine do¤makdad›r. Eski Yunân felesoflar›ndan veHindistândaki cûkiyye [Berehmen dînindeki dervîfl] ve Berehmen papaslar›ndada, bu hâller görülmekdedir. Hâllerin do¤ru olmas›na alâmet, islâmiyyeteuygun olmalar› ve harâm fleylerden hâs›l olmamalar›d›r. Simâ[mûsikî] ve raks [dans], lehv ve la’bd›r, ya’nî oyundur. Lokmân sûresi alt›nc›âyetinde, (Lehv-el-hadîs) tegannî ile okuma¤› yasak etmek için indi.Abdüllah ibni Abbâs›n “rad›yallahü anhümâ” talebesinden olan, imâm-›Mücâhid, Tâbi’înin büyüklerindendir. Bu âyet-i kerîmenin, tegannîyi yasaketdi¤ini bildirdi. (Medârik tefsîri)nde, [ve büyük âlim Senâullah-i Pâ-– 380 –