buraya

din gönderilmesi ve emrler, yasaklar yap›lmas›, onlarda kudret ve irâde bulundu¤uiçindir. Taflda enerji varsa da irâde yokdur. Fekat, insanlar›n irâdesinide Allahü teâlâ yaratd›¤› için ve bu irâdenin iflin yap›lmas›nda te’sîriolmad›¤› için, bu irâdeleri de ölü gibidir. ‹râdenin yaln›z flu kadar te’sîrivard›r ki, ifl, kulun irâdesinden sonra yarat›lmakdad›r. Allahü teâlân›nâdeti böyledir. ‹nsanlar›n kudreti te’sîr ediyor denirse, kudretdeki bu te’sîrinide Allahü teâlâ yaratmakdad›r. Kudreti yaratd›¤› gibi, bunun te’sîrinide yaratmakdad›r. Mâverâ-ün-nehr âlimleri, kudret te’sîr eder dediler isede, bu te’sîrde kudretin ihtiyâr› hiç yokdur. Te’sîri, cans›z›n hareketi gibidir.Bir kimse, yukar›dan at›lan bir tafl›n bir hayvan› öldürdü¤ünü görse, bukimse, tafl›n cimâd, cans›z oldu¤unu bildi¤i gibi, onun hareketini ve bu hareketenerjisinin öldürmesini de cimâd bilir. Görülüyor ki, mahlûklar›n kendileride, s›fatlar› da ve iflleri de hep cimâdd›rlar, ölüdürler. Diri olan,herfleyi varl›kda durduran, iflitici, görücü, bilici olan ve her diledi¤ini yapan,yaln›z Allahü teâlâd›r. Kehf sûresinin yüzonuncu [110] âyet-i kerîmesinde(Ey sevgili Peygamberim, onlara söyle! Rabbinin kelimelerini yazmakiçin deniz mürekkeb olsa, Rabbinin kelimeleri bitmeden, o deniz ve onungibi bir dahâ deniz biterler) buyuruldu. Çok sayg›s›zl›k yapd›m. Sonsuz at›lganl›kyapd›m. Ne yapay›m? Her bak›mdan güzel olan› anlatan söz de güzeloldu¤u için ne kadar uzarsa, o kadar tatl› oluyor. Onu anlatan sözler güzeloluyor. Allahü teâlâdan konuflma¤a ve Onun yüce ad›n› dilime alma¤ahiç lây›k de¤il isem de, kendimi tutam›yorum. Fârisî beyt tercemesi:A¤z›m› gül suyu ile binlerce y›kasam,‹smini söyleme¤e yine lây›k olamam.Fârisî m›sra’ tercemesi:Köle olan haddini bilmelidir.Yüksek teveccüh ve ihsânlar›n›za s›¤›n›yorum. Çürüklü¤ümü, afla¤›l›¤›-m› nas›l bildireyim? Her gelen lutüfler, ihsânlar, hep yüksek teveccüh vemerhametinizden hâs›l olmakdad›r. Yoksa, Fârisî m›sra’ tercemesi:Ben hep o eski Ahmedim.Meyân fiâh Hüseyn, tevhîd-i vücûdî yolundad›r. Bundan çok tad almakdad›r.Onu bu yoldan ç›kararak hayret makâm›na kavufldurmak istiyorum.Çünki maksad, oraya kavuflmakd›r. Muhammed Sâd›k, küçük oldu¤uiçin, kendini hiç tutam›yor. E¤er yolculukda yan›m›zda bulunursa çok terakkîedecekdir. (Dâmen-i Kûh) ya’nî da¤ ete¤i denilen yere giderken yan›m›zdaidi. Çok fleyler kazand›. Hayret makâm›na kavufldu. Bu makâmdafakîre çok benzemekdedir. fieyh Nûr da, bu makâmda çok ilerledi. Bu fakîrinyak›nlar›ndan bir genç vard›r. Onun hâli çok yüksekdir. Tecelliyât-iBerk›yyeye yaklafld›. Yarad›l›fl› buna çok uygundur._________________Geçdi, isyân ile ömrüm, neye hâlim varacak?S›zl›yor yaral› gönlüm, onu yokdur saracak.Mahfler yerinde, zebânîler elinden, yâ Rab!E¤er etmezsen, inâyet, beni kim kurtaracak?– 35 –