buraya

“aleyhi ve alâ âlihissalâtü vesselâm” sadakas› olarak, bu seyr bitince, bir ad›mdahâ ileri at›lacak olsa yok olunur. Bunun ötesinin yaln›z adem oldu¤uanlafl›ld›.Ey o¤lum! Bu sözlerden, sanmayas›n ki, Ankâ kuflu avlan›la. Hay›r, hay›r.Öyle de¤il! Fârisî beyt tercemesi:Ankâ avlan›lmaz tuza¤› topla!tuza¤a giren, olur yaln›z hava!Allahü teâlâ, her düflüncenin ötesindedir. O, ötelerin ötesi, ötelerinötesidir. Fârisî beyt tercemesi:Hiç noksan› olm›yan çok uzakd›r,ona yetifliriz sanmak tuhafd›r!Uzak demekle, arada perdeler var san›lmas›n! Çünki bütün perdeler afl›lm›fl,hiç perde kalmam›fld›r. Uzakl›k, büyüklükdendir. Anlafl›lamaz. Kavran›lamaz.Bulunamaz. Allahü teâlân›n varl›¤›, her mahlûka çok yak›nd›r.Anlamakdan, bulmakdan çok uzakd›r. Evet, seçilmifllerden çok az kimseyi,Peygamberlerin “aleyhimüssalevâtü vetteslîmât” yan› s›ra, büyüklük perdelerininiçine al›rlar. Onlara yap›lan ihsânlar bilinemez.Ey o¤lum! Bu ifller, yaln›z insan›n (Hey’et-i vahdânî)sine olur. Buhey’et, on parçadan yap›lm›fld›r. Âlem-i halk ile, Âlem-i emrin hepsindenmeydâna gelmifldir. Bununla berâber, bu makâmda, hepsinin bafl›, toprakmaddeleridir. Ondan ötesi, ancak yoklukdur denildi. Çünki, d›flarda ve ilmdeolan varl›klar›n mertebeleri geçildikden sonra, bunlar›n tersi olan ademhâs›l olur. Allahü teâlân›n kendisi, bu varl›klar›n ve ademin ötesidir. O makâmdaadem bulunmad›¤› gibi, varl›klar da yokdur. Çünki, tersi ademolan bir vücûd, Zât-i ilâhîye lây›k de¤ildir. Baflka kelime bulunamad›¤› için,o mertebede vücûd, ya’nî varl›k dersek, tersi, karfl›l›¤› adem, ya’nî yoklukolm›yan vücûd demekdir. Bu fakîr, bir mektûbumda [ikiyüzotuzdördüncü(234) mektûbda], (Allahü teâlân›n kendisi vücûddür) demifldim. Bunu, anlam›yarakyazm›fld›m. ‹flin iç yüzüne varamam›fld›m. Vahdet-i vücûd gibi birkaçbilgi de, böyle yaz›lm›fld›. ‹flin içyüzünü bildirdikleri zemân, bafllang›cdave yolda iken yazd›klar›ma ve söylediklerime piflmân oldum. Tevbe veistigfâr eyledim. Estagfirullah ve etûbü ilâllah min cemî’i mâ kerihallah“sübhânehu ve teâlâ”.Buraya kadar olan aç›klamadan anlafl›ld› ki, Peygamberlik dereceleri,ç›karken geçilmekdedir. Peygamberlik yükselmelerinde, insan Hakka do¤rudur.Çoklar›, vilâyetde yükselirken, insan Hakka do¤rudur. Nübüvvetde,mahlûklara karfl›d›r. Yükselirken, vilâyet dereceleri, inerken Peygamberlikdereceleri vard›r demifllerdir. Bunun için, evliyâl›¤›, Peygamberlikdendahâ yüksek sanm›fllard›r. Evet, Vilâyetde de, Nübüvvetde de, hem ç›-k›fl, hem de inifl vard›r. Her iki ç›k›flda da, insan Hakka do¤rudur. ‹nifllerindeise, mahlûklara do¤rudur. Böyle olmakla birlikde, Peygamberlikdeki iniflde,insan bütün bütün mahlûklara karfl›d›r. Evliyâl›kdaki iniflde, bütünbütün mahlûklara do¤ru de¤ildir. Bât›n› Hak ile, zâhiri halk ile olur. Çünkivilâyet sâhibi, ya’nî Velî “kaddesallahü teâlâ sirrehül’azîz” ç›k›fl makâm-– 331 –