buraya

Ondan ayr› olmaz. Hâlbuki, s›fatlar zâtdan ayr› olarak var olduklar›ndan,ismlerin ve s›fatlar›n dâiresi, Zât-i teâlâdan ayr› olur. S›fatlar› zât›n kendisidemifller, böyle olmad›¤›n› bilememifller.Z›l dâiresinin merkezi, bu dâirenin asl› olan üst dâirenin merkezinin z›llidir.Üst dâire, ismlerin, s›fatlar›n, flânlar›n ve i’tibârât›n dâiresidir. Hakîkat-iMuhammedî, bu asl dâiresinin merkezidir. ‹smlerin ve flânlar›n toplulu¤udur.Bu dâirede ismlerin ve s›fatlar›n yay›lmas›, vâhidiyyet mertebesidir.‹smlerin z›llerinin mertebesinde vahdet ve vâhidiyyet kelimelerini kullanmak,z›lli asl ile kar›fld›rmakdan ileri gelmekdedir. Buradaki seyre,(Seyr-i fillah) demek de böyledir. Çünki bu seyr, (Seyr-i ilallah)d›r. Bu seyrdensonra, e¤er yükselmek nasîb olursa, z›l dâiresinin asl› olan, ismlerin ves›fatlar›n dâiresinde Seyr-i fillah ile seyr olur. Vilâyet-i kübrâ derecelerinebafllar. Bu vilâyet-i kübrâ, Peygamberlere “aleyhimüssalevâtü vetteslîmât”mahsûsdur. Onlar›n izlerinde gitdikleri için, Eshâb-› kirâm› da, buni’mete kavuflurlar. Bu düfley durumdaki dâirenin yatay çap›n›n alt›nda bulunanyar›m dâirede ismler ve (S›fât-i zâide) bulunur. Üstdeki yar›m dâiredeflü’ûn ve i’tibârât-i zâtiyye bulunur. Âlem-i emrin befl latîfesi, bu ismlerve flânlar dâiresinin sonuna kadard›r. Allahü teâlân›n lutfü ve ihsân› ile,e¤er s›fatlar ve flânlar makâm›ndan yukar› ç›k›l›rsa, bunlar›n asl› olan dâiredeseyr olur. Bu asllar›n dâiresinden sonra, bunlar›n da asllar› dâiresindeseyr olur. Bu dâireyi de geçdikden sonra, bunun üstündeki dâireden birkavs, bir yay görünür. Bunu da geçmek lâz›md›r. Bu üst dâireden, bir yaydanbaflka birfley görünmedi¤inden, yaln›z kavs diyerek sözü kesiyoruz. Buradaince bir s›r vard›r. Bu s›rr› bildirmediler. ‹smlerin ve s›fatlar›n veflü’ûnlar›n mebde’leridirler. Bu üç asllardaki dereceler, nefs-i mutmeinneyemahsûsdur. Nefs, bu mertebelerde itmînâna kavuflur. Yine bu makâmda,(fierh-i sadr) olur. Sâlik, (‹slâm-› hakîkî) ile flereflenir. Bu makâmda,nefs-i mutmeinne, gö¤se yerleflir ve (R›zâ makâm›)na kavuflur. Bu makâm,Vilâyet-i kübrân›n sonudur. Bu vilâyete, (Vilâyet-i enbiyâ) da denildi¤iniyukar›da bildirmifldik.Seyr, buraya kadar var›nca, ifl bitdi san›ld›. (Bunlar›n hepsi, ism-i zâhirinaç›klanmas›d›r. Bu ism, uçmak için lâz›m olan bir kanatd›r. Mukaddesâleme uçmak için lâz›m olan ikinci kanat olan ism-i bât›n da, böyle birer birergeçilirse, iki kanat elde edilmifl olur) sesini duyurdular. Allahü teâlân›nlutfü ve ihsân› ile, ism-i bât›nda da seyr bitince, iki kanat elde edilmifloldu. Bize do¤ru yolu gösteren Allahü teâlâya hamd olsun! O bize do¤ruyolu göstermeseydi, biz bulamazd›k. Rabbimizin Peygamberleri do¤rusözlü olarak gelmifllerdir.Ey o¤lum! ‹sm-i bât›ndaki seyrden ne yazay›m ki, o seyri örtmek, gizlemeklâz›md›r. O makâmdan flu kadar aç›klanabilir ki, ism-i zâhirde seyr,s›fatlarda seyr olup, Zât-i teâlâ ile hiç ilgisi yokdur. ‹sm-i bât›nda seyr de,her ne kadar ismlerde seyrdir. Fekat bu seyr, Zât-i teâlâ ile ilgilidir. Bu ismler,Zât-i teâlây› örten perdeler gibidir. Meselâ, ilm s›fat›nda Zât-i teâlâ hiçakla gelmez. Alîm ismi ise, s›fat perdesi gerisinde, Zât-i teâlây› bildirmekdedir.Çünki âlim, ilm sâhibi olan zâtd›r. O hâlde ilmde seyr, ism-i zâhirdeseyrdir. Alîmde seyr, ism-i bât›nda seyrdir. Öteki s›fatlar ve ismler deböyledir. ‹sm-i bât›nla ilgili olan ismler, meleklerin mebde-i te’ayyünleri-– 328 –