buraya

her iyilik, her kemâl, asl vücûdden ödünç olarak gelmifldir. Nisâ sûresininyetmiflsekizinci âyetinde meâlen, (Sana gelen her iyilik, Allahü teâlâdand›r.Sana gelen her çirkinlik de, kendindendir) buyuruldu. Allahü teâlân›nihsân› ile, bir kimse, kendindeki iyiliklerin ödünc olarak verilmifl olduklar›n›görürse, üstünlüklerinin baflkas›ndan oldu¤unu anlarsa, kendini yaln›zkötülük bulur. Tâm kusûr bilir. Kendinde hiçbir kemâl göremez. Aks yoluile geldiklerini bile göremez. Ç›plak kimsenin ödünc çamafl›r giymesi gibiolur. Çamafl›rlar›n ödünc oldu¤u, kendisini o kadar kaplam›fld›r ki, hepsinisâhibinde san›r. Kendini ç›plak bulur. Üzerinde çamafl›r var ise de, kendiniç›plak san›r. Böyle görüfl sâhibi olan zât (Abdiyyet) kulluk, makâm› ileflereflenir. Bu makâm, vilâyet makâmlar›n›n en üstünüdür.TENBÎH: Kötülükle iyili¤in ve afla¤›l›kla üstünlü¤ün böyle biraraya gelmeleri,vücûd ile ademin bir araya gelmesidir. Bu ise, iki ters fleyin birarayagelmesi de¤ildir. Bunun için, olm›yacak fley san›lmamal›d›r. Çünki tâmvücûdün tersi, tâm ademdir. Z›l mertebelerinde ise, tâm vücûdden afla¤› do¤ru,derece derece inilmifldir. Adem taraf›nda da, en afla¤› olan tâm ademdenyukar› do¤ru basamak basamak yükselmifllerdir. [Bunlar›n birleflmeleri,metal atomlar› ile ametal atomlar›n›n birleflmeleri gibi, çekirdeklerindekiart› elektriklerin birbirlerini itme kuvvetleri, elektron kuvvetleri ileazalarak birbirlerini çekme¤e bafllam›fllar, iyon flebekesi hâs›l etmifllerdir.Atom çekirdeklerindeki protonlar› biraraya toplayan ve] ‹yilik nûrlar›ile kötülük karanl›klar›n› biraraya getiren Allahü teâlây› tesbîh ederiz.Hiçbir ayb ve kusûru Ona kondurmay›z.Süâl: Biraz yukar›da, tâm ademin de, tâm vücûde yak›n oldu¤u yaz›l› idi.Tâm iki z›d, iki ters birleflmifl olmuyor mu?Cevâb: ‹ki z›d fley, bir yerde birleflemez. Birinin, öteki yard›m› ile durmas›ve birinin öteki tersi ile s›fatlanmas› olamaz de¤ildir. Adem, mevcûdolabilir. Vücûd ile yak›nl›k hâs›l edebilir.Süâl: Adem, nazarî, teorik birfleydir. Bunun d›flarda var olmas›, ne demekdir?Cevâb: Adem, ya’nî yokluk deyince, hât›ra gelen fley teorikdir, hayâldedir.Fekat, ademin çeflidlerinden birinin sonradan var olmas›n› söylemekniçin bozuk olsun? Eski Yunan felsefecilerinin vücûd için söyledikleri deböyledir ki, vücûd, Vâcib-ül-vücûdün zât›ndan baflkad›r. Çünki vücûd, teorikbirfleydir, d›flarda bulunamaz. Vâcib-ül-vücûdün kendisi ise, d›flardavard›r. Bunun için ikisi baflka baflkad›r diyorlar. Bunlara cevâb olarak dadeniliyor ki, vücûd deyince akla gelen fley nazarîdir, d›flarda yokdur. Fekat,vücûdün çeflidlerinden biri böyle de¤ildir. Bunun için, vücûdün parçalar›ndanbiri d›flarda bulunabilir.Süâl: Yukar›da bildirilenlerden anlafl›l›yor ki, Allahü teâlân›n sekiz hakîkîs›fat›, z›l mertebelerinde vard›r. Asl mertebesinde vücûdleri yokdur.Bu ise, do¤ru yolun âlimlerinin bildirdiklerine uygun de¤ildir. Allahü teâlâ,o âlimlerin çal›flmalar›na karfl›l›k bol bol iyilikler versin! Çünki, bu âlimlers›fatlar›n Zâtdan hiç ayr›lmad›klar›n› ve hiç ayr›lam›yacaklar›n› bildirmifllerdir.– 289 – Mektûbât Tercemesi: - F:19