buraya

varl›klara bafllang›ç eylemifldir.Mümkinlerin a’yân-› sâbitesi olan ve onlar›n mâhiyyetleri olan, ilm-i ilâhîdekibu sûretleri, ilmdeki vücûd z›llerine yaklafld›rmak demek, ilmdekisûretlerin ilmden ç›karak d›flar›da var olmalar› demek de¤ildir. Böyle fleyolamaz. Allahü teâlân›n ilminden d›flarda olmak, Allahü teâlân›n câhilolmas› demekdir. Mümkinler d›flar›da, ilmdeki sûretlere tâm uygun olarak,d›flarda ayr›ca var olurlar demekdir. ‹lmdeki varl›kdan baflka, onlara tâmuygun olarak, d›flarda da, ayr›ca var olurlar. Sanki, marangoz ustas›, masan›nfleklini zihnde düflünür. Onun gibi bir masay› d›flarda yapmas› gibidir.Masan›n zihndeki flekli, masan›n mâhiyyeti demekdir. Bu mâhiyyet marangozunzihninden d›flar› ç›kmam›fld›r. Zihndeki o flekle tâm uygun olarak, d›-flarda da, ayr›ca bir masa vücûde gelmifldir.Her adem, vücûdün kemâllerinin, kendine tâm karfl› bulunan ve kendisineaks etmifl olan z›llerinden bir z›lle yaklaflarak, d›flarda var olmufl, zînethâs›l etmifldir. Tâm adem, böyle de¤ildir. Bu kemâllerin z›llerine karfl›olmaz. Onlarla birleflerek, d›flarda bir vücûd kazanamaz. Çünki, bu z›llerinkarfl›s›nda de¤ildir. E¤er, karfl›l›¤› bulunmasayd›, asl vücûde karfl› olurdu.Hâlbuki, zâtdan baflka olm›yan bu asl vücûdün karfl›s›nda birfley bulunamaz.Tâm ma’rifet sâhibi olan bir ârif, asl vücûde ilerlerse, tam ademe iner.Böylece, bu ademin de, o hazretle ba¤lant›s› olur. Zînetlenmifl olur. Güzelleflmiflolur. O vakt, ârifin kendi mertebeleri demek olan, kendi ademlerininbütün mertebeleri, topluca olsun, ayr› ayr› olsun, hepsi güzel ve iyi olurlar.Kemâl ve cemâl hâs›l ederler. Bütün mertebelerinin iyi, güzel olmas›,yaln›z böyle ârif içindir. Ondan baflkas›nda, iyilik olursa, yâ ayr› ayr› ayr›lm›flademlerin birkaç mertebesinde olur veyâ ayr› ayr› bütün mertebelerindegörülür. Bu ikincisi de, çok az bulunur. Fekat, her çeflid kötülük ve bozuklukdanbaflka birfley olm›yan tâm ve toplu ademin iyi ve güzel olmas›,yaln›z bu ârif içindir. Bu ârifin fleytân› da, tâm iyi olarak, islâm›n güzelli-¤ine kavuflur. Nefs-i emmâresi mutmeinne olur. Mevlâs›ndan râz› olur.Bunun içindir ki, Peygamberlerin efendisi “aleyhi ve aleyhimüssalevâtü vetteslîmât”,(Benim fleytân›m müslimân oldu) buyurdu. Bundan sonra, gazâda,hiçbir gâzî ondan dahâ ileri olamaz. ‹yilikleri fleytân kadar gösteremez.Sübhânallah! Bu fakîrden elinde olm›yarak öyle ma’rifetler hâs›l oldu ki,çoklar› toplanarak çal›flsalar, bir benzerine kavuflamazlar. Gelece¤i haberverilmifl olan hazret-i Mehdînin de bu ma’rifetlerden çok pay alaca¤›umulur. Fârisî beyt tercemesi:Pâdiflâh, koca kar› kap›s›na,gelirse ey ye¤it, sen buna flaflma!En güzel yarat›c› olan Allahü teâlâ, çok mubârek, pek mukaddesdir. Yarat›c›san›lanlara benzemez. Âlemlerin rabbi olan Allahü teâlâya hamd olsun!Görülüyor ki, mümkinlerin zâtlar›, asllar›, ademlerdir. Vücûdün kemâllerininz›lleri bu ademlere aks ederek, bunlar› süslemifldir. Böyle oldu-¤u için, mümkinlerin zâtlar›, her kötülü¤ün, bozuklu¤un kayna¤›d›r. Herçirkinli¤in, kusûrun yeri olmufllard›r. Mümkinlerde yerlefldirilmifl olan– 288 –