buraya

di¤i, anl›yamad›¤› mertebeye var›l›r. Bu seyre (Bekâ) denir. Üçüncü seyre,(Seyr-i anillah-i billah) denir. Bu da, ilmin hareketidir. Yüksek bilgilerdenafla¤› bilgilere inilir. Böylece, mahlûklar› bilme¤e kadar inilir. Bütünvücûb mertebelerinin bilgisi unutulur. Bundan sonra, dördüncü seyrbafllar. Buna (Seyr-i eflyâ) denir. Birinci seyrde unutulmufl olan, eflyân›nbütün bilgileri, flimdi yavafl yavafl ele geçer. Bu dördüncü seyr, birinciseyrin tersidir. Üçüncü seyr de, ikinci seyrin karfl›l›¤›d›r.Seyr-i ilallah ile Seyr-i fillah, vilâyeti elde etmek içindir. Çünki (Vilâyet),Fenâ ve Bekâ demekdir. Üçüncü ve dördüncü seyrler, da’vet makâm›n› eldeetmek içindir. Da’vet makâm›, Peygamberlere mahsûsdur “salevâtullahiteâlâ ve teslîmâtühü alâ cemî’ihim umûmen ve alâ efdalihim husûsan”.O Peygamberlerin hepsine ve ayr›ca en üstünleri olana, Allahü teâlân›n afvve selâmlar› olsun! Peygamberlerin izinde bulunanlar›n en üstünlerine debu makâmdan bir pay ay›r›rlar. Yûsüf sûresinin, (Ey sevgili Peygamberim!Onlara de ki, benim yolum budur. Sizi gafletden uyand›rarak, Allahü teâlâyaça¤›r›yorum. Ben ve benim izimde bulunanlar ça¤›r›c›y›z) meâlindekiyüzsekizinci âyeti bunu göstermekdedir.‹flte tesavvuf yolunun bafl› ve sonu bunlard›r. Bunlar›, tâlibleri teflvîk vesâliklerin k›ymetlerini bildirmek için yaz›yorum. Allahü teâlâ, do¤ru yoldaolanlara ve Muhammed Mustafân›n “aleyhi ve alâ âlihissalevâtü vetteslîmât”izinde gidenlere selâmet, iyi yolculuk versin!145YÜZKIRKBEfi‹NC‹ MEKTÛBBu mektûb, molla Abdürrahîm-i Müftîye yaz›lm›fld›r. Bu yolun büyükleri,yolculu¤a Âlem-i emrden bafllad›klar› bildirilmekdedir:Allahü teâlâ, bizi ve sizi islâmiyyetin caddesinde bulundursun “alâ sâhibihessalâtüvesselâmü vetteh›yye”! Bu düâya âmîn diyen kuluna merhameteylesin! Bu yolun büyükleri “kaddesallahü teâlâ esrârehüm” bu yolculu¤aÂlem-i emrden bafllama¤› seçmifllerdir. Böyle ilerlerken Âlem-i halkda birlikde geçilmekdedir. Baflka tarîkatlerin büyükleri böyle yapmam›fld›r.Onlar›n yolculu¤u, Âlem-i halkdan bafllamakdad›r. Âlem-i halk yolculu¤unubitirdikden sonra, Âlem-i emr yolculu¤una bafllarlar ve cezbe makâm›nakavuflurlar. Bunun için, bunlar›n yolu, yollar›n en k›sas› olmufldur.Baflka yollar›n sonu, bu yolun bafl›nda yerlefldirilmifldir. Fârisî m›sra’ tercemesi:Gülba¤çemi gör de, behâr›m› anla!Bu yüksek yolun talebelerinden birkaç›, yolculu¤a Âlem-i emrden bafllad›klar›hâlde, çabuk te’sîri görünmüyor. Cezbenin bafllamas›nda hâs›lolan lezzeti, tatl›l›¤› çabuk duyam›yorlar. Çünki, bunlardaki Âlem-i emr,Âlem-i halkdan za’îf olmufldur. Âlem-i emrin bu za’îfli¤i, cezbenin tad›n›duymalar›n› gecikdiriyor. Bunlar›n Âlem-i emrleri, Âlem-i halklar›ndan dahâkuvvetli olunc›ya kadar, bu duygusuzluk sürer gider. Âlem-i emrlerinikuvvetlendirmek için, bu yola uygun olan ilâc, idâre ve tesarruf kuvveti tâm– 184 –