buraya

edilenler, ancak kalbin üstündeki rûh makâm›na çekilirler. Allahü teâlâyacezb edilmek için, nihâyetde bulunmak lâz›md›r. Ya’nî bulundu¤u mertebeninüstünde baflka makâm olmamal›d›r. Bafllang›cda olan cezbede,bir üst makâm, ya’nî rûh [‹nsan›n kendi rûhu] müflâhede edilir. Allahü teâlâ,rûhlar›, kendi sûretinde yaratd›¤› için, rûhu görünce, Hak teâlây› görmeksanm›fllard›r. Rûhun, bu madde âlemi ile, bir münâsebeti, ba¤l›l›¤› oldu¤uiçin, rûhu görünce, mahlûkât aynas›nda, Hak teâlâ görülüyor demifllerdir.Böylece, ba’z›lar›, ma’›yyet [berâberlik] var sanm›fld›r.Sülûkün sonuna varmad›kca ve orada (Fenâ-i mutlak) hâs›l olmad›kca,Hakk›n flühûdü mümkin de¤ildir. [(Mutlak); kayds›z, flarts›z, ya’nî her bak›mdandemekdir.] Fârisî beyt tercemesi:Bir kimseye, nasîb olmazsa Fenâ,bulamaz yol, o makâma aslâ!Hakk›n flühûdünde, bu âlemin hiç münâsebeti yokdur. fiühûd-i rûh ile,flühûd-i Hak aras›ndaki fark fludur ki, bu âlem ile herhangi bir bak›mdanmünâsebeti bulunursa, (fiühûd-i Hak) de¤ildir. E¤er hiç münâsebeti yok ise,(fiühûd-i ilâhî)dir. Baflka kelime bulunamad›¤› için, flühûd denilmifldir.Yoksa, bu görmek de¤ildir. Anlafl›lam›yan, anlat›lam›yan bir hâldir. Bîçûniçin olan fleyler, bilinen diller ve kelimelerle anlat›lamaz. Vesselâm!114YÜZONDÖRDÜNCÜ MEKTÛBBu mektûb, sofî Kurbana yaz›lm›fl olup Peygamberlerin en üstünü olanMuhammed aleyhisselâma uyma¤a teflvîk eylemekdedir:Cenâb-› Hak, hepimizi, dünyâ ve âh›retin efendisi ve bütün insanlar›n herbak›mdan en yükse¤i ve en iyisi olan, Muhammed Mustafâya “sallallahüaleyhi ve sellem” tâbi’ olmak se’âdetiyle flereflendirsin! Çünki cenâb-›Hak, Ona tâbi’ olma¤›, Ona uyma¤› çok sever. Ona uyman›n ufak bir zerresi,bütün dünyâ lezzetlerinden ve bütün âh›ret ni’metlerinden dahâ üstündür.Hakîkî üstünlük, Onun sünnet-i seniyyesine tâbi’ olmakd›r ve insânl›kflerefi ve meziyyeti, Onun islâmiyyetine uymakd›r. [(Sünnet) kelimesi,üç ayr› ma’nâya gelir. Burada, islâmiyyet demekdir.]Meselâ, Ona uyan bir kimsenin, gün ortas›nda bir parça uyumas›, ona uymaks›z›n,birçok geceleri ibâdetle geçirmekden, kat kat dahâ k›ymetlidir.Çünki (Kaylûle etmek) ya’nî ö¤leden önce biraz yatmak, âdet-i flerîfesi idi.Meselâ, Onun dîninin emr etdi¤i için, bayram günü oruc tutmamak ve yiyipiçmek, Onun yolunda bulunmay›p senelerce tutulan oruclardan dahâ k›ymetlidir.‹slâmiyyetin emri ile fakîre verilen az bir fley ki, buna zekât denir, kendiarzûsu ile, da¤ kadar alt›n sadaka vermekden dahâ efdaldir. Emîr-ülmü’minînÖmer “rad›yallahü anh”, bir sabâh nemâz›n› cemâ’at ile k›ld›kdansonra, cemâ’ate bak›p, bir kimseyi göremeyince sordu: Eshâb› dediler ki, (Gecelerisabâha kadar ibâdet ediyor. Belki flimdi uyku basd›rm›fld›r). Emîr-ülmü’minînbuyurdu ki, (Keflki bütün gece uyuyup da, sabâh nemâz›n› cemâ’atile k›lsayd›, dahâ iyi olurdu). ‹slâmiyyetden sap›tm›fl olanlar, s›k›nt› çekip ve– 164 –