buraya

özr olur mu? Ölünün ihtiyâc› kabûl edilse bile, fâizle al›nan para ile piflenyemekleri yimek halâl olur mu? Çoluk çocu¤un çok olmas›, erke¤in askerdebulunmas›, özr, ihtiyâc san›larak, fâizle para almak câiz ve halâl olur demek,bir müslimâna yak›flmaz. Böyle belâya yakalanm›fl olanlara, emr-ima’rûf ve nehy-i anil-münker yaparak, do¤ru yolu göstermek lâz›md›r.Bir müslimân, nas›l olur da, böyle harâm ifli yapabilir? ‹htiyâclar› te’mîn edecekyol çokdur. Bu zemânda, flübheli olm›yan kazanc kalmad› diyorsunuz.Evet öyledir. Fekat elden geldi¤i kadar, flübhelilerden kaç›nmak lâz›md›r.Tarlay› abdestsiz sürmek, tohumunu abdestsiz ekmek, r›zk›n bereketini, tayy›b[güzel] olmas›n› giderir demifllerdir. Hindistânda, böyle çal›flan, hemenyok gibidir. Fekat, Allahü teâlâ, kulundan, elinden geldi¤i kadar yapmas›n›istemekdedir. Fâiz ile para al›p ziyâfet vermekden sak›nmak, herkes içinkolayd›r. Halâle harâm, harâma halâl diyen kâfir olur. Fekat bu kat’î,meydânda olan halâl ve harâmlar içindir. [Halâl, harâm olduklar›, dört mezhebdede sözbirli¤i ile bildirilenler içindir.] Zan olunanlar için de¤ildir. Hanefîmezhebinde mubâh olan, çok fley vard›r ki, flâfi’î mezhebinde mubâhde¤ildir. Bunun aksi de vard›r. Muhtâc oldu¤u flübheli olan birinin, fâizlepara almas› halâl olur demiyene, aç›k bildirilen harâma halâl diyemiyenedil uzat›lmaz. Sap›k, gerici denilmez. Halâl demesi için zorlanamaz. Onunhakl› olmas› dahâ kuvvetlidir. Hattâ, hakl› oldu¤u meydândad›r. Ona dil uzatanlarhaks›zd›r ve tehlükededir. Mevlânâ Abdülfettâh, (Fâizsiz borç almakiyidir. Niçin fâiz ile al›yorlar?) demifl. Siz de, (Böyle söyleme. Halâli inkârm› ediyorsun?) diyerek onu tekdîr etmiflsiniz. Yavrum, bu sözünüz, kat’îolan halâl için do¤rudur. ‹htiyâc› olan›n, fâiz ile borç almas›na halâl desenizbile, bunu yapmamak, yine dahâ iyi olur. Vera’ sâhibleri, ruhsat, izn verilenfleyleri yapmam›fl, herkese, azîmet yolunu göstermifllerdir. Lâhorflehrindeki müftîler, ihtiyâc› olana câiz olur demifl ise de, ihtiyâcdan ihtiyâcafark vard›r. Her ihtiyâc, özr say›l›rsa, fâizin harâm olaca¤› yer kalmaz.Fâizin harâm edilmesi abes, lüzûmsuz bir emr olur. Oruc, yemîn keffâretiniyyeti ile de, fakîrleri doyurmak için, fâiz ile borç almak câiz de¤ildir. Fakîrdoyuram›yan, oruc tutar. ‹slâmiyyete uymak ile, az bir takvân›n bereketiile, Allahü teâlâ, insan›n ihtiyâc›n› kolayl›kla giderir. Allahü teâlâ, takvâsâhiblerini s›k›nt›lardan kurtar›r. [Lâz›m olan fleyleri sat›n almak için,bankadan fâiz ile ödünç para almay›p, bu fleyleri bankadan sat›n almal›d›r.]103YÜZÜÇÜNCÜ MEKTÛBBu mektûb, nakîb fleyh Seyyid Ferîde “rahmetullahi aleyh” yaz›lm›fld›r.Âfiyet ne demek oldu¤u bildirilmekdedir:Allahü teâlâ âfiyet versin! Öyle bir âfiyet versin ki, büyüklerden biri, hepdüâ eder, Allahü teâlâdan bir günlük âfiyet isterdi. Adam›n biri, bu zâta,(Sen hergün âfiyetde de¤il misin?) dedi. (Allahü teâlâdan öyle bir gün istiyorumki, sabâhdan akflama kadar Allahü teâlâya hiçbir günâh ifllemiyeyim.Âfiyetle geçen gün böyle olur) buyurdu. Cenâb-› Hak, size de, böyleâfiyetli günler ihsân eylesin!Çok zemândan beri, Serhend flehrinde kâdî ya’nî islâm mahkemesinin– 154 –