buraya

mez, ilerliyemezdi. Kendine mahsûs makâmda, derecede ba¤l› ve mahbûsgibi idi. Fekat, bu cesede indikden sonra, yükselebilmek hâssas› ve kuvvetiona verilmifldir. Bu hâssas›, onu melekden üstün ve flerefli yapm›fld›r. Allahüteâlâ lutf ederek, ihsân ederek, rûhu, bu hissiz, hareketsiz olan, hiçbirfleye yaram›yan, karanl›k cesed ile birlefldirdi. Rûh ›fl›¤›n›, karanl›kcesed ile birlefldiren, madde olm›yan, zemânl›, mekânl› olm›yan rûhu,maddeden yap›lan cesed ile bir arada bulunduran, Allahü teâlâ, çok büyükdür.Bütün büyüklük, üstünlükler, yaln›z Ona mahsûsdur. Onda hiç kusûrolamaz. Bu sözün ma’nâs›n› iyi kavramak lâz›md›r. Rûh ile cesed, her bak›mdan,birbirinin aksi, z›dd› oldu¤undan, bunlar›n bir arada kalabilmesiiçin, Allahü teâlâ, rûhu nefse âfl›k etdi. Bu sevgi, bunlar›n bir arada kalmas›nasebeb oldu. Kur’ân-› kerîm, bu hâli bize haber veriyor. Vettîn sûresininbir âyetinde meâlen, (Biz insan›n rûhunu, güzel bir sûretde yarat›p, sonraen afla¤› dereceye indirdik) buyuruldu. Rûhun bu dereceye düflürülmesive bu aflka tutulmas›, kötüleme¤e benzeyen bir medhdir. ‹flte rûh, nefsekarfl› olan bu aflk›, sevgisi sebebi ile, kendini nefs âlemine atd› ve nefse tâbi’,esîr oldu. Hattâ, kendinden geçdi. Kendisini unutdu. Nefs-i emmâre hâliniald›. Sanki nefs-i emmâre oldu. Rûh, her fleyden dahâ latîf, [maddeninen hafîfi olan hidrogen gaz›ndan, hattâ bir elektrondan da dahâ hafîf] oldu¤undan,madde bile olmad›¤›ndan, her ne ile birleflirse onun hâline,flekline ve rengine girer. Kendini unutdu¤u için, evvelâ kendi âleminde, derecesindeiken, Allahü teâlâya olan bilgisini de unutdu. Câhil ve gâfil oldu.Nefs gibi cehâlet karanl›¤› ile karard›. Allahü teâlâ, çok merhametli oldu¤u,çok ac›d›¤› için, Peygamberler “aleyhimüssalevâtü vetteslîmât” gönderip,bu büyükler vâs›tas› ile rûhu kendine ça¤›rd› ve ma’flûku, sevgilisi olannefse uymamas›n›, nefsi dinlememesini ona emr etdi. Rûh bu emri dinleyip,nefse uymaz, ondan yüz çevirir ise, felâketden kurtulur. Yok e¤er,bafl›n› kald›rmaz, nefsle berâber kalmak, bu dünyâdan ayr›lmamak isterse,yolunu flafl›r›r, se’âdetden uzaklafl›r. Bu sözümüzden, rûhun, nefsle birleflmifloldu¤u, hattâ kendisini unutup, nefs hâlini alm›fl oldu¤u anlafl›ld›. ‹flterûh, bu hâlde kald›kca, nefsin gafleti, câhilli¤i, rûhun da gafleti, cehâletiolur. Yok e¤er, rûh, nefsden yüz çevirir, ondan so¤ur, onun yerine Allahüteâlây› severse ve kendi gibi, bir mahlûku sevmekden kurtulup, sonsuzvar olan, hakîkî Bâkîye âfl›k olup, bu aflk ile kendinden geçerse, zâhirin, ya’nînefsin gafleti, cehâleti, bât›na, ya’nî rûha sirâyet etmez. O, Allahü teâlây›bir ân unutmaz. Nefsin gafleti, ona nas›l te’sîr etsin ki, o nefsden, temâmenayr›lm›fld›r. Zâhirden, bât›na hiçbir fley geçmemifldir. ‹flte bu vakt, zâhir gafletdeiken, bât›n âgâhd›r, uyan›kd›r. Her ân Rabbi iledir. Meselâ, bâdem ya-¤›, bâdem çekirde¤inde bulundu¤u müddetce ikisi de ayn› birfley gibidir.Ya¤, posadan ayr›l›nca, her ikisinin hâssalar› baflkad›r ve her bak›mdan ayr›iki fley olurlar. ‹flte, bu hâle yükselmifl olan, bir mes’ûd, bir bahtiyâr kimseyi,ba’zan, tekrâr bu âleme indirirler. Allahü teâlâya ârif ve âlim oldu¤uhâlde, bu âleme döndürüp, onun mubârek, flerefli varl›¤› vâs›tas› ile, âleminefslerin karanl›¤›ndan, cehâletinden kurtar›rlar. Böyle mubârek bir kimse,insanlar›n aras›nda bulunur. Görünüflde herkes gibidir, fekat rûhu hiçbirfleye ba¤l› de¤ildir. Allahü teâlâya olan bilgisi ve sevgisi iledir. ‹stemedi¤ihâlde, onu bu âleme döndürmüfllerdir. Böyle bir müntehî, hakîkate eriflenbiri, görünüflde, baflkalar› gibi, Allahü teâlây› unutmufl, mahlûklar›n sev-– 149 –