Coğrafi Sorgulama - Marmara Coğrafya Dergisi

COĞRAFYA ÖĞRETİMİNDE COĞRAFİ SORGULAMA BECERİSİNİN GELİŞTİRİLMESİ VEKULLANIMI65etkinlik ne olursa olsun, üzerinde durulan konunun coğrafya bilimine aitbakış açısı ile ele alınmasını sağlayan bu yaklaşımı belli başlı kalıplarşeklinde ve aşamalar altında tarif etmek ve bunu genel kabul görmüş birdoğru olarak göstermek yanlış olur. Nitekim pek çok kaynakta coğrafisorgulama becerisinin genel anlamda amacı ve tarifi üzerinde bir ölçüdebenzerlik olsa da bunun yöntemi ve aşamaları ile ilgili farklılıklargörülmektedir (Malone ve diğ.-2003: XXI, TTKB-2005:23, Gersmehl-2005:97). Buna rağmen coğrafi sorgulamanın daha iyi anlaşılıp, etkinliklerdedaha etkin kullanılabilmesi amacı ile belli başlı aşamalar halinde örneklerverilerek tarif edilmesi yararlı olacaktır.Coğrafi sorgulamanın temel aşamaları bu çalışmada; coğrafyabilimine özgü olmayı daha fazla yansıttığı, diğer verilmek istenilen becerileriiçine alması ve etkinliklerin gerçekleştirilmesinde de rahatlıklakullanılabilmesi gibi özelliklerinden ötürü, ABD’de kullanılan temelbaşlıklardan yararlanılarak, ancak Türkiye’deki sistem ile uyuşacak tarzdayeniden yapılandırılarak sunulmuştur (GESP-1994:42, Gersmehl-2005:97).Buna göre coğrafi sorgulama becerisinin beş aşaması bulunmaktadır. Bunlar;1- Coğrafi sorular sormak, 2- Coğrafi bilgiler edinmek, 3- Coğrafi bilgileridüzenlemek, 4- Coğrafi bilgileri analiz etmek, 5- Coğrafi sorularıcevaplamaktır (Şekil 1).2.1. Coğrafi Sorular SormakSoru sormak bir merakın veya bir bilgiye ihtiyaç duymuş olmanınhabercisidir. Soru sormak aynı zamanda düşünme ve fikir yürütmeninsonucunda gerçekleştiğinden öğretimde öğrencilerde aranan en önemliunsurlardan birini oluşturur. Soru sormak, eğitim ve öğretimin tümkademelerinde olduğu gibi, coğrafya öğretiminde de öğrencilerekazandırılması gereken en önemli beceridir. Coğrafya derslerinde soru sormaçevredeki olay ve nesnelerin dikkatle gözlemlenmesi ile başlar. Farklı birbakış ile olay ve neslerin ilginç ve önemli olan yönlerinin görülmesi vetanınması coğrafi soru sorma aşamasının ilk adımını oluşturur.Öğrencilerin gözlem neticesinde çevrelerindeki olay ve nesneler ileilgilenmeleri direk olarak akıllarında sorular meydana getirir. Örneğin, bir