Mart 2005 - Mimarlar Odası Ankara Şubesi

40 41710Faroqhi, (1997, 126), kadýnlarýn evlilik ya da miras yoluyla kendimülkiyetlerine geçen mal varlýðý ile ticaret yapabildiklerindenbahsetmektedir.2Bu yazý, ODTÜ Mimarlýk Fakültesi Mimarlýk Tarihi ProgramýÇerçevesinde, Sn. Lale Özgenel danýþmanlýðýnda yürütülen tezçalýþmasýna temel olan bir araþtýrmanýn ürünüdür.KAYNAKÇABates, U. , 1978, “Women as Patrons of Architecture in Turkey”Women in the Muslim World; Ed: L. Beck and N. Keddie,Cambridge: Harvard University Press, pp: 245-260Kuban D., 1998, Ýstanbul Yazýlarý Ýstanbul: Yapý EndüstrisiMerkezi YayýnlarýNecipoðlu, G. , 1991, Architecture, Ceremonial, and Power: TheTopkapi Palace in the Fifteenth and Sixteenth Centuries, NewYork, N.Y.: Architectural History Foundation; Cambridge, Mass.:MIT Press,Peirce, L.P. , 1992, “Beyond Harem Walls: Ottoman RoyalWomen and the Exercise of Power” in Gendered Domains:Rethinking Public and Private in Women's History Ed: D.O.Hellyand S.M.Reverby, New York, Ithaca, pp:40-5589Doðan, Ý. , 2001, Osmanlý Ailesi: Sosyolojik Bir Yaklaþým, Ankara:Yeni Türkiye YayýnlarýPeirce, L.P. , 1993, The Imperial Harem, New York and Oxford:Oxford Univesity PressSonuç yerine:Kýsaca göz attýðýmýz örneklerden ve bu konu üzerineyazan araþtýrmacýlardan okuduðumuz üzere,Osmanlý Saltanatýnýn kadýnlarý dasaltanat erkekleri gibi, varlýklarýný,etkilerini halka ve diðerlerineduyurmak için mimarlýktan etkili birbiçimde yararlanmýþlardýr.Her ne kadar, binalarýn yapýldýklarý yerlerin araziolarak zor parseller olmasý, arazi seçimi konusundaserbest olmadýklarý izlenimini uyandýrsa da,kendilerine ait maddi olanaklarý harcamakonusundaki özgürlükleri bu durumu telafi etmiþ vehatta arazi koþullarýndan dolayý, yapýsal olaraközgün ve etkileyici çözümlere sahip binalar ortayaçýkmýþtýr.Kadýnlar eliyle ortaya konan mimarlýðýn farklýlýkgösterdiði pek çok baþka özellik olmasý olasýdýr.Bunlarýn açýða çýkmasýný bu konuda geliþtirilecekçalýþmalar yönlendirecektir. Bu konu için sadece birgiriþ ve kýsa bir tanýtým olan bu yazýnýn da, benzerþekilde, bu konuda yapýlabilecek tezlerden birtanesine zemin oluþturmasý planlanmaktadýr. 2Firuzan Melike Sümertaþ,ODTÜ Mimarlýk Fakültesi, Mimarlýk Tarihi Programý, YüksekLisans Öðrencisi1Burada özellikle altý çizilmesi gereken þudur ki, Valide Sultanlarbaþta olmak üzere, saray kadýnlarý kendilerine ait servete sahipolabilmiþler ve bunu harcama konusunda da özgür olmuþlardý(Bates 1978, 257). Kendi mal varlýðýný yönetebilme konusu aynýzamanda halktan kadýnlar için de geçerli idi. Doðan (2001, 70) veErzen J. N., 1996, Mimar Sinan Estetik Bir Analiz, Ankara: ªevkiVanlý Mimarlýk VakfýFaroqhi, S. , 1997, Ortaçaðdan Yirminci Yüzyýla: Osmanlý Kültürüve Gündelik Yaþam”Ýstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal TarihVakfýGoodwin, G. , 1971, A History of Ottoman Architecture, London:Thames and HudsonGoodwin, G. , 1993, Sinan: Ottoman Architecture and its ValuesToday, London: Saqi BooksGoodwin, G. , 1999, Topkapý Palace: An Illustrated Guide to itsLife and Personalities, London: Saqi BooksGünay, R. 2002, Mimar Sinan ve Eserleri, Ýstanbul: YapýEndüstrisi MerkeziÝstanbul Ansiklopedisi, 1993, Vol: 1-8, Ýstanbul: TürkiyeEkonomik ve Toplumsal Tarih Vakfý Kültür BakanlýðýYenal, E. 2000, Bir Kent: Ýstanbul, 101 Yapý Ýstanbul: Yapý KrediYayýnlarýFOTOÐRAFLAR1. Atik Valide Külliyesi, Üsküdar, içmekan Goodwin, G., 1993,p: 302. Atik Valide Külliyesi, Üsküdar, plan Ýstanbul Ansiklopedisi,1993, Vol: 1, p: 4083. Haseki Hürrem Sultan Külliyesi, görünüþ, Günay, R., 2002,p: 244. Haseki Hürrem Sultan Külliyesi, plan Günay, R., 2002, p: 245. Haseki Hürrem Sultan Hamamý, görünüþ, Günay, R., 2002,p: 1316. Haseki Hürrem Sultan Hamamý, plan Goodwin, G., 1971, p:7. Mihrimah Sultan Külliyesi, Üsküdar, görünüþ, Günay, R.,2002, p: 458. Mihrimah Sultan Külliyesi, Üsküdar, plan Günay, R., 2002,p: 469. Mihrimah Sultan Külliyesi, Edirnekapý, plan Kuban, D.,1998, p: 12710. Yeni Valide Külliyesi, Eminönü, plan Kuban, D., 1998, p:140