1996 Senesi "Bugünkü Sohbet" Yazıları - Mehmet Oruç

Çocuğa; ana-babaya, hocalarına, terbiye ve yetişmesinde emeği geçenlere, tanıdık olsun,
yabancı olsun, kendinden yaşça büyük olanlara itâatkâr olmasını, onların yanında, onlara
hürmetinden dolayı oyununu bırakmasını öğretmelidir.
İyi ile kötüyü birbirinden ayırabilecek yaşa gelince, abdest ve namazı terketmesine aslâ
müsâmaha etmemeli, dînimize uygun yaşaması için gayret etmelidir.
"Evlenmesini geciktirmemelidir"
Eğer çocuk iyi yetiştirilmiş, edeb ve terbiyesine i'tinâ gösterilmiş ve önem verilmiş ise,
bülûğa ermesinden önce yapılan bu telkinler ve nasîhatların, bülûğ çağına erdiği zaman
te'sîrleri ve faydası görülür. Çocuk dâimâ iyiye doğru gider, iyi ve güzel işlerle meşgûl olur,
kötü işlerden sakınır.
Şâyet çocuk, iyi yetişmemiş, terbiyesi üzerinde durulmamış ise, bülûğ çağına erişince oyun
ve eğlenceye, kötülüklere dalar. Yemeğe, giyinmeğe ve övünmeye düşkün olur. Hakkı kabûl
etmek ona ağır gelir.
Çocuk iyiye de kötüye de elverişli bir cevher olarak yaratılmıştır. Ancak ana-babası onu,
iyi veya kötü taraftan birisine meylettirir. Resûlullah efendimiz şöyle buyurdu: "Bütün
çocuklar üslümanlığa uygun ve elverişli olarak dünyaya gelir. Bunları sonra, anaları ve
babaları; hıristiyan, yahûdî ve dinsiz yapar."
Çalışma, kazanma ve bir ev idâre etmeyi başardığında, onu geciktirmeden evlendirmeli ve
onun kazancını ayırıp, ona vermelidir.
Deryânın dibinde yaşıyoruz 18 MART 1996
Bütün bu ince hesaplar, muntazam düzenler, sistemler, Cenâb-ı Hakkın varlığının en
büyük delilidir. Aklı başında olan insan, bunların kendiliğinden olamıyacağını hemen
anlar. Allahü teâlâya îmân eder.
İnsanların, diğer canlıların yaşamasında nice akıllara durgunluk verecek olaylar vardır.
Nice ince hesaplar, dengeler mevcuttur. Meselâ biz, bir hava denizinin, deryâsının dibinde
yaşamaktayız. Bu derya, ortalama yüz kilometre yükseklikte olup, yukarısında daha hafîf gaz
tabakaları ile örtülüdür. Okyanusların sekizyüz metre derinliğinde yaşıyan balıklar, havaya
çıkarılınca parçalandığı gibi, insanlar da, hava basıncı altından çıkarılınca yaşayamaz.
Hava, deniz kenarında, bir santimetre kare yüzeye, bir kilogram basınç yapmaktadır. İnsan
derisinin yüz ölçümü, ortalama birbuçuk metre kare olduğuna göre, hepimiz onbeş tonluk yük
altındayız. Normalde bu kadar yük insanı pestil hâline getirir. Bu büyük kuvvet altında, pestil
hâline gelmeyişimiz, solunum sayesindedir.
Hava yaşayabilmemiz için zarûrî bir maddedir. Yüz litre havada, 78 litre azot, 21 litre
oksijen, 1 litre argon gibi soy gazlar ve 0,03 litre karbondioksit gazı bulunur. Hava, bu
gazların karışımıdır. Havada gaz hâlinde bulunan azot; protein, ekmek, et gibi cisimlerin yapı
maddesidir.
Böyle azottan yapılmış maddelere "Protein" diyoruz. Proteinler, protoplazmanın yapı taşı
olduğundan, proteinsiz, ya'nî azotsuz yaşanmaz. Yalnız yağ, şeker, nişasta gibi azotsuz
gıdalarla beslenen bir hayvan, yaşıyamaz.
"İnsanın âcizliği"
İnsan, hergün gıdalardan 8 gram azot almak mecbûriyetindedir. Fakat ne insan ve ne de
hayvan ve ne de bitkiler, havadaki azotu doğrudan alamaz.
Bir azot deryâsı olan hava içinde yaşadığımız ve hergün bin litre azot ciğerlerimize kadar
girdiği hâlde, hayatımıza çok lüzûmlu olan bu azotu, hücrelerimize havadan alamıyoruz.
Canlıları sıkan en büyük dertlerden biri açlıktır. Her sene milyonlarca hayvan ve bitki açlık
sebebiyle telef olmaktadır.
Bu açlar, bilhassa pahalı olan protein maddelerine, ya'nî içinde yüzdükleri azot deryasına,
ciğerlerine kadar girmiş iken, istifâde etmekten âciz oldukları azot maddesine açtır. Bu hâl,
insanların aczini göstermeğe kıymetli bir örnek teşkîl etmektedir.