1996 Senesi "Bugünkü Sohbet" Yazıları - Mehmet Oruç

- Doğu ve batı memleketlerini ne ile aldın? Önceki hükümdarların hazîneleri, varlıkları ve
askerleri çok daha fazla olduğu hâlde, onlara böyle bir fetih nasîb olmamıştı. Bunun sırrı
nedir?
Cevap verdi:
- Hangi memleketi aldımsa, halkını incitmedim ve büyüklerinin adını ancak iyilikle
andım.
Baht, taht, emir, zafer madem ki gelip geçiyor, hepsi hiçtir. Geçmişlerin adını iyilikle yaşat
ki, senin adın da iyilikle anılsın. İnsanların iyi bir isim bırakması, altın yaldızlı saray
bırakmasından daha hayırlıdır.
Hadîs-i şerîfte, (Dünyada, kalıcı değil, yolcu gibi yaşamalı! Öleceğini hiç unutmamalı!)
buyuruldu.
İnsan, dünyada bâki değildir. Dünya zevklerine daldıkça dertler, üzüntüler, güçlükler artar.
İyilik eden her zaman kârlı çıkar. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:
(İbâdetleri az olan bir kul, iyi huyu ile, kıyâmette yüksek derecelere kavuşur.)
(İbâdetlerin en kolayı ve çok faydalısı, az konuşmak ve iyi huylu olmaktır.)
(Bir kulun ibâdetleri çok olsa da, kötü huyu, onu Cehennemin dibine götürür. Ba'zan
küfre götürür.)
Sultândan korktuğun kadar...
Vezîrlerden biri
Zünnûn-i Mısrî hazretlerinin huzuruna çıktı:
- Gece gündüz sultâna hizmet etmekle meşgulüm. İyiliğini umuyorum ama kötülüğünden
de korkuyorum, diye himmet, yardım istedi.
Büyük velî ağladı, dedi ki:
- Sultândan korktuğun kadar Allahü teâlâdan korksaydın sıddîklardan, iyilerden biri
olurdun.
Eski İran hükümdarlarından Nûşirevan ava çıkmıştı. Bir hayvanı kesip ateşe koydular.
Yanlarında tuz yoktu; getirsin diye köye bir adam gönderdiler. Nûşirevan:
- Tuzu para ile al ki, bedava alma âdeti çıkmasın, köy harap olmasın, dedi.
- Bu kadarcık şeyden ne zarar gelir, diye sordular.
Cevap verdi:
- Cihânda zulmün temeli ufacık bir şeydi. Ama her gelen onu büyüttü. Nihâyet
şimdiki duruma ulaştı.
Devri kötü olan zâlim, dünyada kalmaz ama, üzerinde sonsuz la'netler kalır. Her zaman
adâletle hareket etmelidir.
Üç çeşit adâlet vardır
Adâlet üçe ayrılır: Birincisi, Allahü teâlâya kulluk etmektir. Allahü teâlânın merhameti,
ni'metleri, ihsânları, her mahlûka yayılmıştır. Ni'metlerinin en büyüğü, kullarına saâdet
yolunu göstermesidir. Hakları yok iken, hepsini en güzel şekilde yaratmıştır. Ebedî ni'metler,
iyilikler vermiştir. Böyle bir sâhibe, yaratana ibâdet etmek, O'nun ihsân ettiği ni'metlere
şükretmek elbette lâzımdır. Adâlet için sâhibinin hakkını gözetmek îcâb eder. Her insanın
yaratanına karşı borçlu olduğu bu kulluk hakkını edâ etmesi lâzımdır.
Adâletin ikinci kısmı, insanların hakkını edâ etmektir. Hükümete, âmirlere, kanûnlara karşı
gelmemek, âlimlere hürmet, emânetlere vefâ, alış-veriş haklarını edâ, va'dlerini ifâ etmek
lâzımdır.
Üçüncüsü, geçmişlerin haklarını edâ etmektir. Bu da, onların borçlarını ödemek,
vasiyetlerini ifâ etmek, vakıflarını muhâfaza ve bıraktığı hayrât ve hasenâtı devam ettirmekle
olur.
Adamın biri hükümdara müjde getirdi:
- Azrâil aleyhisselâm, filanca düşmanının canını aldı. Seni ondan kurtardı.