1996 Senesi "Bugünkü Sohbet" Yazıları - Mehmet Oruç

Ancak ilimle beraber tecrübeden de istifade etmek lâzımdır. Bir operatörün, mesleğini
sadece ilmiyle icrâ etmesi mümkün değildir. Defalarca ameliyatlara iştirak etmesi, ilmini
tecrübe ile birleştirmesi lâzımdır.
Akılsız dostun olacağına...
2- Akıl ve siyâset:
Bir kimsenin, dînin emirleri ile mükellef olabilmesi için akıllı olması lâzımdır. Akılsız olan
zâten emir ve yasakları yerine getirmekle mükellef değildir. Ahmak kimse hangi işte olursa
olsun, işine zarar verir. Bunun için, dîni anlatacak kimselerin akıllı ve zekî olması lâzımdır.
Meşhur bir ata sözümüz vardır: "Akılsız dostun olacağına, akıllı düşmanın olsun." Ahmak
kimse nerede ne yapacağını bilmez.
Hizmette, akıl ile birlikte ilm-i siyâseti de devreye sokmak lâzımdır. Buradaki siyâset,
bugünkü politikacıların yaptığı siyâset değildir.
Evliyâdan bir zât, bir gün câmide akıl ve siyâset ile ilgili va'z ederken buyurdu ki:
"Diyelim ki içinizden biri evine vardığında, bir de baktı ki küçük çocuğu evin çatısında tam
kenarda yürümekte, düştü-düşecek durumdadır. Böyle durumda hemen heyecanlanıp çocuğa
bağırıp çağırılmaz. "Mâşâallah sen ne güzel yürüyorsun. Aşağıya in, sana bak ne getirdim"
denir. Aşağıya indikten sonra, onun anlıyacağı şekilde, bir daha öyle tehlîkeli yerlerde
dolaşma denir. İşte bu bir siyâsettir."
Eskiden medreselerde, ilm-i siyâset dersi gösterilirdi. Talebenin biri, sıra ilm-i siyâsete
gelince, "Buna lüzûm görmüyorum, ben artık gidebilirim" demiş ve medreseden ayrılmış.
Yolda bir köye uğramış. İmâmın va'zını dinlemiş. Bakmış ki, bozuk i'tikâdlı biri.
Namazdan sonra hemen ayağa kalkıp, cemâ'ate, "Sizin bu imâmınız bozuk i'tikâdlı birisidir.
Namazlarınız boşa gidiyor, bunun arkasında namaz kılmayın" demiş.
İmâm kendini köylülere çok sevdirmiş birişmiş. Bir dediğini iki etmiyorlarmış. İmâmın bir
işâreti üzerine, adamı hemen dışarı atıp iyice bir dayak atmışlar.
Sakalından bir tek kıl koparan...
Talebe hatâsını anlayıp hemen medreseye geri dönmüş. İki sene de siyâset dersi aldıktan
sonra, aynı köye tekrar gitmiş. Bu defa cemâ'ate demiş ki:
- Sizin bu imâmınız az bulunur bir insandır. Kıymetini bilin, her kim bunun
sakalından bir tel koparır yanında bulundurursa, başına belâ gelmez.
Bunun üzerine, cemâ'at imâmın sakalını yolmak için hücum eder. İmâm kendini dışarı zor
atar, canını zor kurtarır ve köyü terkedip gider. Böylece bozuk i'tikâdlı imâmdan köylüleri
kurtarmış olur. İşte bunlar siyâsete birer misâldir.
Bundan anlaşılıyor ki, dîni anlatacak kimsenin, karşısındakilerin dînini ve dünyasını iyi
bilmesi lâzımdır. Bu talebe cemâ'atin durumunu bilseydi önceki hâdise başına gelmezdi.
3- İhlâs:
Yapılan bütün işlerin kabûl edilmesi ve âhırette faydası olması için bunların ihlâsla, ya'nî
Allah rızâsı için yapılmış olması lâzımdır. İhlâs, dünya menfaatlerini düşünmeyip amellerini
yalnız Allah rızâsı için yapmaktır. İhlâs sâhibi, ibâdet ederken başkalarına göstermeyi hiç
düşünmez. Bunun için âlimlerimiz, ilim, amel ve ihlâsın beraber olmasını şart koşmuşlardır.
Bunlardan biri eksik olursa maksada kavuşulamaz.
Şüpheli iki hurmanın zararı 12 TEMMUZ 1996
İmâm-ı a'zamın ortağı, "Malın, kusûrlarını söylemek hiç hatırıma gelmedi" dedi.
Bunun üzerine Ebû Hanîfe hazretleri, hemen dükkândaki malı taksim edip, kendi
hissesi olan tam otuz bin gümüşü fukaraya dağıtıp; "Bütün mala şüphe karıştı. Benim
şüpheli mala ihtiyâcım yoktur" buyurdu.
İbrâhim bin Edhem hazretleri bir gün Mekke'de bir dükkândan hurma satın alırken iki
tane hurma yere düştü. Bunları kendi hurması zannederek yedi. Bir zaman sonra Kudüs'e
gelip Kubbe-i Sahra'da ibâdetle meşgul oldu.