1996 Senesi "Bugünkü Sohbet" Yazıları - Mehmet Oruç

olmaz. Boynuzunun bir kısmı kırık veya doğuştan boynuzsuz, uyuz, burulmuş olan kurban
câizdir.
Dişi hayvan da, erkek de kurban edilebilir. Koyunun erkeği ve beyazı siyahından çok olanı,
keçinin dişisi daha sevâbdır. Kıymetleri müsâvî ise, koyun kesmek, sığır kesmekten daha
sevâbdır. Koyunun, keçinin bir yaşını, sığırın iki, devenin beş yaşını geçmiş olması lâzımdır.
Altı ayı geçmiş koyun, iri, semiz ise, câiz olur. Kesilen hayvandan çıkan yavru diri ise,
yiyebilmek için, ayrıca kesmek lâzımdır. Ölü ise, yemesi câiz olmaz.
Kurbanı kesilecek yere sürükleyerek çekmek, bıçakları hayvanı yatırdıktan sonra bilemek
ve birini, ötekinin gözü önünde kesmek mekrûhtur.
Kurban kesilirken
Önce diz boyu çukur kazılır. Kurbanın gözleri tülbent ile bağlanır. Kıbleye dönük olarak
sol yanı üzerine yatırılır. Boğazı çukurun kenarına getirilir. İki ön ve bir arka ayakları,
uçlarından bir araya bağlanır. Üç kerre bayram tekbîri okunur.
Sonra, "Bismillahi Allahü ekber" diyerek, deveden başka hayvanın boğazının herhangi
bir yerinden kesilir. "Bismillahi" derken, (h) yi belli etmek lâzımdır.
Bunun için, başka zamanda "Allah teâlâ" dememeli, "Allahü teâlâ" deyip (h) harfini
belli etmeğe alışmalıdır. Hayvanın boğazında "Merî" denilen yemek borusu, "Hulkûm"
denilen hava borusu ve "Evdâc" denilen iki yanda birer kan damarı vardır.
Bu dört borudan üçü bir anda kesilmelidir. Kesenin de kıbleye karşı dönmesi sünnettir.
Hayvan soğumağa başlamadan, ya'nî çırpınması durmadan ensesini de kesmek mekrûhtur.
Yalnız ensesinden kesmek harâmdır.
Hayvan tamamen ölüp, çırpınması durmadan, kafasını koparmak ve derisini yüzmeğe
başlamak da mekrûhtur. Kesmesini bilenin kendi kesmesi müstehabdır. Bilmiyenin, vekîline
kestirmesi ve kesilirken yanında bulunup, (En'âm) sûresinin yüzaltmışikinci "İnne salâtî"
âyetini "lâ şerîke leh"e kadar okuması müstehabdır.
Kurban etini, kesen de yiyebilir. Fakîr olsun, zengin olsun, herkese ve zimmîye de
verebilir. Etin üçte birini evine, üçte birini komşulara, gerisini fakîrlere vermek müstehabdır.
Hepsini fakîrlere sadaka vermek veya kendi evine bırakmak da olur.
Derisi namaz kılan fakîre verilir. Ne olduğu bilinmiyen kimselere verilmez. Veya evde
kullanılır. Yahut devâmlı kullanılacak birşey karşılığı verilir. Tükenen birşey veya para
karşılığı satılmaz. Derisi, eti satılırsa, parası fakîre sadaka verilir. Kesene, ücreti olarak da deri
ve et verilemez.
Kurbanın ve her hayvan etinin yedi yerini yemek harâmdır. Bunlar, akan kan, bevl âleti,
hayâları [koç yumurtası], bezleri [guddeleri], safra kesesi, dişi hayvanın önü ve bevl kesesi
[mesânesi]dir. Kurban satın alınırken, (Bayram günü kesmesi vâcib olan kurbanı almağa)
niyyet etmelidir. Bunu keserken, tekrar niyyet etmesi şart değildir.
Bu aldığı hayvanı kurban etmesi şart değildir. Fakat, keseceğinin kıymeti bundan az
olmamalıdır. Satın alırken, hiç niyyet etmese de olur. Fakat, bunu keserken veya kesecek
olanı vekîl ederken niyyet etmelidir.
Kurban hayır kurumuna verilecek ise
Kurbanını bir hayır cem'iyyetine vermek istiyen kimse, kurbanını veya parasını götürüp,
bu işle vazîfeli memûra teslîm ederken, "Allah rızâsı için, bayram veya nezir kurbanımı
kesmeye veya satın almaya ve dilediğine kestirmeye ve etini ve derisini dilediğine
vermeye seni vekîl ettim" demelidir.
Vazîfeli kimse, gelen veya kendi satın alacağı kurbana bir numara bağlar. Bu numarayı ve
kurban sâhibinin ismini deftere yazar. Kesilirken, sahiplerinin ismini söyliyerek kasapları
vekîl eder. Etleri dilediği kimselere ve derileri bir fakîr vazîfeliye verir.