Slayt 1 - Unesco

1972 Dünya Miras Sözleşmesi
Dünyada kültürel ve çevresel açıdan evrensel
“üstün değer” taşıyan tarihsel alan ve doğal
bölgelerin korunması
Dünya Miras Listesi
• 745 Kültürel
• 188 Doğal
• 29 Karma (Doğal ve kültürel)

1972 Dünya Miras Sözleşmesi
• Sözleşmeye 189 taraf ülke bulunmaktadır.
• Türkiye Sözleşmeyi 1983 yılında kabul etmiştir.
• 9 Kültürel
• 2 Karma
Geçici Liste
• 35 Kültürel
• 2 Karma
Dünya Miras Listesi’nde Türkiye

Yönetişim
• Dünya Miras Merkezi ( WHC )
UNESCO Paris 1992
• Dünya Miras Komitesi (WHC)
(21 Üye)
Avrupa /K.Amerika, Afrika, Asya/ Pasifik, Arap Devletleri, Güney
Amerika/Karayipler

Danışma Kurulları
• ICOMOS-International Council on Monuments and
Sites (1965 Paris)
• IUCN-International Union for Conservation of Nature
(1948 Genevre)
• ICCROM-International Center for the Study of the
Preservation and Restoration of Propety
(1956 Roma)

Devletler
• Sözleşmenin kabulü ile ülkeler kültürel ve doğal
miraslarının belirlenmesi ve korunması sürecinde
yükümlülük alırlar,
• Bu varlıkların korunma raporlarını Dünya Miras
Komitesine periyodik sunma yükümlüğü vardır,
• Ülkelerin ‘’Ulusal İrtibat Noktası –National Contact
Point’’ tüm paydaşlar arası bilgi koordinasyonunu
sağlar.

Adaylık Süreci
• Geçici Liste (Tentative list)
Başvuru tarihi: Nisan
• Miras Listesi (Heritage List)
Başvuru tarihi: Şubat

Adaylık İşlemleri Yol Haritası
Aday dosya hazırlama (uygulama rehberi)
↓ UNESCO
↓ Dünya Miras Merkezi
↓ ICROM/IUCN Panel, alan ziyareti , bağımsız
raporlandırma
↓ Dünya Miras Komitesi Toplantısı sunumu
↓ Karar
↓ Koruma Durumu Raporu (1/6 yıl)

Seçilme Kriterleri
Evrensel Üstün Değer (outstanding universal value)
A)
• Bütünlük (integrity)
• Özgünlük (authenticy)
• Karşılaştırmalı analizler-
Dünyadaki benzer örnekleri ile karşılaştırabilmek için
araştırma yapılmalı

Seçilme Kriterleri
1-Olağanüstü doğa olayı sonucu oluşması ve
olağanüstü güzelliklere sahip olması
2-Karasal, tatlı su, kıyı ve deniz ekosistem ve
toplumlarında evrimsel olarak devam eden ekolojik
ya da biyolojik işlevlere en güzel örnek teşkil etmesi
3-Bilim/teknik araştırmalar açısından ve biyoçeşitlik
koruma bakımından evrensel değerlere sahip olması.
Biyolojik çeşitliliğin yerinde korunmasına yönelik
olarak en önemli habitatları bulundurması

Seçilme Kriterleri
4-Önemli jeomorfolojik özellikler (yerkürenin tarihi
gelişim aşamalarının en önemli temsilcileri)
5-Tehlike altında olan türlerin habitatlarını içermesi

Seçilme Kriterleri
B)
Koruma planları ve yönetim modeli- varlıkların
değeri kadar yönetim planlarının da önemi var.
Adaylık dosyasının bu planları içermesi gerekiyor.
• Yasalar,
• alanın sınırları,
• tampon bölge sınırların belirlenmesi ve yönetim
planı oluşturulması,

Tehditler
Çevre Etki Değerlendirme Raporu
(Environmental Impact Assesment)
Çevre Etki Değerlendirme Raporu (Environmental Impact
Assesment)
• Sürdürülebilir kalkınma: Ekonomi, Çevre, Toplum
• Madencilik etkinlikleri
• Petrol arama
• Yasa dışı ağaç kesme
• Baraj yapımı
• Bayındırlık etkinlikleri
• Ziyaretçi Yönetim Planı
• Risk Yönetim Planı (afetler, hava kirliliği, iklim değişikliği vb)

Miras Varlıkları Bölgesel Dağılımı (%)
Afrika Arap Dev. Asya/Pasifik Avrupa/K. Amerika G. Amerika
8.8 7.5 21.9 48.3 13.6
Tehlike Altındaki Miras Listesi (%)
40 14.3 17.1 11.4 17.1

Risk Oluşturan Etmenler (%)
• Yönetim planı aksamaları (70)
• Bayındırlık etkinlikleri (Bina ve yol - 63)
• Sosyal amaçlı kullanım (27)
• Kaynak Arama (Maden, petrol- 18)
• Hava Kirliliği (9)
• İklim Değişikliği ve ani meteorolojik olaylar (10)

Sözleşme ile İlgili Yönetişim
• Kültür ve Turizm Bakanlığı
(Kültür Varlıkları ve Müzeler Gen Md.)
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
(Tabiat Varlıkları Koruma Gen Md.)
• Orman ve Su İşleri Bakanlığı
(Doğa Koruma ve Millî Parklar Gen.Md.)
• Dış İşleri Bakanlığı
• UNESCO Türkiye Millî Komisyonu
SÜREKLİLİK
“İlgili uzman paydaşlardan oluşan çalışma grubu”