dosya indir - ankaratiphastaneleri
dosya indir - ankaratiphastaneleri
dosya indir - ankaratiphastaneleri
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
S14<br />
A.J. Handley ve ark.<br />
r›nda geçerlidir.<br />
A¤›zdan buruna solunum a¤›zdan a¤›za solunuma<br />
alternatif etkili bir metodtur. 57 Kazazedenin a¤z›n›n<br />
ciddi flekilde yaraland›¤› veya aç›lamad›¤›, kurtar›c›n›n<br />
kazazedeye suyun içinde solunum uygulad›¤› veya<br />
a¤›zdan a¤›za uygulamada hava s›zd›rmazl›¤›n›n sa¤lanmas›n›n<br />
güç oldu¤u durumlarda düflünülmelidir.<br />
A¤›zdan trakeostomiye solunumun güvenilirli¤i, etkinli¤i<br />
veya yap›labilirli¤ine dair yay›nlanm›fl kan›t yoktur,<br />
ama solunum deste¤i gerektiren, trakeostomi tüpü<br />
veya trakeal stomas› olan kazazedelerde kullan›labilir.<br />
Balon-valf-maske ile ventilasyon uygulamak önemli<br />
ölçüde pratik ve deneyim gerektirir. 58,59 Kurtar›c›<br />
yaln›z ise hava yolunu jaw thrust ile aç›k tutarken efl zamanl›<br />
olarak maskeyi kazazedenin yüzüne tutabilmek<br />
zorundad›r. Sa¤l›k personeli olmayan kurtar›c›lar aç›-<br />
s›ndan, sadece siyanid zehirlenmesi veya di¤er toksik<br />
ajanlara maruz kalma riski olan, özel alanlarda çal›flan<br />
kurtar›c› personel için uygun bir tekniktir. Di¤er spesifik<br />
durumlarda sa¤l›k personeli olmayanlar balon-valvmaske<br />
kullan›m›yla ilgili tekrarlanan e¤itimleri içeren<br />
geniflletilmifl ilk yard›m kurslar› al›rlar. Bunlara da aynen<br />
sa¤l›k personeline uyguland›¤› gibi s›k› bir e¤itim<br />
uygulanmal›d›r.<br />
Gö¤üs kompresyonu<br />
Gö¤üs kompresyonu kalbi direkt olarak s›k›flt›r›p intratorasik<br />
bas›nc› art›rarak kan ak›m› oluflturur. Uygun yap›lan<br />
gö¤üs kompresyonu sistolik arter bas›nc›n› 60-80<br />
mmHg'ya art›rsa da diyastolik bas›nç düflük kal›r ve karotis<br />
arterindeki ortalama arter bas›nc› nadiren 40<br />
mmHg'y› aflar. 60 Gö¤üs kompresyonu beyin ve miyokardiyuma<br />
küçük ama önemli miktarda kan ak›m› sa¤lar<br />
ve defibrilasyonun baflar›l› olma olas›l›¤›n› art›r›r. ‹lk<br />
flokun kollapstan 5 dakikadan daha uzun bir süre içinde<br />
uyguland›¤› durumlarda özellikle önemlidir. 61<br />
Gö¤üs kompresyonu ile de¤iflik kompresyon h›zlar›n›n<br />
etkileri, kompresyon-ventilasyon oran› ve bas› dönemi<br />
(gö¤sün komprese edildi¤i sürenin bir kompresyondan,<br />
sonraki kompresyona kadar olan total süreye oran›)<br />
etkileriyle ilgili fizyolojik bilgilerin ço¤u hayvan modellerinden<br />
elde edilmifltir.<br />
Bununla birlikte, 2005 Konsensus Konferans›n›n sonuçlar›<br />
afla¤›daki bilgileri içermektedir. 62<br />
1. Her seferinde kompresyonlara yeniden bafllanaca¤›<br />
zaman, kurtar›c› ellerini gecikme olmaks›z›n gö¤üsün<br />
ortas›na yerlefltirmelidir. 63<br />
2. Kompresyonlar›, h›z› 100/dk civar›nda olacak flekilde<br />
uygulay›n›z. 64-66<br />
3. Kompresyon derinli¤inin 4-5 cm olmas›na dikkat<br />
ediniz (eriflkinler için). 67,68<br />
4. Her kompresyondan sonra gö¤sün tamamen eski<br />
halini almas›na izin veriniz. 69,70<br />
5. Kompresyon ve relaksasyon sürelerinin afla¤› yukar›<br />
eflit olmas›n› sa¤lay›n›z.<br />
6. Gö¤üs kompresyonlar›n›n engellenmesini minumuma<br />
<strong>indir</strong>iniz.<br />
7. Efektif arteryel kan ak›m› göstergesi olarak karotis<br />
veya femoral arterlerin palpasyonuna güvenmeyiniz.<br />
38,71<br />
Yetiflkinlerdeki CPR uygulamalar›nda gö¤üs kompresyonlar›<br />
için spesifik el pozisyonlar›n› destekleyen<br />
yetersiz kan›t vard›r. Önceki k›lavuzlar bir parma¤› sternum<br />
alt ucuna yerlefltirip sternum alt yar›s›n›n ortas›n›<br />
bulmay› ve di¤er eli bu elin yan›na yerlefltirmeyi önermekteydi.<br />
72 Sa¤l›k personeli olan kurtar›c›lara, eskiden<br />
oldu¤u gibi ellerin sternumun alt yar›s›n›n ortas›na yerlefltirilmesinin<br />
uygulamal› olarak ö¤retilmesine göre,<br />
sadece ''elin topuk k›sm›n›n gö¤sün ortas›na yerlefltirilmesi<br />
ve di¤er elin bu elin üzerine konulmas›'' yöntemi<br />
ö¤retildi¤inde ayn› el pozisyonunu daha h›zl› bulduklar›<br />
gösterilmifltir. 63 Sa¤l›k personeli olmayan kiflilere de<br />
böyle ö¤retilmesi makuldür.<br />
Kompresyon h›z› kompresyonlar›n uyguland›¤› h›zd›r,<br />
her dakikada hastaya uygulanan say› de¤ildir. Uygulanan<br />
say› hem h›z, hemde hava yolunu açmak, kurtar›c›<br />
solunum uygulamak ve otomatik eksternal defibrilatör<br />
analizi yapmak için verilen aralar›n say›s›yla belirlenir.<br />
Hastane d›fl›nda yap›lan bir çal›flmada, kurtar›c›lar kompresyon<br />
h›z›n› 100-120/dk olarak kay›t etmifllerdir ancak<br />
s›k verilen aralarla ortalama kompresyon say›s› dakikada<br />
64'e düflmüfltür. 68<br />
Kompresyon-ventilasyon oran›<br />
Uygulanan herhangi bir kompresyon ventilasyon oran›<br />
ile ilgili olarak yap›lm›fl insan çal›flmalar›ndan elde edilen<br />
deliller yetersizdir. Hayvan çal›flmalar› 15:2 oran›-<br />
n›n üzerinde bir art›fl yap›lmas›n› desteklemektedir. 73-<br />
75 Matematiksel bir model, 30:2 oran›n›n kan ak›m› ve<br />
oksijen sunumu aras›nda en iyi uyumun sa¤land›¤› izlenimini<br />
vermektedir. 76,77 Tek kurtar›c›n›n varl›¤›nda,<br />
hastane d›fl›ndaki yetiflkinler veya çocuklardaki resüsitasyon<br />
uygulamalar›nda da 30 kompresyon : 2 ventilasyon<br />
önerilmektedir. Bu oran kompresyonlara ara verilmesini<br />
ve hiperventilasyon olas›l›¤›n› azalt›r, 50,78 ö¤retme<br />
ve beceri kazand›rmay› basitlefltirir.