dosya indir - ankaratiphastaneleri
dosya indir - ankaratiphastaneleri
dosya indir - ankaratiphastaneleri
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
S4<br />
Jerry Nolan<br />
günümüz verileri, bilimsel çal›flmalar ve deneyimler ile<br />
desteklenen kolayca ö¤renilebilecek ve en etkili giriflimler<br />
oldu¤u kan›s›ndad›r. Kaç›n›lmaz olarak, Avrupa<br />
içerisinde dahi ilaç kullan›m›, cihazlar ve personel farkl›l›lar›<br />
bulunmas› nedeniyle bu k›lavuzlarda yerel, bölgesel<br />
ve ulusal uyarlamalar gereklidir.<br />
Demografik bilgiler<br />
Dünyanda en s›k karfl›las›lan ölüm nedeni iskemik kalp<br />
hastal›¤›d›r. 13-17 Eriflkin ölümlerinin % 60'›ndan fazlas›<br />
ani kardiak arrest ile sonuçlanan koroner kalp hasatal›-<br />
¤›ndan kaynaklanmaktad›r. 18 ‹skoçya ve Avrupan›n 5<br />
flehrinden gelen verilere dayanarak hastane d›fl›ndaki<br />
kardiopulmoner arrestin resüsitasyon insidensinde kardiyak<br />
etiyoloji 100.000 kiflide 49.5-66'd›r. 19,20 ‹skoç<br />
çal›flmas› 21,175 hastane d›fl› kardiyak arrestin verilerini<br />
içermekte ve etiyoloji hakk›nda de¤erli bilgiler sa¤lamaktad›r<br />
(Tablo 1.1). Hastane içindeki kardiyak arrest<br />
insidensinin de¤erlendirilmesi, hastaneye yat›rma kriterleri<br />
ve DNAR (do-not-attempt-resuscitation = resüsitasyon<br />
girifliminde bulunmay›n) yaklafl›m›n›n uygulanmas›<br />
gibi faktörlerden yo¤un flekilde etkilenece¤inden<br />
dolay› zordur. ‹ngilterede bir genel hastanede primer<br />
kardiak arrest görülme s›kl›¤› (acil serviste arrest<br />
olanlar ve DNAR grubu hariç) hastaneye yat›r›lan her<br />
1000 olgunun 3.3'ünü oluflturur; 21 bir Norveç Üniversite<br />
Hastanesinde, ayn› d›fllama kriterleri kulan›ld›¤›nda,<br />
kardiak arrest görülme s›kl›¤› hastaneye yat›r›lanlar<br />
aras›nda 1.5/1000 olarak saptanm›flt›r. 22<br />
Tablo 1.1 Hastane d›fl› kardiyopulmoner arrest (21,175) etiyolojisi 19<br />
Etiyoloji<br />
Say›lar (%)<br />
Yaflam kurtarma zinciri:<br />
Ani kardiak arrest oluflup sa¤ kalan kiflilerde uygulananlar›n<br />
tümü yaflam kurtarma zinciri olarak adland›r›-<br />
l›r. Acil durumun erken tan›nmas› ve acil servisi harekete<br />
geçirme, erken CPR, erken defibrilasyon ve erken<br />
ileri yaflam deste¤ini içerir. Bebek ve çocuk yaflam kurtarma<br />
zinciri kardiyopulmoner arreste yolaçan durumlar›n<br />
önlenmesi, erken CPR, acil servisi erken harekete<br />
geçirme ve erken ileri yaflam deste¤ini içerir. Hastanede<br />
durumu kritik hastan›n erken dönemde tan›nmas›<br />
ve Acil Yard›m Ekibinin (AYE) uyar›lmas› art›k tamamen<br />
kabul görmüfltür. 23 Önceki resüsitasyon k›lavuzlar› resüsitasyon<br />
sonras› bak›m faz›ndaki hastan›n tedavisi<br />
hakk›nda göreceli olarak az bilgi içermekteydi. Kardiak<br />
arrestten dönen komadaki hastalar›n spontan dolafl›m›-<br />
n›n bafllamas›ndan sonraki ilk birkaç saat veya birkaç<br />
gündeki tedavileri hakk›nda oldukça genifl farkl›l›klar<br />
vard›r. Bu dönemdeki tedavi de¤ifliklikleri, kardiyak arrestin<br />
sonuçlar›n›n, hastaneler aras›nda farkl›l›klar göstermesiyle<br />
aç›klanabilir. 24 Kritik hastay› ve/veya anjinay›<br />
tan›man›n önemi ve kardiak arresti (hastane içi veya<br />
d›fl›) önleme ve resüsitasyon sonras› bak›m; yeni dört<br />
halkal› yaflam kurtarma zincirinde ortaya konmufltur. ‹lk<br />
halka; kardiak arrest riskinin tan›nmas›n›n ve erken tedavi<br />
arresti önleyece¤i için yard›m istenmesinin önemini<br />
vurgular. Bu yeni zincirdeki orta halka yaflam kurtarmak<br />
için erken resüsitasyonun ana parçalar› olan defibrilasyon<br />
ve CPR'› tan›mlar Son halka, etkili resüsitasyon<br />
sonras› bak›m, özellikle kalp ve beyinin fonksiyonlar›n›<br />
korumay› hedeflemifltir (fiekil 1.1). 25,26<br />
Yaflam kurtarma zinciri<br />
Tahmin edilen kardiyak hastal›klar<br />
Kalp d›fl› dahili hastal›k etiyolojileri<br />
Akci¤er hastal›klar›<br />
Serebrovaskuler Hastal›klar<br />
Kanser<br />
Gastrointestinal kanamalar<br />
Obstetrik/pediatrik<br />
Pulmoner emboli<br />
Epilepsi<br />
Diabetes mellitus<br />
Böbrek Hastal›klar›<br />
Kalp d›fl› harici etiyolojiler<br />
Travma<br />
Asfiksi<br />
‹laç intoksikasyonlar›<br />
Bo¤ulmalar<br />
Di¤er ‹ntahar giriflimleri<br />
Di¤er d›fl nedenler<br />
Elektrik/Y›ld›r›m çarpmalar›<br />
17451 (82.4)<br />
1814 (8.6)<br />
901 (4.3)<br />
457 (2.2)<br />
190 (0.9)<br />
71 (0.3)<br />
50 (0.2)<br />
38 (0.2)<br />
36 (0.2)<br />
30 (0.1)<br />
23 (0.1)<br />
1910 (9.0)<br />
657 (3.1)<br />
465 (2.2)<br />
411 (1.9)<br />
105 (0.5)<br />
194 (0.9)<br />
50 (0.2)<br />
28 (0.1)<br />
fiekil 1.1 ERC yaflam kurtarma zinciri<br />
Evrensel algoritma<br />
Eriflkin temel, ileri yaflam deste¤i ve pediatrik resüsitasyon<br />
algoritmas› ERC k›lavuzundaki de¤ifliklikleri<br />
yans›tmak amac›yla güncellefltirilmifltir. Kardiak arrest<br />
halinde bulunan bir kifliye birçok durumda uygulanabilecek<br />
kadar basit bir algoritma oluflturulmas›na yönelik
Change language