dosya indir - ankaratiphastaneleri

Resuscitation (2005) 67S1, S169-S177
RESUSCITATION
www.elsevier.com/locate/resuscitation
Avrupa Resüsitasyon Konseyi
2005 Resüsitasyon K›lavuzu
Bölüm 8. Resüsitasyon ve yaflama son verme
karar›n›n etik kurallar›
Peter J. F. Baskett, Petter A. Steen, Leo Bossaert
Girifl
Baflar›l› resüsitasyon denemeleri birçok insana uzun,
yararl›, de¤erli yaflam süresi ve sevenlerine, akrabalar›-
na mutluluk ve rahatl›k getirmektedir. Ve hala baz› resüsitasyon
giriflimlerinde sonuç, uzayan ac› ve kaç›n›lmaz
ölümdür. Kalp beyne göre hipoksiye daha dayan›kl›
oldu¤undan resüsitasyon giriflimleri zaman zaman,
neyse ki nadiren, trajik bir flekilde hastan›n süre-
¤en bitkisel durumda kalmas› fleklinde sonlanabilir. Resüsitasyon
denemeleri % 70-95 vakada baflar›s›zl›kla
sonlanmakta ve ölüm kaç›n›lmaz olmaktad›r. Ama herkes
onurlu ve sayg›n bir flekilde ölmeyi ister.
Resüsitasyona bafllamak ya da bafllamamak karar›ndan
emin olmak için çeflitli etik ve yasal hükümlere ihtiyaç
vard›r, böylece hastalar›m›z için sayg›n ve huzurlu
tedavi mümkün olabilecektir. Bu kararlar kiflisel, kültürel,
milli, hukuksal, yöresel, dini, sosyal ve ekonomik
faktörlerden etkilenebilir. Bu karar zaman içinde geliflmelere
ba¤l› olarak verilebilece¤i gibi, s›kl›kla acil bir
durumda saniyeler içinde de verilebilmektedir. Bu yüzden
karar› verecek sa¤l›k personelinin karar aflamas›nda
prensipleri anlam›fl olmas› gerekmektedir.
K›lavuzun bu bölümünde etik yönler ve karar aflamas›ndaki
durumlar üzerinde durulmaktad›r. Bunlar;
• hastan›n ileriye yönelik istekleri, vasiyet,
• ne zaman resüsitasyona bafllanmayaca¤›,
• ne zaman resüsitasyona son verilece¤i,
• hekim d›fl›ndakilerin karar vermesi,
• resüsitasyon sonras› süre¤en bitkisel durumda kalanlarda
tedaviyi sonland›rma zaman›,
• aile fertleri ve sevdiklerinden resüsitasyon s›ras›nda
yan›nda olmak isteyenlere izin verme karar›,
• yeni ölmüfl birinde araflt›rma ve çal›flma yapma karar›,
• yak›nlar› üzerinde kötü haberin yarataca¤› etki,
• sa¤l›k personelinin desteklenmesidir.
Prensipler
Dört temel prensip; yararl› olmak, zarar vermemek,
adaletli davranmak ve otonomidir. 11
Yararl› olmak için, sa¤l›k çal›flanlar› yarar ve riskleri
dengeleyerek karar vermelidir. Bu prensip, ço¤unlukla
resüsitasyon (CPR) giriflimini ve uygun zamanda kardiyopulmoner
resüsitasyonun sonland›r›lmas›n› da kapsar.
Ayn› zamanda, halk›n uygulayabilece¤i defibrilasyon
programlar›n›n oluflturulmas› gibi, toplumun gereksinimlerine
yan›t verebilmeyi de sa¤lar.
Zarar vermemek için de sonuç elde edilemeyecek
durumlarda resüsitasyona bafllanmamal›d›r. Hastan›n
akli dengesi yerinde iken yaflama arzusunu belirtmifl
olsa dahi giriflimlerin bofla oldu¤u durumlarda resüsitasyona
bafllanmaz.
Adalet, toplum içinde yarar ve riskleri eflit bir flekilde
da¤›tmak içindir. Resüsitasyon olanaklar› sa¤lan›-
yorsa bundan fayda sa¤layacak herkesin yararlanmaya
hakk› vard›r.
Otonomi, hastan›n kendi hakk›nda karar verebilmesidir.
Bu prensip son 30 y›l içinde Helsinki ‹nsan Haklar›
Bildirgesi'nden kaynaklanarak oluflmufltur. 12 Otonomi;
hastan›n bilgilendirilmifl olmas›, karar verebilecek
durumda bulunmas›, etki ve bask› alt›nda olmamas›
ve tercihlerinde tutarl›l›k olmas›n› gerektirir.
0300-9572/fi - see front matter ® 2005 European Resuscitation Council. All Rights Reserved. Published by Elsevier Ireland Ltd.
doi:10.1016/j.resuscitation.2005.10.005