Fetus Dönemi - Ankara Ãniversitesi Tıp Fakültesi
Fetus Dönemi - Ankara Ãniversitesi Tıp Fakültesi
Fetus Dönemi - Ankara Ãniversitesi Tıp Fakültesi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Dönem 1-‐Sunum 4/ 2012 <br />
Endodermin Gelişimi <br />
Teratoloji Bilgisi <br />
4-‐8. Ha9alarda Dış Gelişim <br />
<strong>Fetus</strong>un Gelişimi <br />
Prof.Dr. Alp Can <br />
<strong>Ankara</strong> Üniversitesi Tıp Fakültesi <br />
Histoloji-‐Embriyoloji ABD <br />
hJp://histemb.medicine.ankara.edu.tr
Endodermin İleri Gelişimi <br />
Mide Barsak Sistesi <br />
(GastrointesVnal Sis-‐GİS) <br />
Baş-‐Kuyruk Bükülmesi <br />
Yan Bükülme <br />
Sinir sisteminin hızla uzaması <br />
Hızla çoğalan somitler
BAŞ <br />
BÜKÜLMESİ <br />
KUYRUK <br />
BÜKÜLMESİ <br />
ön barsak <br />
orta barsak <br />
BAŞ KUYRUK <br />
BÜKÜLMESİ <br />
arka barsak
Vitellus kesesinin vücut içine girmesi ve ince, dar bir kanal <br />
olan vitellus kanalıyla dışarıyla ilişki kurması <br />
(omfalomezenterik kanal=duktus vitellinus)
Endoderm’in ÖzeV <br />
• Sindirim kanalı epiteli <br />
• Solunum sistemi epiteli <br />
• Tiroid, paraVroid, kc ve pankreas parankimi <br />
• Tonsilla ve Vmus stroması <br />
• Mesane ve uretra epitelleri <br />
• Timpan boşluğu ve Östaki borusu epiteli
Simbriyo
4-‐8 Ha9aların Klinik Önemi <br />
Embriyon Dönemi <br />
Fötüs Dönemi <br />
MSS <br />
Kalp <br />
Üst Eks <br />
Alt Eks <br />
Kulak <br />
Gözler <br />
Dişler <br />
Damak <br />
Dış Gen <br />
Çok duyarlı dönem <br />
Az duyarlı dönem <br />
Büyük yapı <br />
bozuklukları <br />
İşlev bozuklukları, <br />
küçük yapı <br />
bozuklukları
• Yenidoğan’ların %2-‐3’ünde görülür <br />
• Ayrıca %2-‐3 ilk 5 yaşta farkedilir <br />
• Bebek ölümlerinin %21’ini oluşturur <br />
• Irk ve coğrafya ayırt etmez <br />
• Ölüm sıralamasında 5. sırayı alır <br />
% 4-‐6 <br />
• % 40-‐60 olguda neden belli değildir <br />
• % 15 kromozom anomalileri, mutasyonlar vb <br />
• % 10 çevre faktörleri <br />
• % 20-‐25 geneVk + çevre (mulVfaktöryel kalınm) <br />
• % 0,5-‐1 çoğul gebelikler
Talidomit Etkisi <br />
(Hiperemezis tedavisi <br />
neovaskülerizasyon inhibitörü) <br />
fakomelia <br />
anensefali <br />
inionşizis
Embriyon Dönemi <br />
4-‐8 ha9alar <br />
İç Gelişmeler <br />
Dış Görünüm
28. gün 32. gün <br />
33. gün <br />
37. gün <br />
41. gün <br />
44. gün <br />
47. gün <br />
50. gün <br />
52. gün <br />
54. gün <br />
10 mm <br />
Boy: CRL (tepe ucu-‐kalça ucu) <br />
56. gün
28. gün (4-‐6 mm) <br />
Dört ekstremitenin de tomurcuklarının varlığı <br />
Kapalı kulak kabarnsı <br />
Göz taslağını oluşturan mercek henüz belli değil
32. gün (5-‐7 mm) <br />
Mercek girinVsinin açılması <br />
Uzamış ve incelmiş üst ekstremite tomurcukları <br />
Belirgin endolemf parçasıyla birlikte kulak kabarnsı
33. gün (7-‐9 mm) <br />
Burun deliği girinVleri <br />
El ayalarının belirmesi <br />
Göz taslağında merceğin öne çıkması
37. gün (11-‐14 mm) <br />
<br />
Gözde koyu renkli reVna dışarıdan fark ediliyor <br />
Burun kanatlarının oluşumu <br />
İkinci farinks kavsi 3’ünden daha büyük <br />
Kulak kepçelerinin kabarnları fark ediliyor <br />
AlJa kalça, bacak ve ayaklar fark ediliyor
41. gün (11-‐14 mm) <br />
Belirgin parmak çıkınnları ve el ayası <br />
Ayakta parmak taslakları <br />
Mandibula ve hiyoid kavislerin belirginleşmesi <br />
Nazofrontal oluklar <br />
Bel bükülmesi
44. gün (13-‐17 mm) <br />
Boyun ve bel bükülmeleri <br />
El ayasında parmak girinVleri <br />
Dirseğin ilk kez izlenmesi <br />
Göz kapağı katlannları <br />
Kulak kepçesinin belirginleşmesi
47. Gün (17-‐20 mm) <br />
<br />
Omurganın hafifçe dikleşmesi <br />
Ekstremitelerin ileri doğru uzanması <br />
Ayak parmakları belirginleşmeye başlar ancak parmak araları henüz açılmamışnr
50-‐51. gün (21-‐23 mm) <br />
Kollar dirsekten hafifçe bükülmüş <br />
Kısa, güdük parmaklar <br />
Eller kalp hizasında ortaya doğru yaklaşmakta, <br />
yine de birbirinden uzak <br />
Başta yüzeyel damar ağı belirmeye başlıyor
54. Gün (25-‐27 mm) <br />
Dış kulağın belirginleşmesi <br />
Eller gövdenin önünde <br />
Parmaklar karşı elin parmaklarının üstüne gelebilir <br />
Kalınlaşmış göz kapaklar
56-‐57. gün (23-‐32 mm) <br />
Kol ve bacak bölümleri belirgin <br />
Dış genital organlar belirgin, <br />
ancak embriyonun cinsini belirlemek için yeterli değil
Fötogenez (3. ay -‐ doğum) <br />
Prenatal Dönemde Büyüme <br />
Pre-embriyon dönemi Embriyon dönemi <strong>Fetus</strong> dönemi<br />
Haftalar 0-3 4-8 9-38<br />
Ağırlık 1.65 µg - 16 mg 16 mg - 4.5 g 4.5 g - 3500 g<br />
Büyüme hızı x10,000/ay x 300/ay x 100/ay<br />
Boy 140 µm - 5 mm TKB 5 mm - 30 mm TKB 3 cm - 36 cm TKB
9. Ha9a <br />
10. Ha9a <br />
DIŞ <br />
• Göz kapakları buluşuyor ve <br />
birleşiyor <br />
İÇ <br />
• İlk kas hareketleri <br />
DIŞ <br />
• Dış genitalyada cinsiyet ayırımı <br />
yapılabiliyor <br />
• Tırnaklar ortaya çıkıyor <br />
• Göz kapakları birleşmiş <br />
İÇ <br />
• Barsaklar karın içine dönüyor <br />
9 ha.alık fetusu hıçkırık tutabilir! <br />
Yüksek seslere reaksiyon verebilir!
11. Ha9a <br />
12. Ha9a <br />
DIŞ <br />
• Burunda orta köprü oluşuyor <br />
İÇ <br />
• İdrar üreVlerek amniyon kesesine <br />
bırakılıyor <br />
DIŞ <br />
• <strong>Fetus</strong> amniyon sıvısı yutmaya <br />
başlıyor <br />
• <strong>Fetus</strong> deri uyarımlarına yanıt <br />
veriyor <br />
İÇ <br />
• Ovaryumlar pelvise iner <br />
<strong>Fetus</strong>un tad cisimcikleri neredeyse <br />
tamamen gelişmişVr. <br />
Amniyon sıvısının tadını bilir (kimyon, <br />
sarımsak, soğan ve <br />
annenin diyeVnden bir karışım)
4. Ay <br />
DIŞ <br />
• <strong>Fetus</strong> parmağını emmeye başlar <br />
• Gözler yüzün önüne gelir <br />
• Başta lanugo belirir <br />
• El Irnakları iyi gelişmişVr, ayak <br />
nrnakları gelişmeye başlar <br />
• Anne fetus hareketlerini hisseder <br />
İÇ <br />
• Kemik iliğinde hematopoezis oluşur <br />
• Ovaryumlarda primordiyal foliküller <br />
belirir <br />
5. Ay <br />
DIŞ <br />
• Deride verniks kazeoza birikmeye <br />
başlar <br />
• Göz kapakları ve kaşlar ortaya <br />
çıkmaya başlar <br />
• Lanugo tüm vücut yüzeyini kaplar <br />
İÇ <br />
• TesVsler aşağıya inmeye başlar
6. Ay <br />
DIŞ <br />
• Lanugo kılları koyulaşır <br />
İÇ <br />
• Sürfaktan salınmaya başlar <br />
FETUSUN DIŞARIDA YAŞAM ŞANSI VARDIR! <br />
6. Ayın sonunda fetus işitebilir. <br />
Uterus içi oldukça karmaşık seslerle doludur. <br />
Annenin sesi, barsak ve damar içi üfürümler. <br />
Anne konuşurken fetusun kalp aImı yavaşlar.
7. Ay <br />
DIŞ <br />
• Kirpikler iyi gelişmişVr <br />
• Saçlar uzamaya başlar (lanugodan <br />
daha uzun hale gelir) <br />
İÇ <br />
• TesVsler skrotuma inmeye başlar <br />
• Dalakta kan yapımı durmak <br />
üzeredir <br />
8. Ay <br />
DIŞ <br />
• El Irnakları parmak ucuna ulaşır <br />
İÇ <br />
• TesVsler skrotuma inmişVr <br />
<strong>Fetus</strong> günde yaklaşık 50 kez hareket eder. <br />
• elini yüzüne değdirir, <br />
• ellerini birleşVrir, <br />
• eliyle ayağını veya göbek bağını yakalar, <br />
• bir ayağını diğer dizine değdirir, <br />
• uterus duvarını yalar, duvarı ayaklarıyla iterek adeta içinde yürür,
9. Ay <br />
DIŞ <br />
• Ayak Irnakları parmak uçlarına <br />
ulaşır <br />
• Lanugo’nun çoğu dökülmüştür <br />
• Deri, verniks kazeoza ile kaplıdır <br />
• Yaklaşık 1 litre amniyon sıvısı <br />
üreVlmişVr <br />
• Plasenta 500 g ağırlığındadır <br />
• El Irnakları parmak uçlarını <br />
geçmişVr <br />
İÇ <br />
• Büyük miktarda sürfaktan sentezlenir <br />
• Beyinde myelinlenme başlamışnr <br />
Görme en son gelişen duyudur. <br />
<strong>Fetus</strong> uterus içindeyken şiddetli ışığı algılayabilir ve haJa zararlı olabilir!
DOĞUM ZAMANI <br />
• Döllenmeden sonra 266 gün (38 ha9a) <br />
• Son adet tarihinden sonra 280 gün (40 ha9a) <br />
Beklenen Doğum Tarihi <br />
(SAT + 1 yıl) – (3 ay) + 10 gün = BDT (± 10 gün) <br />
Örn<br />
: SAT: 15 Mart 2011 <br />
BDT: ?
Doğum Eylemi <br />
<strong>Fetus</strong>, fetus zarları ve plasentanın kadının üreme <br />
kanalından dışarı anlmasıdır... <br />
Üç aşamalıdır; <br />
1. Dilatasyon aşaması <br />
2. Anlma aşaması <br />
3. Plasenta aşaması
1<br />
2<br />
3<br />
7 6<br />
4<br />
8<br />
5
Change language