Bîra qederê - Nefel

er derî dike û bi ken ji yên dora xwe re dibêje,
– Em ê vê xebera pîroz, bi qedeheke meya spî ya cemidî, pîroz bikin.
Pênûsa te riya xwe vedike, tu bi qîma xwe yî. Min navê ders û þîretan li te
bikim. Lê tu jî dizanî, riya qederê ne raste-rast e, fetloke ye, tê de gelek
xaçerê hene û ew hemû qeder in, qederê tînin pê. Ez dinihêrim, bala te
gelekî li ser þexs û serpêhatiyên þexsî ye. Tu hin tiþt, bûyer û pêwendiyên
doralî ko li ser riya qederê ne, ji bîr dikî, yan jî nikarî li hûnandina romana
xwe bînî. Em bibêjin, rewþa kurdan a wan salan, nemaze rewþa wan a li bajarê
me Stembolê... Bi aliyekî ve, qedera min bi vê jî girêdayî bû, ev jî
hîmekî esasî yê qedera min bû.
Di nav wan teþqele û geremolên xurt ên siyasî û civakî de, kurdan jî xwe
dilivandin. Destpêka salên 1910-an, ji bo kurdan jî girîng bû. Sala 1912-an,
wan yekîtiyek bi navê Hêvî ava kirin. Amanca Hêvî-yê reþandina hêviyê
bû. Kurd hewcedarê hêviyê bûn. Kurdan, bi taybetî jî xortên kurdan, xwe
li dora vê yekitiyê girtin. Mam û pismam, ap û biraziyên min jî tê de, bi
xurtî, xebitîn. Wan bi navê Rojî Kurd, bi gotina wê rojê, muceleyek derxistin.
Pismamê min Mihemed Salih Bedirxan sernivîskarê wê bû. Ew bavê
Rewþenê bû. Belê, Rewþena ko dê paþê di rojên min ên teng û tarî yên jîna
min a muhacir de, bibûya hevala jîna min û diya zarokên min. Min Rewþen
jî, cara yekemîn, di wan rojên Rojî Kurd de dît. Salih Beg, ji bo kovarê, bi
navê »Hiþyar bîn« bendek, bi kurdî, nivisîbû û dixwest wê nîþanî me bida.
Ez jî li nik mamên xwe bûm. Ew li mala mamê min Mirad Beg bû. Rewþen
û diya wê jî pê re bûn. Bi gotina Amojna Sitî, Rewþen hingî pariyekî zarok
bû. Umrê wê ne li ser 4-5 salan bû. Ji wê rojê, porê wê yê gurmiþkî û fîstanê
wê yê rengîn di heþê min de man.
Heçî kurd bûn, benda Salih Beg rewþa wan baþ nîþan dida. Benda Salih
Beg weha dest pê dikir; »Ji birayên me kurdan re hiþyarbîn divê. Heke ji paþ
niho jî em çavê xwe venekin û ji wê xewa giran hiþyar nebin, ji me re kurdaniya
me nahêlin û ê me ji nav holê bavêjin.« Ev rêzên Salih Beg ko min jî
paþê car bi car, ji nû ve, bi gelek hêncetan, nivîsîn, hewcedariyên herî
bingehîn ên kurdan bûn. Kurdan yekitî, zanîn, hiþyarî û hêzbûn diviya.
Kurdên Stembolê bi vî karî rabûbûn. Malbata me bi xurtî di nav vî karî de
bû, ez jî ketibûm nav refên wan...
Min dirêj kir. Min jî ceribandiye, ez dizanim, meriv çi jî bike, di
neqiþandin û avakirina xewn û xeyalên romanêkê de, nikare xwe bi her
tiþtî, bi her kitekitê, bigihîne. Lê gotina min ev e; di wan rojên tevîhev û bi
88• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM