Bîra qederê - Nefel

Bedirxaniyan digirt.
Celadet, di vê roja tarîxî de, bi kel û coþ, li dora xwe, li Sultan û bavê
xwe dinihêre. Sultan li serê salonê, li cîhê bilind, li ser textê xwe, bêdeng,
çavên wî li ser merasîmê, rûniþtiye. Textê wî yê zêrîn dibiriqe. Li herdu
kêlekên text, kevirên lûlû û yaqûd ko bi textê zêrîn hûnandî ne, rengên
têkel ên spehî didin têxt. Rûyê Sultan, rûyekî hinekî dirêj û nûranî ye.
Rîh û simbêlên wî dibiriqin. Keneke tenik û bi ûsil li ser rûyê wî ye. Ew
qet napeyive, bi tenê li merasîmê û li þêniyên salonê, bi aramî dinihêre.
Tevî bavê Celadet bi qasî bîst kesan li kêleka hevûdu di rêzê de û nîþanên
xwe werdigirin. Sultan ji textê xwe peya nabe, bi wan re napeyive, xwe
nalivîne, – bi tenê serê xwe hêdîka li ba dike û silav dide wan. Hemû
karên din ên merasîmê bi destê wezîr û zabitan bi rê dibe. Hema çi bigire
hemû wezîr, aqilmend û merivên Sultan bi simbêl û rîh, zabît jî tenê bi
simbêl in. Rîha hinan tenik yên hinan jî bitr e. Simbêlê zabîtan jî qît î badayî
ye. Li salonê tiþtê herî balkêþ fesên Osmanî yên sor in. Li wir
zeryayek ji fesan hatiye pê, li serê herkesî fesekî sor ê spehî heye. Fesan,
mîna helaleyên sor, hemû salon tijî kirine.
Hingê salê min deh bûn. Meraqa min pir, mêjiyê min zarok bû. Di wê salona
yekta de min ji kurmamê xwe Evdilrizak Beg û ji mamên xwe her
dipirsî; ev çi ye, ev çi ye, ev çi ye... Wan jî bi ûsil, mîna her merivê têgihîþtî,
bersiva min didan; ev, ev e. Ev, ev e. Ev, ev e. Bi nerîna zarokekî dehsalî, min
ew hemû tiþt, avahiyên stûr, ode û salonên bedew, zêr, zîv, text, sultan,
wezîr, paþa, þûr, fes, zimanê tirkî, pêwendiya wan bi min, bavê min,
mamên min re di heþê xwe de nivisîn. Lê gava ez mezin bûm û pêrgî dek
û dolap, êþ û zehmetiyên jînê bûm, careke din ez li xwe vegeriyam û min
ji xwe pirsî; gelo ew çi bû, ew çi bûn?.. Bêguman, bersivên van pirsên min
ên cara dawîn ne mîna yên berê bûn. Þekil û sûretên ko berê di mêjiyê min
ê zarok de çêbûbûn, bi temamî guherîn û qulipîn ser yên nû. Li milekî din,
ew þekil û sûret, tu carî, bi her awayî, zelal nebûn... Lê belê, pêwendiya me
kurdan û dewleta Osmanî (û bi dû re dewleta Tirkiyê) û pêwendiya malbata
me Bedirxanpaþazadeyan û rêberên dewleta Osmanî her û her mîna
navenda jîna min ma. Hem bi baþî hem jî bi xirabî. Mîna gelek kurdên din,
min jî kir, nekir, nikaribû xwe, bîr û heþê xwe, hîs û pejnên xwe jê xelas bikira.
Di destpêka salên hezarî de eþîrên tirkan hatibûn û welatê me kurdan
vegirtibûn. Ji wê rojê û vir de, em û tirk bi hev re, mîna cîran, dijiyan. Lê
cîraniyeke newekhev. Ew hertim xwedî dewlet, em bêdewlet, peregende
46• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM