Bîra qederê - Nefel

Cihû... Hê di sala 1942-an de, di þeveke pûk û seqemê de, min bendeke
dirêj, bi gotinên nîvmirî yên kurdî, bi navê »Zilamek û Zimanek« nivisî û tê
de qala serpêhatiyên cihuyan, Tewrat, zimanê wan ê mirî, vejandina zimanê
wan û Elyêzer bin Yehûda, mêrxasê ko ziman vejand, kir. Ew bend,
yek ji nivîsarên min ê herî baþ e. Ji ber ko min ew, di þevên tarî de, bi
hevaltiya kuliyên spî yên berfê, bi hemû hîs û kela xwe, nivîsî. Hê niha jî tê
bîra min, tê de, min weha digot; »Yehuda ferhenga miletê xwe çêkir û bêjeyên
ko di zimanekî mirî de nîn in, ew jî pêk ve anîn. Zimanê îbranî jî di nav
cihiyan de belav bû. Di sala 1922–an de, gava Elyêzer bin Yehûda mir, zimanê
îbranî yê ko berî 30-40 salî zimanekî mirîbû, bûbû zimanê miletekî.
Ev ziman îro di Felestînê û di rex erebî û inglîizî de zimanekî resmî, zimanê
dewlet û hikumetê ye jî...« Û paþê jî min tê de weha digot, »îro hînbûna
xwendin û nivisandina zimanê mader ji bo her miletî êdî ne bi tenê
wezîfeyeke þexsî lê wezîfeke milî ye jî. Heçî bi vê wezîfê ranebûne wezîfa
xwe ya milî pêk ve neanîne û bi kêrî miletê xwe nehatine« û min li kurdan
þîret dikir ko ew ji Elyêzer bin Yehûda dersan werbigirin... Me dê çi bigota?
Me bi tenê li Monika xemgir, hevala min a comerd ko di nav bîst salan de
bûbû pîrejineke porspî, guhdarî dikir... Xelekên agirê þer bi canê cihiyan
ketibû. Cihû diþewitîn, dûmana ko ji cendekên wan bilind dibû, bi esmanan
digihîþtin...
Monika ava ko Kamuran Beg aniye vedixwe, ew çend tayên porê xwê yê
kin û spî ko bi ser çavên wê ketine, dide alî, serê xwe radike û li hevalên
xwe yên salên bîstan dinihêre. Ew, bi nêrîneke kûr, lê vala, dixwaze
bikene. Lê nabe. Qermîçokên rûyê Monikayê halê wê dide dest. Ji der ve,
dengê erebe û þêniyan tê. Kamuran Beg radibe û pencerê digire. Monika
çavên xwe yên werimî li salona biçûk digerîne. Çavê wê bi hersê fotografên
ko li ser masa xebatê ya Kamuran Beg e, dikeve. Yek ji fotografan
a Emîn Alî Beg, Samîha Xanim û Meziyetê ye. Emîn Alî Beg û
Samîha Xanim rûniþtine, Meziyet jî li paþ wan, li pê sekiniye. Fotografa
dudiyan a malbata Celadet Beg e; ew, Rûþen Xanim, Sînem û Cemþîd bi
hev re ne. Sînem û Cemþîd li ser çogên bavê xwe rûniþtine. Fotografa din
jî ya Safter e. Di nav çarçeweke zêrhêlî ya biçûk de, Safter li pê sekiniye,
lingê xwe yê rastê daniye ser darekê, xwe xwar kiriye, destê xwe daniye ser
çoga xwe ya rastê û dikene.
– Cara dawîn, min Safterê rûken di bihara sala 1941-an de ziyaret kir,
Monika bi destmaleke fireh, bîvila xwe paqij dike û dibêje. Ez û Pêlikanê
250• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM