Bîra qederê - Nefel
Bîra qederê - Nefel Bîra qederê - Nefel
erên malê û zêrên Rûþenê difirotin da ko kovar derbiketa. Axir... Roja ko kovar derket û min ew anî malê, ez mîna zarokan, dîsan, þên û kêfxweþ bûm; zarokeke nû jî hatibû dinê. Min ew nîþanî Rûþenê da. Rûþenê lê nihêrt û ez pîroz kirim. Lê wê weha jî got; Celadet Abî, heta kengî? Heta kengî tu dê bikaribî li ber xwe bidî?.. Me, bi þîn û keser cîhek, di dilê xwe de, veda û Hawar xiste gorê. Çîroka Hawar-ê ko sê sal, sê meh û sê rojan domandibû, mixabin, mîna gelek çîrokên din ên qedera kurdî bi dawî hatibû... Aha, çîroka Hawar-ê jî weha bû ko gelekî li çîroka Haco Axa dihat. – Mîrê min, kî çi dibêje, bila bibêje, te bi ya xwe kir û mucela xwe derxist, Memduh Beg ko taximekî kincên nû, tevî kirasekî spî û qirawetekî hewrêþîmî, li xwe kiriye, destê xwe dibe ser simbêlê xwe û dibêje. Ma te nedixwest ko xewna xwe biqulipînî ser rastiyê? Ma te her nedigot ko xewnên me rastiya jîna me ye? Heta te bi xwe li dereke weha nenivîsîbû; bi tenê xewn dikare zora wextê bibe, gava þevên me, xewn û xeyalên þevên me xelas bin, êdî hûn bizanibin ko em jî xelas in? Hingê, hê xeberdana Memduh Beg neqediyaye, Bozan Begê ko ji bo kêliyekê ji hotêlê derketibû, dikeve salonê û tê nik wan. Li pey wî jî du kesên din ên bi þal û þepik hene. – Em divê rabin, Bozan Beg, bêyî ko rûne, li pê, dibêje. Rêberên me jî hatine. Cîp li ber deriyê hotêlê hazir in. Berî ko êvar dakeve, divê em herin. Li gora ko rêber dibêjin, xezal û bet jî li doraliyên Kurdaxiyê hatine dîtin. Eger wergî be, em ê herin seyd û nêçîra wan jî. 4Niha jî dora seyd û nêçîra hevok û cimla kurdî ye. Hevok û cimla kurdî ko Celadet Beg jê re navekî nû dîtiye; komek... Wext, wexta lihevanîn û rêzkirina komekan e. Êdî wext hatiye ko Celadet Beg komekên kurdî yên qedexekirî bîne zimên û wan bide axaftin, ruh û jiyaneke nû bide wan. Hawar hew derdikeve, ew di kûrahiya dilê Celadet Beg de û li ser refên mala wî radizê. Heye ko ew, careke din, ji xewê hiþyar be. Celadet Beg li hêviya wê rojê ye. Lê niha ew di xeweke þêrîn de ye. Tevî vê yekê, Celadet Beg dixebite, dinivîse, lêdigere. Bi alîkariya kovarê, ew gihîþte hedefên ko wî dabûn ber xwe. Wî kovareke xwerû bi zimanê kurdî derxist, tê de alfabeya xwe ya nû ya latînî ceriband û hêdî hêdî ew kir bingeha nivîsîna kurdî, qayideyên nivisîna kurdî anîn pê, folklor û zargotina kurdî berhev E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM BÎRA QEDERÊ • 223
kir û berhemên edebiyata devkî di kovarê de weþandin, hîn þaîr û nivîskarên nû yên zimanê kurdî derxistin, bendên celebên cihê nivîsîn, þiîrên xwe weþandin, ayet û hedîsên ola îslamê, bi wergera birayê xwe Kamuran, di rûpelên kovarê de weþandin... Û wî hîn gelek tiþtên din ên nivîsîna kurdî serast kirin. Niha jî wext hatiye ko ew komekên kurdî, bi neqþ û rengên cihê, bi hev ve girêde, wan bihûnîne. Yanê ew dixwaze romaneke binivîse û romana kurdî ava bike. Wext li vê xwestekê tê. Tevî ko ewrên reþ esmanên dinyayê vegirtine, dinya hê jî aram û sayî ye. Barana reþ hê dest bi barînê nekiriye. Piþtî Hawar-ê, wî niha bêtir wext jî heye. Û ya herî girîng, zarokek li rê ye. Gerçî kovar ketiye gorê, lê Rûþen Xanimê mizgînahiya zarokekî nû daye wî; ew li hêviya zarokekî ne. Celadet Beg ê bibe bav. Zirbavê Huseymayê dê di demeke kurt de bibe bav jî û tevî Rûþen Xanimê, ew ê bira yan jî xwehekê yadîgarî Huseymayê bike. Piþtî ko Rûþen Xanimê xebera pîroz bi Celadet Beg gihandiye, wî jî Rûþen Xanim û Huseyma wergirtiye û hatiye Lubnanê. Ew niha li Bêrûdê ne, li taxa Qesra Mezin ko li ser girekî Bêrûdê ava bûye, li pansiyoneke paqij û bêdeng. Zerya Spî û hemû Bêrûd li ber lingên wan e. Ji wan hinekî bi dûr Qesra Mezin ko navenda karên siyasî yên Lubnanê ye û dilê fransizan li wir hildavê, bi hemû bedewiya xwe, dixuyê. Dar û ber, dahl û daristan, mîna xalîçeyekê, raxistî ne. Bêrûd, gencîneya Rohilatê, ko hemû dewr û dewran, hemû rengan, ziman û olan hembêz dike, mîna her carê, niha jî, hembêza xwe ji Celadet Beg û mala wî re jî vedike. Celadet Beg, Rûþen Xanim û Huseyma di qata duwemîn a pansiyonê de ne. Ji ber tevdîrên ewlehiyê, wan qata diduyan xwestiye. Qata wan ji du jûran, mitbaxeke biçûk û saloneke teng û dirêj tê pê. Lê þaneþîna qatê, bi serê xwe, hêjayê her tiþtî ye. Bergeh û dêmenên þaneþînê bêpayan in. Mîna vî danê êvarê. Ji der û dor bîhna axê û dar û ber difûre. Li milê çepê yê þaneþînê, li ser çiyan, keskesoreke zêrhêlî, bi hemû rengên xwe, dibiriqe. Berî niha bi bîstekê, baraneke boþ bi ser girê Qesra Mezin de hat, bi qasî kêliyekê barî û winda bû. Niha çiya bi rengên keskesorê diçirûsin. Lubnan û Bêrûd bi rengên keskesorê diçirûsin. Hêvî ji Lubnanê difûre. Ew grewên karker, esnaf û parêzgeran, serhildanên kesab, goþkar û necaran, þer û pevçûnên gel û terîqetan rawestaye. Jiyana aborî hêdî hêdî bi ser xwe ve tê. Jiyana siyasî nermtir dibe. Li Fransayê, piþtî helbijartina giþtî, hikumeteke nû ya Êniya Gel, bi serekiya Leon Blum, hatiye ser 224• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM
- Page 173 and 174: me, tevî ko navê me mezin bû, pi
- Page 175 and 176: amade ne, lê çekên wan nîn in.
- Page 177 and 178: je, li Hotel Baronê çend dostên
- Page 179 and 180: kir... Min ê çi bigota? Bi tenê
- Page 181 and 182: gire. Rû dibe rîh. Ji cênîkekî
- Page 183 and 184: her û her derkeve û bi wî awayî
- Page 185 and 186: eba gotin û zimandirêjiyê û em
- Page 187 and 188: Celadet Beg, cixare di nav tiliyan
- Page 189 and 190: dikirîn û bi wan fransiz eciz dik
- Page 191 and 192: Celadet Beg piþta xwe daye dîwêr
- Page 193 and 194: - Bavê min, kalikê pîrika min, E
- Page 195 and 196: Rêzkirina rûpelên kovarê gelek
- Page 197 and 198: 196• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@
- Page 199 and 200: Celadet Beg, merivê xwediyê jiyan
- Page 201 and 202: Gava min çavên te yên ko mîna h
- Page 203 and 204: eriya min bi pêþeroja me hebû. M
- Page 205 and 206: dan, xwarina Þengê jê kêm nedik
- Page 207 and 208: serê zinaran / Guhdarên te ne! /
- Page 209 and 210: mirinê û min li stran û bilûra
- Page 211 and 212: gotiye, »Bila ehlê min ziktêr, g
- Page 213 and 214: da ko bikaribe bimeþe. - Mîrê mi
- Page 215 and 216: - Heye ko çend fotograf jî pêwis
- Page 217 and 218: Belê, demançeyek jî, demançeyek
- Page 219 and 220: Ew dikenin. Celadet Beg radibe û d
- Page 221 and 222: wan keç. Hejmara kesên mala Mîr
- Page 223: me re tahl bû û me xwe dabû aliy
- Page 227 and 228: aþ dinasî. Ji malbata me ya fireh
- Page 229 and 230: tu gotinê bînî ser Heyveronê, h
- Page 231 and 232: de çûye û hatiye û li ber dest
- Page 233 and 234: 232• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@
- Page 235 and 236: hin rûpelên romana Bîra Qederê
- Page 237 and 238: Beg, Ehmedê Fermanê Kîkî. Lê v
- Page 239 and 240: - Sed heyf ko Haco Axa ev roj nedî
- Page 241 and 242: Bilgaristan vegirtibûn... Lê li h
- Page 243 and 244: - Were berxa min, tu jî were, Cela
- Page 245 and 246: nekira û dilopeke din li behra mi
- Page 247 and 248: nav ax û herî / Û dawî... þeva
- Page 249 and 250: onî û aliyê tarî. Çaxa aliyê
- Page 251 and 252: Cihû... Hê di sala 1942-an de, di
- Page 253 and 254: 252• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@
- Page 255 and 256: tografê hebûya û bikaribûya hî
- Page 257 and 258: Dengê bilûrê; dostê teyr û til
- Page 259 and 260: heval û dostên min jî, yek bi ye
- Page 261 and 262: Hêstir ji çavên wê tên. Tevî
- Page 263 and 264: Min qet bi bîra Cananê nebir. Ez
- Page 265 and 266: - Ma quweta me heye? - Herê kurê
- Page 267 and 268: yê ziman û edebiyatê dimeþand h
- Page 269 and 270: Axa... ewê xwe... yanî qamîþê
- Page 271 and 272: heta êvarê, heþê min li ser wan
- Page 273 and 274: û kenên xwe mitbax geþ dikirin,
kir û berhemên edebiyata devkî di kovarê de weþandin, hîn þaîr û<br />
nivîskarên nû yên zimanê kurdî derxistin, bendên celebên cihê nivîsîn,<br />
þiîrên xwe weþandin, ayet û hedîsên ola îslamê, bi wergera birayê xwe<br />
Kamuran, di rûpelên kovarê de weþandin... Û wî hîn gelek tiþtên din ên<br />
nivîsîna kurdî serast kirin.<br />
Niha jî wext hatiye ko ew komekên kurdî, bi neqþ û rengên cihê, bi hev<br />
ve girêde, wan bihûnîne. Yanê ew dixwaze romaneke binivîse û romana<br />
kurdî ava bike. Wext li vê xwestekê tê. Tevî ko ewrên reþ esmanên<br />
dinyayê vegirtine, dinya hê jî aram û sayî ye. Barana reþ hê dest bi barînê<br />
nekiriye. Piþtî Hawar-ê, wî niha bêtir wext jî heye. Û ya herî girîng,<br />
zarokek li rê ye. Gerçî kovar ketiye gorê, lê Rûþen Xanimê mizgînahiya<br />
zarokekî nû daye wî; ew li hêviya zarokekî ne.<br />
Celadet Beg ê bibe bav. Zirbavê Huseymayê dê di demeke kurt de bibe<br />
bav jî û tevî Rûþen Xanimê, ew ê bira yan jî xwehekê yadîgarî Huseymayê<br />
bike. Piþtî ko Rûþen Xanimê xebera pîroz bi Celadet Beg gihandiye, wî jî<br />
Rûþen Xanim û Huseyma wergirtiye û hatiye Lubnanê. Ew niha li<br />
Bêrûdê ne, li taxa Qesra Mezin ko li ser girekî Bêrûdê ava bûye, li pansiyoneke<br />
paqij û bêdeng. Zerya Spî û hemû Bêrûd li ber lingên wan e. Ji<br />
wan hinekî bi dûr Qesra Mezin ko navenda karên siyasî yên Lubnanê ye<br />
û dilê fransizan li wir hildavê, bi hemû bedewiya xwe, dixuyê. Dar û ber,<br />
dahl û daristan, mîna xalîçeyekê, raxistî ne. Bêrûd, gencîneya Rohilatê,<br />
ko hemû dewr û dewran, hemû rengan, ziman û olan hembêz dike, mîna<br />
her carê, niha jî, hembêza xwe ji Celadet Beg û mala wî re jî vedike.<br />
Celadet Beg, Rûþen Xanim û Huseyma di qata duwemîn a pansiyonê<br />
de ne. Ji ber tevdîrên ewlehiyê, wan qata diduyan xwestiye. Qata wan ji<br />
du jûran, mitbaxeke biçûk û saloneke teng û dirêj tê pê. Lê þaneþîna qatê,<br />
bi serê xwe, hêjayê her tiþtî ye. Bergeh û dêmenên þaneþînê bêpayan in.<br />
Mîna vî danê êvarê.<br />
Ji der û dor bîhna axê û dar û ber difûre. Li milê çepê yê þaneþînê, li ser<br />
çiyan, keskesoreke zêrhêlî, bi hemû rengên xwe, dibiriqe. Berî niha bi<br />
bîstekê, baraneke boþ bi ser girê Qesra Mezin de hat, bi qasî kêliyekê barî<br />
û winda bû. Niha çiya bi rengên keskesorê diçirûsin.<br />
Lubnan û Bêrûd bi rengên keskesorê diçirûsin. Hêvî ji Lubnanê difûre.<br />
Ew grewên karker, esnaf û parêzgeran, serhildanên kesab, goþkar û<br />
necaran, þer û pevçûnên gel û terîqetan rawestaye. Jiyana aborî hêdî hêdî<br />
bi ser xwe ve tê. Jiyana siyasî nermtir dibe. Li Fransayê, piþtî helbijartina<br />
giþtî, hikumeteke nû ya Êniya Gel, bi serekiya Leon Blum, hatiye ser<br />
224• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM