Bîra qederê - Nefel

Bîra qederê - Nefel Bîra qederê - Nefel

05.05.2015 Views

Mistefa û Bozan Begên Þahîn, Osman Sebrî, Qedrî Can, Husên Axayê Îbiþ, Mihemed Zilfo Axa, Mele Ehmedê Þûzî, Husnî Berazî û hin kesên din, yek bi yek, tên û turbe tewaf dikin. Rûþen Xanim û diya wê jî tevî wan in. Rûþen Xanimê keça xwe ya berþîr daye diya xwe û li pey mêran, bi tûlekî reþ pêçayî, tê û li ser turbê radiweste. Danê sibeyekê yê bihara 1934-an, neviyên Mîr Bedirxan û hezkarên wî hatine serdana wî. Mîr Bedir Xan di goristana kurdên Þamê, Ruknedîn de veþartî ye. Bermaliya wî Rûþen jî, li kêleka wî, li dereke, veþartiye. Mîna her ciyên din, li Þamê jî kurdan xwe spartine çiyan, hilkiþiyane sîngên çiyan, piþta xwe dane çiyan û wan li quntarên çiyan, ji Salihiyê, navenda bajêr, hinekî bi dûr, taxek ava kirine. Tax ber bi gopikên çiyê bilind dibe, xanî li ser hev in. Xanî bêdûzan in, mîna koxikan, bi lez ava bûne. Ew ji xaniyan bêtir diþibin konan, konên koçeran ko dê di demeke kin de, dîsan, ber bi deverên din, koç bikin. Lê tax gor û goristanekê heye. Tax li miriyên xwe xwedî derdikeve, wan li nik xwe vediþêre. Hemû mezinên kurdan li goristanê, peregende, bêdûzan, veþartî ne. Ji þêxê terîqeta Neqþîbendî û þaîrê navdar Mewlana Xalid heta Mîr Bedirxan, hemû di quntarên çiyayên kurmancan de, di xewa ebedî de ne. – Mîrê me, pîrê me, Memduh Selîm Beg dibêje û li kêleka gorê, li ser totikan, rûdine. Binihêre, em, neviyên te, hemû hatin. Berî niha bi þêþt û þeþ salan, te ji vê dinya kambax xatir xwest. Lê ji wê rojê û vir ve, giyanê te yê pak hertim li ba kurdan e, bi wan re ye, ji wan re rêberî dike. Hemû kurd, her kurdekî, dixwaze mîna te be, li ser riya te be. Zane û têgihîþtî, mîr û serekeþîr, axa û beg, mele û þêx, gundî û zehmetkêþ, têkoþer û þervan, jin û pîr, herkes dixwaze li ser þopa giyanê pak ê mîrê xwe be. Tu rehet bijî. Ji Rûþen Xanim û diya wê pê ve, yên din jî li kêleka gora Mîr Bedirxan rûdinin. Celadet Begê ko li nik kevirê gorê rûniþtiye, bêdeng, bi destê xwe yê rastê, giya û nefelên ko li ser gorê hiþîn hatine, jêdike. Kekê wî Sureya ko êdî por û simbêlê badayî spî kirine û westiyayî dixuyê, li hember wî rûniþtiye û bi destê xwe axa gorê rast dike. – Mîrê min ê ezîz, Haco Axa dibêje, bav û kalên min, eþîra Hevêrkan, ehlê Cizîra Botan, bi te re bûn, di xizmeta te de bûn... Bav û kalên min digotine min; tu bi quwet bûyî, xurt bûyî, hêza te qewîn, qilafetê te di þûnê de bû. Rîha te dirêj û þehkirî bû. Tu merivekî sade bûyî, te her E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM BÎRA QEDERÊ • 209

gotiye, »Bila ehlê min ziktêr, gundiyên min xwediyê bixêriyên vêxistî bin. Bila þorba nîskan li ser êgir, nan li ser tenûrê, mîh û beran, berx û kahr li ber derî bin. Bila teyr û tûrên me azah bifirin, þêr û pilingên me serbest bipekin... daxwaza me ji Xwedayê Alemîn bi tenê ev e...« Bav û bapîrên min digotin, te ji bilûrê hez dikir, kitabxana te hebû, Birca Belek, qesra te ya navdar, ji alîm û zaneyan re vekirî bû.. Cihû û file, keldanî û êzîdî jî ehlê te bûn. Li ber çemê Dijlê, li qiraxên ava zelal, hertim dawet û dîlan bû. Agirê newrozê ji serê çiyayê Herekolê kêm nedibû. Tu bi þeref û heysiyet bûyî, te ji xwe, ji jin û zarokên xwe, ji ehl û þêniyên xwe, ji war û axa xwe hez kiribû. Te ji Rebê Alemîn û qasîtê wî hez kiribû, tu bendewarê wan bûyî. Tu ji gotina xwe re xurt, ji destê xwe re sivik û þûrê xwe re giran bûyî. Haya te ji dinê û bayê felekê nîn bûye, lê tu mîrê kurdan ê nemir bûyî, mîrê min... Haco Axa, hinekî, radiweste, li dora xwe dinihêre, ji berîka çakêtê xwe qutiya cixarê derdixe, cixareyeke pêçayî dibe devê xwe û bi hestê vêdixe. Û ew dîsan, çavên wî li ser Celadet Beg, xeberdana xwe, bi hêdîka, didomîne, -mîna ko ew li ber xwe bipeyive, – Mîrê min ê cîhbihuþt, em bi çîrok û efsaneyên te mezin bûn, me zariyên xwe bi çîrok û efsanên te mezin kirin. Hê jî gundiyên botî li ser te rîwayetan derdixin. Ew dibêjin, tu û Xocê Xizir hevalên hev in, hûn bi hev re li hespên kihêl siwar dibin û derdikevin seyrana welatê kurdan. Hûn li ser çem û behran derin, hûn dibin hevalên teyrên eylo û sêmîr. Tu li ser hespê xwe yê spî, bi kirasê xwe yê spî, mîna melayke û fêriþtan dixuyî. Tu hê jî têyî xewna me. Ji bilî me, neviyên te Sureya û Celadet jî li vir in. Gerek e ko tu bizanibî, em li ser riya xewna te ne... Em li wir, li ser gorê,welê dipeyivîn... Gotinên me xweþ û bêþik di cîh de bûn. Lê te dê halê gora Mîr Bedirxan jî bidîta! Kevirên gorê xwar bûbûn û yek jî þikestî bû. Axa gorê jê çûbû û hema çi bigire gor bi erdê ve bûbû yek. Hezar þahîd jê re diviya ko meriv bikaribûya di nav wê goristana biçûk de gora Mîr Bedirxan bidîta... Rêberê kurdî û kurdaniyê bi erdê ve bûbû yek... û kurdekî, ji bo Xwedê kurdekî, aqil nekiribû û gor çênekiribû... Ez çi bibêjim?.. Heçî ez bûm, min dikir, nedikir, nikarîbû ew perên pêwist bidana hev, da ko gor bida çêkirin. (Min nedixwest, ji bo vê yekê, ji kesekî jî deyn bikira.) Dawiyê min gor da çêkirin; axa pîroz ji Cizîra Botan da anîn, kevirên nehît dan þehkirin, mermerên fireþtî dan anîn, hosteyên yekta peyda kirin û li 210• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM

Mistefa û Bozan Begên Þahîn, Osman Sebrî, Qedrî Can, Husên Axayê<br />

Îbiþ, Mihemed Zilfo Axa, Mele Ehmedê Þûzî, Husnî Berazî û hin kesên<br />

din, yek bi yek, tên û turbe tewaf dikin.<br />

Rûþen Xanim û diya wê jî tevî wan in. Rûþen Xanimê keça xwe ya<br />

berþîr daye diya xwe û li pey mêran, bi tûlekî reþ pêçayî, tê û li ser turbê<br />

radiweste.<br />

Danê sibeyekê yê bihara 1934-an, neviyên Mîr Bedirxan û hezkarên wî<br />

hatine serdana wî. Mîr Bedir Xan di goristana kurdên Þamê, Ruknedîn<br />

de veþartî ye. Bermaliya wî Rûþen jî, li kêleka wî, li dereke, veþartiye.<br />

Mîna her ciyên din, li Þamê jî kurdan xwe spartine çiyan, hilkiþiyane<br />

sîngên çiyan, piþta xwe dane çiyan û wan li quntarên çiyan, ji Salihiyê,<br />

navenda bajêr, hinekî bi dûr, taxek ava kirine. Tax ber bi gopikên çiyê<br />

bilind dibe, xanî li ser hev in. Xanî bêdûzan in, mîna koxikan, bi lez ava<br />

bûne. Ew ji xaniyan bêtir diþibin konan, konên koçeran ko dê di demeke<br />

kin de, dîsan, ber bi deverên din, koç bikin.<br />

Lê tax gor û goristanekê heye. Tax li miriyên xwe xwedî derdikeve, wan<br />

li nik xwe vediþêre. Hemû mezinên kurdan li goristanê, peregende,<br />

bêdûzan, veþartî ne. Ji þêxê terîqeta Neqþîbendî û þaîrê navdar Mewlana<br />

Xalid heta Mîr Bedirxan, hemû di quntarên çiyayên kurmancan de, di<br />

xewa ebedî de ne.<br />

– Mîrê me, pîrê me, Memduh Selîm Beg dibêje û li kêleka gorê, li ser<br />

totikan, rûdine. Binihêre, em, neviyên te, hemû hatin. Berî niha bi þêþt û<br />

þeþ salan, te ji vê dinya kambax xatir xwest. Lê ji wê rojê û vir ve, giyanê<br />

te yê pak hertim li ba kurdan e, bi wan re ye, ji wan re rêberî dike. Hemû<br />

kurd, her kurdekî, dixwaze mîna te be, li ser riya te be. Zane û têgihîþtî,<br />

mîr û serekeþîr, axa û beg, mele û þêx, gundî û zehmetkêþ, têkoþer û þervan,<br />

jin û pîr, herkes dixwaze li ser þopa giyanê pak ê mîrê xwe be. Tu rehet<br />

bijî.<br />

Ji Rûþen Xanim û diya wê pê ve, yên din jî li kêleka gora Mîr Bedirxan<br />

rûdinin. Celadet Begê ko li nik kevirê gorê rûniþtiye, bêdeng, bi destê<br />

xwe yê rastê, giya û nefelên ko li ser gorê hiþîn hatine, jêdike. Kekê wî<br />

Sureya ko êdî por û simbêlê badayî spî kirine û westiyayî dixuyê, li hember<br />

wî rûniþtiye û bi destê xwe axa gorê rast dike.<br />

– Mîrê min ê ezîz, Haco Axa dibêje, bav û kalên min, eþîra Hevêrkan,<br />

ehlê Cizîra Botan, bi te re bûn, di xizmeta te de bûn... Bav û kalên min<br />

digotine min; tu bi quwet bûyî, xurt bûyî, hêza te qewîn, qilafetê te di<br />

þûnê de bû. Rîha te dirêj û þehkirî bû. Tu merivekî sade bûyî, te her<br />

E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM<br />

BÎRA QEDERÊ • 209

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!