Bîra qederê - Nefel
Bîra qederê - Nefel Bîra qederê - Nefel
Mistefa û Bozan Begên Þahîn, Osman Sebrî, Qedrî Can, Husên Axayê Îbiþ, Mihemed Zilfo Axa, Mele Ehmedê Þûzî, Husnî Berazî û hin kesên din, yek bi yek, tên û turbe tewaf dikin. Rûþen Xanim û diya wê jî tevî wan in. Rûþen Xanimê keça xwe ya berþîr daye diya xwe û li pey mêran, bi tûlekî reþ pêçayî, tê û li ser turbê radiweste. Danê sibeyekê yê bihara 1934-an, neviyên Mîr Bedirxan û hezkarên wî hatine serdana wî. Mîr Bedir Xan di goristana kurdên Þamê, Ruknedîn de veþartî ye. Bermaliya wî Rûþen jî, li kêleka wî, li dereke, veþartiye. Mîna her ciyên din, li Þamê jî kurdan xwe spartine çiyan, hilkiþiyane sîngên çiyan, piþta xwe dane çiyan û wan li quntarên çiyan, ji Salihiyê, navenda bajêr, hinekî bi dûr, taxek ava kirine. Tax ber bi gopikên çiyê bilind dibe, xanî li ser hev in. Xanî bêdûzan in, mîna koxikan, bi lez ava bûne. Ew ji xaniyan bêtir diþibin konan, konên koçeran ko dê di demeke kin de, dîsan, ber bi deverên din, koç bikin. Lê tax gor û goristanekê heye. Tax li miriyên xwe xwedî derdikeve, wan li nik xwe vediþêre. Hemû mezinên kurdan li goristanê, peregende, bêdûzan, veþartî ne. Ji þêxê terîqeta Neqþîbendî û þaîrê navdar Mewlana Xalid heta Mîr Bedirxan, hemû di quntarên çiyayên kurmancan de, di xewa ebedî de ne. – Mîrê me, pîrê me, Memduh Selîm Beg dibêje û li kêleka gorê, li ser totikan, rûdine. Binihêre, em, neviyên te, hemû hatin. Berî niha bi þêþt û þeþ salan, te ji vê dinya kambax xatir xwest. Lê ji wê rojê û vir ve, giyanê te yê pak hertim li ba kurdan e, bi wan re ye, ji wan re rêberî dike. Hemû kurd, her kurdekî, dixwaze mîna te be, li ser riya te be. Zane û têgihîþtî, mîr û serekeþîr, axa û beg, mele û þêx, gundî û zehmetkêþ, têkoþer û þervan, jin û pîr, herkes dixwaze li ser þopa giyanê pak ê mîrê xwe be. Tu rehet bijî. Ji Rûþen Xanim û diya wê pê ve, yên din jî li kêleka gora Mîr Bedirxan rûdinin. Celadet Begê ko li nik kevirê gorê rûniþtiye, bêdeng, bi destê xwe yê rastê, giya û nefelên ko li ser gorê hiþîn hatine, jêdike. Kekê wî Sureya ko êdî por û simbêlê badayî spî kirine û westiyayî dixuyê, li hember wî rûniþtiye û bi destê xwe axa gorê rast dike. – Mîrê min ê ezîz, Haco Axa dibêje, bav û kalên min, eþîra Hevêrkan, ehlê Cizîra Botan, bi te re bûn, di xizmeta te de bûn... Bav û kalên min digotine min; tu bi quwet bûyî, xurt bûyî, hêza te qewîn, qilafetê te di þûnê de bû. Rîha te dirêj û þehkirî bû. Tu merivekî sade bûyî, te her E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM BÎRA QEDERÊ • 209
gotiye, »Bila ehlê min ziktêr, gundiyên min xwediyê bixêriyên vêxistî bin. Bila þorba nîskan li ser êgir, nan li ser tenûrê, mîh û beran, berx û kahr li ber derî bin. Bila teyr û tûrên me azah bifirin, þêr û pilingên me serbest bipekin... daxwaza me ji Xwedayê Alemîn bi tenê ev e...« Bav û bapîrên min digotin, te ji bilûrê hez dikir, kitabxana te hebû, Birca Belek, qesra te ya navdar, ji alîm û zaneyan re vekirî bû.. Cihû û file, keldanî û êzîdî jî ehlê te bûn. Li ber çemê Dijlê, li qiraxên ava zelal, hertim dawet û dîlan bû. Agirê newrozê ji serê çiyayê Herekolê kêm nedibû. Tu bi þeref û heysiyet bûyî, te ji xwe, ji jin û zarokên xwe, ji ehl û þêniyên xwe, ji war û axa xwe hez kiribû. Te ji Rebê Alemîn û qasîtê wî hez kiribû, tu bendewarê wan bûyî. Tu ji gotina xwe re xurt, ji destê xwe re sivik û þûrê xwe re giran bûyî. Haya te ji dinê û bayê felekê nîn bûye, lê tu mîrê kurdan ê nemir bûyî, mîrê min... Haco Axa, hinekî, radiweste, li dora xwe dinihêre, ji berîka çakêtê xwe qutiya cixarê derdixe, cixareyeke pêçayî dibe devê xwe û bi hestê vêdixe. Û ew dîsan, çavên wî li ser Celadet Beg, xeberdana xwe, bi hêdîka, didomîne, -mîna ko ew li ber xwe bipeyive, – Mîrê min ê cîhbihuþt, em bi çîrok û efsaneyên te mezin bûn, me zariyên xwe bi çîrok û efsanên te mezin kirin. Hê jî gundiyên botî li ser te rîwayetan derdixin. Ew dibêjin, tu û Xocê Xizir hevalên hev in, hûn bi hev re li hespên kihêl siwar dibin û derdikevin seyrana welatê kurdan. Hûn li ser çem û behran derin, hûn dibin hevalên teyrên eylo û sêmîr. Tu li ser hespê xwe yê spî, bi kirasê xwe yê spî, mîna melayke û fêriþtan dixuyî. Tu hê jî têyî xewna me. Ji bilî me, neviyên te Sureya û Celadet jî li vir in. Gerek e ko tu bizanibî, em li ser riya xewna te ne... Em li wir, li ser gorê,welê dipeyivîn... Gotinên me xweþ û bêþik di cîh de bûn. Lê te dê halê gora Mîr Bedirxan jî bidîta! Kevirên gorê xwar bûbûn û yek jî þikestî bû. Axa gorê jê çûbû û hema çi bigire gor bi erdê ve bûbû yek. Hezar þahîd jê re diviya ko meriv bikaribûya di nav wê goristana biçûk de gora Mîr Bedirxan bidîta... Rêberê kurdî û kurdaniyê bi erdê ve bûbû yek... û kurdekî, ji bo Xwedê kurdekî, aqil nekiribû û gor çênekiribû... Ez çi bibêjim?.. Heçî ez bûm, min dikir, nedikir, nikarîbû ew perên pêwist bidana hev, da ko gor bida çêkirin. (Min nedixwest, ji bo vê yekê, ji kesekî jî deyn bikira.) Dawiyê min gor da çêkirin; axa pîroz ji Cizîra Botan da anîn, kevirên nehît dan þehkirin, mermerên fireþtî dan anîn, hosteyên yekta peyda kirin û li 210• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM
- Page 159 and 160: - Tu dizanî ka ez kî me? Keçik,
- Page 161 and 162: qeder biguhere? Partî, Xoybûn div
- Page 163 and 164: (Min pir dixwest biçûma ser gora
- Page 165 and 166: Ekrem Beg û mohra li ser masê. Be
- Page 167 and 168: dinivîsîn. Wê rojê jî welê b
- Page 169 and 170: di navbera odeyan û mitbaxê de de
- Page 171 and 172: ceza tê birîn. Kurd, eþîrên ku
- Page 173 and 174: me, tevî ko navê me mezin bû, pi
- Page 175 and 176: amade ne, lê çekên wan nîn in.
- Page 177 and 178: je, li Hotel Baronê çend dostên
- Page 179 and 180: kir... Min ê çi bigota? Bi tenê
- Page 181 and 182: gire. Rû dibe rîh. Ji cênîkekî
- Page 183 and 184: her û her derkeve û bi wî awayî
- Page 185 and 186: eba gotin û zimandirêjiyê û em
- Page 187 and 188: Celadet Beg, cixare di nav tiliyan
- Page 189 and 190: dikirîn û bi wan fransiz eciz dik
- Page 191 and 192: Celadet Beg piþta xwe daye dîwêr
- Page 193 and 194: - Bavê min, kalikê pîrika min, E
- Page 195 and 196: Rêzkirina rûpelên kovarê gelek
- Page 197 and 198: 196• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@
- Page 199 and 200: Celadet Beg, merivê xwediyê jiyan
- Page 201 and 202: Gava min çavên te yên ko mîna h
- Page 203 and 204: eriya min bi pêþeroja me hebû. M
- Page 205 and 206: dan, xwarina Þengê jê kêm nedik
- Page 207 and 208: serê zinaran / Guhdarên te ne! /
- Page 209: mirinê û min li stran û bilûra
- Page 213 and 214: da ko bikaribe bimeþe. - Mîrê mi
- Page 215 and 216: - Heye ko çend fotograf jî pêwis
- Page 217 and 218: Belê, demançeyek jî, demançeyek
- Page 219 and 220: Ew dikenin. Celadet Beg radibe û d
- Page 221 and 222: wan keç. Hejmara kesên mala Mîr
- Page 223 and 224: me re tahl bû û me xwe dabû aliy
- Page 225 and 226: kir û berhemên edebiyata devkî d
- Page 227 and 228: aþ dinasî. Ji malbata me ya fireh
- Page 229 and 230: tu gotinê bînî ser Heyveronê, h
- Page 231 and 232: de çûye û hatiye û li ber dest
- Page 233 and 234: 232• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@
- Page 235 and 236: hin rûpelên romana Bîra Qederê
- Page 237 and 238: Beg, Ehmedê Fermanê Kîkî. Lê v
- Page 239 and 240: - Sed heyf ko Haco Axa ev roj nedî
- Page 241 and 242: Bilgaristan vegirtibûn... Lê li h
- Page 243 and 244: - Were berxa min, tu jî were, Cela
- Page 245 and 246: nekira û dilopeke din li behra mi
- Page 247 and 248: nav ax û herî / Û dawî... þeva
- Page 249 and 250: onî û aliyê tarî. Çaxa aliyê
- Page 251 and 252: Cihû... Hê di sala 1942-an de, di
- Page 253 and 254: 252• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@
- Page 255 and 256: tografê hebûya û bikaribûya hî
- Page 257 and 258: Dengê bilûrê; dostê teyr û til
- Page 259 and 260: heval û dostên min jî, yek bi ye
Mistefa û Bozan Begên Þahîn, Osman Sebrî, Qedrî Can, Husên Axayê<br />
Îbiþ, Mihemed Zilfo Axa, Mele Ehmedê Þûzî, Husnî Berazî û hin kesên<br />
din, yek bi yek, tên û turbe tewaf dikin.<br />
Rûþen Xanim û diya wê jî tevî wan in. Rûþen Xanimê keça xwe ya<br />
berþîr daye diya xwe û li pey mêran, bi tûlekî reþ pêçayî, tê û li ser turbê<br />
radiweste.<br />
Danê sibeyekê yê bihara 1934-an, neviyên Mîr Bedirxan û hezkarên wî<br />
hatine serdana wî. Mîr Bedir Xan di goristana kurdên Þamê, Ruknedîn<br />
de veþartî ye. Bermaliya wî Rûþen jî, li kêleka wî, li dereke, veþartiye.<br />
Mîna her ciyên din, li Þamê jî kurdan xwe spartine çiyan, hilkiþiyane<br />
sîngên çiyan, piþta xwe dane çiyan û wan li quntarên çiyan, ji Salihiyê,<br />
navenda bajêr, hinekî bi dûr, taxek ava kirine. Tax ber bi gopikên çiyê<br />
bilind dibe, xanî li ser hev in. Xanî bêdûzan in, mîna koxikan, bi lez ava<br />
bûne. Ew ji xaniyan bêtir diþibin konan, konên koçeran ko dê di demeke<br />
kin de, dîsan, ber bi deverên din, koç bikin.<br />
Lê tax gor û goristanekê heye. Tax li miriyên xwe xwedî derdikeve, wan<br />
li nik xwe vediþêre. Hemû mezinên kurdan li goristanê, peregende,<br />
bêdûzan, veþartî ne. Ji þêxê terîqeta Neqþîbendî û þaîrê navdar Mewlana<br />
Xalid heta Mîr Bedirxan, hemû di quntarên çiyayên kurmancan de, di<br />
xewa ebedî de ne.<br />
– Mîrê me, pîrê me, Memduh Selîm Beg dibêje û li kêleka gorê, li ser<br />
totikan, rûdine. Binihêre, em, neviyên te, hemû hatin. Berî niha bi þêþt û<br />
þeþ salan, te ji vê dinya kambax xatir xwest. Lê ji wê rojê û vir ve, giyanê<br />
te yê pak hertim li ba kurdan e, bi wan re ye, ji wan re rêberî dike. Hemû<br />
kurd, her kurdekî, dixwaze mîna te be, li ser riya te be. Zane û têgihîþtî,<br />
mîr û serekeþîr, axa û beg, mele û þêx, gundî û zehmetkêþ, têkoþer û þervan,<br />
jin û pîr, herkes dixwaze li ser þopa giyanê pak ê mîrê xwe be. Tu rehet<br />
bijî.<br />
Ji Rûþen Xanim û diya wê pê ve, yên din jî li kêleka gora Mîr Bedirxan<br />
rûdinin. Celadet Begê ko li nik kevirê gorê rûniþtiye, bêdeng, bi destê<br />
xwe yê rastê, giya û nefelên ko li ser gorê hiþîn hatine, jêdike. Kekê wî<br />
Sureya ko êdî por û simbêlê badayî spî kirine û westiyayî dixuyê, li hember<br />
wî rûniþtiye û bi destê xwe axa gorê rast dike.<br />
– Mîrê min ê ezîz, Haco Axa dibêje, bav û kalên min, eþîra Hevêrkan,<br />
ehlê Cizîra Botan, bi te re bûn, di xizmeta te de bûn... Bav û kalên min<br />
digotine min; tu bi quwet bûyî, xurt bûyî, hêza te qewîn, qilafetê te di<br />
þûnê de bû. Rîha te dirêj û þehkirî bû. Tu merivekî sade bûyî, te her<br />
E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM<br />
BÎRA QEDERÊ • 209