Bîra qederê - Nefel

Bîra qederê - Nefel Bîra qederê - Nefel

05.05.2015 Views

dergûþê dixuya. Yan jî mîna rûyê lehengekî wan stran û destanên ko wî digotin. Ehmedê Fermanê Kîkî ko di kovara min de, bi navê »dengbêjê Hawar´ê« , bi nav dibû, bi rastî jî, lehengekî ji dinya lehengên stranan bû. Haya wî ji dinê, ji bayê kambax ê felekê nîn bû. Wî nizanîbû ka pere çi ye. Çavê wî ne li mal û mulkê dinê, ne jî li hebûn û mîratên însanan bû. Dinya wî stran bû, gotinên stranan bû. Hê di gera min a yekemîn a 1919-an a welêt de, min navê wî bihîstibû. Ew dengbêjekî yekta yê eþîr û malmezinên kurdan bû. Lê gava ko min koçî Þamê kir, kozika xewn û xeyalên xwe li wê mala dutebeqe veda û dest bi weþîna kovarê kir, min biryarek stend; min û Hawar´ê dengbêjek diviya... Çend dengbêjên ko dikarîbûn bibûna dengbêjê kovarê hebûn. Lê ji Ehmedê Fermanê Kîkî çêtir nîn bû. Gava 1929-an, Qedrî û Ekrem Begê Cemîlpaþa ji Tirkiyê daketin bin xetê, wan ji min re, behsa Kîkî kirin. Min dîsan navê Ehmed hildabû... Min da ser þopa wî. Mîna dengbêjên navdar, wî jî xwe spartibû çiyan. Wî dev ji dengbêjiyê berdabû û çûbû li ser xetê, yanê li aliyê Tirkiyê, li gundekî di quntara çiyan de cîwar bûbû. Piþtî ko min þop hilda, di þeveke reþ de, bi dizî, tevî du xortan, ez hilkiþiyam jor, aliyê Tirkiyê û çûm gundê wî. Ew þaþ mabû, nizanîbû çi bigota! Mîrekî kurdan, neviyê Mîr Bedirxan, ketibû pey wî, tevî hemû tehlûkan, hatibû aliyê Tirkiyê û jê dixwest ko ew pê re biçûya Þamê!.. Îþê Mîr Celadet ne îþê aqilan bû! Di nav çend saetan de, digel her kitekitê, min jê re behsa hal û hewalê xwe, daxwaz û mirazên xwe kirin. Wî bêdeng li min guhdarî kir. Piþtî ko xeberdana min a hinekî dirêj û hinekî hîsî qediya, wî kumê xwe da serê xwe, kulavê xwe avêt nav milên xwe, pêlavên xwe yên qawcik pê kirin û ji min re got, »De fermo mîrê min, em bikevin rê...« Gava em ê ji derî derketina, wî rahijt bilûra xwe, ji malê bi tenê bilûr girt. Berî ko tav li me hil were, di eynî þevê de, em dîsan daketin binê xetê, aliyê Sûriyê... Hevaltiya min û Ehmedê Fermanê Kîkî welê dest pê kir û heta koça dawîn a axretê dewam kir. Ji wê þevê û pê ve, gotinên kevn û bijarte yên Kîkî, tevî musîka Osmanî, Mahler û Emû Qalsûmê bûn neqþên jîna min. Ew gotinên Kîkî... ew gotinên zêrhêlî ko diçirûsîn, ko ji xewna sedsalan hiþyar dibûn û vedijiyan. Ez ê behsa wan jî bikim, behsa wan û bilûra Kîkî... belê bêyî wan, Bîra Qederê nayê hûnandin... – Em divê li wan çend rêzên dawîn ko te dubare kirin, dîsan, vegerin... E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM BÎRA QEDERÊ • 191

– Bavê min, kalikê pîrika min, Ehmedê Fermanê Kîkî çavên xwe vedike û dibêje, bîhna min çikiya, te bîhn li min çikand... De bisekine, ez hebkî bîhna xwe berdim. 6Mr. Bedir-Khan, de bisekine, ez hinekî bîhna xwe vedim, Madame Rambot bi ken dibêje, merci... – Merci pour vous Madame, Celadet Beg dibêje û Madame Rambot heta nik mêrê wê dibe. – Mr. Bedir-Khan, hûn pir xweþ dans dikin, Mr. Rambot dibêje, heta niha me ev aliyê we nizanîbû... – Heyret! Îstîxbarata Fransê bi nav e, min jî welê bawer dikir ko hûn bi her tiþtê min dizanin!.. – No, no, ne welê ye, zêde dikin... Her çi be jî, em, ez û xanima min, hevalên din, bi hatina we pir kêfxweþ in. Em dizanin ko hûn gelekî qîmet didin þoreþ û fikrên þoreþên fransizî. – Na, ez qîmet nadim wan... ew perçeyên jîna min in, ez, xwih û birayên min, em bi wan fikran mezin bûn, perwerde bûn. Li Stembolê, li mala me, hem dengbêj û çîrokbêjên kurd hebûn hem jî murebiye û mamosteyên fransiz. Em bi çîrokên Mîr Mihemedê Hekqarî û yên Lafontaine diketin xew. Na, ez qîmetê nadim wan, ew xewnên min in; xewnên siyasî û civakî yên biserketin û serfiraziyê, hebûn û însanbûnê... Merci... Celadet Beg qedeheke nû ya tijî ya þampanyayê ji garson werdigire û dîsan li koma zabitên fransizan û jinên wan vedigere, – Bi musada we, ji bo fikrên þoreþên fransizî... Li ser kolana mezin a Salihiyê, di salona herî mezin a Sûriyê de, desthilatên Sûriyê, fransiz, salvegera þoreþa Fransê bi baloyeke mezin pîroz dikin. Tevî ko baloyê hê nû dest pê kiriye, salon heta dev tijî ye. Zabitên fransiz bi kincên xwe yên paqij ên eskerî; dîplomatên welatên dinyê yên li Lubnan û Sûriyê, bi smokîn û kincên dîplomatîk ên reþ; tucar, karbidest, zane, ronakbîr, nivîskar, þêx, beg û merivdewletên Sûriyê, bi taximên kincên nû, hazir in. Jin û xanim ên baloyê ko piraniya wan ewrûpayî ne, bi cil û bergên rengîn ên salonên moda yên Awrûpayê, rengekî taybetî didin baloyê. Her çar aliyên salonê bi rengên ala Fransê xemiliye. Orkestrayeke fransizî musîka valsên fransizî lêdixe. Garsonên ereb û 192• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM

– Bavê min, kalikê pîrika min, Ehmedê Fermanê Kîkî çavên xwe<br />

vedike û dibêje, bîhna min çikiya, te bîhn li min çikand... De bisekine, ez<br />

hebkî bîhna xwe berdim.<br />

6Mr. Bedir-Khan, de bisekine, ez hinekî bîhna xwe vedim, Madame<br />

Rambot bi ken dibêje, merci...<br />

– Merci pour vous Madame, Celadet Beg dibêje û Madame Rambot<br />

heta nik mêrê wê dibe.<br />

– Mr. Bedir-Khan, hûn pir xweþ dans dikin, Mr. Rambot dibêje, heta<br />

niha me ev aliyê we nizanîbû...<br />

– Heyret! Îstîxbarata Fransê bi nav e, min jî welê bawer dikir ko hûn bi<br />

her tiþtê min dizanin!..<br />

– No, no, ne welê ye, zêde dikin... Her çi be jî, em, ez û xanima min,<br />

hevalên din, bi hatina we pir kêfxweþ in. Em dizanin ko hûn gelekî qîmet<br />

didin þoreþ û fikrên þoreþên fransizî.<br />

– Na, ez qîmet nadim wan... ew perçeyên jîna min in, ez, xwih û birayên<br />

min, em bi wan fikran mezin bûn, perwerde bûn. Li Stembolê, li<br />

mala me, hem dengbêj û çîrokbêjên kurd hebûn hem jî murebiye û<br />

mamosteyên fransiz. Em bi çîrokên Mîr Mihemedê Hekqarî û yên<br />

Lafontaine diketin xew. Na, ez qîmetê nadim wan, ew xewnên min in;<br />

xewnên siyasî û civakî yên biserketin û serfiraziyê, hebûn û însanbûnê...<br />

Merci...<br />

Celadet Beg qedeheke nû ya tijî ya þampanyayê ji garson werdigire û<br />

dîsan li koma zabitên fransizan û jinên wan vedigere,<br />

– Bi musada we, ji bo fikrên þoreþên fransizî...<br />

Li ser kolana mezin a Salihiyê, di salona herî mezin a Sûriyê de, desthilatên<br />

Sûriyê, fransiz, salvegera þoreþa Fransê bi baloyeke mezin pîroz<br />

dikin. Tevî ko baloyê hê nû dest pê kiriye, salon heta dev tijî ye. Zabitên<br />

fransiz bi kincên xwe yên paqij ên eskerî; dîplomatên welatên dinyê yên<br />

li Lubnan û Sûriyê, bi smokîn û kincên dîplomatîk ên reþ; tucar, karbidest,<br />

zane, ronakbîr, nivîskar, þêx, beg û merivdewletên Sûriyê, bi taximên<br />

kincên nû, hazir in. Jin û xanim ên baloyê ko piraniya wan ewrûpayî<br />

ne, bi cil û bergên rengîn ên salonên moda yên Awrûpayê, rengekî<br />

taybetî didin baloyê. Her çar aliyên salonê bi rengên ala Fransê xemiliye.<br />

Orkestrayeke fransizî musîka valsên fransizî lêdixe. Garsonên ereb û<br />

192• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!