Bîra qederê - Nefel
Bîra qederê - Nefel Bîra qederê - Nefel
simbêlê xwe badida. Xewna min a salan bûbû rastiya wê rojê; Hawar derketibû... Di her jînekê de hin roj û wextên nemir hene. Her jîn û qeder xwedî rengên xas in. Panzdehê gulana 1932-an ko bi rengekî çîkesor dibiriqî, rojek ji wan rojên nemir ên jîna min bû. Ez bi ser ketibûm; zaroka xewn û xeyalên min li ser masa kêleka bîrê li min dinihêrî û dikeniya. Ewçend xweþ, ewçend paqij... Min serê hespê xwe dîsan berdabû, ew taw dida. Hespê min dipekiya, lê îcar ne li çoleke xalî... Ez ketibûm nav cîhana kitab û kovar, xwendin û nivîsînê... Hingî, piþtî civîna min a dawîn a partiyê, min xwe hinekî da alî. Min guhê xwe girtin û xwe da karê nivisîn û xwendinê. Bi zanîn, min xwe kerr kiribû, paþgotinî û xirecirên kurdan ko hîç xelas nedibûn, hew digihîþtin min. Cîhana min a germ a kitab û kovaran ji cîhana bêkêr a gotin, xirecir û dexsan gelekî dewlemend bû. Wê cîhanê, heyinên wê cîhanê, eþq û afirîna edebî û çandî ruhê min ê þikestî û aloz aþ dikirin. Min bi tenê dev ji partiyê berneda, herweha dev ji Bêrûdê û þevên wê yên spî jî berda. Ez hatim Þamê û li wir, li taxa ko Rûþen û diya wê lê rûdiniþtin, bi cîh bûm. Rûþena qedirgir dîsa gihîþte hawara min, wê xaniyekî biçûk ê dutebeqe ko jê re mendere digotin, bi kirêyeke erzan, peyda kir. Xanî biçûk bû, tê de hema çi bigire, hîç têkber nîn bûn. Lê çi xem! Wî têra min, xewnên min û cîhana min a dewlemend a kitêban dikir... Tevî koça min a biçûk û nexuyayî ya Þamê, min þêweyê jîna xwe jî guhert; ez bûm hevalê þevê, bûm dostê jîna þevên dirêj û tarî. Xewnên min di hembêza þevên tarî de stariyek dîtin. Tariya þevê bû ronahiya wan, ew qulipîn ser herfan, di bin çirayeke qels û fedîkok de, min ew reþandin ser kaxizên spî... û ew kaxizên spî bûn rûpelên qewldayî yên Hawar´ê. Gava min ew hemû rêzên þevên dirêj ên Þamê li hev anîn û rûpelên kovarê amade kirin, bi mebesta hedefên kovarê, min pêþgotineke dirêj, bi navê »Armanc, awayê xebatê û nivisandina Hawar´ê« nivîsî. Hingî ew gotinên hanê ko hin ji hemû ew gotinên ko li dora roniya qels a çirê difiriyan û diçirûsîn bûn, hatin û mîna destpêka benda dirêj, li ser kaxizê spî veniþtin; »Hawar dengê zanînê ye. Zanîn xwe nasîn e. Xwe nasîn ji me re riya felat û xweþiyê vedike. Her kesê ko xwe nas dike, dikare xwe bide nas kirin. Hawara me berî her tiþtî heyina zimanê me dê bide nas kirin...« Di wî danê êvarê yê panzdehê gulanê de, can û ruh ketibû wan gotinên þevên tenê û ew rabûbûn govendê. Wan li nas û hevalên hatî tika dikirin ko nas û dost li wan guhdarî bikin... E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM BÎRA QEDERÊ • 185
Celadet Beg, cixare di nav tiliyan de, bi rûyê geþ û çavên biken, dere nik Haco Axa ko li kêleka masê rawestaye û bi du hevalên xwe re dipeyive. – Ez hêvî dikim, cerîde bi dilê te ye, Celadet Beg dibêje. – Çawan ne bi dilê min e, mîrê min ê ezîz, Haco Axa dibêje. Te bi ya xwe kir û tu bûyî xwedanzarok. Lê... berî ko tu niha werî nik me, em di nav xwe de dipeyivîn... Te êdî zarokên bi beden û gowde jî divên... Celadet Beg dikene, kêfa wî ji gotinên Haco Axa re tê û ew bi dengekî bilind dikene. – Na, na... eve zaroka min hate dinê. Eve têra min dike, ew dibêje, hele bila ev zarok bijî, bi ser lingan keve... – Mîrê min, ji bîr meke; mala zarok tê de þeytan naçe tê de. – Xwedê mezin e, Celadet Beg dibêje û dikene. 4– Xwedê mezin e, Celadet Beg dibêje û dikene. No, no, monsieur Bedir-Khan, Colonel Rambot dibêje, weha mefikire. Tu pêwendiya vî îþî bi Xwedê tune. Em divê bi tevdîr bin, hûn divê bi tevdîr bin... Ma we kurdan bi xwe negotiye, »l´ennemi du perè ne devient pas l´ami du fils«? – Mr. Kolonel, hûn bijîn... di demeke weha kurt de, hûn hînî gotinên kurdî jî bûne! Hûn bijîn... Ez nizanim ka hûn pê dizanin, lê proverbeke me ya din jî heye; »le poltron meurt a chaque instant, le brave, une seule fois...« Celadet Beg li Helebê, li oda serekê duwemîn ê Istîxbaratê Colonel Rambot e. Digel ko serek bi xwe daxwaz kiriye ko Celadet Beg were Helebê, nik wan, ew tune, ji bo karekî girîng û acîl, çûye Fransê. Serekê duwemîn Mr. Rambot ko berî niha bi qasî salekê hatiye Sûriyê û malbata Bedirxaniyan baþ dizane, xebera girîng bi Celadet Beg digihîne; rejîma nû ya Tirkiyê çend zabit þandine Lubnan û Sûriyê da ko muxalifên rejîmê bidin kuþtin. – Me ev îstîxbarat ji cîhekî pêbawer wergirtiye, Mr. Bedir-Khan, Colonel dibêje. Rejîma nû ya Tirkiyê lîsteyeke bi qasî bîst kesan çêkiriye da ko bikuje û bide kuþtin. Navê we, navê yekemîn ê lîstê ye. Ew deh hezar lîra ji bo serê we didin... Hûn dikenin, lê bawer bikin ko weha ye. Berî niha bi sê salan, wan xebereke weha di rojnama Cumhuriyetê de jî belav kiribûn. Hingî hevalên me yên berpirsiyar pê ne bawer bûn, lê îro em pê bawer in... – Est-ce que je peux fumer ici, chez vous? Celadet Beg ji Colonel 186• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM
- Page 135 and 136: - Kamuran, birayê min ê hîstenik
- Page 137 and 138: ajarê mezin, lez û beza jiyana ba
- Page 139 and 140: carî wergerên weþiyayî, þiîr
- Page 141 and 142: lat e û desthilatî bi zimanê xwe
- Page 143 and 144: dibîne. Kamuran tevî xwendevanan
- Page 145 and 146: na ecêb jar û fikra ecêb xurt, m
- Page 147 and 148: dixwest bavê xwe bibîne, li kêle
- Page 149 and 150: 148• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@
- Page 151 and 152: eþiyan, hez dikir. Bi alîkariya d
- Page 153 and 154: Bavo ji portakal û mandarînan hez
- Page 155 and 156: dilê te be... - Bê þik. - Mîrê
- Page 157 and 158: Di rewþeke evçend kambax û zîz
- Page 159 and 160: - Tu dizanî ka ez kî me? Keçik,
- Page 161 and 162: qeder biguhere? Partî, Xoybûn div
- Page 163 and 164: (Min pir dixwest biçûma ser gora
- Page 165 and 166: Ekrem Beg û mohra li ser masê. Be
- Page 167 and 168: dinivîsîn. Wê rojê jî welê b
- Page 169 and 170: di navbera odeyan û mitbaxê de de
- Page 171 and 172: ceza tê birîn. Kurd, eþîrên ku
- Page 173 and 174: me, tevî ko navê me mezin bû, pi
- Page 175 and 176: amade ne, lê çekên wan nîn in.
- Page 177 and 178: je, li Hotel Baronê çend dostên
- Page 179 and 180: kir... Min ê çi bigota? Bi tenê
- Page 181 and 182: gire. Rû dibe rîh. Ji cênîkekî
- Page 183 and 184: her û her derkeve û bi wî awayî
- Page 185: eba gotin û zimandirêjiyê û em
- Page 189 and 190: dikirîn û bi wan fransiz eciz dik
- Page 191 and 192: Celadet Beg piþta xwe daye dîwêr
- Page 193 and 194: - Bavê min, kalikê pîrika min, E
- Page 195 and 196: Rêzkirina rûpelên kovarê gelek
- Page 197 and 198: 196• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@
- Page 199 and 200: Celadet Beg, merivê xwediyê jiyan
- Page 201 and 202: Gava min çavên te yên ko mîna h
- Page 203 and 204: eriya min bi pêþeroja me hebû. M
- Page 205 and 206: dan, xwarina Þengê jê kêm nedik
- Page 207 and 208: serê zinaran / Guhdarên te ne! /
- Page 209 and 210: mirinê û min li stran û bilûra
- Page 211 and 212: gotiye, »Bila ehlê min ziktêr, g
- Page 213 and 214: da ko bikaribe bimeþe. - Mîrê mi
- Page 215 and 216: - Heye ko çend fotograf jî pêwis
- Page 217 and 218: Belê, demançeyek jî, demançeyek
- Page 219 and 220: Ew dikenin. Celadet Beg radibe û d
- Page 221 and 222: wan keç. Hejmara kesên mala Mîr
- Page 223 and 224: me re tahl bû û me xwe dabû aliy
- Page 225 and 226: kir û berhemên edebiyata devkî d
- Page 227 and 228: aþ dinasî. Ji malbata me ya fireh
- Page 229 and 230: tu gotinê bînî ser Heyveronê, h
- Page 231 and 232: de çûye û hatiye û li ber dest
- Page 233 and 234: 232• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@
- Page 235 and 236: hin rûpelên romana Bîra Qederê
simbêlê xwe badida. Xewna min a salan bûbû rastiya wê rojê; Hawar derketibû...<br />
Di her jînekê de hin roj û wextên nemir hene. Her jîn û qeder xwedî<br />
rengên xas in. Panzdehê gulana 1932-an ko bi rengekî çîkesor dibiriqî, rojek<br />
ji wan rojên nemir ên jîna min bû. Ez bi ser ketibûm; zaroka xewn û<br />
xeyalên min li ser masa kêleka bîrê li min dinihêrî û dikeniya. Ewçend<br />
xweþ, ewçend paqij...<br />
Min serê hespê xwe dîsan berdabû, ew taw dida. Hespê min dipekiya, lê<br />
îcar ne li çoleke xalî... Ez ketibûm nav cîhana kitab û kovar, xwendin û<br />
nivîsînê... Hingî, piþtî civîna min a dawîn a partiyê, min xwe hinekî da alî.<br />
Min guhê xwe girtin û xwe da karê nivisîn û xwendinê. Bi zanîn, min xwe<br />
kerr kiribû, paþgotinî û xirecirên kurdan ko hîç xelas nedibûn, hew digihîþtin<br />
min. Cîhana min a germ a kitab û kovaran ji cîhana bêkêr a gotin,<br />
xirecir û dexsan gelekî dewlemend bû. Wê cîhanê, heyinên wê cîhanê, eþq<br />
û afirîna edebî û çandî ruhê min ê þikestî û aloz aþ dikirin.<br />
Min bi tenê dev ji partiyê berneda, herweha dev ji Bêrûdê û þevên wê<br />
yên spî jî berda. Ez hatim Þamê û li wir, li taxa ko Rûþen û diya wê lê rûdiniþtin,<br />
bi cîh bûm. Rûþena qedirgir dîsa gihîþte hawara min, wê xaniyekî<br />
biçûk ê dutebeqe ko jê re mendere digotin, bi kirêyeke erzan, peyda kir.<br />
Xanî biçûk bû, tê de hema çi bigire, hîç têkber nîn bûn. Lê çi xem! Wî têra<br />
min, xewnên min û cîhana min a dewlemend a kitêban dikir... Tevî koça<br />
min a biçûk û nexuyayî ya Þamê, min þêweyê jîna xwe jî guhert; ez bûm<br />
hevalê þevê, bûm dostê jîna þevên dirêj û tarî. Xewnên min di hembêza<br />
þevên tarî de stariyek dîtin. Tariya þevê bû ronahiya wan, ew qulipîn ser<br />
herfan, di bin çirayeke qels û fedîkok de, min ew reþandin ser kaxizên spî...<br />
û ew kaxizên spî bûn rûpelên qewldayî yên Hawar´ê.<br />
Gava min ew hemû rêzên þevên dirêj ên Þamê li hev anîn û rûpelên kovarê<br />
amade kirin, bi mebesta hedefên kovarê, min pêþgotineke dirêj, bi<br />
navê »Armanc, awayê xebatê û nivisandina Hawar´ê« nivîsî. Hingî ew gotinên<br />
hanê ko hin ji hemû ew gotinên ko li dora roniya qels a çirê difiriyan<br />
û diçirûsîn bûn, hatin û mîna destpêka benda dirêj, li ser kaxizê spî<br />
veniþtin; »Hawar dengê zanînê ye. Zanîn xwe nasîn e. Xwe nasîn ji me re<br />
riya felat û xweþiyê vedike. Her kesê ko xwe nas dike, dikare xwe bide nas<br />
kirin. Hawara me berî her tiþtî heyina zimanê me dê bide nas kirin...«<br />
Di wî danê êvarê yê panzdehê gulanê de, can û ruh ketibû wan gotinên<br />
þevên tenê û ew rabûbûn govendê. Wan li nas û hevalên hatî tika dikirin<br />
ko nas û dost li wan guhdarî bikin...<br />
E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM<br />
BÎRA QEDERÊ • 185