Bîra qederê - Nefel
Bîra qederê - Nefel Bîra qederê - Nefel
û rêberên kurd, dabûn hev, ji doraliyên tixûb bi dûr xistibûn û em hemû li Þamê civandibûn. Kurdên Þamê dîsan, bi mêvanperweriyê rabûbûn û malên xwe ji derketî û nefiyan re vekiribûn. Elî Axayê Zilfo jî deriyên mezin ên mala xwe ya mezin ji giregirên kurdan re vekiribû. Rewþ weha nexweþ bû. Heçî ez bûm, li ber min du rê mabûn; ya min ê ji welatê rohilatê rû bada û berê xwe, dîsan, bida welatê roava. Yan jî, digel her tiþtî, ez ê li Lubnan û Sûriyê bimama, min ê singê konê xwe yê koçer li axa qiraç a welatê ereban daçikanda. Ji welatê roava, Monikayê bang min dikir, name li ser name dinivîsî û dixwest ko ez vegeriyama Alemanyayê. Peikana pepûk a dilþewitî jî name diþandin. Lê ez fikirîbûm... min ê kovareke çandî û edebî ya xwerû kurdî biweþanda... Tevî ko êdî derengê þevê ye, civata kurdî hê jî germ e. Heval û dostên Celadet Beg, yek bi yek, li ser kovarê dipeyivin, dîtin û pêþniyarên xwe dibêjin. Lê bi tenê Haco Axa bêdeng e. Ew tu tiþtî nabêje, bi tenê guhdarî dike. Çaxa Haco Axa radihêje cixareyekê, Celadet Begê ko li kêleka wî rûniþtiye, hingê, bi heste cixara wî vêdixe û jê dipirse, – Mamê Haco, tu mezinê me yî. Tu ji me çêtir bi hal û hewalên îmkan û zirûvan dizanî. Ev bû çendîn car ko em vê meselê dipeyivin. Lê ez bala xwe didimê, tu her bêdeng î... Ma tu dîtin, nêrîn û pêþniyazên te nîn in? – Mîrê min, ev eþq û daxwaza te, best û kela te zimanê min kilît dike. Ez hew dizanim ka ez ê çi bibêjim... – Helbet, hin tiþtên ko tu bibêjî, hene. Çima em ê ji nêrînên te yên hêja bêpar bimînin? – Mîrê min, tu mîrê me yî, ezîzê dilê me yî. Bav û kalên te mîrên ehl û eþîrên me bûn. Bi serê bavê te, tu divê bizanibî ko ez dikarim, bêyî ko çavên xwe biqirpînim, van hersê lawên xwe li ber te serjê bikim. Tu bi vê bawer be. Lê heçî cerîde ye, heke ez di dewsa te de bim, ez ê dest bi cerîdemerîdan nekim. Tu mîrê kurdan î, lê tu wan nas nakî. Heke tu bi karê kaxiz û cerîdan rabî, ew ê hezar navî bi te ve kin... Aha, tirsa min ev tirs e. – Lê çima? Ez ê vê cerîdê, ji bo wan, derxim, vî karî ji bo wan bikim. Ez ê cerîdê bikim kursiya wan... Çima? – Naxwe min got, tu wan nas nakî. Bilûra li ber ga çi ye? Çira li ber kora çi ye? Ezbenî cerîde jî bilûr û çire ye. Yek-do dostên te yên têgihîþtî dê werin, te pîroz bikin û bibêjin, »aferîn, tu her bijî«, lê bi sedan, heye ko bi hezaran kesên cahîl û nîvcahîl jî dê li dijî te bipeyivin. Cerîde dê bibe se- E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM BÎRA QEDERÊ • 183
eba gotin û zimandirêjiyê û em ê jî pê qehr bin... Yan na, ez dizanim karê ko tu pê radibî, pîroz e. Ji niha ve, ez te pîroz dikim... 3– De ka em piyanan ji bo Celadet Beg û kovara wî Hawar´ê rakin. Pîroz be, Celadet Beg! Di destpêka êvareke meha gulanê ya 1932-an de, li Þamê, li mala Celadet Beg, heval û dostên wî civiyane û derketina kovara Hawar´ê pîroz dikin. Ji rojan 15´ê gulanê ye, dinya germ û vekirî ye. Hê êvara ronî ya Þamê dest pê nekiriye. Li esmanan tu ewr naxuyin. Mêvan, nas û dost, bi cil û bergên tenik ên havînê, li hewþa malê, li ser piyan in. Ne xanî bi xwe, ne jî hewþ mezin e. Lê hewþ serrast e; di navenda hewþê de bîreke xweþlêkirî heye. Devê bîrê bi çend qor kevirên nehît ên feriþî lêbûye. Dora bîrê, mîna bexçeyekî biçûk, rengîn e. Giya hêþîn dike, kulîlk û gul vebûne. Li pey bîrê jî, çend mêw xwe li dora caxên textîn ên kepirekî rapêçane û ber bi jor bûne. Pelên mêwan, mîna reqaseyeke welatê ereban, bi hêþînahiyeke tarî, li text, cax û dîwêr piçikîne. Hejmara yekemîn a kovarê îro derketiye, jê hê bîhna çap û çapxanê difûre. Hin ji mêvanan rûpelên kovarê diqulipînin û lê dinihêrin. Li ser masa ko li kêleka bîrê ye, desteke kovar li ser hev in. Li ser masê çend þûþe araq, hin qedeh û di nav firaqine biçûk de penêr, zeytûn û çerez hene. – Navê kovarê jî pir xweþ e, yek ji mêvanan dibêje, Hawar... ev nav pir xweþ li halê me û welatê me hatiye. Nav, hawara me ye, qîrîn û gazîna me ye, eger hin bibihîsin! – Bira, li vê çarîna rûpela sisiyan binihêrin, yekî din dibêje, ev çiqas xweþ lêbûye; Hawar hawara we ye/Deng û gaziya we ye/Jîn û zanîna we ye/Werin hawara xwe bin... – Kovareke kurdan jî, êdî, heye, bi herfên paqij î kurdî. Êdî kurd jî ketin defteran. Belê, gotina Yunis Axayê Sasonê û Mistefa Þahîn Begê bû, êdî kurd jî ketibûn defteran: Min hejmara yekê ya Hawar´ê derxistibû. Ew roj, ew roja hanê!.. Ma ev gotinên te yên qels û ji hîsiyata wê rojê pir bi dûr dikarin wê rojê vejînin? Wê rojê ez ji nû ve hatim dinê; zaroka min a yekem hatibû dinê, bavê min, mamên min, birayê min Safo ji xewa mirinê rabûbûn. Kalikê min Mîr Bedirxan li nik bîrê bû, (wî araq venedixwar), dikeniya û 184• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM
- Page 133 and 134: hilweþînê nereviyane. Mîna ko m
- Page 135 and 136: - Kamuran, birayê min ê hîstenik
- Page 137 and 138: ajarê mezin, lez û beza jiyana ba
- Page 139 and 140: carî wergerên weþiyayî, þiîr
- Page 141 and 142: lat e û desthilatî bi zimanê xwe
- Page 143 and 144: dibîne. Kamuran tevî xwendevanan
- Page 145 and 146: na ecêb jar û fikra ecêb xurt, m
- Page 147 and 148: dixwest bavê xwe bibîne, li kêle
- Page 149 and 150: 148• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@
- Page 151 and 152: eþiyan, hez dikir. Bi alîkariya d
- Page 153 and 154: Bavo ji portakal û mandarînan hez
- Page 155 and 156: dilê te be... - Bê þik. - Mîrê
- Page 157 and 158: Di rewþeke evçend kambax û zîz
- Page 159 and 160: - Tu dizanî ka ez kî me? Keçik,
- Page 161 and 162: qeder biguhere? Partî, Xoybûn div
- Page 163 and 164: (Min pir dixwest biçûma ser gora
- Page 165 and 166: Ekrem Beg û mohra li ser masê. Be
- Page 167 and 168: dinivîsîn. Wê rojê jî welê b
- Page 169 and 170: di navbera odeyan û mitbaxê de de
- Page 171 and 172: ceza tê birîn. Kurd, eþîrên ku
- Page 173 and 174: me, tevî ko navê me mezin bû, pi
- Page 175 and 176: amade ne, lê çekên wan nîn in.
- Page 177 and 178: je, li Hotel Baronê çend dostên
- Page 179 and 180: kir... Min ê çi bigota? Bi tenê
- Page 181 and 182: gire. Rû dibe rîh. Ji cênîkekî
- Page 183: her û her derkeve û bi wî awayî
- Page 187 and 188: Celadet Beg, cixare di nav tiliyan
- Page 189 and 190: dikirîn û bi wan fransiz eciz dik
- Page 191 and 192: Celadet Beg piþta xwe daye dîwêr
- Page 193 and 194: - Bavê min, kalikê pîrika min, E
- Page 195 and 196: Rêzkirina rûpelên kovarê gelek
- Page 197 and 198: 196• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@
- Page 199 and 200: Celadet Beg, merivê xwediyê jiyan
- Page 201 and 202: Gava min çavên te yên ko mîna h
- Page 203 and 204: eriya min bi pêþeroja me hebû. M
- Page 205 and 206: dan, xwarina Þengê jê kêm nedik
- Page 207 and 208: serê zinaran / Guhdarên te ne! /
- Page 209 and 210: mirinê û min li stran û bilûra
- Page 211 and 212: gotiye, »Bila ehlê min ziktêr, g
- Page 213 and 214: da ko bikaribe bimeþe. - Mîrê mi
- Page 215 and 216: - Heye ko çend fotograf jî pêwis
- Page 217 and 218: Belê, demançeyek jî, demançeyek
- Page 219 and 220: Ew dikenin. Celadet Beg radibe û d
- Page 221 and 222: wan keç. Hejmara kesên mala Mîr
- Page 223 and 224: me re tahl bû û me xwe dabû aliy
- Page 225 and 226: kir û berhemên edebiyata devkî d
- Page 227 and 228: aþ dinasî. Ji malbata me ya fireh
- Page 229 and 230: tu gotinê bînî ser Heyveronê, h
- Page 231 and 232: de çûye û hatiye û li ber dest
- Page 233 and 234: 232• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@
eba gotin û zimandirêjiyê û em ê jî pê qehr bin... Yan na, ez dizanim<br />
karê ko tu pê radibî, pîroz e. Ji niha ve, ez te pîroz dikim...<br />
3– De ka em piyanan ji bo Celadet Beg û kovara wî Hawar´ê rakin.<br />
Pîroz be, Celadet Beg!<br />
Di destpêka êvareke meha gulanê ya 1932-an de, li Þamê, li mala<br />
Celadet Beg, heval û dostên wî civiyane û derketina kovara Hawar´ê<br />
pîroz dikin. Ji rojan 15´ê gulanê ye, dinya germ û vekirî ye. Hê êvara ronî<br />
ya Þamê dest pê nekiriye. Li esmanan tu ewr naxuyin. Mêvan, nas û dost,<br />
bi cil û bergên tenik ên havînê, li hewþa malê, li ser piyan in. Ne xanî bi<br />
xwe, ne jî hewþ mezin e. Lê hewþ serrast e; di navenda hewþê de bîreke<br />
xweþlêkirî heye. Devê bîrê bi çend qor kevirên nehît ên feriþî lêbûye.<br />
Dora bîrê, mîna bexçeyekî biçûk, rengîn e. Giya hêþîn dike, kulîlk û gul<br />
vebûne. Li pey bîrê jî, çend mêw xwe li dora caxên textîn ên kepirekî<br />
rapêçane û ber bi jor bûne. Pelên mêwan, mîna reqaseyeke welatê ereban,<br />
bi hêþînahiyeke tarî, li text, cax û dîwêr piçikîne.<br />
Hejmara yekemîn a kovarê îro derketiye, jê hê bîhna çap û çapxanê<br />
difûre. Hin ji mêvanan rûpelên kovarê diqulipînin û lê dinihêrin. Li ser<br />
masa ko li kêleka bîrê ye, desteke kovar li ser hev in. Li ser masê çend þûþe<br />
araq, hin qedeh û di nav firaqine biçûk de penêr, zeytûn û çerez hene.<br />
– Navê kovarê jî pir xweþ e, yek ji mêvanan dibêje, Hawar... ev nav pir<br />
xweþ li halê me û welatê me hatiye. Nav, hawara me ye, qîrîn û gazîna me<br />
ye, eger hin bibihîsin!<br />
– Bira, li vê çarîna rûpela sisiyan binihêrin, yekî din dibêje, ev çiqas<br />
xweþ lêbûye; Hawar hawara we ye/Deng û gaziya we ye/Jîn û zanîna we<br />
ye/Werin hawara xwe bin...<br />
– Kovareke kurdan jî, êdî, heye, bi herfên paqij î kurdî. Êdî kurd jî<br />
ketin defteran.<br />
Belê, gotina Yunis Axayê Sasonê û Mistefa Þahîn Begê bû, êdî kurd jî<br />
ketibûn defteran: Min hejmara yekê ya Hawar´ê derxistibû. Ew roj, ew roja<br />
hanê!.. Ma ev gotinên te yên qels û ji hîsiyata wê rojê pir bi dûr dikarin<br />
wê rojê vejînin? Wê rojê ez ji nû ve hatim dinê; zaroka min a yekem hatibû<br />
dinê, bavê min, mamên min, birayê min Safo ji xewa mirinê rabûbûn.<br />
Kalikê min Mîr Bedirxan li nik bîrê bû, (wî araq venedixwar), dikeniya û<br />
184• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM
Change language