Bîra qederê - Nefel
Bîra qederê - Nefel Bîra qederê - Nefel
Mewlanzade Rifat Beg wî ber bi xwe dikiþîne û hembêz dike. Herdu, bi qasî kêliyekê, hevûdu, pihêt, hembêz dikin. Piþtî çend salan, Celadet û Mewlanzade Rifat hevûdu, nû dibînin. Hemû bi hev re vedigerin cîhê xwe, Celadet û Memduh Selîm Beg cîh nîþanî wan dikin û ew rûdinin. – Belê, min simbêl jêkirin, lê min dil heye dîsan berdim. Li van deran bê simbêl hîç nabe, Celadet dibêje û ji aliyekî ve jî, bi dest, bang garson dike. – Lê weha jî li te hatiye. Tu ciwantir û çelengtir dixuyî. Tu çawan î? Min bihîst ko tu li mala Xelîl Ramî Beg dimînî. Sureya Beg, Kamuran Beg, ew çawan in? Min bihîst ko ew ê jî werin... – Mala me dê þên be, mamê Celadet, Xelîl Ramî Beg dibêje. Jixwe ji niha ve Celadet mal þên kiriye, ew ê þêntir be. – Mîrên min, hûn bi xêr hatin, Memduh Selîm Beg dibêje û bêyî ko li bersiva wan bisekine, didomîne, piþtî bi sedan zehmetî, me hevûdu dîsan dît... tiþtên ko em bipeyivin, em bikin, pir in. Em êdî zû bi zû dev ji hev bernadin... 4– Mîrên min, tiþtên ko em bipeyivin, em bikin, pir in. Memduh Selîm Beg dibêje, em êdî zû bi zû dev ji hev bernadin... Celadet Beg, birayên wî Sureya û Kamuran, mamê wî Xelîl Ramî Beg, hevalên wî û bavê wî Mewlanzade Rifat, Memduh Selîm, Dr. Mehmed Þukrî Segban, Haco Axa û hin kesên din li bajarê biçûk ê Lubnanê Cuniyê, li mala Xelîl Ramî Beg civiyane. Cuniye, bajarê biçûk ê file ko li kêleka Beyrûdê ye, îro mazûbaniya rêber û ronakbîrên kurdan dike. Ronakbîrên kurd li hev civiyane û ew ê li ser rewþa kurdan û welatê wan bipeyivin. Li welêt her tiþt tevîhev bûye; welat bi destên dewletên biserketî perçe bûye, ji perçê herî mezin ko li nav tixûbên dewleta nû, Tirkiyê maye, dûman bilind dibe. Ew perçe di nav þewateke xedar de ye. Perçê Iraqê ketiye bin destê ingilîzan, ê Îranê di bin destê farisan û yê Sûriyê jî di bin destê fransizan de ye. Xelkê westiyayî ko di þer de li ber lingan çû, niha, bêquwet, bêtaqet û bêhêvî, hewl dide da ko rojên kambax biqedîne. Tevger û serhildanên kurdan bi ser neketine. Gelek rêber û ronakbîr hatine kuþtin, piraniya yên mayî bi derine xerîb reviyane. Bûm û kund li ser kavilên welatê kurdan veniþtine û dixwînin. Welatê kurdan qulipiye ser gor û goristanê. E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM BÎRA QEDERÊ • 155
Di rewþeke evçend kambax û zîz de, meriv dikare çi bike? – Mîrên min, em divê ji vê çûyina malwêran re bibêjin bese! Lê çawan? Ji kerema xwe, bila herkes gotin, dîtin û pêþniyara xwe bibêje. Lê berî ko em dest bi gotinê bikin, eger bi dilê we be, ez dixwazim, em ji bo ruhê pak ê Emîn Alî Beg û þehîdên me fatîhayekê bixwînin. Belê, Bavo wefat kiribû. Di rojeke germ a 1926-an de, li bexçê mala kekê min Sureya, danekî germ ê êvarê, Bavo di xew re çûbû. Û ew hew ji xewê hiþyar bûbû. Çavên ko bi hêdîka hatibûn girtin, hew vebûbûn. Bavo, Dayê, Mezo û Kudret li bexçê, li kêleka bîrê rûniþtibûn. Mîna her carê, Dayê purtaqalên yekta yên Îskenderiyê dabûn Bavo. Wî ew hêdî hêdî xwaribûn û li ser mala me ya Stembolê, bexçê, darên bexçê û bîra ko li bexçê bû, peyivîbû. Li gora ko Dayê digot, berî ko Bavo bikeve xewa kûr û bêveger, wî weha gotibû; »Bi xêr, gava em vegeriyan, divê em bexçê malê paqij bikin, zêdehiya dar û beran jêkin, bîrê ji nû ve lêkin û ava wê paqij bikin...« Bi dû re Bavo di xew re çûbû. Mezo û Kudret derketibûn û çûbûn gund û Dayê jî þalekî tenik avêtibû ser Bavo û vegeriyabû hundir. Bîra bexçê, Bavo û purtaqalên wî bi tenê mabûn... Heta kengî Bavo di xewa jînê de bû? Kengî wî gav avêtibû aliyê din ê xewê, yanê mirinê? Ew êþiyabû? Wî di xewa xwe de çi xewn dîtibûn, di xewnên dawîn de çi daxwaz kiribûn? Mixabin, kes bi van nizane, lê çaxa Dayê, ji bo þîva êvarê çûbû ko Bavo hiþyar bike, Bavo hiþyar nebûbû. Bêdeng û bi kîbariyek ko gelekî lê dihat, wî xatir xwestibû û çûbû. Bavo, stûna mal û malbata me, tîmsala tarîx û hebûna me, çûbû. Bavo, ew însanê ronakbîr, xwendî û dîtî, xwediyê kitabxana mezin, nivîskarê zarên kurdî, farisî û tirkî, tarîxnas, hosteyê kuliyata »Tarîh–î Cewdet«, hostayê tarîxa Mîr Bedirxan, çûbû... Bavo li welatekî pir dûr, li Misirê çûbû. Safter, birayê min ê biçûk, roniya çavên min, li welatekî dûr, li Alemanyayê çûbû. Li welêt ko êdî ji me bi dûr bû, li Diyarbekirê, gelek pêþewayên kurdan, dost û hevalên Bavo û me, bi dar ve bûbûn û çûbûn: Mirinê bi ser me de girtibû. Gotina Bavo rast bû; dewra felekê li ser me kîn bû. Ne bi tenê derd û keserên xurbet û derketinê, lê mirinê jî dest pê kiribû û bi girane û zompên xwe dilê me yê birîndar dihinciqand. Gotinek ko Bavo her digot li Bavo jî dihat; mêrê çê li navê xwe tê. Mîna her kirin, tevger û gotina wî, mirina Bavo jî li her alî deng da. Dost, nas û nêz giriyan û li þînê rûniþtin. Dijmin, kirêt û hesûd jî keniyan û rabûn govendê. 156• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM
- Page 105 and 106: nivîskarên din ên þoreþên Fra
- Page 107 and 108: Welê dixuye ko ev halê mirov û m
- Page 109 and 110: im... çavvekirî, bi vê hesreta k
- Page 111 and 112: erî ba û bahozê bûn... - Heke b
- Page 113 and 114: xwe ya fotografê, li hêviya me b
- Page 115 and 116: û nedîtî bikiþînim. Eger we ic
- Page 117 and 118: ev fotografa yekemîn be ko tê de
- Page 119 and 120: Hîkmet hinekî din jî xwe nêzîk
- Page 121 and 122: ê xwe, bajarê bi bîranînên ebe
- Page 123 and 124: Min ev rêz li ko nivîsîn? Te beh
- Page 125 and 126: mabûn. Min û Kamuran, cêwiyê si
- Page 127 and 128: Pira Siratê di navbera jîn û vej
- Page 129 and 130: kiribûn...Vê yekê jîna me, bi c
- Page 131 and 132: 130• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@
- Page 133 and 134: hilweþînê nereviyane. Mîna ko m
- Page 135 and 136: - Kamuran, birayê min ê hîstenik
- Page 137 and 138: ajarê mezin, lez û beza jiyana ba
- Page 139 and 140: carî wergerên weþiyayî, þiîr
- Page 141 and 142: lat e û desthilatî bi zimanê xwe
- Page 143 and 144: dibîne. Kamuran tevî xwendevanan
- Page 145 and 146: na ecêb jar û fikra ecêb xurt, m
- Page 147 and 148: dixwest bavê xwe bibîne, li kêle
- Page 149 and 150: 148• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@
- Page 151 and 152: eþiyan, hez dikir. Bi alîkariya d
- Page 153 and 154: Bavo ji portakal û mandarînan hez
- Page 155: dilê te be... - Bê þik. - Mîrê
- Page 159 and 160: - Tu dizanî ka ez kî me? Keçik,
- Page 161 and 162: qeder biguhere? Partî, Xoybûn div
- Page 163 and 164: (Min pir dixwest biçûma ser gora
- Page 165 and 166: Ekrem Beg û mohra li ser masê. Be
- Page 167 and 168: dinivîsîn. Wê rojê jî welê b
- Page 169 and 170: di navbera odeyan û mitbaxê de de
- Page 171 and 172: ceza tê birîn. Kurd, eþîrên ku
- Page 173 and 174: me, tevî ko navê me mezin bû, pi
- Page 175 and 176: amade ne, lê çekên wan nîn in.
- Page 177 and 178: je, li Hotel Baronê çend dostên
- Page 179 and 180: kir... Min ê çi bigota? Bi tenê
- Page 181 and 182: gire. Rû dibe rîh. Ji cênîkekî
- Page 183 and 184: her û her derkeve û bi wî awayî
- Page 185 and 186: eba gotin û zimandirêjiyê û em
- Page 187 and 188: Celadet Beg, cixare di nav tiliyan
- Page 189 and 190: dikirîn û bi wan fransiz eciz dik
- Page 191 and 192: Celadet Beg piþta xwe daye dîwêr
- Page 193 and 194: - Bavê min, kalikê pîrika min, E
- Page 195 and 196: Rêzkirina rûpelên kovarê gelek
- Page 197 and 198: 196• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@
- Page 199 and 200: Celadet Beg, merivê xwediyê jiyan
- Page 201 and 202: Gava min çavên te yên ko mîna h
- Page 203 and 204: eriya min bi pêþeroja me hebû. M
- Page 205 and 206: dan, xwarina Þengê jê kêm nedik
Mewlanzade Rifat Beg wî ber bi xwe dikiþîne û hembêz dike. Herdu,<br />
bi qasî kêliyekê, hevûdu, pihêt, hembêz dikin. Piþtî çend salan, Celadet û<br />
Mewlanzade Rifat hevûdu, nû dibînin. Hemû bi hev re vedigerin cîhê<br />
xwe, Celadet û Memduh Selîm Beg cîh nîþanî wan dikin û ew rûdinin.<br />
– Belê, min simbêl jêkirin, lê min dil heye dîsan berdim. Li van deran<br />
bê simbêl hîç nabe, Celadet dibêje û ji aliyekî ve jî, bi dest, bang garson<br />
dike.<br />
– Lê weha jî li te hatiye. Tu ciwantir û çelengtir dixuyî. Tu çawan î?<br />
Min bihîst ko tu li mala Xelîl Ramî Beg dimînî. Sureya Beg, Kamuran<br />
Beg, ew çawan in? Min bihîst ko ew ê jî werin...<br />
– Mala me dê þên be, mamê Celadet, Xelîl Ramî Beg dibêje. Jixwe ji niha<br />
ve Celadet mal þên kiriye, ew ê þêntir be.<br />
– Mîrên min, hûn bi xêr hatin, Memduh Selîm Beg dibêje û bêyî ko li<br />
bersiva wan bisekine, didomîne, piþtî bi sedan zehmetî, me hevûdu dîsan<br />
dît... tiþtên ko em bipeyivin, em bikin, pir in. Em êdî zû bi zû dev ji hev<br />
bernadin...<br />
4– Mîrên min, tiþtên ko em bipeyivin, em bikin, pir in. Memduh<br />
Selîm Beg dibêje, em êdî zû bi zû dev ji hev bernadin...<br />
Celadet Beg, birayên wî Sureya û Kamuran, mamê wî Xelîl Ramî Beg,<br />
hevalên wî û bavê wî Mewlanzade Rifat, Memduh Selîm, Dr. Mehmed<br />
Þukrî Segban, Haco Axa û hin kesên din li bajarê biçûk ê Lubnanê<br />
Cuniyê, li mala Xelîl Ramî Beg civiyane. Cuniye, bajarê biçûk ê file ko li<br />
kêleka Beyrûdê ye, îro mazûbaniya rêber û ronakbîrên kurdan dike.<br />
Ronakbîrên kurd li hev civiyane û ew ê li ser rewþa kurdan û welatê wan<br />
bipeyivin. Li welêt her tiþt tevîhev bûye; welat bi destên dewletên biserketî<br />
perçe bûye, ji perçê herî mezin ko li nav tixûbên dewleta nû, Tirkiyê<br />
maye, dûman bilind dibe. Ew perçe di nav þewateke xedar de ye. Perçê<br />
Iraqê ketiye bin destê ingilîzan, ê Îranê di bin destê farisan û yê Sûriyê jî<br />
di bin destê fransizan de ye. Xelkê westiyayî ko di þer de li ber lingan çû,<br />
niha, bêquwet, bêtaqet û bêhêvî, hewl dide da ko rojên kambax biqedîne.<br />
Tevger û serhildanên kurdan bi ser neketine. Gelek rêber û ronakbîr hatine<br />
kuþtin, piraniya yên mayî bi derine xerîb reviyane. Bûm û kund li ser<br />
kavilên welatê kurdan veniþtine û dixwînin. Welatê kurdan qulipiye ser<br />
gor û goristanê.<br />
E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM<br />
BÎRA QEDERÊ • 155
Change language