Bîra qederê - Nefel
Bîra qederê - Nefel Bîra qederê - Nefel
wan, li bilêta destê xwe dinihêre û derbasî hundir, ber pencerê dibe. Cîhên wan li ber pencerê ne. Ew walîzên xwe yên biçûk dixin bin kursiyên rûniþtinê, xwe hinekî didin hev û li hember hev, li kêleka pencera fireh, rûdinin. Fransiz jî li ser kursiya kêleka Celadet rûdine. Kompartimana hinekî tarî ji bo þeþ kesan e. – Ez hêvîdar im ko kesê êdî neyê nik me, Celadet dibêje û ji berîka hundir a çakêtê xwe deftereke biçûk û pênûsekê derdixe. Kamuran jî pêþî sê bîrayên Munîxê, Lövvenbräu, ji walîza biçûk derdixe, þûþeyekê dide Celadet, yekê dide fransiz û ya xwe jî datîne ser textê biçûk ko bi pencerê ve ye, paþê jî kovareke bi zimanê alemanî, »Gesellschaft« ji walîzê derdixe û lê dinihêre. Ew, vê êvarê, li ser riya Alemanyayê, Munîxê ne. Ew ê herin nik birayên xwe yên biçûk, Tevfîk û Safter ko li Munîxê dixwînin. Niha, piþtî bîskekê, trên ê, dîsan, di nav êvara tarî û sar de, berê xwe bide welatê Alemanyayê û bi rê keve. Ew, gav bi gav, ji welatê xwe bi dûr dikevin û gav bi gav nêzîkî li îstasyona dawîn a rêwîtiya xwe dikin. Celadet lingên xwe davêje ser hev, deftera biçûk datîne ser çoga xwe, jê rûpeleke nû vedike û bi tirkî, giran giran, weha dinivîse; Pazartesi - 2. Teþrîn-i evvel. 1338 Yanê, duþemî, 2. Çirî. 1922... Duþemiyeke payiza 1922-an, di pêsîra êvareke sar de, ew ji Wiyanayê xatir dixwazin. Me, min û birayê min, yan jî ez weha bibêjim, dostê min ê qedîm Kamuran, bi meya sor a yakûtî, serî û dilê xwe germ kiribû. Meya sor, dosta xewn û xeyalan, barana havînên germ, leylana li pey rastiyên tahl ên jînê, ez xistibûm nav hêlekanekê û di navbera Stembol û Munîxê de dibir û dianî. Heþê min geh li nik diya min a bêdeng û çavbigirî, bavê min ê mîna heykeleke roman stûr û dengberz, Mezo, xweha min a deng ji þalûr û bilbilan çêtir, mam û metên min ên bêhejmar, Þehrîbana delal, Saadet Ablaya mîna teyreke mader dilgerm û zarþêrîn, Canana bedenmasî, lêv û zimanxweþ, lê kêmgotin, heval û dostên min ên rojên çê û neçê bû. Geh jî heþê min li pêþ, rojên nediyar ên bê, jîna nezelal a piþtî rêwîtiyê, kar û þixulên pêþerojê, evîn û hezkirinên nû yên xerîb û balkêþ bû. Ez di nav filûqeyeke biçûk de, li ser pêlên xurt ên hîsên têvel, ber bi vî alî û ber bi wî alî diçûm û dihatim. Ez bîhnteng, zîz û melûl bûm. Min ew însan, ew dever, ew mekan, ew dewr, ew dewran, ew tiþt û ew kes û pêwendiyên ko ez kiribûm »ez« , li pey xwe hîþtibûn. Ew germahiya zanîn û nasînê li pey E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM BÎRA QEDERÊ • 123
mabûn. Min û Kamuran, cêwiyê siûda min, nezanîn û nenasînê dabû ber xwe, di payizek ji payizên bêhejmar ên umrê me de, em ji dinyayeke germ ber bi dinyayeke sar û sermayê hildikiþiyan. Gav bi gav, tiþtên nas kêmtir, yên nenas zêdetir dibûn. Dinya û heyama nenas hembêza xwe vekiribû û bangî me dikir. Hema çi bigire meha me ya dawîn a Stembolê, bi hevûdudîtin, xatirxwestin û haziriyê derbas bû. Mamên min Evdirehman, Mihemed Elî, Xelîl, Murat û kurmamên me yên bêhejmar ko niha êdî ne hewce ye, ez navê wan, yek bi yek, li vir bibêjim, her, bi me re bûn. Met û dotmamên me hertim dihatin malê. Li aliyên Caðaloðlu û Perayê, li buroya Serbestî û warên kurdan, heval û dostan em bi tenê nedihîþtin. Hevalên me yên kurdperwer, bi hêviya ko rêwîtiya me dê di doza kurdayetiyê de bi kêr biya, em hembêz dikirin. Sahne-yî weda pir bûn... Em ji Stembolê çûn Burgazê, ji wir jî, dîsan bi eynî keþtî, li ser piþta ava Zerya Reþ, em çûn Warnayê. Ji wir, me terkî avê kir û ber bi Sofyayê, bi trêneke giran, kevn û þerpeze, ketin rê. Ji wir, dîsan bi trênê, lê îcar bi yeka hîn çêtir, di bin baraneke boþ de, em çûn Belgradê. Li Belgradê me bihîst ko kaxiz û pasaportên nû yên hukimeta Osmanî hew bi kar tên. Lê em, bi pasaportên xwe yên nenû, rehet, ji Belgradê çûn Zagrebê, bajarê navdar ê Hirwatistanê. Ji wir jî, em çûn... tu êdî pê dizanî... Yanê dinya û heyama nenas ko hembêza xwe vekiribû, em, gav bi gav, ber bi xwe radikêþand. Gelo ew dinya û heyama nenas periyeke bedew a destanan bû? Yan jî ew keça pîr a þêxê cinan bû? Li milekî jî, em li vê yekê, li pêþeroja xwe ya avis difikirîn. Gava trên bi rê dikeve, deriyê kompartimanê vedibe û keçikeke bejndirêj û porzer dikeve hundir û li jimara kursiyan dinihêre. Di desteke keçikê de bilêta wê, di destê din de jî walîzeke biçûk heye. Celadet û Kamuran, her du bi hev re radibin pê da ko alîkariya wê bikin. Keçik bi ken li wan dinihêre, bi alemanî, dibêje »spas« û tê, walîza destê xwe datîne ser kursiya kêleka Kamuran; cîhê wê ew der e. Celadet û Kamuran li cîhê xwe rûdinin. Piþtî ko keçik cîhê xwe rast dike û walîzê dixe binê kursiyê, ew jî rûdine. Celadet û Kamuran, bi balkêþî, li keçikê dinihêrin. Bîhneke xweþ ji keçikê difûre. Eger meriv bi tenê, bi gotinekê, wê salix bide, ew pir xweþik e. Hem çavên Celadet hem ên Kamuran li ser keçikê radiwestin. Keçik li wan dinihêre, bi þermokî dikene û çavên xwe ji wan direvîne. – Te dixwest ko bila kes neyê nik me. Niha jî hê tu welê difikirî? 124• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM
- Page 73 and 74: - Signore, hûn bi halê xortiyê d
- Page 75 and 76: min, bersivên dilê min ê xort ko
- Page 77 and 78: Wê roja Þehzadebaþiyê, Ismaîl
- Page 79 and 80: þirîkê stranê û bi alîkariya
- Page 81 and 82: demên pir pêwist pê ve, ew ji od
- Page 83 and 84: 82• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@N
- Page 85 and 86: çiyan jî, bergeha çiyê temam di
- Page 87 and 88: Zabitekî ittîhatçî ji aliyê pa
- Page 89 and 90: er derî dike û bi ken ji yên dor
- Page 91 and 92: kesên osmanî, çi tirk û kurd,
- Page 93 and 94: Dilê wî diþewite, hinekî av bid
- Page 95 and 96: 6Celadet ji xeweke giran hiþyar di
- Page 97 and 98: Ittîhatçiyan xwîn rijandibû û
- Page 99 and 100: wênekêþan, di rêzê de ne. Miri
- Page 101 and 102: piþtî þer û qiyametê tên. Dig
- Page 103 and 104: dinasî, min her alî, tiþt û mil
- Page 105 and 106: nivîskarên din ên þoreþên Fra
- Page 107 and 108: Welê dixuye ko ev halê mirov û m
- Page 109 and 110: im... çavvekirî, bi vê hesreta k
- Page 111 and 112: erî ba û bahozê bûn... - Heke b
- Page 113 and 114: xwe ya fotografê, li hêviya me b
- Page 115 and 116: û nedîtî bikiþînim. Eger we ic
- Page 117 and 118: ev fotografa yekemîn be ko tê de
- Page 119 and 120: Hîkmet hinekî din jî xwe nêzîk
- Page 121 and 122: ê xwe, bajarê bi bîranînên ebe
- Page 123: Min ev rêz li ko nivîsîn? Te beh
- Page 127 and 128: Pira Siratê di navbera jîn û vej
- Page 129 and 130: kiribûn...Vê yekê jîna me, bi c
- Page 131 and 132: 130• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@
- Page 133 and 134: hilweþînê nereviyane. Mîna ko m
- Page 135 and 136: - Kamuran, birayê min ê hîstenik
- Page 137 and 138: ajarê mezin, lez û beza jiyana ba
- Page 139 and 140: carî wergerên weþiyayî, þiîr
- Page 141 and 142: lat e û desthilatî bi zimanê xwe
- Page 143 and 144: dibîne. Kamuran tevî xwendevanan
- Page 145 and 146: na ecêb jar û fikra ecêb xurt, m
- Page 147 and 148: dixwest bavê xwe bibîne, li kêle
- Page 149 and 150: 148• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@
- Page 151 and 152: eþiyan, hez dikir. Bi alîkariya d
- Page 153 and 154: Bavo ji portakal û mandarînan hez
- Page 155 and 156: dilê te be... - Bê þik. - Mîrê
- Page 157 and 158: Di rewþeke evçend kambax û zîz
- Page 159 and 160: - Tu dizanî ka ez kî me? Keçik,
- Page 161 and 162: qeder biguhere? Partî, Xoybûn div
- Page 163 and 164: (Min pir dixwest biçûma ser gora
- Page 165 and 166: Ekrem Beg û mohra li ser masê. Be
- Page 167 and 168: dinivîsîn. Wê rojê jî welê b
- Page 169 and 170: di navbera odeyan û mitbaxê de de
- Page 171 and 172: ceza tê birîn. Kurd, eþîrên ku
- Page 173 and 174: me, tevî ko navê me mezin bû, pi
mabûn. Min û Kamuran, cêwiyê siûda min, nezanîn û nenasînê dabû ber<br />
xwe, di payizek ji payizên bêhejmar ên umrê me de, em ji dinyayeke germ<br />
ber bi dinyayeke sar û sermayê hildikiþiyan. Gav bi gav, tiþtên nas kêmtir,<br />
yên nenas zêdetir dibûn. Dinya û heyama nenas hembêza xwe vekiribû û<br />
bangî me dikir.<br />
Hema çi bigire meha me ya dawîn a Stembolê, bi hevûdudîtin,<br />
xatirxwestin û haziriyê derbas bû. Mamên min Evdirehman, Mihemed Elî,<br />
Xelîl, Murat û kurmamên me yên bêhejmar ko niha êdî ne hewce ye, ez<br />
navê wan, yek bi yek, li vir bibêjim, her, bi me re bûn. Met û dotmamên me<br />
hertim dihatin malê. Li aliyên Caðaloðlu û Perayê, li buroya Serbestî û<br />
warên kurdan, heval û dostan em bi tenê nedihîþtin. Hevalên me yên kurdperwer,<br />
bi hêviya ko rêwîtiya me dê di doza kurdayetiyê de bi kêr biya,<br />
em hembêz dikirin. Sahne-yî weda pir bûn...<br />
Em ji Stembolê çûn Burgazê, ji wir jî, dîsan bi eynî keþtî, li ser piþta ava<br />
Zerya Reþ, em çûn Warnayê. Ji wir, me terkî avê kir û ber bi Sofyayê, bi<br />
trêneke giran, kevn û þerpeze, ketin rê. Ji wir, dîsan bi trênê, lê îcar bi yeka<br />
hîn çêtir, di bin baraneke boþ de, em çûn Belgradê. Li Belgradê me bihîst<br />
ko kaxiz û pasaportên nû yên hukimeta Osmanî hew bi kar tên. Lê em, bi<br />
pasaportên xwe yên nenû, rehet, ji Belgradê çûn Zagrebê, bajarê navdar<br />
ê Hirwatistanê. Ji wir jî, em çûn... tu êdî pê dizanî... Yanê dinya û heyama<br />
nenas ko hembêza xwe vekiribû, em, gav bi gav, ber bi xwe radikêþand.<br />
Gelo ew dinya û heyama nenas periyeke bedew a destanan bû? Yan jî ew<br />
keça pîr a þêxê cinan bû? Li milekî jî, em li vê yekê, li pêþeroja xwe ya avis<br />
difikirîn.<br />
Gava trên bi rê dikeve, deriyê kompartimanê vedibe û keçikeke bejndirêj<br />
û porzer dikeve hundir û li jimara kursiyan dinihêre. Di desteke keçikê<br />
de bilêta wê, di destê din de jî walîzeke biçûk heye. Celadet û Kamuran,<br />
her du bi hev re radibin pê da ko alîkariya wê bikin. Keçik bi ken li wan<br />
dinihêre, bi alemanî, dibêje »spas« û tê, walîza destê xwe datîne ser kursiya<br />
kêleka Kamuran; cîhê wê ew der e. Celadet û Kamuran li cîhê xwe<br />
rûdinin. Piþtî ko keçik cîhê xwe rast dike û walîzê dixe binê kursiyê, ew jî<br />
rûdine. Celadet û Kamuran, bi balkêþî, li keçikê dinihêrin. Bîhneke xweþ<br />
ji keçikê difûre. Eger meriv bi tenê, bi gotinekê, wê salix bide, ew pir<br />
xweþik e. Hem çavên Celadet hem ên Kamuran li ser keçikê radiwestin.<br />
Keçik li wan dinihêre, bi þermokî dikene û çavên xwe ji wan direvîne.<br />
– Te dixwest ko bila kes neyê nik me. Niha jî hê tu welê difikirî?<br />
124• BÎRA QEDERÊ E-POSTE: INFO@NEFEL.COM MALPER: WWW.NEFEL.COM