08 - çevresel etki değerlendirme planlama genel müdürlüğü
08 - çevresel etki değerlendirme planlama genel müdürlüğü
08 - çevresel etki değerlendirme planlama genel müdürlüğü
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
E. TOPRAK VE ARAZİ KULLANIMI<br />
E.1. Genel Toprak Yapısı:<br />
Kayaların ve minerallerin, yeryüzünde veya yeryüzüne yakın derinliklerde, atmosfer, su ve<br />
canlılar tarafından ayrışmaya uğratılmaları sonucu fiziki olarak parçalanma-ufalma veya kimyasal<br />
olarak çözülme, erime şeklinde meydana gelen olaylar sonucu sağlam kayalardan, gevşek yapılı-taneli<br />
bir zemin veya toprak olur. Toprağın oluşumu ve türleri ile ilgili iklim ve organizmanın varlığı ile<br />
beraber ana kayanın cinsi ve arazinin şeklide önemli rol oynar. Örneğin granit türü kayaçlar, ılıman<br />
iklim bölgelerinde gri renkli bir toprak, steplerde siyah renkli bir toprak, tropik bölgelerdeyse kırmızı<br />
renkli topraklar meydana getirir. Granit gibi kayalar birçok iklimlerde yavaş yavaş ayrışır ve bitki<br />
köklerinin tutunmasına ortam sağlar. Bazaltlar çabuk kırılırlar, taşlık zeminlerin oluşumuna neden<br />
olurlar. Saf kireçtaşı kendi başına toprak meydana getiremez, yabancı maddeler varsa yardımı kireçtaşı<br />
üzerinde bir tabaka oluştururlar. Volkanik maddeler özellikle tüfler çok zengin topraklar meydana<br />
getirirler. Kum birçok bitki için hafif toprak sayılırlar. Boşluklar çoktur suyu muhafaza edemezler. Kil<br />
ise su geçirgenliği az olan bir topraktır. Suyu tutunca uzun süre muhafaza eder. Kil ile kum karışımı<br />
toprak tın olarak tanımlanır. Tın topraklar çok verimlidirler. Toprağın rengi en çok demirli<br />
bileşenlerden, daha çok humus gibi organik maddelerden ileri gelir. Limonitli topraklar sarı, hematitli<br />
topraklar kırmızı renklidir. Koyu gri ve soluk yeşil renkli topraklar, bitkiler vasıtasıyla redüksiyona<br />
maruz kalmış demirli bileşenlerden ileri gelir. Humusça zengin topraklar siyah renklidir. Bir toprak<br />
parçası derine doğru 4 horizona (bölge) ayrılır. Bu horizonlar A, B, C, D horizonları olup toprak<br />
profilini oluştururlar. Toprak guruplarının her birinin belirli özellikleri vardır. Bunlar organik madde,<br />
serbest oksitler, baz durumu, renk, kil oluşumu ve kil guruplarının kimyasal, fiziksel bileşenleri gibi<br />
özelliklerdir. Ülkemizdeki çeşitli toprak guruplarını meydana getiren en önemli olayların kalsifikosyon<br />
ve salinizasyondur (TÜRÜDÜ Ö. A. Prof. Dr. KTÜ. Orman Fak. Toprak Bilgisi. Trabzon. ) Toprağın<br />
oluşum safhalarının kısa <strong>değerlendirme</strong>sinden sonra Ordu ili ölçeğinde irdeleme yaparsak, %60’ı<br />
köylerde yaşayan ve G.S. Gelirin %75’ini tarımdan sağlayan ilimizde toprakların verimliliklerin<br />
korunması ve maksimum seviyeye çıkartılması gerekmektedir. Arazi yapısının sarp ve dağlık olduğu<br />
Ordu ilinde topraklar birçok verimlilik sorunuyla karşı karşıyadır. Tarım arazilerinin 258.768<br />
hektarında su erozyonu, 6.619 hektarında toprak yetersizliği, 603 hektarında da drenaj sorunu<br />
mevcuttur. Bölgenin ekolojik şartlarından kaynaklanan yağış miktarının çokluğu sebebiyle topraktaki<br />
iyonik katyonlar yıkanarak kaybolmakta ve toprağın PH’ sı sürekli düşmektedir. Yine Ordu ilinin<br />
<strong>genel</strong> jeolojik yapısından kaynaklanan belirli oranlardaki toprakların kireçlilik sorunu, ilin en önemli<br />
gelir kaynağını <strong>etki</strong>lemektedir. Ordu ili toprak gruplarının dağılımı çizelge E.1-1’ da verilmiştir:<br />
56
Change language