08 - çevresel etki değerlendirme planlama genel müdürlüğü

PALEOZOİK
M – Masif tip cevherleşme
S—Skara tip cevherleşme
D – Damar tip cevherleşme
Pr – Piremetazamatik tip cevh.
P – Perfiri tip cevherleşme
A.5.1. Metamorfizma ve Mağmatizma
Ordu ve çevresi Mezozoik zamana ait Kretase (Üst Kretase) yaşlı Andezit-Bazalt lav
piroklastları, Dasit lav ve piroklastları, Endezif tüf ve breş arakatkılı Çamur taşı, Kireçtaşı, Kumtaşı,
Kiltaşı, Marn ardalanmalı volkana tortul siri, Granit, Granodiorit, Kuvarslı monzonit, Kuvarslı diyorit,
Traki andezit dayk, Andezit Bazalt lav ve piroklastları, Dasit Dayk, Bazalt Dayk, Andezit dayk
birimleri volkanik seri ve birimleri oluşturmaktadır.
A.5.2. Tektonik ve Paleocoğrafya
Doğu Pontid Tektonik birliğinin kuzey zonunda yer alan yörede Alpin orojenisine bağlı olarak
uyumsuzluklar, kıvrım ve kırık yapıları oluşturmuştur. Ordu ilini de içine alan mağmatik ark
niteliğindeki bölgede uzun süre etkin olan çekme gerilmesi dönemleri ile ardalanmıştır.Bu olayları
sonuç olarak riftleşme, kıvrımlaşma ve ters faylar oluşmuştur. Doğu Karadeniz Dağlarının kırılım
tektoniğini foto jeolojik veriler ile değerlendiren KRONBERG (1969) ve YILDIZ (1984) kuzey yönü
ile 50 ve 130 derece açı yapan kırılım sisteminin Alt Jura' dan beri etkin olduğuna ve bugüne kadar
devam eden hareketlenmeler ve yeni oluşumlarla sürekli tekrarlandığını belirtmişlerdir. Bölgede
gelişmiş dayk ve kıvrım sisteminin analizlerinde KRONBERG (1969)'in verdiği sonuca benzer,
birbirine dik kıvrım ve dayk sisteminin varlığını görmek mümkündür. KB-GD ve KD-GB doğrultulu
büyük basınç gerilmelerini ortalayan K-G basınç gerilmeleri ark ve ark gerisi bölgelerde derin kökenli
makaslama veya doğrultu atılımlı fay zonlarının gelişmesine olanak sağlamıştır.
Bölgede yaşlı birimlerden genç birimlere doğru sıralama yapmak gerekirse:
1-Üst kretase filiş fasiyesi
2-Üst kretase volkanik fasiyesi
3-Eosen filiş fasiyesi
4-Genç ve eski alçuyan serileri göze çarpar.
Üst kretase döneminde oluşumları tamamlamış fliş serileri; yine aynı dönemin volkanik
hareketlere bağlı olarak gelişen mağmatik kayaçları tarafından örselenerek yüzeye kadar gelişim
gösterdikleri izlenir. Kretase fliş seviyesinde izlediğimiz birimler arasında ince tabakalı kum taşı,
kiltaşı, kireçtaşı ve mern ardalaşmalarının üst seviyelerde kalın tabakalı (2-3-5) kireç taşı ve killi
kumlu kireç taşı karmaşığı biçiminde gelişim göstermektedir. Bölgenin ve yörenin en verimli ve en
kaliteli taş ocakları üst kretase ile temsil edilen fliş fasiyesi içinde yer alır. (Örneğin, Kuşkayası,
Hisarbey ve Ünye Çimento fabrikası taş ocakları) Üst Kretase volkanikleri içinde yer alan taş ocakları
yörenin fiziki mukavemetleri ve rezerv yönünden sıkıntı olmayan alanları teşkil ederler. Söz konusu
volkanik fasiye genel olarak Bazalt, Bazoltik, Tüf, Agromeatik brej ve Andezit spilit bazında
gelişmiştir. Bu birimler içinde fiziki mukavemetleri son derece ideal bulunan sütunsu bazaltlar en
kaliteli taş ocakları kapsamında değerlendirilebilir. Genç ve eski alüvyon serileri; topoğrafik yapısı son
derece engebeli ve kıyıya dik uzanan yükseltiler arasındaki derin vadiler içinde yer alır. Aynı birimler
özellikle denize kavuşum noktalarındaki deltalar üzerinde yoğun olarak izlenebilir. Bölgede ve yörede
volkanizmaya bağlı olarak gelişmiş senklinol, Antiklinal Fay ve süreksizliklerin yaygın olmadığı
dikkat çeker. Ancak volkanik faaliyetler esnasında örselenen flişlerin kontak noktalarında lokal olarak
düşey atımlı fay kırıkları izlenebilir.
A- Kızılkaya Formasyonu:
Ordu ili güneyi Ulubey-Kabadüz çevresindeki yüzeyler Birim genelde Dasit, Riyodasit, lav ve
Piroklastlardan oluşur. Ayrıca yer, yer mor-bordo renkli intrüzif dasit volkanik koniler şeklinde
görülürler. Çoğunlukla lav şeklinde olan birimde yer, yer prizmatik sütunsal yapılar, alışkan yapı ve iri
kuvarsların oluşturduğu parfirik doku da görülür. Gri-beyaz, yer yer açık kırmızı, kahverenkleri
16