08 - çevresel etki değerlendirme planlama genel müdürlüğü

K. SANAYİ VE TEKNOLOJİ
K.1. Sanayinin Gelişimi, Yer Seçimi Süreçleri ve Bunu Etkileyen Etkenler
İlimizde sanayi hareketinin başlangıcı; fındık kırma değirmenleri ile olmuştur. 50’li
yıllarda başlayan bu faaliyet, şehrin o dönemki yerleşiminin küçük olması nedeniyle bizzat
şehrin merkezinde ve ana caddelerde olmuştur. 70’li yıllarda artan fındık işletmeleri ve buna
bağlı olarak doğan şehir içi trafik sorunları ile birlikte şehir merkezindeki arsaların yüksek
değer kazanması, imalat sektöründe yapılacak yeni yatırımlarda şehir merkezlerinden ve
yerleşim alanlarından uzak alanların seçilmesinde etken olmuştur.
1972’den sonra modern şehircilik anlayışında, site işyerleri felsefesi önem kazanmış
ve ilimizde de merkez ilçede hemen yerleşim yerine yakın 1. küçük sanayi sitesi kurulmuştur.
70’li yıllar ile 80’li yılların ortasına kadar imalat sektörünün kent merkezine yakın yerlerde ve
dağınık olarak kurulduğu gözlenmektedir. Bu genellemenin istinası o yıllarda şehir dışında
sayılan SOYA A.Ş., ORSAN A.Ş., ÇAMSAN A.Ş. ve SAGRA A.Ş.’dır. 80’li yıllarda 2.
küçük sanayi sitesi kent merkezi dışında ve kente 5 km uzaklıkta kurulmuştur. 91 yılında
başlayan Organize Sanayi Bölgesi çalışmaları, bize göre yanlış bir seçimde o an için kent
merkezi dışı gibi görülen, ancak kent gelişme inderlandında bulunan Melet Havzası’nda
başlatılmış ve sanayiinin bir merkezde toplulaştırılması sağlanmaya çalışılmıştır. Yine 80’li
yılların başlarında kent merkezine yakın Ata Sanayi Sitesinin kuruluşu yapılmıştır.
Sanayi ve yer seçiminde öncelikli olarak kent merkezine yakın yerlerde tercih edildiği,
münferit ve dağınık yerleşme sürecinde; ORDU – GİRESUN yolu üzerinde Turna suyu
mevkiine ve ORDU – ULUBEY yolu üzerine Eskipazar – Kökenli mevkiinin seçildiği,
görülmektedir. Sanayi yer seçimlerinde öncelikli olarak psikolojik etkenler ve arazi spekülatif
hareketleri nedeniyle kent merkezinin seçildiği, daha sonraları artan trafik hacmi yeni
şehircilik anlayışı ile sanayiinin kent dışına çıkarılma zorunluluğunun yeni yerleşim talebini
yarattığı görülmektedir. Bu devrede yer seçimini yine kent merkezine yakın anaartel yol
boylarınca yapıldığı, yerleşim seçilirken ulaşım kolaylıkları ve arazi fiyatlarının önem
kazandığı anlaşılmaktadır. 90’lı yıllarda genel teşvik mevzuatları ve organize sanayi bölgeleri,
teşvik avantajları sanayi yapılanmasını ve yer seçimini belirleyen en önemli etken olarak
karşımıza çıkmaktadır.
K.2. Genel Anlamda Sanayinin Gruplandırılması
Ordu İli genelde küçük ve orta boy işletmelerden müteşekkildir. Sektör olarak ise en
önemli sektör gıda sektörüdür (%66). Bu gıda sektörünün içinde de en büyük grup fındık
kırma ve işleme tesisleridir. K.2.a’ da Ordu İli sanayi guruplarının dağılımı açıkça
belirtilmiştir.
117