08 - çevresel etki değerlendirme planlama genel müdürlüğü

Büyük tabiat mirasına sahip bir ülkenin çocukları olarak bizler, toprağa, suya ve bütün 

canlılara saygıyı hayat biçimi haline getirmiş bir medeniyetin çocukları, torunları ve geleceğe 

taşıyıcılarıyız. 

Plansız şehirleşme ve sanayileşmenin tahripkâr etkilerine rağmen, çevre değerlerinin 

var olma mücadelesinde hepimize görev düştüğünü kabul etmemiz gerekiyor. Yaşanabilir 

çevre şartlarının sağlanması amacıyla yapılan çalışmalar toplumun ortak paydası haline 

gelmişse ancak hedefe ulaşabilir. 

Güzel Ordumuza gerçek ruhunu ve rengini yeniden kazandırmak zorundayız. 

Şehirleşme denince bunun kaosu içinde taşımadığını bir hava, su ve toprak gibi canlıların 

yaşamak için ihtiyaç duyduğu temel elementlere barışık olabileceğini göstermek zorundayız. 

Dolayısıyla 2008 yılındaki Çevre Durum Raporunda yer alan bilgilerin gözden geçirilip, 

yenilerinin eklendiği bu çalışma ve benzeri çalışmalar bizler için bir yol haritası hükmündedir. 

Doğal kaynaklar, iklim, sanayi varlığı, nüfus ve yerleşim benzeri konuların ayrıntılı bir 

şekilde ortaya konulması, kamu ve sivil her türlü kuruluşun çalışmalarına ışık tutacaktır. 

Her tür bilgi ve tespit bir bütün içinde şehrimiz için alınacak tedbirleri, yapılacak 

çalışmaları şekillendirmede çok işe yarayacaktır. 

Bu rapor için emeği gecen Ordu İl Çevre ve Orman Müdürlüğünün değerli yöneticileri 

ve çalışanlarına teşekkür ediyorum. 

Temiz suyu, havası ve toprağı ile yeşiller içinde daha güzel bir Ordu dileğiyle…….. 

Ali KABAN 

Ordu Valisi 

III

Çevre, insanların ve diğer canlıların yaşamları boyunca ilişkilerini sürdükleri ve 

karşılıklı olarak etkileşim içerisinde bulundukları fiziki, biyolojik, sosyal, ekonomik ve 

kültürel bir ortamdır. Sağlıklı bir yaşamın sürdürülebilmesi sağlıklı bir çevre ile mümkündür. 

Hızlı nüfus artışı, kontrolsüz sanayileşme ve bunlarla birlikte artan plansız yapılaşma, 

hava, toprak, su kirliği, kaynakların dengeli kullanılmaması gibi birçok sebepten dolayı 

doğanın dengesi bozulmuş ve çevre sorunları ortaya çıkmıştır. 

Çevreyi koruma ve çevre sorunlarını önleme çalışmalarının hareket noktası, sorunları 

bilmek ve tanımaktır. Sorunların tam olarak tespiti ayrıntılı bir döküm çalışması ile mevcut 

çevre şartlarının ortaya konulması ve sürekli gözlenmesi ile mümkün olacaktır. 

Güncel ve yeterli bilgilerle hazırlanan Çevre Durum Raporu temel bilgileri sunarak 

araştırmaların yön ve hedeflerinin belirlenmesinde ve çevreyi kirleten tesislerin 

bildirilmesinde ve çevre eğitiminde verimli bir kaynak olarak kullanılacaktır. 

Hazırladığımız raporda bize yardımcı olan tüm kurum ve kuruluşlara, raporun 

hazırlanmasında Müdürümüz personellerine teşekkür ederim. 

Muammer ÖRSELOĞLU 

İl Çevre ve Orman Müdürü Vekili 

IV

İÇİNDEKİLER 

A. COĞRAFİ KAPSAM 

A.1. Giriş 1 

A.2. İl ve İlçe Sınırları 1 

A.3. İlin Coğrafi Konumu 11 

A.4. Topoğrafik ve Morfolojik Yapı 12 

A.5. Jeolojik Yapı ve Stratigrafi 14 

A.5.1. Metamorfizma ve Mağmatizma 16 

A.5.2. Tektonik ve Paleocoğrafya 16 

B. DOĞAL KAYNAKLAR 

B.1. Enerji Kaynakları 18 

B.1.1. Güneş 18 

B.1.2. Su Gücü 18 

B.1.3. Kömür 18 

B.1.4. Doğalgaz 18 

B.1.5. Rüzgar 19 

B.1.6. Biomus Enerji 19 

B.1.7. Petrol 19 

B.1.8. Jeotermal Sahalar 19 

B.2. Biyolojik Çeşitlilik 19 

B.2.1. Ormanlar 19 

B.2.1.1. Odun Üretimine Ayrılan Tarım Alanları 19 

B.2.2. Çayır ve Mera 21 

B.2.3. Sulak Alanlar 21 

B.2.4. Flora 21 

B.2.5. Fauna 21 

B.2.6. Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtı, Tabiatı Koruma Alanları ve Diğer Hassas Yöreler 26 

B.3. Toprak 26 

B.4. Su Kaynakları 27 

B.4.1. İçme Suyu Kaynakları ve Barajlar 27 

B.4.2. Yeraltı Su Kaynakları 27 

B.4.3. Akarsular 27 

B.4.4. Göller ve Göletler 27 

B.5. Mineral Kaynaklar 27 

B.5.1. Sanayi Madenleri 27 

B.5.1.1.Endüstriyel Hammaddeler 27 

B.5.2. Metalik Maden Yatakları ve Zuhurları 28 

B.5.3. Enerji Madenleri 29 

B.5.3.1.Enerji Hammaddeleri 29 

B.5.3.1.Enerji Hammaddeleri 29 

B.5.4. Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler 29 

B.5.5. Orduda Yapılan Maden Aramaları 29 

B.5.5.1. Doğu Karadeniz Polimetal Maden Aramaları (Cu, Pb, Zn, Au, Ag) 29 

B.5.5.2. Türkiye Doğal Radyoaktivite, Yüzey Susebtibilite ve Yüzey Yoğunluk Haritalarının Hazırlanması 29 

C. HAVA (ATMOSFER VE İKLİM) 

C.1. İklim ve Hava 31 

C.1.1. Doğal Değişkenler 31 

C.1.1.1. Rüzgar 31 

C.1.1.2. Basınç 32 

C.1.1.3. Nem 32 

C.1.1.4. Sıcaklık 33 

C.1.1.5. Buharlaşma 33 

C.1.1.6. Yağışlar 34 

C.1.1.6.1. Yağmur 34 

C.1.1.6.2. Kar, Dolu, Sis ve Kırağı 34 

C.1.1.7. Seller 35 

C.1.1.8. Kuraklık 35 

C.1.1.9. Mikroklima 35 

C.1.2. Yapay Etmenler 36 

C.1.2.1. Plansız Kentleşme 36 

C.1.2.2. Yeşil Alanlar ın Azalması 36 

C.1.2.3. Isınmada Kullanılan Yakıtlar 36 

C.1.2.4. Endüstriyel Emisyonlar 36 

C.1.2.5. Trafikten Kaynaklanan Emisyonlar 36 

C.2. Havayı Kirletici Gazlar ve Kaynakları 36 

C.2.1. Kükürtdioksit Konsantrasyonu ve Duman 36 

C.2.2. Partikül Madde (PM) Emisyonları 37 

C.2.3. Karbonmonoksit Emisyonları 38 

C.2.4.Nitrojen Oksitler 38 

C.2.5. Hidrokarbon ve Kurşun Emisyonları 38 

C.3. Atmosferik Kirlilik 39 

C.3.1. Ozon Tabakasının İncelmesinin Etkileri 39 

C.3.2. Asit Yağışlarının Etkileri 39 

C.4. Hava Kirleticilerinin Çevreye Olan Etkileri 39 

C.4.1. Doğal Çevreye Etkileri 39 

C.4.1.1. Su Üzerindeki Etkileri 39 

C.4.1.2. Toprak Üzerine Etkileri 39 

C.4.1.3. Flora ve Fauna Üzerindeki Etkileri 39 

C.4.1.4. İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri 40 

V

C.4.2. Yapay Çevreye (Görüntü Kirliliği Üzerine) Etkileri 41 

C.4.2.1 Görüntü Kirliliği Üzerine Etkileri 41 

D. SU 

D.1. Su Kaynaklarının Kullanımı 42 

D.1.1. Yeraltı Suları 42 

D.1.1.1 Hidrojeoloji Etüd 42 

D.1.1.2 Jeofizik Etüd 43 

D.1.2. Akarsular 45 

D.1.3. Göller, Göletler ve Rezervuarlar 51 

D.1.4. Denizler 51 

D.2. Doğal Drenaj Sistemleri 52 

D.3. Su Kaynaklarının Kirliliği ve Çevreye Etkileri 52 

D.3.1. Yeraltı Suları ve Kirlilik 52 

D.3.2. Akarsularda Kirlilik 53 

D.3.3. Göller, Göletler ve Rezervuarlarda Kirlilik 53 

D.3.4. Denizlerde Kirlilik 53 

D.4. Su ve Kıyı Yönetimi, Strateji ve Politikaları 53 

D.5. Su Kaynaklarında Kirlilik Etkenleri 54 

D.5.1. Tuzluluk 54 

D.5.2. Zehirli Gazlar 54 

D.5.3. Azot ve Fosforun Yol Açtığı Kirlilik 54 

D.5.4. Ağır Metaller ve İz Elementler 54 

D.5.5. Zehirli Organik Bileşikler 54 

D.5.5.1. Siyanürler 54 

D.5.5.2. Petrol ve Türevleri 54 

D.5.5.3. Polikloro Naftalinler ve Bifeniller 54 

D.5.5.4. Pestisitler ve Su Kirliliği 54 

D.5.5.5. Gübreler ve Su Kirliliği 54 

D.5.5.6. Deterjanlar ve Su Kirliliği 55 

D.5.6. Çözünmüş Organik Maddeler 55 

D.5.7. Patojenler 55 

D.5.8. Askıda Katı Maddeler 55 

D.5.9. Radyoaktif Kirleticiler ve Su Kirliliği 55 

E. TOPRAK VE ARAZİ KULLANIMI 

E.1. Genel Toprak Yapısı 56 

E.2. Toprak Kirliliği 58 

E.2.1. Kimyasal Kirlenme 58 

E.2.1.1. Atmosferik Kirlenme 58 

E.2.1.2. Atıklardan Kirlenme 58 

E.2.2. Mikrobiyal Kirlenme 59 

E.3. Arazi 59 

E.3.1. Arazi Varlığı 59 

E.3.1.1. Arazi Sınıfları 59 

E.3.1.2. Kullanma Durumu 60 

E.3.2. Arazi Problemleri 61 

F. FLORA-FAUNA VE HASSAS YÖRELER 

F.1. Ekosistem Tipleri 63 

F.1.1. Ormanlar 63 

F.1.1.1. Ormanların Ekolojik Yapısı 63 

F.1.1.2. İlin Orman Envanteri 64 

F.1.1.2.1.Ağaç Türleri ve Yayılım Alanları 64 

F.1.1.2.2.Orman Alanlarının Mülkiyeti 67 

F.1.1.3. Orman Varlığının Yararları 67 

F.1.1.4. Orman Kadastro ve Mülkiyet Durumları 67 

F.1.2. Çayır ve Meralar 68 

F.1.2.1. Çayır ve Mera Varlığı 68 

F.1.2.2.Kullanım Amaçları ve Yararları 68 

F.1.3. Sulak Alanlar 68 

F.1.4. Diğer Alanlar Ç 68 

F.2. Flora 68 

F.2.1. Habitat ve Toplulukları 68 

F.2.2. Türler ve Popülasyonları 68 

F.3. Fauna 76 

F.3.1. Habitat ve Toplulukları 76 

F.3.2. Türler ve Popülasyonları 76 

F.3.3. Hayvan Yaşama Hakları 79 

F.3.3.1. Evcil Hayvanlar 79 

F.3.3.1.1. Sahipli Hayvanlar 79 

F.3.3.1.2. Sahipsiz Hayvanlar 79 

F.3.3.2. Nesli Tehlike Altında Olan ve Olması Muhtemel Evcil ve Yaban Hayvanlar 79 

F.3.3.3. Hayvan Hakları İhlalleri 79 

F.3.3.4. Valilikler, Belediyeler ve Gönüllü Kuruluşlarla İşbirliği 79 

F.4. Hassas Yöreler Kapsamında Olup (*) Bölümündeki Bilgilerin İsteneceği Alanlar 79 

F.4.1. Ülkemiz Mevzuatı Uyarınca Korunması Gerekli Alanlar 79 

F.4.1.1. 2873 Sayılı Milli Parklar Kanunu’nun 2. Maddesinde Tanımlanan ve Bu Kanunun 3. Maddesi Uyarınca Belirlenen 

“Milli Parklar”, “Tabiat Parkları”, “Tabiat Anıtları” ve “Tabiat Koruma Alanları” 79 

F.4.1.2. 3167 Sayılı Kara Avcılığı Kanunu Uyarınca Çevre ve Orman Bakanlığı’nca Belirlenen “Yaban Hayatı Koruma 

Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları” 83 

VI

F.4.1.3. 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 2. Maddesinin “a - Tanımlar” Bendinin 1.,2.,3. 

ve 5. Alt Bentlerinde “Kültür Varlıkları”, “Tabiat Varlıkları”, “Sit” ve “Koruma Alanı” Olarak Tanımlanan ve Aynı 

Kanun ile 3386 Sayılı Kanunun (2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun Bazı Maddelerinin 

Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) İlgili Maddeleri Uyarınca Tespiti ve Tescili 

Yapılan Alanlar 84 

F.4.1.4. 1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu Kapsamında Olan Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları 86 

F.4.1.5. 4/9/1988 Tarihli ve 19919 Sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanan Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’nin 17 nci ve 

1/7/1999 Tarihli ve 23742 Sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanan Yönetmelikle Değişik 18.,19. ve 20. Maddelerinde Tanımlanan 

Alanlar 86 

F.4.1.6. 2.11.1986 Tarihli ve 19269 Sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanan Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği’nin 49. 

Maddesinde Tanımlanan “Hassas Kirlenme Bölgeleri” 86 

F.4.1.7. 2872 Sayılı Çevre Kanunu’nun 9. Maddesi Uyarınca Bakanlar Kurulu Tarafından “Özel Çevre Koruma Bölgeleri” 

Olarak Tespit ve İlan Edilen Alanlar 86 

F.4.1.8. 2960 Sayılı Boğaziçi Kanunu’na Göre Koruma Altına Alınan Alanlar 86 

F.4.1.9. 6831 Sayılı Orman Kanunu Gereğince Orman Alanı Sayılan Yerler 86 

F.4.1.10. 3621 Sayılı Kıyı Kanunu Gereğince Yapı Yasağı Getirilen Alanlar 86 

F.4.1.11. 3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunda Belirtilen Alanlar 86 

F.4.1.12. 4342 Sayılı Mera Kanununda Belirtilen Alanlar 86 

F.4.1.13. 30.01.2002 Tarih ve 24656 Sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren “Sulak Alanların Korunması 

Yönetmeliği”nde Belirtilen Alanlar 86 

G. TURİZM 

G.1. Yörenin Turistik Değerleri 87 

G.1.1. Yörenin Doğal Değerleri 87 

G.1.1.1. Konum 87 

G.1.1.2. Fiziki Özellikler 87 

G.1.2. Kültürel Değerler 87 

G.2. Turizm Çeşitleri 93 

G.3. Turistik Altyapı 95 

G.4. Turist Sayısı 96 

G.5. Turizm Ekonomisi 96 

G.6. Turizm-Çevre İlişkisi 97 

H. TARIM VE HAYVANCILIK 

H.1. Genel Tarımsal Yapı 98 

H.2. Tarımsal Üretim 99 

H.2.1. Bitkisel Üretim 99 

H.2.1.1. Tarla Bitkileri 99 

H.2.1.1.1. Buğdaygiller 99 

H.2.1.1.2. Yem Bitkileri 99 

H.2.1.1.3. Endüstriyel Bitkiler 100 

H.2.1.2. Bahçe Bitkileri 101 

H.2.1.2.2. Sebze Üretimi 101 

H.2.1.2.2.1. Açıkta Sebze Üretimi 101 

H.2.1.2.2.2. Sera Sebzeciliği 102 

H.2.1.2.2.3. Örtü Altı Çiçek Üretimi 102 

H.2.1.2.2. Meyve Üretimi 102 

H.2.1.2.2.1. Kivi Üretimi 103 

H.2.1.2.2.2. Ceviz Üretimi 103 

H.2.1.2.2.3. Trabzon Hurması Yetiştirmeciliği 103 

H.2.1.2.2.4. Ahududu Üretimi 104 

H.2.1.2.3. Süs Bitkileri 104 

H.2.2. Hayvansal Üretim 104 

H.2.2.1. Büyükbaş Hayvancılık 105 

H.2.2.2. Küçükbaş Hayvancılık 105 

H.2.2.3. Kümes Hayvancılığı ( Kanatlı Üretimi) 105 

H.2.2.4. Su Ürünleri 105 

H.2.2.5. Kürk Hayvancılığı 106 

H.2.2.6. Arıcılık ve İpekböcekçiliği 106 

H.3 Hayvan Sağlığı Çalışmaları 106 

H. 3.1.Hayvan Hastalık ve Zararlıları İle Mücadele Çalışmaları 107 

H.3.2.Hayvan Sağlığı Eğitim Çalışmaları 107 

H.3.3.Hayvan Sağlığı Denetimler 107 

H.4. Organik Tarım 107 

H.5. Tarımsal İşletmeler ( Kamu ve Özel İşletmeler ) 107 

H.6. Tarımsal Faaliyetler 107 

H.6.1. Pestisit Kullanımı 108 

H.6.2. Gübre Kullanımı 108 

H.6.3. Toprak Kullanımı 108 

H.7. Tarımsal Eğitim Faaliyetleri 109 

H.8. Tarımsal Kaynaklı Nitrat Kirliğine Karşı Suların Korunması 110 

H.8.1 Su Kirliliği Çalışmaları 110 

I. MADENCİLİK 

I.1. Maden Kanununa Tabi Olan Madenler ve Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler 111 

I.1.1. Sanayi Madenleri 111 

I.1.2. Metalik Madenler 111 

I.1.3. Enerji Madenleri 111 

I.1.4. Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler 112 

I.2. Madencilik Faaliyetlerinin Yapıldığı Yerlerin Özellikleri 113 

I.3. Cevher Zenginleştirme 113 

VII

I.4. Madencilik Faaliyetlerinin Çevre Üzerine Etkileri 113 

I.5. Madencilik Faaliyetleri Sonucunda Arazi Kazanım Amacıyla Yapılan 

Rehabilitasyon Çalışmaları 113 

J . ENERJİ 

J.1. Birincil Enerji Kaynakları 114 

J.1.1. Taşkömürü 114 

J.1.2. Linyit 114 

J.1.3. Asfaltit 114 

J.1.4. Bitümlü Şist 114 

J.1.5. Ham petrol 114 

J.1.6. Doğalgaz 114 

J.1.7. Nükleer Kaynaklar (Uranyum ve Toryum) 114 

J.1.8. Orman 114 

J.1.9. Hidrolik 115 

J.1.10. Jeotermal 115 

J.1.11. Güneş 115 

J.1.12. Rüzgâr 115 

J.1.13. Biokütle 116 

J.2. İkincil Enerji Kaynakları 116 

J.2.1. Termik Enerji 116 

J.2.2. Hidrolik Enerji 116 

J.2.3. Nükleer Enerji 116 

J.2.4. Yenilenebilir Elektrik Enerjisi Üretimi 116 

K. SANAYİ VE TEKNOLOJİ 

K.1. İl Sanayinin Gelişimi, Yer Seçimi Süreçleri ve Bunu Etkileyen Etkenler 117 

K.2. Genel Anlamda Sanayinin Gruplandırılması 117 

K.2.1. Sanayi Alanları 118 

K.2.1.1. Küçük Sanayi Siteleri 118 

K.2.1.2. Organize Sanayi Bölgesi 118 

K.3. Sanayinin İlçelere Göre Dağılımı 119 

K.4. Sanayi Gruplarına Göre İşyeri Sayıları ve İstihdam Durumu 120 

K.5. Sanayi Gruplarına Göre Üretim Teknolojisi ve Enerji Kullanımı 120 

K.6. Sanayiden Kaynaklanan Çevre Sorunları ve Alınan Önlemler 120 

K.6.1. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliği 120 

K.6.2. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Su Kirliliği 120 

K.6.3. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Toprak Kirliliği 121 

K.6.4. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Gürültü Kirliliği 121 

K.6.5. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Atıklar 121 

K.7. Sanayi Tesislerinin Acil Durum Planı 121 

L. ALTYAPI, ULAŞIM VE HABERLEŞME 

L.1. Altyapı 122 

L.1.1. Temiz Su Sistemi 122 

L.1.2. Atık Su Sistemi, Kanalizasyon ve Arıtma Sistemi 122 

L.1.3. Yeşil Alanlar 123 

L.1.4. Elektrik İletim Hatları 124 

L.1.5. Doğalgaz Boru Hatları 125 

L.2. Ulaşım 125 

L.2.1. Karayolları 125 

L.2.1.1. Karayolları Genel 125 

L.2.1.2. Ulaşım Planlaması 125 

L.2.1.3. Toplu Taşım Sistemleri 125 

L.2.1.4. Kent İçi Yollar 125 

L.2.1.5. Araç Sayıları 126 

L.2.2. Demiryolları 126 

L.2.2.1. Kullanılan Raylı Sistemler 126 

L.2.2.2. Taşımacılıkta Demiryolları 126 

L.2.3. Deniz, Göl ve Nehir Taşımacılığı 126 

L.2.3.1. Limanlar 126 

L.2.3.2. Taşımacılık 127 

L.2.4. Havayolları 127 

L.3. Haberleşme 127 

L.4. İlin Plan Durumu 127 

L.5. İldeki Baz İstasyonları 127 

L .6. İldeki Yapılan Orta Reüjları 127 

M. YERLEŞİM ALANLARI VE NÜFUS 

M.1. Kentsel ve Kırsal Planlama 128 

M.1.1. Kentsel Alanlar 128 

M.1.1.1. Doğal Özelliklerin Kent Formuna Etkileri 128 

M.1.1.2. Kentsel Büyüme Deseni 128 

M.1.1.3. Planlı Kentsel Gelişme Alanları 128 

M.1.1.4. Kentsel Alanlarda Yoğunluk 128 

M.1.1.5. Kentsel Yenileme Alanları 128 

M.1.1.6. Endüstri Alanları Yer Seçimi 128 

M.1.1.7. Tarihi, Kültürel, Arkeolojik ve Turistik Özellikli Alanlar 128 

M.1.2. Kırsal Alanlar 129 

M.1.2.1. Kırsal Yerleşme Deseni 129 

M.1.2.2. Arazi Mülkiyeti 129 

M.2. Altyapı 129 

VIII

M.3. Binalar ve Yapı Çeşitleri 129 

M.3.1. Kamu Binaları 130 

M.3.2. Okullar 130 

M.3.3. Hastaneler ve Sağlık Tesisleri 132 

M.3.4. Sosyal ve Kültürel Tesisler 132 

M.3.5. Endüstriyel Yapılar 133 

M.3.6. Göçer ve Hareketli Barınaklar 133 

M.3.7. Otel-Motel ve Turizm Amaçlı Diğer Yapılar 133 

M.3.8. Bürolar ve Dükkânlar 133 

M.3.9.Yerel Mimari Özellikler 133 

M.3.10.Bina Yapımında Kullanılan Yerel Materyaller 134 

M.4. Sosyo-Ekonomik Yapı 134 

M.4.1. İş Alanları ve İşsizlik 134 

M.4.2. Göçler 134 

M.4.3. Göçebe İşçiler (Mevsimlik) 134 

M.4.4. Kent Toprağının Mülkiyet Dağılımı 135 

M.4.5. Konut Yapım Süreçleri 135 

M.4.6. Gecekondu Islah ve Önleme Bölgeleri 135 

M.5. Yerleşim Yerlerinin Çevresel Etkileri 135 

M.5.1. Görüntü Kirliliği 135 

M.5.2. Binalarda Ses İzolasyonu 135 

M.5.3. Havaalanları ve Çevresinde Oluşturulan Gürültü Zonları 135 

M.5.4. Ticari ve Endüstriyel Gürültü 135 

M.5.5. Kentsel Atıklar 135 

M.5.6. Binalarda Isı Yalıtımı 135 

M.6. Nüfus 135 

M.6.1. Nüfusun Yıllara Göre Değişimi 135 

M.6.2. Nüfusun Yaş, Cinsiyet ve Eğitim Gruplarına Göre Dağılımı 136 

M.6.3. İl ve İlçelerin Nüfus Yoğunlukları 137 

M.6.4. Nüfus Değişim Oranı 137 

N. ATIKLAR 

N.1. Evsel Katı Atıklar 138 

N.2. Tehlikeli Atıklar 138 

N.3. Özel Atıklar 138 

N.3.1. Tıbbi Atıklar 138 

N.3.2. Atık Yağlar 139 

N.3.3. Bitkisel ve Hayvansal Atık Yağlar 139 

N.3.4. Pil ve Aküler 139 

N.3.5. Cips ve Diğer Yakma Fırınlarından Kaynaklanan Küller 139 

N.3.6. Tarama Çamurları 139 

N.3.7. Elektrik ve Elektronik Atıklar 139 

N.3.8. Kullanım Ömrü Bitmiş Araçlar 139 

N.4. Diğer Atıklar 139 

N.4.1. Ambalaj Atıkları 139 

N.4.2. Hayvan Kadavraları 140 

N.4.3. Mezbaha Atıkları 140 

N.5. Atık Yönetimi 140 

N.6. Katı Atıkların Miktar ve Kompozisyonu 140 

N.7. Katı Atıkların Biriktirilmesi, Toplanması, Taşınması ve Aktarma Merkezleri 140 

N.8. Atıkların Bertaraf Yöntemleri 140 

N.8.1. Katı Atıkların Depolanması 140 

N.8.2. Atıkların Yakılması 140 

N.8.3. Kompost 140 

N.9. Atıkların Geri Kazanımı ve Değerlendirmesi 140 

N.10. Atıkların Çevre Üzerindeki Etkileri 141 

O. GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİM 

O.1. Gürültü 142 

O.1.1. Gürültü Kaynakları 142 

O.1.1.1. Trafik Gürültüsü 143 

O.1.1.2. Endüstri Gürültüsü 143 

O.1.1.3. İnşaat Gürültüsü 144 

O.1.1.4. Yerleşim Alanlarında Oluşan Gürültüler 144 

O.1.1.5. Havaalanları Yakınında Oluşan Gürültü 144 

O.1.2. Gürültü ile Mücadele 144 

O.1.3. Gürültünün Çevreye Olan Etkileri 145 

O.1.3.1. Gürültünün Fiziksel Çevreye Olan Etkileri 145 

O.1.3.2. Gürültünün Sosyal Çevreye Olan Etkileri 145 

O.1.4. Gürültünün İnsanlar Üzerine Olan Etkileri 145 

O.1.4.1. Fiziksel Etkileri 146 

O.1.4.2. Fizyolojik Etkileri 146 

O.1.4.3. Psikolojik Etkileri 146 

O.1.4.4. Performans Üzerine Etkileri 146 

O.2. Titreşim 146 

P. AFETLER 

P.1. Doğal Afetler 147 

P.1.1. Depremler 147 

P.1.2. Heyelan ve Çığlar 147 

IX

P.1.3. Seller 148 

P.1.4. Orman, Otlak ve Sazlık Yangınları 148 

P.1.5. Ormanlar Üzerinde Biyotik veya Abiyotik Faktörlerin Etkileri 148 

P.1.6. Fırtınalar 148 

P.2. Diğer Afetler 148 

P.2.1. Radyoaktif Maddeler 148 

P.2.2. Denize Dökülen Petrol ve Diğer Tehlikeli Atıklar 148 

P.2.3. Tehlikeli Maddeler 149 

P.3. Afetlerin Etkileri ve Yardım Tedbirleri 149 

P.3.1. Sivil Savunma Birimleri 149 

P.3.2. Yangın Kontrol ve Önleme Tedbirleri 149 

P.3.3. İlkyardım Servisleri 149 

P.3.4. Afetzedeler ve Mültecilerin Yeniden İskanı 149 

P.3.5. Tehlikeli Maddelerin Yurtiçi ve Sınırlar arası Taşınımı İçin Alınan Tedbirler 150 

P.3.6. Afetler ve Büyük Endüstriyel Kazalar 150 

R. SAĞLIK VE ÇEVRE 

R.1. Temel Sağlık Hizmetleri 151 

R.1.1. Sağlık Kurumlarının Dağılımı 151 

R.1.2. Bulaşıcı Hastalıklar 154 

R.1.2.1. İçme, Kullanma ve Sulama Suları 155 

R.1.2.2. Denizler 156 

R.1.2.3. Zoonoz Hastalıklar 156 

R.1.3. Gıda Hijyeni 156 

R.1.4. Aşılama Çalışmaları 158 

R.1.5. Bebek Ölümleri 160 

R.1.6. Ölümlerin Hastalık, Yaş ve Cins Gruplarına Göre Dağılımı 160 

R.1.7. Aile Planlaması Çalışmaları 161 

R.2. Çevre Kirliliği ve Zararlarından Oluşan Sağlık Riskleri 161 

R.2.1. Kentsel Hava Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 161 

R.2.2. Su Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 161 

R.2.3. Atıkların İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 161 

R.2.4. Gürültünün İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 161 

R.2.5. Pestisitlerin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 161 

R.2.6. İyonize Radyasyondan Korunma 162 

R.2.7. Baz İstasyonlarından Yayılan Radyasyonun İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 162 

S. ÇEVRE EĞİTİMİ 

S.1. Kamu Kuruluşlarının Çevre Eğitimi ile İlgili Faaliyetleri 163 

T. ÇEVRE YÖNETİMİ VE PLANLAMA 

T.1. Çevre Kirliliğinin ve Çevresel Tahribatın Önlenmesi 164 

T.2. Doğal Kaynakların Ekolojik Dengeler Esas Alınarak Verimli Kullanımı, 

Korunması ve Geliştirilmesi 164 

T.3. Ekonomik ve Sosyal Faaliyetlerin Çevrenin Taşıma Kapasitesini Aşmayacak 

Biçimde Planlanması 164 

T.4. Çevrenin İnsan- Psikososyal İhtiyaçlarıyla Uyumunun Sağlanması 164 

T.5. Çevre Duyarlı Arazi Kullanım Planlaması 164 

T.6. Çevresel Etki Değerlendirmesi 164 

X

TAPLOLARIN YERLERİ 

A. COĞRAFİ KAPSAM 

Harita.1.Ordu ili ve ilçeleri idari planlaması. 2 

Harita.2 Akkuş ilçe haritası. 2 

Harita.3. Aybastı ilçe haritası 3 

Harita.4. Çamaş ilçe haritası. 4 

Harita.5. Çatalpınar ilçe haritası. 4 

Harita.6. Çaybaşı ilçe haritası. 4 

Harita.7. Fatsa ilçe haritası. 5 

Harita.8. Gölköy ilçe haritası. 6 

Harita.9. Gülyalı ilçe haritası. 6 

Harita.10. Gürgentepe ilçe haritası. 7 

Harita.11. İkizce ilçe haritası. 7 

Harita. 12. Kabadüz ilçe haritası. 8 

Harita.13. Kabataş ilçe haritası. 8 

Harita.14. Korgan ilçe haritası. 9 

Harita.15. Kumru ilçe Haritası. 9 

Harita.16. Mesudiye ilçe haritası. 10 

Harita .17 Perşembe İlçe Haritası. 10 

Harita.18 Ünye İlçe Haritası. 11 

Harita.19. Ordu İli Morfoloji Haritası 12 

Harita.20. Ordu İli Yükseltiler haritası. 12 

Tablo A.1. Ordu ili dağ yükseltileri. 13 

Tablo A.2. Ordu ili Jeoloji Haritası 13 

Harita.21. Türkiye Jeoloji Haritası (MTA Genel Müd) 14 

Harita .22.Ordu ili deprem haritası 15 


Tablo B.1 Ordu ilinin 25 yıllık güneşlenme durumu 18 

Tablo B.2. Ordu ili güneşlenme şiddeti 18 

Tablo B.3. Ordu ili su akış gücü. 18 

Tablo.B.4. Ordu İli Rüzgar Ölçümleri 2008 19 

Tablo B.5.Ordu ili Rüzgâr gülü 19 

Tablo. B.6.Ordu ili en hızlı esen rüzgâr ölçümleri 2008 19 

Tablo B.7 İlçelere göre yapısal çeşitlilik ve Servet dağılımları 20 

Harita B.8. Türkiye Orman Varlığı Haritası 20 

Tablo B.9. Ordu ili orman varlığı haritası. 20 

Tablo B.10.Ordu ili genelinde tespit edilen memeli türleri. 22 

Tablo B.11.Ordu ili ve çevresinde yaşayan kuş türleri 23 

Tablo B.12. Ordu ili genelinde mevcut iki yaşamlı ve Sürüngen türleri. 25 

Tablo B.13. Ordu ili baraj ve su rezervuarlarının mevcut durumu. 27 

Tablo.B.14 Endüstriyel Hammadde yatak ve zuhurları. 28 

Tablo.B.15 Ordu ili Metalik maden ve zuhurları. 28 

Tablo.B.16 - Doğu Karadeniz Polimetal Maden Aramaları 30 


Tablo C.1 2008 Yılına Ait Meteorolojik Değerler 31 







Tablo C.8 Karlı Günler 35 

Tablo C.10 Kırağılı Günler 35 

Tablo C.11 Ordu İli 2008 Yılı Taşıt Durumu 36 

Tablo C.12. Ordu İli SO 2 ve PM Ölçüm Noktaları 37 

Tablo C.13.2008-Yılı Yıllık Hava Kirliliği Ölçüm Sonuçları 38 

D. SU 

Tablo: D.1. Ordu ili hidrojeolojik ve jeofizik etütleri 42 

Tablo: D.2. Ordu ili açılmış sondaj kuyuları. 43 

Tablo: D.2. Ordu ili açılmış sondaj kuyuları. 44 


Harita E.1 Ordu İli Büyük Toprak Grupları Haritası E.1. Genel Toprak Yapısı 57 

Tablo E.1 Ordu İli Genel Toprak Yapısı Grafiği 57 

Tablo E.2 Ordu İli ve İlçeleri Arazi Varlığı Durumu. 58 


Tablo F.1 Ünye Orman İşletme Müdürlüğü 2008 Yılına Ait Ormancılık Faaliyetlerini Gösterir Cetvel 65 

Tablo F.2 Aşağıdaki Bilgiler İşletme Müdürlüğümüzün 12 / 01/ 2009 Tarihli İtibariyle Faaliyet Uygulama Sonuçlarıdır. 66 

Tablo.F.3. Lauretum Zonunda Yetişen Çalı Türleri 69 

Tablo F.4 Nemi Seven, Makiden Ayrılan Taksonlar. 70 

Tablo F.5. Odunsu Taksonlar. 70 

XI

Tablo.F.6 Fagetum Zonu Odunsu Taksonları. 71 

Tablo:F.7. Picetum zonu odunsu taksonları. 72 

Tablo F.8. Alp Zonu Odunsu Taksonlar. 73 

Tablo. 9.Otsu Taksonlar. 74 

Tablo.F.10. Ordu İli Genelinde Tespit Edilen Memeli Türleri. 76 

Tablo.F.11. Ordu İli Kuş Türleri. 77 

G. TURİZM 

Tablo G.1 Ordu İlinde Bulunan Turizm İşletme Belgeli Konaklama Tesisleri.(Kültür veTurizm İl Müdürlüğü ) 95 

Tablo G.2Ordu İlinde Bulunan Belediye Belgeli Tesisler.(Kültür veTurizm İl Müdürlüğü ) 95 

Tablo G.3Ordu İlinde Bulunan Turizm Yatırım Belgeli Tesisler.(Kültür veTurizm İl Müdürlüğü ) 96 

Tablo G.4 Ordu İlinde Bulunan Seyahat Acentaları.(Kültür veTurizm İl Müdürlüğü ) 96 

Tablo G.2 Ordu İli Turist Sayısı. (Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü 2007) 96 


Tablo H.1 Ordu İlinin Tarımsal Arazi Dağılımı 98 

Tablo H.2. Ürün Gruplarına Göre Arazi Dağılımı 98 

Tablo H. 3.1. Önemli Derecede Üretilen Ürünlerin Dekara Ortalama Verimleri Kg/da 99 

Tablo H. 3.2. Bitkisel Üretim Miktarları 99 

TABLO H. 4. İlimizde Son Üç Yıllık Yem Bitkisi Ekilişleri 99 

Tablo H. 5 Önemli Derecede Üretilen Ürünlerin Dekara Ortalama Verimleri. 100 

Tablo.H.6. Ordu İli Sebze Üretimi. 101 

Tablo H.7.Meyve Üretim Miktarları 102 

Tablo H.8. Kivi Fidanı ve Tesis Edilen Saha 103 

Tablo H.9. Ceviz Fidanı ve Tesis Edilen Saha Alanı 103 

Tablo H.10. Üretilen Fidan Sayısı 104 

Tablo H.11.Hayvansal Üretim Miktarları 104 

Tablo H. 12. Ordu İlindeki Sığırların Irklara Göre Dağılımı 104 

Tablo H.13.Ordu İli Hayvan Varlığı 105 

Tablo H.14. Yıllara Göre Avlanan Balık Miktarları 105 

Tablo H.15. Arıcılıkta Verimlilik Durumları 106 

Tablo H.16. Kovan Sayısı Bal ve Balmumu Üretimi 106 

Tablo H.17. 2008 yılı tarımsal ilaçların tüketim miktarları 108 

Tablo H.18 Ordu ili son 5yıllık gübre kullanımı.(Tarım İl Müd.2005) 108 

Tablo H.19 2008 yılı eğitim faaliyetleri raporu 109 

Tablo H.20 Nitrat analizleri (mg/lt) 110 


Tablo I.1 Kum-Çakıl ocakları miktarı ve rezervi. 112 

Tablo.I.-2 Taş ocakları miktarı ve rezervi 112 

J . ENERJİ 

Tablo J.1. Ordu ili Son 25 yıllık aylara göre güneşlenme durumu. 115 

Tablo J.2 Ortalama güneşlenme şiddeti. 115 

Tablo J.3 Son 22 yıllık ortalama rüzgar hızının aylara göre dağılımı 115 

Tablo J.4 Ordu ili Rüzgar yönü ve hız durumu. 116 


Tablo K.1 Ordu İli Sanayi Grupları Dağılımı 118 

Tablo K.2 Ordu İli Küçük Sanayi Siteleri 118 

Tablo K.3 Ordu İli Sanayi Bölgeleri 119 

Tablo K.4 Ordu İli Sanayinın ilçelere Dağılımı 119 


Tablo L.1 Ordu ili merkez yeşil alanlar ve mevkileri 123 

Tablo L.2.Ordu ili karayolları genel durumu 125 

Tablo L .3 Ordu ili 2007 yılı motorlu araç listesi. (Emniyet Müd.) 126 

Tablo L.4. Ordu il, ilçelerinde son 10 yıllık liman ve iskele faaliyetleri tonajı 127 

Tablo L.5. Ordu ilinde yapılan orta reüjlar 127 


Tablo M.0. 2008 Yılı Aylara Göre Ruhsat Dağılım Cetveli 129 

Tablo M.1 Okulların Türlerine Göre Dağılımı (2008) 130 

Tablo M.2 İlimizdeki Okul Türleri 130 

Tablo M.3 Ordu İl Geneli Türlerine Göre Okul Sayıları 130 

Tablo M.4 Ordu İli İlçelere Göre Anaokulu Okul+Anasınıfı olan Okul sayısı - Öğrenci Sayıları (2008) 131 

Tablo M.5 İlçelere Göre İlköğretim Okulları Okul – Öğrenci Sayıları (2008) 131 

TabloM.6 İlçelere Göre Ortaöğretim Okul – Öğrenci Sayıları (2008) 132 

Tablo M.7 Ordu İlindeki Özel Okullar (2008) 132 

Tablo M.8 Ordu İlindeki Turizm İşletme Belgeli Tesisler (2008) 133 

Tablo M.9. 2000 Yılı nüfus sayımına göre Ordu Merkez ve ilçelerin nüfusları 136 

Tablo M.10. 2002-2005 Yılları Arası Nüfusun Değişimi 136 

Tablo M.11. Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus 136 

XII

N. ATIKLAR 


Tablo O.1.Ordu ili motorlu araç sayısı 143 

Tablo O.2. Ordu ili gürültü ölçümleri 143 

Tablo O.3. Ordu ili Endüstri bölgesi gürültü ölçümleri. 144 

Tablo O.4. Kabul edilebilir maksimum dış gürültü düzeyleri (*dBA) 144 

Tablo O.5. Patlamalar sonucu oluşan gürültü etkileri (Down ve Stocks.1978) 145 

P. AFETLER 

Harita P.1. Türkiye deprem bölgeleri haritası. 147 

Harita P.2. Ordu ili Deprem Haritası. 147 

Tablo P.1.Ordu ilinde son on yılda meydana gelen seller 148 


Tablo P.1.Ordu ilinde son on yılda meydana gelen seller 151 

Tablo R.2 2008Yılı Sonu İtibariyle Ordu İlindeki Faal Olan Diğer Sağlık Ünitelerinin İlçelere Dağılımı 152 

Tablo R.3 Ordu İli Yataklı Tedavi Kurumlarının 2008 Yılı Yatak Sayıları 153 

Tablo R.4 Bulaşıcı Hastalıkların Yıllara Göre Dağılımı 154 

Tablo R. 5 İçme ve Kullanma Sularının Yıllara Göre Muayene Dağılımı 155 

Tablo R. 6. Gıda Maddelerinin ve Tahlillerinin Yıllara Göre Dağılımı Tablosu. 156 

Tablo R. 7. Gıda Maddelerinin ve Tahlillerinin Yıllara Göre Dağılımı Tablosu. 157 

Tablo R.8. Yapılan Aşıların Yıllara Göre Dağılımı Tablosu 158 

Tablo R.9. Aşı İle Korunabilir Hastalıkların Yıllara Göre Risk Altındaki Toplumda hastalığa Yakalanma ve Ölüm Hızları 159 

Tablo R.10. İlimizde Görülen Bebek Ölümleri ve Doğumlarına Ait Tablo. 160 

Tablo R.11. Ölümlerin Yıllara Dağılımı Tablosu 160 



XIII

A. COĞRAFİK KAPSAM 

Ordu; Doğu Karadeniz Bölgesi içinde yer almaktadır. Kuzeyinde Karadeniz, güneyinde Tokat, 

Sivas, doğusunda Giresun, batısında Samsun ili bulunmaktadır. Toplam yüzölçümü 5961 km² olup, 

üzerinden Melet, Civil Deresi, Akçaova Deresi gibi büyüklü küçüklü akarsuların oluşturduğu yer yer 

alüvyon düzlükler bulunmaktadır. 

Ordu ili merkez coğrafyasında genelde dağlık, denize dik ve paralel kanyonlar yoğunluktadır. 

Merkezde bulunan Melet Irmağı’nın doğu kısmında doğu ladini, yüksek kısımlarında ise karaçam, 

ibreli meşçereleri bulunmaktadır. Melet Havası’nın batı kıyısından itibaren tarım arazileri dışında 

kızılağaç, kestane, gürgen ve doğu kayını küçük meşçereler halinde bulunmaktadır. Tarım arazilerinde 

ise genellikle ağaççık formunda fındık bitkisi bulunmaktadır. Şehir kıyı ile birlikte doğu-batı 

doğrultusunda uzanan, yüksekliği 3000m’yi geçen aşılması güç Doğu Karadeniz dağ sıralarının kıyıda 

sıkıştırdıkları dar bir bölge ve küçük bir körfezin kenarında kurulmuştur. Ordu ili genel olarak ılıman 

bir iklime sahip olup, kışları ılık, yazları ise nispeten serin geçer. Yılın bütün aylarında mevsime 

uygun yağışlar mevcuttur. Akarsu bakımından zengin olup, tüm kanyonlarda ırmak, dere türü 

akarsular bulunmaktadır. En önemli ırmakları Melet Irmağı, Bolaman Çayı, Elekçi Irmağı, 

Turnasuyudur. Bitki örtüsü ladin, çam(karaçam), kızılağaç, kayın, gürgen, meşe, kestane ormanlık 

arazilerde bazen büyük, bazen küçük meşçereler oluşturmaktadır. Karadeniz maki formuna uygun 

bitki grupları orman vasfı bozulmuş arazilerde mevcuttur. Tarım arazilerinde yoğunlukla fındık bitkisi 

egemendir. 

A.1 Giriş 

1963–1964 yıllarında Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Prehistorya Tarihi Kürsüsü Prof. İ. Kılıç 

KÖKTEN’ in Ordu’nun Ünye İlçesi civarında yaptığı arkeolojik kazı ve tetkiklere göre, Ordu İlinde 

yerleşmeye ve medeniyet eserlerinin verilmesine M.Ö. 15 bin yıllarında başlanmıştır. M.Ö. 2 bin 

yıllarında Doğu Anadolu’nun iç kesimlerinden Karadeniz Bölgesi’ne gelen Halipler, yörenin dağlık 

kesimlerine yerleşmişlerdir. Uzun süre bu bölgede varlıklarını sürdüren bu kavim maden işleme 

sanatında ileri gitmiş ve tunçtan mükemmel silahlar yapmışlardır. Ordu İlinin ilk kuruluşu M.Ö. 756 

yılında Miletli Kolonistlerin kurmuş olduğu Kotyora yerleşmesiyle bilinmekte ise de, ilk merkezi 

Halipler kurmuşlardır. Yörenin özelliğine göre ahşap malzeme kullanan bu kavmin kalıntılarından 

bugün bir şey kalmamıştır. Bununla beraber, Eskipazar Bölgesi’nde Bayramlı adı verilen Eski Selçuk 

dönemi yerleşmesinin adı, 1398 yıllarında Haliipia adı ile anılmaktadır. Yıldırım Beyazıt’ın tarihte 

Samsun’u ele geçirmesi ile Haliipia Emiri Giresun Fatihi Hacı Emirzade Süleyman Bey Osmanlı 

hâkimiyetini kabul ederek bölgeyi Osmanlılara terk etmiştir. Ordu İli M.Ö. I. Binde Hitit hâkimiyeti 

sınırları içine girmiştir. Kotyora ise M.Ö. VIII. Yüzyılda Miletliler tarafından kurulmuştur. Şehrin, 

bugünkü Bozukkale mevkii olduğu belirtilmekte ise de, kale küçük ve XI. Yüzyıllarda yapılmış bir 

karakoldan başka bir şey değildir. Çevrede de şehrin varlığını kanıtlayacak arkeolojik buluntulara 

rastlanılmamıştır. Muhtemelen eski Kotyora’nın yine Bayramlı civarında, Delikkaya ve yöresinde 

bulunan çok sayıda arkeolojik verilerden bu bölgede varlık gösterdiği anlaşılmaktadır. Ordu toprakları 

Medler ve Persler’in yaşantısına da sahne olmuştur. M.Ö. 400 yıllarında 10 binlerin göçü sırasında 

ordunun antik şehre gelişi ve meşhur Ksenefon nutuklarına sahne oluşu önemli bir tarihi olaydır. Ordu 

İli daha sonraki devirlerde Roma ve Bizans hâkimiyetine girmiş ve 1204–1964 yılları arasında ise 

Kommenus toprakları sınırları içinde kalmıştır. XIII. Yüzyılda Selçuk Devleti sınırları içine katılan 

Ordu, XIV. Yüzyılda Osmanlı toprakları içine katılmıştır.Ordu İlçesi 1920 yıllarına kadar Trabzon 

vilayetine bağlı bir kaza iken, 17 Nisan 1920 tarih ve 69 sayılı “Ordu Müstakil Livası Teşkiline Dair 

Kanunlar” merkezi Ordu olmak üzere, Canik Sancağına bağlı olan Fatsa kazası da Ordu’ya bağlanmış 

ve müstakil Ordu Livası teşkil edilmiştir.1923 yılında Sancak adı Vilayet olarak değiştirilerek, 

bugünkü mülki taksimatta Ordu Vilayeti olarak yerini almış bulunmaktadır. Doğu Karadeniz 

Bölgesi’nin eşsiz doğal güzelliklerini sinesinde toplayan Ordu İli’nin ilçeleri: Akkuş, Aybastı, Çamaş, 

Çatalpınar, Çaybaşı, Fatsa, Gölköy, Gülyalı, Gürgentepe, İkizce, Kabadüz, Kabataş, Korgan, Kumru, 

Mesudiye, Ulubey ve Ünye’dir. 

1

A.2 İl ve İlçeleri 

A.2 Ordu Merkez İlçesi 

Harita.1.Ordu ili ve ilçeleri idari planlaması. 

Ordu merkez ilçesinin yüzölçümü 503km²’dir. Toplam nüfusu 142.075’dir. Şehir merkezinin 

nüfusu ise 102.108’dir.Ordu kentinin ilk yerleşim yeri M.Ö.6. yüzyılda varolduğu bilinen Kotyora’dır. 

Delikkaya ve Kurul bölgelerinde de eski yerleşmeler olduğu bilinmektedir. Bugünkü kent merkezi, 

varlığını uzun süre Bayramlı, Eskipazar adıyla sürdürmüştür.1455 tarihli tahrir defterlerinde ise 

“Bölük-i Niyabet-i Ordu” olarak geçmektedir. 1547’de kaza statüsünü alan ilçeye “Ordu” adı resmen 

1869’da verilmiştir. Ordu önceleri Boztepe’nin eteğinde kuruluyken, son yıllarda doğudaki Akyazı 

Ovası’na ve güneydeki tepeciklere doğru genişlemiştir. Melet Çayı ile şehrin içinden akan Bülbül 

Deresi ve Civil Deresi dikkate değer akarsularıdır. Halkın geçim kaynağı ticaret, hizmet birimleri, 

tarım ve balıkçılık oluşturur. Son yıllarda seracılık da büyük gelişme göstermiştir. Kentin kültürel ve 

sosyal yapısı da gelişmiş bir düzeydedir. 90 yıla yaklaşan tiyatro faaliyetleri, ülke çapında dikkati 

çekmektedir. Çeşitli kültür-sanat kurumları da kent insanına kültür/sanat faaliyetleriyle 

seslenmektedir. Ayrıca “Fındık Şenliği” ve “Vosvos Şenliği” de giderek uluslararası düzeyde anılan 

kültür etkinlikleri konumuna gelmiştir. Tarihi Kotyora, Delikkaya Mezarları, Kurul ve Eskipazar 

Yerleşmesi, Tarihi Kilise binası, Paşaoğlu Konağı, Etnografya Müzesi ve sivil mimarlık eserleri ile 

kıyıda doğal plajları, tertemiz kum ve denizi turistik tesisleriyle Ordu İli bir kültür ve turizm şehridir. 

Akkuş 

Harita.2 Akkuş ilçe haritası. 

Akkuş 636 km² yüzölçümüne sahip bir ilçedir. 48889 nüfuslu ilçeye 6 belde, 36 köy ve 15 

mahalle bağlıdır. 

Akkuş topraklarında çağlar içinde Tibaren ve Kalip kavimlerinin yaşadığı, sonraki 

dönemlerde Pont Krallığı’nın egemen olduğu bilinmektedir. Danişmentliler ve Hacıemiroğlu 

2

Beyliği’nin yönetiminde de kalan Akkuş, 15. yüzyılda Fatih tarafından Osmanlı egemenliğine 

alınmıştır. 1954’e kadar Karakuş adıyla bilinen ilçe, bu yılda Akkuş adını almıştır. 

Canik Dağları’nın orta bölümünde yer alan toprakları çok engebelidir. İlçenin denizden 

yüksekliği 1340 metredir. Yöre toprakları üzerinde bulunan Tifi Çayı, Hasanuğurlu Baraj gölüne 

ulaşır. İlçenin iklim şartları çetindir. Yılın yarısı karlarla kaplıdır. Diğer aylar ise sisli ve yağmurlu 

geçer. Akkuş halkının başlıca geçim kaynağı tarım, orman, hayvancılık, el sanatları ve ticarettir. İlçe 

topraklarında kömür, bakır, pirit, kurşun ve petrol madeni izlerine rastlanmaktadır. İlçede 1955 yılında 

bir kereste fabrikası kurulmuştur. Akkuş ormanları, çağlayanları, maden suları, kışın karla kaplı doğası 

ile gelecekte bir turizm yöresi olmaya adaydır. Akkuş’da tarihsel kalıntılara pek rastlanmaz. Yalnızca 

alan Köyü yakınlarında bulunan Kevgir Kalesi dikkate değerdir. 

Akkuş ilçesinin bazı yerlerinde maden suları vardır. Çaldere Köyü Çamalan Mahallesi, Gücük 

Burnu Mahallesindeki Çermik Suları ile Gökçebel Yaylası’ndaki Çermik Suyu henüz işletmeye 

açılmamıştır. 

Aybastı 

Harita.3. Aybastı ilçe haritası 

Aybastı 241 km 2 yüzölçümüne sahip bir ilçedir.32452 nüfuslu ilçeye 2 belde, 9 köy ve 10 mahalle 

bağlıdır. Tarihi çok eski dönemlere uzanan Aybastı'nın ilk yerleşim yeri "Sefalık Köyü’dür. 20. yüzyıl 

başlarında şimdiki yerine taşınmıştır. 

Uzun süre Gölköy’e bağlı bir bucak olarak varlığını sürdüren Aybastı, 1957'de ilçe olmuştur. 

Orta Karadeniz bölgesinde, Canik Dağların kuzey yamacında kurulu olan ilçe, kıyıya 54 km. içerdedir. 

Yılın bütün aylarında yağış alan Aybastı'nın denizden yüksekliği 730 metredir. Başılıca 

akarsuları Aybastı Çayı ile Armutlu Deresidir. Halk geçimini en çok tarım ve hayvancılıkla 

sağlamaktadır. İlçede fındık, patates ve mısır yetiştirilmektedir. İlçede alabalık tesisleri vardık. 

Aybastı, tarihsel kalıntılar açısından zengin bir ilçedir. Karacalı Kilisesi, Merkez Büyük Camii, 

Sefalık Köyü Hamam kalıntıları, Köprübaşı Değirmeni ve Kürtönü Baba, Şeyh Hasan, Şeyh Halil, 

Kutlu Doğmuş, Kümbet Evliyası, türbeleri ve ziyaret yerleriyle 

Perşembe yaylası görülmeye değer yaylalardır. Temmuz ayının son haftasında düzenlenen 

geleneksel şenliklerse, turizm açısından dikkate değerdir. 

Çamaş 

Harita.4. Çamaş ilçe haritası. 

3

Çamaş, 146 km 2 yüzölçümüne sahip bir ilçedir.15331 nüfuslu ilçeye 1 belde, 6 köy ve 13 

mahalle bağlıdır. Çamaş ve yöresi Ordu’nun en eski yerleşim bölgelerindendir. Yöre tarihinin M.Ö.3. 

yüzyıla kadar indiği bilinmektedir. 

Çamaş ilçesi adına ilk kez Osmanlı Devleti kayıtlarında rastlanmaktadır. Bu ad, bölgede tımar 

beyliği yapan Mehmet ÇAMAŞ adından gelmektedir. Çamaş 1930 yılına kadar Bolaman' a bağlı bir 

köydür. 1944 yılında bucak olarak köyleri ile birlikte Fatsa'ya bağlanmıştır. 1990'da da ilçe olmuştur. 

Kıyıdan 20 km içerde olan ilçede kış mevsimi ılık ve yağışlıdır. 

Yaz ayları ise genellikle sıcak geçer. İlçe ekonomisi büyük ölçüde fındığa dayalıdır. 

Hayvancılık da gelişmektedir. 

Çatalpınar 

Harita.5. Çatalpınar ilçe haritası. 

Çatalpınar 116 km 2 yüzölçümüne sahip bir ilçedir.17165 nüfuslu ilçeye 2 belde, 11 köy ve 16 

mahalle bağlıdır. Çatalpınar 19. yüzyılın sonları ile 20. yüzyılın başlarında Arahamza Köyüne bağlı bir 

mahalle olarak kurulmuş, bir süre sonra bağımsız bir köy haline gelmiştir. İlk adı Çatak olan yerleşim 

birimi 1973’de Çatalpınar adıyla belediyeye dönüştürülmüştür. 

Çatalpınar Karadeniz'i Aybastı üzerinden İç Anadolu’ya bağlayan Devlet karayolu üzerinde, 

Bolaman Çayı kıyısında şirin bir ilçedir. İl merkezine uzaklığı 75km. Olan ilçenin denizden yüksekliği 

120 metredir. İlçe arazinin büyük bir bölümü fındık bahçeleri ile kaplıdır. Tepelerde ve dik 

yamaçlarda ormanlara rastlanır. Bolaman Çayı ilçenin en önemli akarsuyudur. İlçede Karadeniz iklim 

özellikleri görülür. İlçede fındık başta olmak üzere, mısır, buğday, patates ve sebze yetiştirilmektedir. 

Son yıllarda seracılık, kivi yetiştiriciliği ve arıcılık da gelişme göstermiştir. 

Önceki yıllarda yaygın olan halıcılık gerilemeye başlamıştır. İlçede küçük atölyeler dışında 

sanayi tesisi yoktur. İlçe Tarihi ve turistik bakımdan yoksul bir yöredir. Dikkate değer tek kalıntı 

Akkaya Köyündeki kaledir. 

Çaybaşı 

Harita.6. Çaybaşı ilçe haritası. 

4

Çaybaşı 130 km 2 yüzölçümüne sahip bir ilçedir.21721 nüfuslu ilçeye 2 belde, 7 köy ve 21 

mahalle bağlıdır. Osmanlı döneminde Samsun'a bağlı bir yerleşim birimi olan Çaybaşı, Cumhuriyet'le 

birlikte Ordu'ya bağlanmış ve Ünye'nin bir köyü olmuştur. Daha önce Çilader olan adı 1960 yılında 

Çaybaşı olarak değiştirilmiştir. İlçenin denizden yüksekliği 560 metre, uzaklığı ise 19 km’dir. 

İlçenin yüzey şekilleri Karadeniz Bölgesinin tipik özelliklerini taşımaktadır. Toplam arazinin 

%77'si fındıklık, kalanı da ormanlık ve açık arazidir. İlçenin geçim kaynağı tarımdır. Son yıllarda 

fındığa ağırlık verilmekle birlikte mısır ve fasulye üretimi de yapılmaktadır. 

Seracılık, arıcılık ve ahır hayvancılığı da gelişmektedir. 

İlçenin İlküvez Kasabasının köy ve mahallelerinde halıcılık yaygın hale gelmiş olup halkın 

geçimine büyük katkı sağlamaktadır. Kavakcılık ve orman ürünleri de geçim kaynaklarındandır. 

Fatsa 

Harita.7. Fatsa ilçe haritası. 

Fatsa 283 km 2 yüzölçümüne sahip bir ilçedir.94789 nüfuslu ilçeye, 9 belde, 61 köy ve 

57 mahalle bağlıdır. 

Tarihi M.S.1. yüzyıla kadar uzanan Fatsa'nın eski adı "Fanizan”dır. Fatsa bölgesi 14. 

yüzyılda Hacıemiroğulları Beyliğinin egemenlik alanındaydı. Önemli bir liman konumunda 

olan Fatsa'nın bu özelliğini sonraki dönemlerde Ünye sürdürmüştür.1876'da kaza merkezi 

olan Fatsa, 1921 yılında Ordu'ya bağlanmıştır. Evliya Çelebi "Seyahatnamesinde Fatsa'nın 

Canik Sancağına bağlı 300 evli, 1 hanlı, 1 hamamlı, küçük çarşılı, bağlık ve bahçelik bir 

kasaba olduğundan söz eder. 

Denizden yüksekliği 10 metre olan Fatsa'nın kıyı ve akarsuyu çevreleri dışında büyük 

düzlükleri yoktur. Önemli akarsuları Yapraklı ve Belice dereleridir. Kuzey rüzgârlarına açık 

olan ilçede balıkçılığı desteklemek amacıyla merkezde, Yalıköy ve Bolaman'da balıkçı 

barınakları yapılmıştır. İlçede yazlar sıcak, kışlar ise serin ve yağışlı geçer. İlçe topraklarının 

%20'sini ormanlar kaplamaktadır. 

İlçede ekonomik yaşam tarım ve balıkçılığa dayalıdır. Fındık önemli bir gelir 

kaynağıdır. Mısır üretimi de gelir kaynaklarındandır. Son yıllarda seracılık, kültür 

mantarcılığı, besicilik, süt inekçiliği ve tavukçuluk da gelişme göstermektedir. Sebze ve 

meyvecilik alanında gelişmeler gözlenmektedir. Balıkçılık da ilçenin ekonomisinde önemli 

bir yer tutar. Ayrıca halıcılık ve arıcılık da önemli bir ekonomik potansiyeldir. 

İlçenin kültürel yaşamına bakıldığında; ilçe kütüphane müdürlüğü sergi salonunda 

açılan resim, el sanatları, fotoğraf ve benzeri sergiler dikkate değerdir. Fatsa Musiki 

Cemiyeti'nin çalışmaları da ilçenin yaşamına renk katmaktadır. 

Turizm açısından ilçe çevresinde birçok dinlenme tesisleri vardır. Doğal yeraltı 

kaynakları açısından şanslı olan ilçede, Ilıca Kasabasında şifalı su bulunmaktadır. Bu suyun 

romatizma, bel ağrısı, böbrek rahatsızlığı gibi hastalıklara iyi geldiği bilinmektedir. Kaplıcada 

modern tesisler yaptırılmıştır. Elmaköy’de de birçok hastalığa şifa olduğu bilinen Acı su 

bulunmaktadır. 

5

Gölköy 

Harita.8. Gölköy ilçe haritası. 

Gölköy 349 km 2 yüzölçümüne sahip bir ilçedir.53896 nüfuslu ilçeye 7 belde, 21 köy 

ve 14 mahalle bağlıdır. 

İlk önce Şıhman "Özlü" köyünde kurulan Gölköy, 17. yüzyıl ortalarında bugünkü 

yerine taşınmıştır. Gölköy merkez ilçeye bağlı bir bucakken 1936'da ilçe olmuş, eski 

adı"Habsamana" Gölköy olarak değiştirilmiştir. 

Gölköy Ordu-Sivas karayolu üzerinde kurulmuştur. İl merkezine uzaklığı 60 km’dir. 

Arazi engebelidir. İlçe topraklarının denizden yüksekliği 860 ile 1200 metre arasında 

değişmektedir. İlçede hem karasal hem de Karadeniz iklim özelliği görülmektedir. İlçenin 

Çetilli Köyünde kurşun madeni, Güzelyurt - Gündoğan mahallesinde demir madeni vardır. 

İlçenin topraklarının %54'ü ekili ve dikili alanlardır. 

İlçede fındık, patates ve mısır yetiştirilir. Hayvancılık ve arıcılık da önemli geçim 

kaynaklarındandır. Gölköy tarihsel kalıntılar açısından çok zengin değildir. Gölköy-Aybastı 

yolu üzerinde Gölköy kalesi ve ilçe merkezinde tarihi konak ve hamam kalıntısı vardır. 

Konağın 52 basamakla inilen su kuyusu bulunmaktadır. İlçede Gök göl, Çermik ve Ulugöl 

anılması gereken doğal güzelliklerdir. 

Gülyalı: 

Harita.9. Gülyalı ilçe haritası. 

Gülyalı, 112 km 2 yüzölçümüne sahip bir ilçedir.10150 nüfuslu ilçeye 1 belde,6 köy ve 

5 mahalle bağlıdır. İlçenin tarihi konusunda yazılı bir kaynak olmamakla birlikte, Fatih 

döneminde Osmanlı egemenliğine girdiği bilinmektedir. 

İlçenin eski adı olan "Abulhayır" 1972 yılında belediye kurulurken Gülyalı olarak 

değiştirilmiştir. 

Gülyalı 1987 yılında ilçe olmuştur. Ordu-Giresun karayolunda kurulu olan ilçe, 

Ordu’ya 16 km. uzaklıktadır. İklim yönünden Karadeniz’in tipik özellikleri gözlenir. İlçe 

halkının gelir kaynağının büyük bir kısmı tarıma dayanır. İlçe topraklarının %80'i fındık 

bahçesidir. 

6

Balıkçılık da ilçenin geçim kaynaklarındandır. Bir kıyı ilçesi olan Gülyalı' da doğal 

plajlar vardır. 

Gürgentepe: 

Harita.10. Gürgentepe ilçe haritası. 

Gürgentepe 221 km 2 yüzölçümüne sahip bir ilçedir.38405 nüfuslu ilçeye 4 belde, 11 

köy ve 13 mahalle bağlıdır. 

Uzun yıllar küçük bir yerleşim birimi olarak varlığını sürdüren Gürgentepe, Ordu- 

Sivas karayolunun yapılmasıyla gelişmiştir. Yükseklikleri 1300 metreye yaklaşan tepeler 

arasında bulunan ilçe topraklarının büyük bir bölümü dik yamaçlardan meydana 

gelmiştir.1955'de belediyesi kurulan,1987 yılında ilçe olan Gürgentepe'nin başlıca akarsuları 

kaynaş Deresi, Karadere, Gümüşkırak, Akören, Eskiköy dereleri ve Tazvara Çayıdır. Yörenin 

geçim kaynaklarının başında fındık üretimi gelmektedir. Otlak ve meraların azlığı 

hayvancılığın gelişmesini engellemiştir. 

Gürgentepe tarihsel açısından zengin kalıntılara sahiptir. Tikenlice Köyü Mağara 

Mahallesinde 11 adet kaya mezarı vardır. İlçenin Akmescit mahallesinde Akkilise adıyla 

bilinen kilisenin ve medresenin kalıntıları vardır. Eskiköy Dere Mahallesinde taşoluklar 

mevcuttur. 

Bölgede Hıdrellez şenlikleri uzun yıllardan beri bu ilçede yapılmaktadır. 

İkizce: 

Harita.11. İkizce ilçe haritası. 

İkizce 118 km 2 yüzölçümüne sahip bir ilçedir.28165 nüfuslu ilçeye 5 belde, 11 köy ve 21 

mahalle bağlıdır. İkizce’nin tarihi 12. yüzyılda hüküm süren Taceddinoğulları Beyliği dönemine kadar 

inmektedir. Yöre Fatih döneminde Osmanlı egemenliğine girmiştir.1962 yılına kadar Laleli ismiyle 

bilinen yöre, bu yılda İkizce adını almıştır.1990 yılında ilçe olan İkizce'nin Ordu'ya uzaklığı 113 

km.dir. Denizden yüksekliği 130 metre olan İkizce'de Karadeniz iklim özellikleri görülür. 

İlçe halkının en önemli gelir kaynağı tarımdır. Fındık bahçeleri ile topraklarının %85'ini kaplar. 

Seracılık ve küçükbaş hayvancılığı son yıllarda gelişme göstermiştir. Yöre kestane balı ile ünlüdür. 

İkizce’nin ortasından akan Akçay ırmağı yöreye ayrı bir güzellik katmaktadır. bu ırmağın ilçe merkezi 

7

kıyısında maden suyu kaynağı bulunmaktadır. Bu suyun sindirimi kolaylaştırdığı romatizma, mide ve 

kadın hastalıklarına iyi geldiği bilinmektedir. 

İlçenin 6 km. uzağında bulunan Karlıtepe Köyü Kale Mahallesindeki tarihsel kale turizm 

açısından önem taşımaktadır. 

Kabadüz 

Harita. 12. Kabadüz ilçe haritası. 

Kabadüz 285 km 2 yüzölçümüne sahip bir ilçedir.15689 nüfuslu ilçeye 2 belde, 12 köy ve 5 

mahalle bağlıdır. Eski Osmanlı kayıtlarında adı Ali Beğce olarak geçen Kabadüz, 1870'de nahiye 

olmuştur.1987'de belediye kurulmuş, 19902da ilçe olmuştur. Kabadüz ilçesi Ordu'nun 21 km. 

güneyinde Melet Irmağının doğusunda yayla topraklarının başladığı 600 rakımlı bir sırt üzerinde 

kuruludur. Çok sayıda deresi bulunan ilçenin topraklarının yarısını ormanlık alanlar kaplamaktadır. 

İlçeye bağlı yüksek yaylalar ve bu yaylalardaki meralar, otlaklar hayvancılığın gelişmesine katkıda 


Kabadüz topraklarında değişik madenler olduğu bilinmektedir. İlçede fındık önemli bir geçim 

kaynağıdır. Patates, mısır ve meyvecilik de geçim kaynaklarındandır. İlçede seracılık, seracılık, ceviz, 

çay ve kivi yetiştiriciliği de gelişmektedir. 

Çambaşı yaylasının turizm bölgesi ilan edilmesiyle yörede yayla turizmi hızla gelişmektedir. 

Kabadüz denilen yörede herkesçe bilinen Gelin kayası ve Harami Köyü efsaneleri akla gelmektedir. 

Kabataş: 

Harita.13. Kabataş ilçe haritası. 

Kabataş 142 km 2 yüzölçümüne sahip bir ilçedir. 21335 nüfuslu ilçeye 2 belde, 2 köy ve 14 

mahalle bağlıdır. Kabataş ilçesi önceleri Aybastı ile birlikte Gölköy'e bağlı bir köydür. 1971'de Ardıç, 

Belen, Yeniceli ve Eceli Köylerinin Kabataş ile birleşmesi sonucunda Kabataş belediyesi kuruldu. 

Kabataş 1990'da ilçe oldu. İlçenin iklimi Karadeniz ve karasal iklimi arasında bir geçiş teşkil eder. Her 

mevsim yağış teşkil eder. Her mevsim yağış alır. Kışlar sahil kesimlerine göre daha sert geçer. İlçe her 

mevsim yağışlı olması nedeniyle bitki örtüsünü çoğunlukla orman oluşturmuştur. İlçe merkezi Ordu'ya 

93 km. uzaklıktadır. İlçe ekonomisi tarım, hayvancılık ve ticarete dayanmaktadır. 

8

Yörede en çok fındık, mısır ve patates üretilmektedir. İlçede hayvancılık ve arıcılık da son 

yıllarda gelişme göstermiştir. Hareke tipi el halı dokumacılığı da gelişmektedir. Hemen her evde 

dokuma tezgâhı olan ilçede yılda 6–7000 m2 halı dokunmaktadır. İlçenin turizmin gelişebileceği 

yaylalarıdır. Ayrıca 1992 Erzincan depremi sonucunda Taşalanı Mahallesinde ortaya çıkan şifalı su 

turistik açıdan önem arz etmektedir. İlçede görülmesi gereken yerler arasında Şidabdal Türbesi, 

Gülbahçe Evliyası, Karaibrahim Evliyası ve Ertepesi sayılabilir. 

Korgan: 

Harita.14. Korgan ilçe haritası. 

Korgan 206 km 2 yüzölçümüne sahip bir ilçedir. 36699 nüfuslu ilçeye 5 belde, 17 köy ve 24 

mahalle bağlıdır. Korgan varlığını uzun süre Fatsa'nın bir bucağı olarak sürdürdükten sonra 1960'da 

ilçe olmuştur. Denizden yüksekliği 700 metre olan Korgan' ın toprakları engebelidir. İlçe toprakları 

km 2 'ye düşen insan sayısı bakımından Türkiye'nin en kalabalık ilçelerinden biridir. İlçede başta fındık 

olmak üzere türlü toprak ürünleri yetiştirilir. 

Hayvancılık da yıldan yıla gelişmektedir. İlçe sanayi açısından bir varlık gösterememektedir. 

Korgan'da yaylacılık geleneği sürmektedir. Belli başlı yaylalar Turnalık, Göl tepesi, Kabaduzla, Kara 

gücük, Korgan obası, Tepealan ve Kürtünlündür. Korgan yıllık büyük bir bölümde yeşil kalabilen ve 

Karadeniz'in bütün özelliklerini barındıran eşsiz doğal güzelliklere sahip bir ilçedir. 

Kumru: 

Harita.15. Kumru ilçe Haritası. 

Kumru 335 km 2 yüzölçümüne sahip bir ilçedir. 39593 nüfuslu ilçeye 2 belde, 31 köy ve 5 

mahalle bağlıdır. Kumru ile ilgili olarak bilinen ilk idari teşkilat Trabzon vilayeti Samsun Sancağı 

"Nefs-i Serkeş Kadılığı"dır. Fatsa'nın ilçe oluşuyla birlikte buraya bağlanan Kumru, 1961 yılında ilçe 

olmuştur. İlçe denizden 35 km. içerde, Canik Dağlarının vadileri arasındadır. Elekçi Deresi ilçe 

merkezinin içinden geçer. 

Denizden yüksekliği 340 m. olup, yörede her mevsim yağış görülür. Bu iklime bağlı olarak sık 

bir bitki örtüsü vardır. Arazinin büyük bir kısmı ormanlık ve fundalıklarla kaplıdır. İlçenin 

ekonomisi tarım, hayvancılık ve ormancılığa dayanmaktadır. Tarıma elverişli arazilerin tamamı fındık, 

mısır ve patates dikimine ayrılmıştır. İlçe turizm bakımından gelişmemiştir. Dikkate değer etkinlik 

9

Düz oba, Yayla Şenlikleri'dir. Yağlı güreş, at yarışı ve en iyi buzağı yarışması da ilgi çekici 

etkinliklerdendir. İlçe doğal yapısı bakımından yayla turizmine çok elverişlidir. 

Mesudiye: 

Harita.16. Mesudiye ilçe haritası. 

Mesudiye 1180 km 2 yüzölçümüne sahip bir ilçedir. 22786 nüfuslu ilçeye 4 belde, 57 köy ve 15 

mahalle bağlıdır. Mesudiye ilçesinin tarihi çok eski dönemlere kadar gitmektedir. İlçenin Türklerin 

eline geçmesi ise 12. yüzyılda olmuştur. Danişmentlilerin bölgeye Çepni Türklerini yerleştirdikleri 

bilinmektedir. Yöre Hacıemiroğlu Beyliğinden sonra Osmanlı yönetimine geçmiştir. İlçenin eski adı 

Melet ırmağından kaynaklanan "Meletios"dur. Daha sonra Milas ve Hamidiye adları 

kullanılmış, ilçe oluşu ile birlikte Mesudiye adını almıştır. Şemseddin Sami'nin "Kanunsülalam" adlı 

eserinde o yılların Mesudiye'sinden söz edilmektedir. 

Denizden yüksekliği 1500 metre olan Mesudiye'nin iklimi karasal özellikler göstermektedir. 

Mesudiye’nin önemini hiç yitirmeyen özelliği İç Anadolu'yu Karadeniz'e bağlamasıdır. 

İlçenin değişik yerlerinde bakır, demir ve gümüş madenleri olduğu bilinmektedir. İlçede 

hububat, sebze ve meyve yetiştirilmektedir. Mesudiye'de yaylacılık geleneği sürmektedir. Adından en 

çok söz ettiren yaylalar Keyfalan ve Taştekne'dir. 

Mesudiye yayları otantik yapılaşması geniş otlakları, ormanları ve akarsuları ile yayla 

turizmine açıktır. Yayla ve kültür şenlikleri ile Vosvos Şenliklerinin büyük bölümü bu yörelerde 

gerçekleştirilmektedir. Meydanözü şenlikleri de yayla turizmine bir örnektir. Mesudiye eski yerleşme 

sahaları, höyükleri, Tümülüsleri ile Ordu'nun hemen her dönemine ait en taşınmaz kültür varlıklarına 

sahip ilçedir. 

Perşembe 

Harita .17 Perşembe İlçe Haritası. 

Perşembe 224 km 2 yüzölçümüne sahip bir ilçedir. 44128 nüfuslu ilçeye 3 belde, 42 köy ve 22 

mahalle bağlıdır. Eski adı "Vona" olan Perşembe Bizans egemenliğindeyken önce Hacıemiroğlu 

Beyliğinin yönetimine 1461'de de Osmanlı egemenliğine girmiştir. 

Evliya Çelebi seyahatnamesinde Perşembe'nin (Vona) Canik Sancağı'na bağlı subaşılık 

olduğunu nakletmektedir. Perşembe Ordu-Samsun karayolu üzerinde Vona doğal liman koyunda 

kurulmuştur. Ordu'ya 13 km. uzaklıktadır. İlçe toprakları engebelidir. Büyük akarsuları yoktur. İlçe 

10

merkezinde sanayi gelişmemiştir. Ekonomi tarım sektörüne dayanmaktadır. Başta fındık olmak üzere 

mısır, çay ve çilek bu sektörün kaynaklarıdır. Su ürünleri sektörü de giderek gelişmektedir. 

İlçenin sosyal yaşamı "Perşembe Kültür ve Sanat Festivali" ve "Çilek Festivali" ile 

renklenmektedir. Perşembe ilçesi bir kıyı şeridine kurulduğu için doğal plajlara sahiptir. İlçe merkezi 

ve çevresinde turistik amaçlı oteller ve dinlenme tesisleri de vardır. 

Ünye: 

Harita.18 Ünye İlçe Haritası. 

Ünye 480 km 2 yüzölçümüne sahip bir ilçedir. 109139 nüfuslu ilçeye 7 belde, 63 köy ve 61 

mahalle bağlıdır. Değişik dönemlerdeki arkeolojik araştırmalar sonunda Ünye ve çevresi tarihinin 

M.Ö.'ye uzandığı anlaşılmıştır. Ünye Danişmedliler zamanında Türklerin eline geçmiş, 1459'da da 

Osmanlı hâkimiyetine girmiştir. 1831 yılında Canik (Samsun) Sancağına bağlı bir kaza iken 1921'de 

Ordu'nun il olması üzerine buraya bağlanmıştır. İlçenin yüzey şekilleri az engebelidir. Yükseltiler ve 

ovalar yoktur. Ünye'nin geçim kaynağı büyük oranda fındığa dayanmaktadır. Arıcılık ve seracılık da 

son yıllarda büyük gelişme göstermiştir. İlçede ahır hayvancılığı da yapılmaktadır. Ünye'de 1969 

yılında çalışmaya başlayan Ünye Çimento Fabrikası sözü edilmeye değer bir sanayi yatırımıdır. Ünye 

memba suyu da ilçe ekonomisine katkıda bulunmaktadır. 

Ünye Kalesi, Kaya Mezarı, Tozkoparan Kaya Mezarı, Hamamlar, Yunus Emre Ziyaretgâhı 

(modern türbe yapılmaktadır) ve tescilli bulunan sivil mimarlık örnekleri, eski ticaret yolları, Ünye- 

Niksar İpekyolu, Çamlık, Çakır tepe, Çınarsuyu tesisleri, Asarkaya Parkı, doğal plajlar ve Acı su 

mevkii görülmeye değer yerlerdir. Ayrıca Ünye ilçesi Kıyı kesiminde turistik tesis, kamp yeri ve 

pansiyon işletmeciliği de son derece gelişmiştir. 

A.3. İlin Coğrafi Konumu 

Ordu, kuzeyinde Karadeniz, doğusunda Giresun, batısında Samsun, güneyinde Sivas ve Tokat 

illeriyle çevrilidir. Konumu 40º 18' - 41º08' kuzey paralleri, 36º 52'-38º 12' doğu meridyenleri 

arasındadır. Orta ve Doğu Karadeniz bölümlerinde toprakları bulunan bir ildir. Yüz ölçümü 5963 km² 

olup, ülke topraklarının %8’ıni kaplar. 

Ordu ili topoğrafik uydu görüntüsü. 

11

A.4. Topoğrafik ve Morfolojik Yapı 

Ordu'nun coğrafi konumu, Orta Karadeniz ve Doğu Karadeniz bölümü illerinden Samsun ile 

Trabzon'a oranla iyi değildir. Ancak Giresun ve Rize'den iyidir. Çünkü Samsun, Karadeniz kıyılarının 

hemen hemen ortasında kıyıya paralel olarak uzanan sıra dağlarının alçaldığı bir kısımda ve 

Kızılırmak ile Yeşilırmak arasında yer almıştır. O yüzden iç kesimleriyle ilgisi vardır. Oysaki Ordu bu 

özelliği taşımaz. 

Harita.19. Ordu İli Morfoloji Haritası 

Şehir kıyı ile birlikte doğu-batı doğrultusunda uzanan, yüksekliği 3000 metreyi geçen 

ve aşılması güç Doğu Karadeniz Dağ sıralarının kıyıda sıkıştırdıkları dar bir bölge ve küçük bir 

körfezin kenarında kurulmuştur. 

Ordu’yu Sivas'a bağlayan karayolu Kuzey Anadolu kıyı sıra dağlarının üzerinden geçer. Bu yol Ordu 

merkezini 500 metre yükseklikteki Ulubey' e, 1000 metre Gölköy ve 1250 metre yükseklikteki 

Mesudiye'ye bağlandıktan sonra Sivas ili sınırına girmektedir. Bu yol kış sezonundan karla 

kapandığından bugünkü durumu ile Ordu'ya ekonomik imkanlar sağlama özelliğinden uzaktır. Bu 

sebeple Ordu ancak sınırlarının içinde kalan dar bir bölgenin merkezliğini yapmaktan öteye 

gidememiştir. Hinterlandı çok dardır. Son yıllardaki karayollarının gelişimi, sahil yolunun yapılması 

doğu-batı yönündeki ulaşımı artırmıştır. 

Harita.20. Ordu İli Yükseltiler haritası. 

12

Tablo A.1. Ordu ili dağ yükseltileri. 

Karagöl 

Dağı 

Göndeliç 

Tepesi 

Yaylıtepe 

Eğriçu 

Tepesi 

Seyit 

Tepesi 

Kabaktepe 

Kuşkaya 

3105 2789 2619 2288 2103 1910 1900 1660 

1000 

Fındıkalan 

Tepesi 

Korgan 

750 

Kumru 

450 

Boztepe 

S1 

Fakat sahil kasabaları öteden beri olduğu gibi, bugünde ticaretini deniz yolu ile yapmaktadır. 

Morfolojik yapı incelendiğinde Ordu dağlarının, Kuzey Anadolu kıyı dağlarının bir kolu olan Canik 

dağlarının devamı olduğu görülür. Canik dağları bazı akarsularla yarılarak bölgenin iç kısımlarında 

birtakım yaylalar meydana getirmiştir. Yaylalar arasında 2000-2500 metreye yükselen zirveler vardır. 

Ayrıca Canik Dağlarının en yüksek noktası olan Karagöl Dağı da buradadır. 

Kıyıya doğru gittikçe alçalan bu bölgede bir takım derinlikler göze çarpar. Bu derinliklerin 70 

km. de 750 m'ye, 130 km'de 500 m.' ye indikleri ve daha kuzeye doğru tatlı eğimlerle deniz seviyesine 

ulaştıkları görülür. 

Tablo A.2. Ordu ili Jeoloji Haritası 

13

Stratigrafi 

Q Kuaterner 

m 3 -Q Pliyo-Kuaterner 

m 4 Pliyosen 

m 3-4 Neojen 

m 3 Miyosen 

m 2-3 Oligo-Miyosen 

m 2 Oligosen 

m 1 Eosen 

pa-m 1 Paleosen-Eosen 

c 2 -m 1 Üst Kratese-Eosen 

c 2 Üst Kretase 

Jc Juro Kretase 

M Mesozoik 

P-tr Paleozoik-Triyas 

P Paleozoik 

Pε Prekambriyen 

Magmatitler 

Y 3 Mesozoyik – Miyosen 

Basit ve Ultrabazitler 

Peridodit, proksenit, gabro, diyabaz 

Volkanitler 

Karasal Volkanitler 

Sediment ara katkılı denizaltı volk. 

Metaformizma 

Yeşil şist ve glokofanitik yeşil şist 

Yeşil şist + glokofon şist fasiyesi 

Amfibolit + yeşil şist fasiyesi 

Sedimenter Kayalar 

Yersel ofiyolit kütleleri içeren filiş benzeri litoloji 

Yersel ofiyolit blok ve kırıntılı denizaltı volkanitli filiş 

Faylar 

┴┴┴┴┴┴ Normal fay 

–•–•–•–•– Ters fay veya bindirme 

———— Peridodit, proksenit, gabro, diyabaz 

— — — Olasılı fay 

Jeolojik Sınırlar 

———— Kesin 

— — — Yaklaşık 

A.5. Jeolojik Yapı ve Stratigrafi 

Ordu ili, Pontid jeotektonik kuşağının doğu bölümünde ve kuzey zonda yer alır. 

Pontidler Lias'tan Pliosen'e kadar geçen zaman aralığında mağmatik ark özelliğinde kalmış ve 

bunun sonucunda volkanik kayaçlar gelişmiştir. Bu zaman aralığında Ordu ilini de içine alan kuzey 

zonda yitime bağlı olarak toleitik, alkalen ve kalk-alkalen özellikli volkanizma izlenir. Bölgenin en 

yaşlı kayaçları Üst Kretase döneminde oluşan tortul ara katkılı volkanik kayaçlardır. Mezozoik 

döneminde oluşan formasyonlar kesintisiz bir süreç içinde gelişmiş olup, Üst Kretase ile Paleosen 

arasında uyumlu bir geçiş vardır. Üst Kretase sonunda sakinleşen mağmatik aktivite Eosen'den sonra 

tekrar başlayarak etkin bir şekilde sürmüştür. Granitik sokulum kayaçları Mesozoik ve Senozoik yaşlı 

birimlerle konkakt zonları oluştururlar. Ordu ilinin güneyinde (Mesudiye-Aybastı arasında kalan 

bölgede) Eosen sonrası oluşan volkanik kayaçlar izlenir. Plio-Kuaterner oluşukları olarak alüvyonlar 

görülmektedir. 

Harita.21. Türkiye Jeoloji Haritası (MTA Genel Müd) 

14

Harita .22.Ordu ili deprem haritası 

AMAN 

DEVİR 

SİMGE 

KALINLIK (m) 

LITOLOJİ AÇIKLAMALAR MİNERALİZASYON 

KUA 

100 

BAZALT 

Attik fazı 

SENOZOİK 

I L R S I Y L R 

D 2 

A 2 

1000 200 150-200 800 

GRANODİYORİT-DİYORİT 

ANNDEZİT-BAZALT 

KİREÇTAŞI-MARN Ardalanması 

Anadolu fazı 

DASİT –RİTOSİSİT-RİYOLİT 

ANDEZİT-BAZALT LAV VE PİROKLAST 

(Yer yer marn-kireçtaşı seviyeleri içerik) 

MASTRA 

ŞAVŞAT-MEYDANCIK 

FATSA-GÖLKÖY 

ALACADAĞ 

D 

D 

D 

D 

M E Z O Z O İ K 

Ü S T K R E T A S E 

D 1 

A 1 

> 2000 

500 100 

MOR TÜF –ÇAKILTAŞI 

DASİT LAV VE PİROKLASTLAR 

ANDEZİT-BAZALT LAV VE PROKLAST 

(Yryer marn-kireçtaşı seviyeleri içerik) 

GRANİT-GRANODİYORİT 

MURGUL 

MADENKÖY(Ç.ELİ) 

LAMANOS 

KÖSTÜRE 

EĞRİKAR 

M 

M 

M 

D 

S 

KİLTAŞI-KUM TAŞI 

Austrik fazı 

GÜZELYAYLA ULUTAŞ 

F 

JURA.ALT.KRETA. 

400 

< 500 

KİREÇTAŞI 

ANDEZİT-BAZALT LAV VE PİROKLAST 

(Yer yer ara seviyeler halinde kırmızı 

kireçtaşı ve kiltaşı içerik) 

Alt kimmerik fazı 

ASARCIK 

D 

KARADAĞ-B.TEPE 

HAZİNE MAĞARA S Pr 

MİDİ 

D 

15

PALEOZOİK 

M – Masif tip cevherleşme 

S—Skara tip cevherleşme 

D – Damar tip cevherleşme 

Pr – Piremetazamatik tip cevh. 

P – Perfiri tip cevherleşme 

A.5.1. Metamorfizma ve Mağmatizma 

Ordu ve çevresi Mezozoik zamana ait Kretase (Üst Kretase) yaşlı Andezit-Bazalt lav 

piroklastları, Dasit lav ve piroklastları, Endezif tüf ve breş arakatkılı Çamur taşı, Kireçtaşı, Kumtaşı, 

Kiltaşı, Marn ardalanmalı volkana tortul siri, Granit, Granodiorit, Kuvarslı monzonit, Kuvarslı diyorit, 

Traki andezit dayk, Andezit Bazalt lav ve piroklastları, Dasit Dayk, Bazalt Dayk, Andezit dayk 

birimleri volkanik seri ve birimleri oluşturmaktadır. 

A.5.2. Tektonik ve Paleocoğrafya 

Doğu Pontid Tektonik birliğinin kuzey zonunda yer alan yörede Alpin orojenisine bağlı olarak 

uyumsuzluklar, kıvrım ve kırık yapıları oluşturmuştur. Ordu ilini de içine alan mağmatik ark 

niteliğindeki bölgede uzun süre etkin olan çekme gerilmesi dönemleri ile ardalanmıştır.Bu olayları 

sonuç olarak riftleşme, kıvrımlaşma ve ters faylar oluşmuştur. Doğu Karadeniz Dağlarının kırılım 

tektoniğini foto jeolojik veriler ile değerlendiren KRONBERG (1969) ve YILDIZ (1984) kuzey yönü 

ile 50 ve 130 derece açı yapan kırılım sisteminin Alt Jura' dan beri etkin olduğuna ve bugüne kadar 

devam eden hareketlenmeler ve yeni oluşumlarla sürekli tekrarlandığını belirtmişlerdir. Bölgede 

gelişmiş dayk ve kıvrım sisteminin analizlerinde KRONBERG (1969)'in verdiği sonuca benzer, 

birbirine dik kıvrım ve dayk sisteminin varlığını görmek mümkündür. KB-GD ve KD-GB doğrultulu 

büyük basınç gerilmelerini ortalayan K-G basınç gerilmeleri ark ve ark gerisi bölgelerde derin kökenli 

makaslama veya doğrultu atılımlı fay zonlarının gelişmesine olanak sağlamıştır. 

Bölgede yaşlı birimlerden genç birimlere doğru sıralama yapmak gerekirse: 

1-Üst kretase filiş fasiyesi 

2-Üst kretase volkanik fasiyesi 

3-Eosen filiş fasiyesi 

4-Genç ve eski alçuyan serileri göze çarpar. 

Üst kretase döneminde oluşumları tamamlamış fliş serileri; yine aynı dönemin volkanik 

hareketlere bağlı olarak gelişen mağmatik kayaçları tarafından örselenerek yüzeye kadar gelişim 

gösterdikleri izlenir. Kretase fliş seviyesinde izlediğimiz birimler arasında ince tabakalı kum taşı, 

kiltaşı, kireçtaşı ve mern ardalaşmalarının üst seviyelerde kalın tabakalı (2-3-5) kireç taşı ve killi 

kumlu kireç taşı karmaşığı biçiminde gelişim göstermektedir. Bölgenin ve yörenin en verimli ve en 

kaliteli taş ocakları üst kretase ile temsil edilen fliş fasiyesi içinde yer alır. (Örneğin, Kuşkayası, 

Hisarbey ve Ünye Çimento fabrikası taş ocakları) Üst Kretase volkanikleri içinde yer alan taş ocakları 

yörenin fiziki mukavemetleri ve rezerv yönünden sıkıntı olmayan alanları teşkil ederler. Söz konusu 

volkanik fasiye genel olarak Bazalt, Bazoltik, Tüf, Agromeatik brej ve Andezit spilit bazında 

gelişmiştir. Bu birimler içinde fiziki mukavemetleri son derece ideal bulunan sütunsu bazaltlar en 

kaliteli taş ocakları kapsamında değerlendirilebilir. Genç ve eski alüvyon serileri; topoğrafik yapısı son 

derece engebeli ve kıyıya dik uzanan yükseltiler arasındaki derin vadiler içinde yer alır. Aynı birimler 

özellikle denize kavuşum noktalarındaki deltalar üzerinde yoğun olarak izlenebilir. Bölgede ve yörede 

volkanizmaya bağlı olarak gelişmiş senklinol, Antiklinal Fay ve süreksizliklerin yaygın olmadığı 

dikkat çeker. Ancak volkanik faaliyetler esnasında örselenen flişlerin kontak noktalarında lokal olarak 

düşey atımlı fay kırıkları izlenebilir. 

A- Kızılkaya Formasyonu: 

Ordu ili güneyi Ulubey-Kabadüz çevresindeki yüzeyler Birim genelde Dasit, Riyodasit, lav ve 

Piroklastlardan oluşur. Ayrıca yer, yer mor-bordo renkli intrüzif dasit volkanik koniler şeklinde 

görülürler. Çoğunlukla lav şeklinde olan birimde yer, yer prizmatik sütunsal yapılar, alışkan yapı ve iri 

kuvarsların oluşturduğu parfirik doku da görülür. Gri-beyaz, yer yer açık kırmızı, kahverenkleri 

16

çoğunlukla masif kompakttırlar. Piroklastik seviyeleri Tüf-Beş hidrotermal alterosyon nedeniyle yer 

yer şiddetli olarak alterosyona (killeşme, kaolinleşme, serizitleşme, limonitleşme) uğramışlardır. Birim 

alttaki çatak formasyonunun üzerine uyumlu olarak oturur ve çağlayan formasyonu tarafından da 

uyumlu olarak örtülürler. Kalınlığı yaklaşık 500 m kadardır. 

B– Çağlayan Formasyonu: 

İnceleme alnında Kabadüz-Ulubey-Gürgentepe- Aybastı çevresinde geniş bir alanda yüzeyler. 

Birim bazalt, andezit, lav ve piroklastlardan oluşur. Yerel olarak bu volkanikler içinde kumtaşı, marn 

ve kırmızı-bordo renkli kireç taşı ara seviyelerinde izlenir. Çoğunlukla masif kompakt ve az çatlaklar, 

kırıklı lavlardan oluşur. Aynı volkanizmanın piroklastları da daha çok tortul kesimlerde birlikte izlenir. 

Yer yer hidrotermal alterosyona (killeşme) uğramışlardır. Biri alttaki kızılkaya formasyonunun üzerine 

uyumlu olarak oturur. Çayırbağı formasyonuna ait riylit – Trakit ve Traki Andezitler tarafından da 

uyumlu olarak üstlenirler. Birimin yaşı içerdiği kil taşı kireç taşlarından derlenen fosillere göre 

Kompaniyen-Maestrietiyen olarak kabul edilmiştir. Birimin kalınlığı 1000 m kadardır. 

C– Çayırbağı Formasyonu: 

İnceleme alanının daha çok batı kesimlerinde (Fatsa-Ünye) geniş bir alanda yüzeyler. Tirebolu 

yakın çevresi, Espiye-Keşap arası sahil kesimlerinde, Ordu güneyinde dar alanlarda ve Fatsa-Ünye 

arası sahil kesiminde yüzeyler. Ünye-Fatsa çevresinde Trakit ve Trakiandezit karakterde, çoğunlukla 

sivri tepeler şeklinde volkanik domlar halindedirler. Bu volkanik merkezler etrafında ise Piroklastları 

izlenir. Gri-beyaz, açık kahverenklidirler. Volkanik dom şeklinde alanlar masif kompakt, az çatlaklı, 

camsı ve bantlı (akışkan) bir yapı sunarlar. Bu kesimlere aynı zamanda prizmatik sütunsal debi 

yaygındır. Piroklastları çoğunlukla ayrışmış, gri-beyaz renklidir. Montmorillonit ve bentonitleşme 

yaygın ayrışma türleridir. 

D- Bakırköy Formasyonu: 

Ordu güneyi Fatsa ve Ünye çevresinde yaygın olarak yüzeyler. Kireçtaşı, Killi Kireçtaşı, Marn 

ve Kumtaşlarından oluşan tortul bir birimdir. Gri-yeşil renkli, ince-orta, yer yer kalın tabakalıdır. Doğu 

Karadeniz Bölgesi’nde üst Kretase dönemindeki yaygın ve etkin volkanizmanın duraylaması sonucu 

oluşmuş tortul nitelikli bir istiftir. Alttaki Çayırbağı Formasyonu üzerine uyumlu olarak oturur. Eosen 

yaşlı Andezitik volkanikler tarafından da uyumlu olarak örtünürler. Birimin yaşı tespit edilen fosillere 

göre Paleosen olarak bulunmuştur. Kalınlığı değişken olup; 100-200 m arasındadır. 

E – Kaçkar Granitoyitleri: 

İnceleme alnında Gölköy çevresinde izlenirler. Yer yer siyenitlik karakterdedir. Masif, 

oldukça sert, az çatlaklı, az ayrışmışlardır. Gri-yeşil kahverenklidir. Topçam-Çambaşı Mevkileri 

civarında yaklaşık 20 km uzunlukta (DB) ve 10 km genişlikte (KG) bir alanda yarılım gösterirler. 

Kaçkar Granitoyitleri, Ggranitten Gabroya kadar değişim göstermekte ve Jura öncesi dönemden Eosen 

sonuna kadar birçok magmasal evrede yerleşmişlerdir. 

F – Tirebolu Formasyonu: 

Ordu ili güneyinde Riyolitik Riyodasidik Lav ve Piroklastları şeklinde mostra vermektedir. 

Ordu merkez Bayadi mevkiinde belirlenmiş olan alternatif taş ocağı, bu birim içinde bulunmaktadır. 

Yer yer kolonal yapıda görülmektedir. Açık kahverengi – bej renginde görülmektedir. Genelde orta 

sert – sert yapıda olup, yer yer silisleşme gösteren yerlerde çok sert karakter göstermektedir. Çatlak 

Aralıkları, 20–200 cm arasında, çatlak açıklıları, 1,5 mm arasında değişmektedir. Çatlak içleri yer yer 

boş, yer yer kil, kalsit ve silis dolguludur. Kolonsu yapıda olmaları dikkat çekicidir. 

17


B.1.Enerji Kaynakları 

B.1.1.Güneş 

Ordu ili günde ortalama 5 saat 6 dakika güneşli geçmektedir.En yoğun güneşlenme süresi 8 saat 

6 dakika ile haziran,en az ise 2 saat 19 dakika ile ocak ayında görülmektedir. Işınım şiddeti ise yıllık(5 

yıllık)280.87 kalori/cm 2 dir. Ordu ilinin son 25 yıllık güneşlenme süresi tablo B.1.de gösterilmiştir 

Tablo B.1 Ordu ilinin 25 yıllık güneşlenme durumu 

Rasat 

Yıl 

A Y L A R (dk/Saat) 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık 

25 02.44 03.17 03.30 04.19 05.42 07.31 06.28 06.13 05.29 04.27 03.48 02.46 04.41 

Tablo B.2. Ordu ili güneşlenme şiddeti 

Rasat 

A Y L A R(Cal/cm2) 

Yıl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık 

5 

12050 179.94 262.17 317.00 419.82 476.05 409.87 397.18 328.98 203.67 145.87 109.37 280.87 

B.1.2.Su Gücü 

Ordu ili akarsu kaynakları bakımından oldukça zengin olup enerji üretimi potansiyeli yeterince 

kullanılmamaktadır Ordu ili akarsu potansiyeli su kısmında işlenmiş olup potansiyel kaynakların 

dökümü tablo B.3 de verilmiştir. 

Tablo B.3. Ordu ili su akış gücü. 

AKARSUYUN TOPLAM ORTALAMA AKIŞ (hm3/yıl) 

ADI İL ÇIKIŞI İL G İRİŞİ İL İÇİ 

MELET ÇAYI 922 --- 922 

BOLOMAN 544 --- 544 

TURNA SUYU 689 --- 689 

AKÇAY 104 --- 104 

ELEKÇİ 220 --- 220 

CURİ DERESİ 150 --- 150 

CEVİZ DERE 191 --- 191 

KARAKUŞ 216 --- 216 

TOPLAM 3.046 --- 3.046 

B.1.3.Kömür 

Ordu ili genelinde enerji hammadde yatakları olarak nitelendireceğimiz kömür işletme 

yataklarından Gölköy Kızılcahasan işletme yatağının potansiyel rezervi 1.5 milyon 

ton olup işletme durumunda değildir. Ayrıca Ekonomik olarak önemi olmayan Aybastı-Tamtakır, 

Akkuş-Bağmalık, Akkuş-Bekteşli, Akkuş-Yel mülk rezerv bölgeleri işletme açısından değersizdir. 

(Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı raporu 2000.) 

B.1.4. Doğalgaz 

Ordu il sınırları içerisinde Doğalgaz rezervi bulunmamaktadır. 

B.1.5.Rüzgar 

Ordu ilinde rüzgar ölçümleri yapılmakta olup potansiyel olarak oluşturduğu güç tablo B.4 de 

gösterilmiştir. 

18

Tablo.B.4. Ordu İli Rüzgar Ölçümleri 2008 

Rasat 

AYLAR (m/sn) 

Yıl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık Ort. 

23 1.4 1.2 1.5 1.6 1.3 1.1 1.7 1.6 1.4 0.9 1.1 1.0 1.3 

Tablo B.5.Ordu ili Rüzgâr gülü 

İl genelinde en hızlı esen rüzgârın aylara göre dağılımı Tablo B.6 da verilmiştir. 

Tablo. B.6.Ordu ili en hızlı esen rüzgâr ölçümleri 2008 

Rasat 

Yılı 

A Y L A R(m/sn) 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık Ort. 

Yönü 

Hızı 

WNW 

20.4 

S 

10.8 

NNW 

16.0 

NNW 

10.3 

WSW 

12.3 

NNW 

13.4 

NNW 

10.0 

NNW 

8.8 

NNW 

10.8 

NNW 

7.7 

W 

19.0 

NNW 

14.0 

N W 

20.4 

B.1.6.Biyomas Enerji 

Ordu ili kayın, meşe, kestane, çam, fındık odunu, kızılağaç ve diğer yapraklı ağaç türleri 

kullanılmakta olup enerji ölçümü yapılmamıştır. 

B.1.7.Petrol 

Ordu ili sınırları içinde petrol rezervine rastlanmamış olup petrolle ilgili çalışma 

yapılmamaktadır. 

B.1.8. Jeotermal Sahalar 

Ordu ilinde sıcak su kaynağı olarak Fatsa-Sarmaşık sıcak su kaynağı halen işletilmektedir. 

Kaplıca çevresinde üst kretase yaşlı andezit-bazalt lav ve piroklastları yer alır.sıcak su kaynağının ısısı 

48.5 C˚ olup, debisi 2.5 lt/sn dir.Mineral bakımından oldukça zengin bir sudur. pH sı 6.9, toplam 

mineral değeri ise 1848,8mg/lt‘dir. Sodyum (%53.9 minival), Kalsiyum (%43.3 Milival), sülfat 

(%74.67milival) ve bromür (1.67mg/lt ) oranları yüksek olan bir sudur. Sıcak su kaynağı bir havuza 

alınmış olup, çevresinde kullanım amaçlı hamam ve oteller yapılmıştır. 

B.2.Biyolojik Çeşitlilik 

B.2.1.Ormanlar 

Ordu ili genelinde orman varlığı yayılışına bakıldığında farklı ekolojik değişimler görülmez. 

Ancak bazı bitki türlerinin yayılış bölgeleri sınırlarının il coğrafyasında bulunması nedeniyle istisna 

sayılacak ekolojik bazı değişiklikler görülür. Ülkemiz ormanlarının önemli meşçerelerinden, Doğu 

Ladininin meşçere sınırı olan Melet havzasının doğu kısmı il genelinin ekolojik yapısından farklılık 

arz eder. Ayrıca Tokat ve Sivas illerine yakın dağlık ve platoların oluşturduğu orman ekolojisi kıyı 

bandından farklı ekolojik yapıya sahiptir. Bu ekolojik çeşitlilikten dolayı il orman varlığı ve alt örtü 

diye tabir edilen otsu ve odunsu yapı çeşitlilik bakımından oldukça zengindir. Orman varlığı 

bakımından Ordu ili genelinde toplam orman varlığı 183.701 ha olup, yapısal çeşitliliği tablo B.7. de 

verilmiştir. 

19

Tablo B.7 İlçelere göre yapısal çeşitlilik ve Servet dağılımları 

SERVETİN 

TÜRÜ VE 

ÇALIŞMALARI 

Toplam Orman 

Alanı 

Normal Orman 

Alanı 

Bozuk Orman 

Alanı 

Koru Orman 

Alanı 

Normal Koru 

Orman Alanı 

Bozuk Koru 

Orman Alanı 

Baltalık Orman 

Alanı 

BİRİM 

İL TOPLAMI 

İ L Ç E L E R 

Merkez Akkuş Aybastı Fatsa Gölköy Gülyalı Gürgentepe Korgan Kumru Mesudiye Perşembe Ulubey 

184358 5199 35742 7647 5663 15936 1490 2860 5297 8831 42197 3076 11237 

(Ha) 117143 3641 24373 6241 4336 8591 780 1192 4255 7183 22760 2646 7513 

67215 1558 11369 1406 1327 7845 710 1668 1042 1648 19437 430 3724 

117143 3641 24373 6241 4336 8591 780 1192 4255 7183 22760 2646 7513 

(Ha) 85341 3113 19428 3976 4336 6081 - 630 3375 5146 19440 705 3315 

31802 528 4945 2265 - 2510 780 562 880 2037 3320 1941 4198 

(Ha) 15510 890 3131 - - 1860 338 547 - - 4404 345 - 

Kavak Varlığı (Adet) 35000 20000 - - - - 5000 - - - - 10000 - 

Koru Orman Serveti (m 3 ) 16452605 398097 5006475 430446 352573 1516054 84829 254540 515904 790163 3272445 290246 1007681 

Baltalık Orman Servet (Ster) 611636 9305 34157 - - 210068 3673 30632 - - 88052 3772 51314 

20

Ordu ilinde yayılışına bakıldığında ormanlar genel olarak kuzey batıda yayılış gösterirler. Deniz 

seviyesinden itibaren; Kızılağaç, Kayın, Gürgen, 1000-1800 arası ladin, Çam ve Meşe, Köknar karışık 

ormanları mevcuttur. Ordu ili orman varlığı haritası B.8 de verilmiştir. 

Harita B.8. Türkiye Orman Varlığı Haritası 

Tablo B.9. Ordu ili orman varlığı haritası. 

B.2.1.1 Odun Üretimine Ayrılan Tarım Alanları 

Bu konu F “ Flora- Fauna ve Hassas Yöreler” bölümünde incelenmiştir. 

B.2.2.Çayır ve Meralar 

Çayırlar genellikle nemli yerlerde yetiştiği için diğer yerlerdeki otlardan daha kuvvetli 

büyüyen, otu biçilmek için değerlendirilen, gübreleme ve sulama yapılabilen doğal veya yapay yem 

bitkileri alanlarıdır. Meralar doğal olarak oluşan çeşitli bitki örtüsünü üzerinde barındıran alanlardır. 

Ordu ili çayır ve mera alanları yüz ölçümü 79.000 ha. Olup toplam alanın %12 sini oluştururlar.Bu 

alanlar genellikle hayvancılık faaliyetlerinde kullanılmaktadır. 

B.2.3. Sulak Alanlar 

Ordu ili genelinde sulak alan olarak tabir edilen üç küçük göl bulunmaktadır. Bu alanlar 

ekolojik zenginlikleri kısıtlı sulak alanlar olmakla beraber flora ve faunası literatüre girmemiştir. Bu 

göllerden kara göl, Karagöl Dağının zirvesinde olup rakımı 3000 m’ dir. İçinde herhangi bir araştırma 

yapılmamakla beraber su kapasitesi, su ısısı, içindeki biyolojik çeşitlilik hakkında bilgi yoktur. Çapı 

21

250 metreyi bulan 60 dekarlık Gaga Gölü Fatsa ilçesi sınırlarında yer almakta olup karagöl gibi 

biyolojik çeşitliliği sınırlı bir sulak alandır. Gaga gölünde son yıllarda tatlı su balıkçılığına yönelik 

çalışmalar sürdürülmektedir. Ordu ilinin alan olarak en büyük gölü konumundaki Ulugöl, Gölköy 

ilçesi sınırlarında yer almaktadır. Bu gölde diğerleri gibi zengin bir ekolojik çeşitlilik ihtiva etmez. 

Anılan bu üç göl rekreasyona yönelik ınformel bir amaca hizmet etmektedir. 

B.2.4. Flora 

Ordu sınırları içerisinde toplam 308 takson bulunmuştur. Ordu sınırları içinde bulunan takson 

sayıları ile ilgili istatistikî bilgiler ve il sınırlarında bulunan endemik türlerle ilgili liste aşağıda 

verilmiştir. 

FAMİLYA : 77 

CİNS : 211 

TÜR : 308 

ENDEMİK; 

FAMİLYA : 13 

CİNS : 18 

TÜR : 19 

1- Pimpınella anthriscoides 

2- Senecio platyphyllus DC. var. Glandulosus 

3- Onosma mutabile 

4- Symphytum longipetiolatum 

5- Dianthus carmelitarum 

6- Trifolium apertum 

7- Geranium asphodeloides 

8- Geranium ibericum CAV.subsp.jubatum. 

9- İris danfordiae 

10- Phlomis russeliana 

11- Salvia cryptantha 

12- Sideritis germanicopolitana 

13- Allium olympicum 

14- Cephalanthera kotschyana 

15- Dactylorhiza nieschalkiorum 

16- Epipactis pontica 

17- Alchemilla orduensis 

18- Asperula woronowii 

19-Digitalis lamarckii 

B.2.5.Fauna 

Ordu ili hayvan varlığı bakımından oldukça zengindir. İlin denize dik vadileri ve yüksek 

platolar hayvan çeşitliliğinin zengin olmasının doğal bir nedenidir. Bölgede yapılan gezi ve 

incelemelerde, yöre halkının verdiği bilgiler doğrultusunda ayrıca Flora of Turkey adlı eserin 

taranmasında aşağıda yöresel ve bilimsel adı yazılı türlerin yaşadığı tespit edilmiştir. Derin vadi 

yatakları ve göletlerde ekolojik yapılarına uygun olarak, Sazan, Alabalık, Karabalık ve kaya balığı gibi 

balık çeşitleri de mevcuttur. Fakat bu türlerin birçoğu düzensiz avlanma ve gübre kullanımı (Taban 

suyunun kirlenmesi) gibi nedenlerden dolayı nesli tehlike altında bulunmaktadır. 

Cygnus olor: Kuğu 

22

Tablo B.10.Ordu ili genelinde tespit edilen memeli türleri. 

LATİNCE ADI 

TÜRKÇE(YEREL) ADI 

Apedomus syivaticus 

Orman sıçanı 

Barbastella 

Basık burunlu Yarasa 

Canis Aureus 

Çakal 

Canis lupus 

Kurt 

Cervus eleptus maral 

Maral geyiği 

Citellus citellus 

Tarla sincabı 

Copreolus carpelus 

Karaca 

Cuon alpinus hesperius Türkistan alp kurt ’u 

Drıyomis nitedula 

Orman ağaç faresi 

Elyomis quercinus 

Meşe faresi 

Erinaceus europeus 

Kirpi 

Lepus europeus 

Tavşan 

Lutra lutra 

Su samuru 

Males meles 

Porsuk 

Martes foina 

Kaya sansarı 

Martes martes 

Ağaç sansarı 

Microtis arvalis 

Adi tarla faresi 

Mus muculus 

Fare 

Muscardinus avellarus 

Fındık faresi 

Mustela nivalis 

Gelincik 

Mustela orientalis 

Kalkım 

Pipistrellus pipistrellus 

Cüce yarasa 

Ptymys subterraneus 

Küçük oyucu fare 

Rattus rattus 

Keme 

Rupicapra 

Çengel boynuzlu dağ keçisi 

Siciurus vulgaris 

Sincap 

Spalax leucodon 

Körfare 

Sus scrofa 

Yaban domuzu 

Talpa europa 

Köstebek 

Ursus arctos 

Bozayı 

Vulpes vulpes 

Tilki 

Ordu ili genelinde yaygın kuş türleri Tablo B.11. de verilmiştir. 

23

Tablo B.11.Ordu ili ve çevresinde yaşayan kuş türleri 

LATİCE ADI 

Ciconia ciconia 

Passer domesticus 

Goriola Sp. 

Streptopelia decaocta 

Sturnus vulgaris 

Carduelis carduelis 

Columba livia 

Corvux corax 

Cuturnix coturnix 

Fringilla coelebs 

Pica pica 

Garrulus glandarius 

Alectoris chucar 

Gallinago sp. 

Anas platyrhynchus 

Turdus merula 

Phalacrocorax corba 

Larus sp. 

Cinclus cinclus 

Picus viridis 

Dendrocopos major 

Ptyonoprogne rupestris 

Bubo bubo 

Alcedo atthis 

Falco sp 

Perdix perdix 

Accipiternisus 

Aquila sp. 

Saxicola sp. 

Ficedula sp. 

Petronia petronia 

TÜRKÇE ADI 

Akleylek 

Serçe 

Kırlangıç 

Kumru 

Sığırcık 

Saka 

Kaya güvercini 

Kara karga 

Bıldırcın 

İspinoz 

Saksağan 

Alakarga 

Kınalı keklik 

Su çulluğu 

Yeşilbaş 

Karabatak 

Karatavuk 

Martı 

Derekuşu 

Yeşil Ağaçkakan 

Orman alaca ağaçkakanı 

Kaya kırlangıcı 

Baykuş 

Yalıçapkını 

Doğan 

Çilkeklik 

Atmaca 

Kartal 

Taşkuşu 

Sinekkapan 

Serçe 

24

Cygnus olor* 

Streptopelia senegalensis 

Streptopelia turtur 

Asio otis 

Bufo bufo 

Athena noctua 

Apus apus 

Merops apiaster 

Upupo epops 

Delichon urbica 

Luscinia megarhynchos 

Erithacus rubecula 

Turdus iliacus 

Sylvia melanocephala 

Phylloscopus sibilatrix 

Regulus ıgniicapilus 

Cettia cetti 

Parus lugubris 

Parus major 

Muscicapa striata 

Garrulus glandularis 

Pica pica 

Corvus Frugilecus 

Paser montanus 

Rhodo pechys sanguinea 

Firingilla coeleps 

Fringilla montifringilla 

Carduelis spinus 

Carduelis chloris 

Emberiza cirlus 

Emberiza leucocephalus 

Kuğu* 

Küçük kumru 

Üveyik 

Kulaklı orman baykuşu 

Puhu 

Kukumav 

Ebabil 

Arı kuşu 

Çavuşkuşu 

Pencere kırlangıcı 

Bülbül 

Kuyrukkakan 

Kızılardıç kuşu 

Karabaş küçük ötleğen 

Orman söğüt bülbülü 

Sürmeli çalıkuşu 

Setti bülbülü 

Mahzun Baştankara 

Büyük baştankara 

Benekli sinekkapan 

Kestane kargası 

Saksağan 

Ekin kargası 

Dağ serçesi 

Kızılşakrak 

İspinoz 

Dağ ispinozu 

Karabaş iskete 

Florya 

Çit kirazkuşu 

Alabaş kirazkuşu 

*Her yıl Ordu iline 80-90 adet Kuğu uğrayıp (Aralık-Nisan) konaklamaktadır. 

25

Ordu ili genelinde yaşadığı tespit edilen Ampibia ve sürüngen türleri Tablo B.13 de verilmiştir. 

Tablo B.12. Ordu ili genelinde mevcut iki yaşamlı ve Sürüngen türleri. 

LATİNCE ADI 

TÜRKÇE ADI 

Triturus vittatus ophryticus 

Tiriturus karelini 

Bufo bufo bufo 

Bufo viridis 

Hyla arborea 

Rana ridibunda 

Rana dalmatina 

Testudo graeca 

Emys Orbicularis 

Hemidactylus turcicus 

Lacerta viridis meridionalis 

Anguis fragalis 

Ophisaurus apodus apodus 

Typhops vermicularis 

Coronella austrciaca 

Elaphe quatorlineata 

Natrix natrix persa 

Natrix tesellata 

Lacerta saxicola 

Bantlı taraklı semender 

Pürtüklü semender 

Kara kurbağası 

Gece kurbağası 

Ağaç kurbağası 

Yeşil kurbağa 

Çevik kurbağa 

Tosbağa 

Benekli kaplumbağa 

Geniş parmaklı keler 

Küçük yeşil kertenkele 

Yılanımsı kertenkele 

Oluklu kertenkele 

Kör yılan 

Güney yılanı 

Sarı yılan 

Yarı sucul yılan 

Su yılanı 

Kaya kertenkele 

B.2.6. Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtı ve Tabiatı Koruma Alanları 

Ordu ilinde milli park ve diğer koruma alanlarına örnek teşkil edecek ayrılmış vasıflı alan 

bulunmamaktadır. 

B.3.Toprak 

Ordu ilinde iklim, topografya ve ana madde farklılıkları nedeniyle çeşitli büyük toprak grupları 

oluşmuştur. Bu toprak grupları genellikle; 

Alüvyal Topraklar 

Bu topraklar akarsular tarafından taşınıp depolanan materyallerdir. Üzerlerinde oluşan (A) C 

profilli genç topraklardır. Mineral bileşimleri akarsu havzasının litolojik bileşimi ile jeolojik 

periyotlarda yer alan toprak gelişimi sırasındaki erozyon ve birikme devirlerine bağlı olup; 

heterojendir. Profillerinde horizonlaşma ya hiç yok, yada çok az belirgindir. Yüzeyleri nemli ve 

oldukça verimlidir. Bulundukları iklim bölgesinde en verimli topraklardandırlar. Ordu ilinde, daha çok 

Melet ırmağının güzergâhı üzerinde yer yer ve ırmağın denize döküldüğü yerde bulunmaktadır. 

Toplam alanları 4378 hektardır. 

Kolluviyal Topraklar 

Dik eğimlerin eteklerinde yerçekimi, toprak kayması, yüzey akışı veya yan dereler ile kısa 

mesafelerden taşınarak biriktirilmiş ve kolüvyum denen materyal üzerinde oluşmuş olan bu topraklar 

26

genç, (A)C profilli topraklardır. Toprak karakteristikleri daha çok çevredeki yüksek arazi topraklarına 

benzemektedir. Bu toprakların rengi oluştukları materyalin rengini alırlar. Eğim nedeniyle drenaj 

problemleri yoktur. 

Kırmızı Sarı Podzoik Topraklar 

Bunlar iyi gelişmiş ve iyi drene olan asit topraklardır. Orman örtüsü altında oluşmuşlardır. O 

horizonu incedir. A1 ve A2 horizonlarını içerir.B horizonu daha killi,sarımsı kırmızı veya sarı renkli 

ve blok yapıdadır.Ana madde az çok silisli ve kalsiyumca fakirdir. İl genelinde 55.371 hektarlık alan 

kaplarlar. Bu toprak alanlar Perşembe, Ulubey, Gölköy ve Gürgentepe ilçelerinde hakim alanlarda 

bulunur. Genellikle %10-%25 eğime sahiptirler. 

Gri Kahverengi Podzoik Topraklar 

Bu topraklarda podzollaşma hafiftir. Üzerlerindeki bitki örtüsü çoğunlukla yaprağını döken 

ormandır. Bu toprakların tipik olanlarında, yüzeyde ince çürümüş yaprak katı, altında 5–10 cm’ lik bir 

humus bulunur. A1 horizonu grimsi kahverengidir. A2 horizonu 12.5-30 cm kalınlıkta, gri veya 

sarımsı kahverengi ve pul yapıdadır. B horizonu daha ağır bünyeli, sarımsı kahverenginden kırmızımsı 

kahverengiye kadar değişen renkte ve çoğunlukla blok yapıdadır. Toprak reaksiyonu genellikle orta 

asit, humus katının reaksiyonu ise hafif veya nötrdür. Verimlilikleri ana maddenin bünye ve tabiatına 

bağlıdır. Bu toprakların verimliliklerini arttırmada kireçleme ve gübreleme ile iyi sonuç alınabilir. 

Kahverengi Orman Toprakları 

Bu topraklar yüksek kireç içeriğine sahip ana madde üzerinde oluşmuştur. Profil A, B ve C 

şeklinde olup horizonlar birbirine tedricen geçerler. A horizonu koyu kahverengi, dağılgan, türde veya 

granüller yapıdadır. Reaksiyon bazen kalevi bazen de nötrdür. B horizonu, daha açık kahverengi ve 

granüller veya yuvarlak köşeli blok yapıdadır. C horizonundan daha fazla kil ihtiva eder. Bunlar 

çoğunlukla silikat killeridir. B horizonunun alt kısımlarında C a CO 3 birikintileri görülür. Toprak genellikle 

yaprağını döken ormanlarda görülür. Bu topraklar Ordu merkez, Ünye, Fatsa, Perşembe ve Gülyalı 

ilçelerinin sahile yakın yerlerinde şerit halinde uzanmaktadır. 

Kireçsiz Kahverengi Orman Toprakları 

Bu gruptaki topraklar değişik ana kayalardan oluşmaktadır. Renk ve baz durumu ana materyal 

ve organik madde miktarına bağlı olarak değişir. A, B ve C profilli topraklardır. Bu topraklarda B 

horizonunu gözle ayırt etmek zordur. B horizonu bazen silikat kil minarelleri ile hafifçe zenginleşmiş 

yapı elemanlarına sahip durunda olabilirler. Bu horizon birçok kısımlarda yoktur. A1”in hemen altında 

C horizonu bulunmaktadır. Bu topraklar Mesudiye ve Akkuş’ un güney kısımlarında yer alırlar. 

Kapladığı alan 48.371 hektardır. 

B.4. Su Kaynakları 

B.4.1.İçme suyu Kaynakları ve Barajlar 

Ordu ili içme ve kullanma suyu kaynaklarının il geneline dağılımı harita B.4.1.1.da verilmiş 

olup konuyla ilgili tüm veriler D başlığı altında açıklanan “Su” bölümünde incelenmiştir. Ordu ilinde 

yer altı su rezervi olarak mevcut Sarmaşık kaplıcasıdır. 

B.4.2. Yeraltısu Kaynakları 

Konuyla ilgili bilgi temin edilememiştir. 

B.4.3. Akarsular 


B.4.4. Göller ve Göletler 


27

Tablo B.13. Ordu ili baraj ve su rezervuarlarının mevcut durumu. 

HAMMADDE 

GRUBU 

B.5.Mineral Kaynaklar 

B.5.1. Sanayi Madenleri 

B.5.1.1.Endüstriyel Hammaddeler 

Ordu ili endüstriyel hammaddeler açısından büyük bir potansiyele sahip değildir. Sadece 

bentonit ve granit-mermerler önemli rezerv ve yatak oluştururlar. Ordu ilinde yer alan Endüstriyel 

hammadde yatak ve zuhurları ile bunların rezerv tenorları/kaliteleri Tablo B.15 de verilmiştir. 

Tablo.B.14 Endüstriyel Hammadde yatak ve zuhurları. 

HARİTA 

NO 

HAMMADDE CİNSİ 

BULUNDUĞU 

YER 

TENÖR (%) KALİTE 

28 

REZERV (TON) 

1 İLLİT ULUBEY 17.73 Al2O3 64.06 SiO2 506.327(G-M) 

2 İLLİT ULUBEY 25.97 Al2O3 61.79 SiO2 306.840(G-M) 

İŞLETME 

DURUMU 

SERAMİK 3 BENTONİT ÜNYE 2.564.000(M) İŞLETİLİYOR 

4 BENTONİT ÜNYE 

5 BENTONİZ ÜNYE 

1 GRANİT-MERMER MESUDİYE 

1.300.000 m3(M) 

300.000 m3(G) İŞLETİLİYOR 

2 GRANİT-MERMER MESUDİYE 3.975.000 m3(M) İŞLETİLİYOR 

3 GRANİT-MERMER MESUDİYE 22.875.000 m3(M) İŞLETİLİYOR 

İNŞAAT 4 KİREÇTAŞI -MERMER ÜNYE 16.875.000 m3(M) İŞLETİLİYOR 

5 KİREÇTAŞI-MERMER FATSA 2.650.000 m3(M) İŞLETİLİYOR 

6 TRAVERTEN-MERMER MESUDİYE 60.000.000 m3 M) 

7 POMZA MESUDİYE 31.200.000 m3(M) 

KİMYA 1 KÜKÜRT FATSA 15.86 S 315.725(G-M-Mn)

MASİF 

TİP 

Doğu Karadeniz Metalojik Provensisinin batısında yer alan Ordu ili, Metalik madenler 

açısından önemli bir potansiyele sahiptir. 

MTA’nın bugüne kadar yaptığı arama çalışmaları sonucu, 40 adet metalik maden 

(bakır,kurşun,çinko,manganez,demir,antimon,altın) yatak ve zuhuru ile 13 adet endüstriyel hammadde 

yatak ve zuhuru tespit edilmiştir. 

B.5.2.Metalik Maden Yatakları ve Zuhurları 

Tablo.B.15 Ordu ili Metalik maden ve zuhurları. 

HARİTA 

MADDENİN CİNSİ 

NO 

D 

A 

M 

A 

R 

T 

İ 

P 

SKARN 

Pırometa 

so 

MANGANEZ 

AL 

TIN 

AN 

TI 

MO 

N 

BULUNDUĞU 

YER 

29 

TENÖR (%) 

REZERV (TON) 

1 Cu FATSA-ZAVİKÖY 0.32 Cu 1.926.000 (G+M) 

İŞLETME 

DURUMU 

1 Pb-Zn-Cu KABADÜZ-BACANAK-I 3.5Cu 17.5Zn 4.03Pb 50.000 (P) İŞLETİLİYOR 

2 Pb-Zn-Cu KABADÜZ-BACANAK-II 8.5Cu 11.5Zn 21.95Pb 50.000 (P) İŞLETİLİYOR 

1 Fe 

3 Pb-Zn-Cu KABADÜZ-BACANAK-III 

4 Pb-Cu ULUBEY-KAYADİBİ 5.5Cu 31.5Pb 

5 Pb-Cu ULUBEY-AĞIZLAR 

6 Pb-Zn-Cu GÖLKÖY-AZAN 

7 

Pb-Zn-Cu 

GÖLKÖY- 

DEĞİRMENBÜKÜ 

5.34Pb 1.70Cu 07.70Zn 

8 Pb-Zn-Cu GÖLKÖY-ÇETİLLİ 10Pb+Zn 66.000 (G+M) 

9 Pb-Zn-Cu GÖLKÖY-ŞIHMAN 20Pb+Zn 145.000 (G) 

10 Cu MESUDİYE-HERKÖZÜ 

11 Cu 

FATSA-A. 

SARIYAKUPLAR 

12 Pb-Zn-Cu FATSA-AZAPOĞLU 18.96Pb 15Zn 0.44Cu 

13 Pb-Zn-Cu FATSA-NALDÖKEN 

14 

Pb-Zn-Cu 

FATSA-YUKARITEPEKÖY- 

I 

28.8Pb 13.25Zn 1.56Cu 

15 

Pb-Zn-Cu 

FATSA-YUKARITEPEKÖY- 

II 

6.86Pb 2.90Zn 0.29Cu 

16 Pb-Zn-Cu FATSA-ERENYURT 

17 Pb-Zn-Cu FATSA-KÖZRÜK 

18 Pb-Zn-Cu ÜNYE-KUMARLI-I 12.73Pb 12.5gr/ton Ag 

2.24 gr/ton Au 

19 Pb-Zn-Cu ÜNYE-KUMARLI-II 26.74Pb 98.2gr/ton Ag 

2 gr/ton Au 

20 Pb ÜNYE-KURNA 22.60 Pb 

21 Cu KORGAN-YENİKÖY 

22 Pb-Zn-Cu KORGAN-KÖYCEĞİZ 8.75Cu 12.5Zn 11.88Pb 

23 Pb-Zn-Cu KORGAN-TATARCIK 0.59Cu 28.8Pb 6Zn 

24 Pb-Zn-Cu KORGAN-HAMLIK 

25 Pb-Zn-Cu KORGAN-GÜMÜŞDERE 9.28Zn 3.52Pb 0.65Cu 

26 Pb-Zn-Cu KORGAN-KUZDERE 

27 Pb-Zn-Cu AKKUŞ-KURTBOĞAZI 4.60Zn 3.92Pb 0.34Cu 371 (G) 

ÇAMBAŞI- 

KÜÇÜKDÜZSIRT 

33.29Fe 43.14SİO2 

75.000 (G+M+Mm) 

2 Fe ÇAMBAŞI-YURTALAN 35.37 Fe 3.000.000 (M) 

1 Mn ULUBEY-AKOLUK 36Mn 20SİO2 30.000 (G+M) 

2 Mn ULUBEY-ELEKÇİOĞLU 24Mn 4.48Fe 

3 Mn ÜNYE-ERENYURT 

4 Mn 

GÖLKÖY-BİÇİMCİK- 

KIRAN 

5 Mn 

MESUDİYE- 

KIZILÇUKURDERE 

6 Mn FATSA-TAHTABAŞI 

7 Mn FATSA-KULLUCA 

1 Au-Sb ULUBEY-AKOLUK 

0.55gr/ton AU 

12.41gr/ton Ag 23.4Sb 

659.142 (G+M) 

2 Au ULUBEY-SAYACA 1.2gr/ton Au 17.000(G) 

3 Au FATSA-TEPEKÖY 1-3gr/ton Au 

B.5.3. Enerji Madenleri 

Konuyla ilgili bilgi edinilememiştir. 

B.5.3.1.Enerji Hammaddeleri 

Ordu ili jeolojik yapısı nedeniyle enerji hammaddeleri yönünden önemli yataklar oluşturmaz. 

Önemli olmayan 4 adet kömür yatak ve zuhurunun yanında 1 adet de asfaltit zuhuru tespit edilmiştir. 

B.5. 4. Taşocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler: Konu ile ilgili T.6’da bilgi 

verilmiştir.

B.5.5. Orduda Yapılan Maden Aramaları 

B.5.5.1. Doğu Karadeniz Polimetal Maden Aramaları (Cu, Pb, Zn, Au, Ag) 

Orduda ypılan calışmalar; Bakır (Cu), Kurşun (Pb), Çinko (Zn), Altın (Au) ve Gümüş (Ag) 

Aramaları kapsamında 

-Ordu-Gölköy-Çetilli yöresinde MTA ‘ya ait AR:91984 ruhsat nolu sahada toplam 0.8 km 2 lik 

bir alanda 1/2000 ölçekli topoğrafik harita alımı, 

-Ordu Gölköy-Çetilli yöresinde MTA ‘ya ait AR:91984 ruhsat nolu sahada toplam 0.8 km 2 lik 

bir alanda 1/2000 ölçekli detay jeolojik harita alımı, 

-Gölköy-Çetilli yöresinde MTA ‘ya ait AR:91984 nolu ruhsat sahasında arama ve rezerve 

yönelik olarak 2008 yılında toplam 23 lokasyonda 2334 m sondaj gerçekleştirilmiştir. 

B.5.5.2. Türkiye Doğal Radyoaktivite, Yüzey Susebtibilite ve Yüzey Yoğunluk Haritalarının 

Hazırlanması 

Ordu-Ünye merkez, İkizce, Çaybaşı, Kumru, Korgan, Aybastı ilçelerinde proje kapsamında 

arama ve araştırma çalışmaları yapılmıştır. 

Toplam 1915 noktada rejyonal doğal radyoaktivite (Toplam konsantrasyon “ppm”, Uranyum 

“ppm”, Toryum “ppm”, Potasyum “%”) ve yüzey susebtibilite “SI” ve yüzey yoğunluk “gr/cm 3 ” 

ölçümleri yapılmıştır. 

Tablo.B.16 - Doğu Karadeniz Polimetal Maden Aramaları 

Cinsi Birimi Program Uygulama Çalışılan Gün 

Tek.Ele. İşçi 

1/100 000 Ölçekli Kompilasyon km 2 - - 

1/25 000 Ölçekli Kompilasyon km 2 - - 

Prospeksiyon km 2 750 755 

1/25.000 Ölçekli (Revizyon) 

km 2 - - 

1/10.000 Ölçekli km 2 20 30 

1/5.000 Ölçekli km 2 15 - 

Detay Jeoloji ½.000 ölçekli km 2 0.1 0.3 

1/1.000 Ölçekli Galeri etüdü 

km 2 - - 

1/5.000 Ölçekli km 2 - - 

Top. Har. ½.000-1/1.000 Ölçkeli km 2 0.1 0.3 

Genel km 2 - - 

Jeokimya Ağır Mineral km 2 - - 

Tahkik/detay km 2 - - 

Manyetik/Gravite Nokta - - 

Jeofizik IP/SP/CSAMT km 2 - - 

Sismik km 2 - - 

Uzaktan Algılama km 2 - - 

Sondaj m 2000 2334 

Yol m - - 

Galeri/Kuyu/Yarma m/m 3 - - 

Kimyasal Analiz Ad. - 8 

Jeokimyasal Analiz Ad. - 1012 

Ağır Mineral İnceleme Ad. - - 

Mineraloji-Petrografi Ad. - 12 

Örnekler 

Sıvı Kapanım Ad. - - 

X-Ray Ad. - - 

Jeokronojik Yaş Tayini Ad. - - 

Tam Teknoloji Ad. - - 

Ön Teknoloji Ad. - - 

Toplam - 1032 

30

KAYNAKLAR 

—Ordu Meteoroloji İstasyon Müdürlüğü ölçümleri. 

—Tarım İl Müdürlüğü Yıllığı. 

—Av ve Yaban Hayatı Genel Md. Komisyon Kararları 

—Türkiye Florası “ Davis”. 

—M.T. A D.Karadeniz Bölge müdürlüğü verileri. 

—İl Çevre ve Orman Müdürlüğü verileri. 

—DSİ Verileri. 

—2008 yılı verilerinden yaralanılmıştır. 


C.1.İklim ve Hava 

Yeryüzünde Ve Atmosferde meydana gelen hava hareketlerinin tamamına Meteorolojik olay 

denir. 

C.1.1.Doğal Değişkenler 

C.1.1.1 Rüzgar 

Basıncın yüksek olduğu alandan basıncın daha düşük olduğu alana doğru hareket eden yatay 

yönlü hava hareketleridir 

Tablo C.1 2008 Yılına Ait Meteorolojik Değerler 

AYLAR En Kuvvetli Rüzgarın 

Yönü 

En Kuvvetli Rüzgarın Hızı 

( m/sec ) 

En Kuvvetli Rüzgarın 

Günü 

Ocak WNW 20,4 28. 

Şubat S 10,8 2. 

Mart NNW 16,0 18. 

Nisan NNW 10,3 23. 

Mayıs WSW 12,3 18. 

Haziran NNW 13,4 21. 

Temmuz NNW 10,0 1. 

Ağustos NNW 8,8 7. 

Eylül NNW 10,8 14. 

Ekim NNW 7,7 5. 

Kasım W 19,0 11. 

Aralık NNW 14,0 1. 

YILLIK NW 20,4 28.01.2007 

31


Ortalama Rüzgarın 

AYLAR Hakim Yönü 

Ocak SW 1,4 

Şubat NNW 1,2 

Mart N 1,5 

Nisan NNW 1,6 

Mayıs NNE 1,3 

Haziran NNW 1,1 

Temmuz N 1,7 

Ağustos NNW 1,6 

Eylül S 1,4 

Ekim SSW 0,9 

Kasım SSW 1,1 

Aralık SW 1,0 

YILLIK SSE 1,3 

C.1.1.2.Basınç 

Birim yüzeye etkiyen kuvvete basınç denir. 


Ortalama Rüzgarın Hızı 

( m/sec ) 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

YILLIK 

Mahalli 

Basınç 

Ort. 

En 

Yüksek 

Mahalli 

Basınç 

En 

Düşük 

Mahalli 

Basınç 

1019,0 1015,6 1016,0 1016,6 1011,7 1010,1 1010,3 1008,8 1013,3 1017,6 1016,7 1019,9 1015,0 

1032,0 1026,5 1029,2 1023,6 1020,0 1015,2 1016,2 1013,9 1021,8 1026,8 1027,4 1031,1 1032,0 

1002,0 1006,7 1002,2 1008,3 1004,6 1002,1 1002,9 1000,1 1000,4 1007,1 1002,1 1004,1 1000,1 

C.1.1.3. Nem 

Yeryüzündeki su kütleler inden buharlaşan su, Atmosferin nemlenmesine yol açar. 

Atmosferdeki su buharına hava nemliliği de denir. Önemli bir sıcaklık etmeni olan atmosferdeki su 

buharının miktarı, yere ve zamana göre değişir. 


OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRA 

N 

TEMMU 

Z 

AĞUSTO 

S 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

YILLIK 

Nispi Nem 

Ortalaması 55,9 68,9 75,9 74,4 77,0 67,1 71,7 72,7 73,3 74,4 70,3 68,9 70,8 

EnYüksek 

Nispi nem 93 93 95 94 96 93 91 90 92 93 94 93 96 

En Düşük 

Nispi Nem 20 31 20 46 43 44 57 54 49 45 28 29 20 

32

C.1.1.4. Sıcaklık 

Sıcaklık ışık gibi bir diğer enerji şeklidir. Herhangi bir maddenin yanması sonucu çevreye 

verdiği enerji olarak tanımlanır. 


OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRA 

N 

TEMMU 

Z 

AĞUSTO 

S 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

YILLIK 

8,5 6,9 8,7 9,8 17,6 22,5 24,4 25,5 21,6 18,2 10,9 8,1 15,2 

Ortalama 

Sıcaklık 

( C ) 

EnYüksek 

Sıcaklık 

Ortalaması 

En Düşük 

Sıcaklık 

Ortalaması 

14,1 11,4 12,5 13,2 20,8 26,4 28,3 29,7 25,9 22,6 16,1 12,0 19,4 

5,1 4,0 6,4 6,5 14,4 18,6 20,2 22,2 18,5 15,4 7,7 5,5 12,0 

EnYüksek 

Sıcaklık ve 

Günü 

22,9 

25. 

21,2 

14. 

25,0 

22. 

18,0 

6. 

26,0 

28. 

30,9 

24. 

31,2 

27. 

31,7 

1. 

31,2 

7. 

26,3 

23. 

25,1 

16. 

21,5 

11. 

31,7 

28.05.2007 

En Düşük 

Sıcaklık ve 

Günü 

-0,4 

31. 

-2,4 

1. 

2,8 

8. 

4,6 

15. 

8,0 

4. 

16,2 

13. 

17,5 

8. 

19,8 

12. 

14,4 

18. 

10,1 

16. 

1,1 

30. 

2,1 

13. 

-2,4 

01.02.2007 

Topraküstü 

Sıcaklık 

Ortalaması 

Topraküstü 

En Düşük 

Sıcaklık ve 

Günü 

5 cm.lik 

Toprak 

Sıcaklığı 

10 cm.lik 

Toprak 

Sıcaklığı 

20 cm.lik 

Toprak 

Sıcaklığı 

1,9 1,2 3,8 4,2 11,7 15,8 17,4 19,2 15,7 12,7 7,7 2,8 9,5 

-3,8 

31. 

-3,9 

1. 

-0,7 

8. 

1,4 

21. 

4,2 

1. 

5,5 

12. 

14,0 

9. 

16,9 

31. 

11,8 

14. 

7,0 

17. 

-2,3 

30. 

-2,3 

19. 

-3,9 

25.02.2007 

5,7 6,5 10,4 14,0 22,7 28,6 30,0 30,4 25,0 19,4 10,5 6,8 17,5 

5,8 6,6 10,3 13,8 21,9 28,0 29,6 30,2 24,9 19,7 10,9 7,2 17,4 

5,9 6,5 10,0 13,2 20,6 26,5 28,3 29,2 24,7 19,8 11,7 7,7 17,0 

C.1.1.5. Buharlaşma 

Ortalama kinetik enerjisi fazla olan moleküllerin, sıvı fazdan gaz fazına geçmelerine buharlaşma 

denir. 

33


OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

AĞUSTO 

S 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

YILLIK 

Buharlaşma 

( Wild ) 

Buharlaşma 

( Piş ) 

1,7 1,8 3,2 2,8 2,8 2,5 2,1 2,1 2,4 

C.1.1.6 Yağışlar 

C.1.1.6.1 Yağmur 

Bulutlardan sıvı olarak düşen çapı 0.5 mm den büyük su damlacıklarına yağmur denir. 


OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

YILLIK 

Aylık 

Yağış 

Toplamı 

En 

Fazla 

Yağışın 

Miktarı 

En 

Fazla 

Yağışın 

Günü 

Yağışlı 

Günler 

Sayısı 

122,1 75,0 105,5 67,1 25,0 60,2 76,7 6,6 84,9 94,6 251,0 99,8 1068,5 

47,0 14,5 17.8 12,5 13,8 19,6 30,5 1,5 40,5 32,5 73,3 26,5 73,3 

29. 6. 6. 30. 3. 9. 15. 8. 10. 15. 7. 2. 20.01.2007 

10 15 20 15 11 10 6 12 7 15 18 14 153 

C.1.1.6.2. Kar, Dolu, Sis ve Kırağı 

Havada beyaz ve hafif billurlar biçiminde donarak yağan su buharına kar denir. Dolu, çapları 

5-50 mm. bazı durumlarda çok daha büyük küresel veya düzensiz buz parçacıklarının yağışıdır. Sis, 

küçük su damlacıklarının havada asılı kalması olayıdır. Kırağı, soğuyan zeminler üzerindeki 

yoğunlaşmanın buz kristalleri şeklinde olmasıdır. 

34

Tablo C.8 Karlı Günler 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRA 

N 

TEMMU 

Z 

AĞUST 

OS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

YILLIK 

En Yüksek 

Kar Örtüsü 

( cm ) 

En Yüksek 

Kar Örtüsü 

Günü 

Kar∗0.1mm 

ve Daha 

Fazla 

Kar, Yağ. 

0.1 mm ve 

Daha Fazla 

Karla 

Örtülü Gün 

Sayısı 

Donlu 

Günler 

sayısı 

4 4 4 

29. 25. 29.01.2007 

1 3 1 5 

1 1 2 

2 2 1 5 

7 3 10 

∗ 2008 yılında ilimizde dolulu gün olmamıştır. 

∗ 2008 yılında ilimizde sisli gün olmamıştır. 

Tablo C.10 Kırağılı Günler 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

AĞUSTO 

S 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

YILLIK 

Kırağılı 

Günler 

Sayısı 

2 1 4 7 

C.1.1.7 Seller 

2008 yılında ilimizde sel vakası bulunmamaktadır. 

C.1.1.8. Kuraklık 

2008 yılında ilimizde kuraklık görülmemiştir. 

C.1.1.9 Mikroklima 

Ordu ilinde kısa mesafelerde yükseltinin önemli şekilde değişmesi sıcaklık ve yağış şartlarını 

da değiştirmektedir. Bu durum dikey kesitle birkaç vejetasyon kuşağının oluşmasına sebep teşkil 

etmektedir. 

Yüksekliğin artması ile sıcaklık ve nispi nem düşer. Buna karşılık yağış, buharlaşma ve 

radyasyon, şiddetli rüzgâr, günlük sıcaklık farkı artar. Yükseldikçe vejetasyon dönemi azalır. 

35

C.1.2. Yapay Etmenler 

C.1.2.1. Plansız Kentleşme 

Ordu ili sahil şeridinden sonra dik yamaçların bulunduğu bir jeolojik yapıya sahiptir. Bu 

nedenle şehir, sahil şeridinin uzantısı doğrultusunda gelişmektedir. 

Ordu ili kalkınmakta öncelikli iller arasındadır. Hızla gelişmekte olan Ordu ilinde düzensiz 

şehirleşme, bilinçsiz yakıt ve yakma sisteminin kullanılması hava kirliliğinin artmasına neden 

olmaktadır. 

C.1.2.2. Yeşil Alanların Azalması 

Ordu ili doğal bitki örtüsü bakımından zengin sayılabilecek ilçelerimizden birisidir. Ordu ilinin 

gerçek toplam alanı 545.473 hektar olup, bu sahanın 184.652 hektarı ormanlık, 411.114 hektarı ise 

tarım arazisi ve açıklıktır. Genel sahaya göre orman nispeti %30.72 olmaktadır. 

C.1.2.3. Isınmada Kullanılan Yakıtlar 

İlimizde ısınma amaçlı olarak fındıkkabuğu, odun ve kömür kullanılmaktadır. 

C.1.2.4. Endüstriyel Emisyonlar 

Sanayi tesislerinden atmosfere verilen emisyonlar çeşitli fabrikalara göre değişir. 

C.1.2.5. Trafikten Kaynaklanan Emisyonlar 

Ulaşım vasıtalarının sebep olduğu en önemli kirleticiler egzoz gazlarıdır. Otomobillerin sebep 

olduğu parçacık halindeki kirleticiler duman ve kurşun zerreciklerinden ibarettir. Duman motordaki 

eksik yanma neticesinde meydana gelirken, kurşun emisyonları doğrudan benzine darbe önleyici 

olarak karıştırılan “kurşun tetraetil”den dolayı ortaya çıkmaktadır. Nakil vasıtalarının sebep olduğu 

gaz halindeki kirleticiler, CO, azot oksitler ve hidrokarbonlardan ibarettir. Hidrokarbonlar motordaki 

eksik yanma ve yağ karterindeki, karbüratördeki ve benzin deposundaki buharlaşmadan ileri 

gelmektedir. 

Tablo C.11 Ordu İli 2008 Yılı Taşıt Durumu 

ARAÇLAR 2008 YILI ARAÇ DURUMU 

Otomobil 33799 

Minibüs 8978 

Midibüs - 

Otobüs 538 

Kamyon 4620 

Traktör 1749 

Kamyonet 14119 

Motosiklet 3221 

Diğer 2230 

Toplam 69254 

C.2 Havayı Kirletici Gazlar ve Kaynaklar 

C.2.1. Kükürtdioksit Konsantrasyonu ve Duman 

İnsan sağlığının korunması, çevrede kısa ve uzun vadeli olumsuz etkilerinin ortaya çıkmaması 

için atmosferdeki hava kirleticilerinin, bir arada bulunduklarında değişen zararlı etkileri göz önüne 

alınarak tespit edilmiş, konsantrasyon birimleriyle ifade edilen seviyelere “ Hava Kalitesi Sınır 

Değerleri” denmektedir. Kısa Vadeli Sınır Değer ( KVS ) terimi, maksimum günlük ortalama değerler 

veya istatistiki olarak bütün ölçüm sonuçlarıyla değerlerinin büyüklüğüne göre dizildiğinde, ölçüm 

sonuçlarının % 95’ ini aşmaması gereken değerleri, Uzun Vadeli Sınır Değer ( UVS ) terimi ise 

aşılmaması gereken bütün ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması olan değerleri ifade etmektedir. 

Bu sınır değerler Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliğinde SO 2 ve PM için aşağıdaki 

şekilde belirtilmiştir. 

SO 2 ( mg/ m 3 ) PM ( mg/ m 3 ) 

KVS: 400 150 

UVS: 300 150 

36

Tablo C.12. Ordu İli SO 2 ve PM Ölçüm Noktaları 

1. Ölçüm Yeri M. POSTANE ÖNÜ 

2. Ölçüm Yeri FİDANGÖR MEVKİİ 

3. Ölçüm Yeri YAPI KREDİ ÖNÜ 

4. Ölçüm Yeri ADA FIRINI ÖNÜ 

5. Ölçüm Yeri TERMİNAL 

6. Ölçüm Yeri EFİRLİ PERŞEMBE 

7. Ölçüm Yeri DURUGÖL MAHALLESİ 

8. Ölçüm Yeri FEN LİSESİ ÖNÜ 

9. Ölçüm Yeri BAHÇELİEVLER MAHALLESİ 

10. Ölçüm Yeri SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ ÖNÜ 

C.2.2. Partikül Madde Emisyonları 

Ortalama gaz molekül büyüklüğü 0,0002 µg/ m 3 çaptan iri olan ve havada bir süre askıda 

kalabilen katı veya sıvı her türlü madde, parçacık sınıfına girmektedir. Partikül şeklindeki kirletici 

emisyonlar iriliklerine, yoğunluklarına ve kimyasal yapılarına bağlı olarak aerosol, duman, is ve toz 

şeklinde isimlendirilmektedir. 

Partikül Şeklindeki Kirletici Emisyonlar 

Partikül 

Tanecik 

Aerosol 

Duman 

İs 

Toz 

Uçucu Kül 

Özellikleri 

Boyutları 0,001-500 mm arasında değişen katı ve sıvı kütleler 

Gaz ortamında kolloidal büyüklükte dağılmış pozitif ve negatif yüklü 

veya yüksüz katı yada sıvı tanecikler 

Tam olmayan yanma sonıcu oluşan, boyutları 1 mm’ den küçük 

Karbon ve yanabilen maddeler içeren parçacıklar 

Havada dağılan 0,5 mm’ den küçük ne karbonlu bileşiklerin tam 

yanması ile oluşan parçacıklar 

Boyutları 1-10 mm arasında olan, gaz ortamında geçici olarak asılı 

bulunan parçacıklar 

Boyutları 1-200 mm arasında olan ve katı yakıtların yanması ile 

oluşan parçacıklar 

Partiküllerin solunum sistemi ve akciğerlerdeki hareketleri ve etkileri aerodinamik özelliklerine ( çap, 

büyüklük, şekil, yoğunluk vs. ) bağlıdır. Çok ince partiküllerin yanında oldukça büyük toz 

partiküllerine burun kısmından girmekte, daha sonra solunum sistemi ve akciğerde çeşitli 

mekanizmaların etkisiyle tutulmaktadır. Buda insan sağlığını olumsuz etkilemektedir. 

Ülkemiz standartlarına göre partikül maddelerin uzun ve kısa vadeli sınır değerleri şöyledir, 

Hava Kirleticisi Birim UVS KVS 

Havaya asılı partikül 

Maddeler 

a) Genel µg/ m 3 150 300 

b) Endüstri Böl. µg/ m 3 250 400 

37

Tablo C.13.2008-Yılı Yıllık Hava Kirliliği Ölçüm Sonuçları 

Ölçüm Yeri PM SO 2 

P.T.T 129 57 

FİDANGÖR 113 49 

YAPI KREDİ 131 56 

ADA FIRINI 135 58 

TERMİNAL 120 39 

KUĞUKENT 49 17 

DURUGÖL 51 26 

FEN LİSESİ 77 37 

B.EVLER 69 39 

SAĞLIK MÜD. 139 52 

Y.MAH. 144 58 

İMAM HAT. 128 48 

C.2.3. Karbonmonoksit 

Yerleşim civarlarında ve içlerinde en çok rastlanan kirletici gazlardan biriside 

karbonmonoksittir. Karbonmonoksit, kokusuz, renksiz ve zehirli bir gazdır. Oldukça stabil bir gaz 

olup, atmosferde kalma süresi 2-4 aydır. 

Bu gaz, içten yanmalı motorların egsoz gazları ile tam yanmayan yakıtlardan bol miktarda 

üretilmektedir. Normal egsoz gazında % 3-4, iyi yakılmayan yakıt gazında % 7 düzetinde 

bulunmaktadır. Karbonmonoksitin uzun vadeli sınır değeri 10.000 µg/ m 3 , kısa vadeli sınır değeri 

30.000 µg/ m 3 ’ tür. 

CO’ ın insanlar üzerindeki etkisi ise; kanda bulunan hemoglobinle reaksiyona girerek, 

oksihemoglobin halinde vücuttaki hücrelere, hücrelerde meydana gelen karbondioksiti akciğerlere 

taşımaktadır. Bu reaksiyon sonunda karboksihemoglobin oluşmaktadır. Bunun onucunda de oksijenin 

taşınması zor olmaktadır. 

İlimizde trafik araçlarından kaynaklanan egsoz gazlarının içindeki karbonmonoksit gazlarının 

ölçümleri ve denetimleri yapılmaktadır. Egsoz gazları içerisinde bulunan karbonmonoksit egsoz 

ölçümleri esnasında tespit edilmektedir. 

C.2.4 Nitrojen Oksitler 

Azot, yedi çeşit oksit meydana getirmekle birlikte, bunlardan hava kirleticisi olarak en 

önemlileri azotmonoksit ( NO ) ve azotdioksit ( NO 2 )’ dir. Bunlar beraberce ( NO+ NO 2 ) NO X 

olarak belirtilmektedir. 

Başlıca NO X kaynakları aşağıdaki çizelgede verilmiştir. 

Kaynaklar 

1. Doğal Kaynaklar 

2. İnsan Faaliyetleri 

a. Fosil Yakıtların 

Kullanılması 

- Enerji Kazancı 

- Taşımacılık 

b. Tarımsal Faaliyetler 

- Biokütlenin Yanması 

- İnorganik Gübreler 

- Organik Gübreler 

10 6 ton/ yıl 

19 

11 

9 

7 

2 

2 

NO ve NO 2 gazları insan sağlığına zararlıdır. NO 2 burun ve boğazı tahriş eden bir gazdır. Bu gazın 

kokusunun alınma eşik değeri 1-3 ppm’ dir. Havadaki konsantrasyonu 10 ppm’ in üzerine çıkınca 

gözde mukozada yanmalar meydana gelir. Troposferde NO gazından bir kısmı yükseltgenmeden 

stratosfere sızabilir. Bu sızan NO gazı doğrudan ozon tabakasına karışır ve ozon tabakasının 

parçalanmasına neden olur. 

38

C.2.5 Hidrokarbon ve Kurşun Emisyonları 

C.2.1 Bölümünde açıklanmıştır. 

C.3 Atmosferik Kirlilik 

C.3.1 Ozon Tabakasının İncelmesi 

Ozon tabakasının en büyük özelliği, tüm canlı varlıkların, doğal kaynakları ve tarımsal ürünleri 

olumsuz yönde etkileyen morötesi radyasyonu yani güneşin uktraviyole ışınlarını adsorbe etmektedir. 

Bu ışın tutma işlemi, oksijenin ozona ve ozonun parçalanarak tekrar oksijene dönüşmesi sırasında 

ultraviyole ışınlarının kullanılması sonucunda meydana gelmektedir. 

Ozon tabakasının incelmesinin, insan sağlığı üzerinde önemli etkileri vardır. Bu etkiler, deri 

kanserleri ve kataraklarda artış, bağışıklık sisteminde değişiklik, deniz organizmalarının yaşam 

döngülerinde değişiklik ve iklimde önemli ölçüde değişiklikler meydana gelmesidir. 

Ozon tabakasının incelmesine daha çok buzdolaplarında soğutucu etken olarak kullanılan 

kloroflorokarbonlar neden olmaktadır. Bir çok gelişmiş ülke ve AT ülkeleri spreylerde bu gazın daha 

az kullanılmasının ve 2000 yılından itibaren kullanılmamasını istemektedirler. 

İlimizde ozon tabakasının incelmesine neden olan kloroflorokarbon gazlarının havadaki 

ölçümü yapılamamaktadır. 

C.3.2 Asit Yağmurlarının Etkileri 

Asit yağmurları, yüzey sularında kalsiyum, magnezyum, sodyum.,potasyum, sülfat, 

aliminyum,mangan, demir ve çinko konsantrasyonlarının artışına, pH değerlerinin düşmesine neden 

olur. Asitleşme, su ekosistemlerindeki tüm canlıları etkiler. pH değeri düştükçe fitoplankton türlerinin 

kompozisyonu değişir. 

Suların asidifikasyonu, bazı metal konsantrasyonlarının artışına yol açabilir. Bunlardan en 

önemlileri, aliminyum ve civa salınımlarıdır. Aliminyum toksisitesi, pH değerlerine ve ortamda 

oluşturduğu maddelere göre değişmektedir. 

Asidifikasyondan etkilenen balıkların çoğunda, üreme bozuklukları görülmektedir. Düşen pH 

değerinin etkisiyle bazı balık türlerinin doğal ortamlarından uzaklaşmalarına ve üreme organlarının 

düşmesine neden olur. Ani balık ölümlerine öncelikle akarsularda rastlanır; bu duruma yoğun 

sonbahar yağışları veya ilkbaharda karların erimesi sonucu suyun pH' ında ortaya çıkan ani düşüşler 

yol açar. 

Asit yağmurlarının orman toprağına, toprak suyuna ve vejetasyonuna yapmış olduğu olumsuz 

etkiler sonucunda orman ağaçları hastalanır ve bu durumda, kuraklığa, dona, zararlı böcek ve 

mantarlara karşı dirençleri kırılır. 

C.4 Hava Kirleticilerin Çevreye Olan Etkileri 

C.4.1. Doğal Çevreye Olan Etkileri 

C.4.4.1 Su Üzerindeki Etkileri 

Hava kirliliği yaratan pekçok gaz ( 2-7 gün arasında havada asılı kalabilen SO 2 , SO 3 ve NO X 

gibi kirleticiler ) atmosferde bulunan su partikülleri ve diğer bileşenlerle tepkimeye girerek 

sülforozasit H 2 SO 3 , H 2 SO 4 ve HNO 3 oluştururlar. Bunlar yeryüzüne yağmur ve kar şeklinde ulaşır. 

Kuru sülfat ve nitrat partikülleri, çiğ veya sisle rutubetlendiği zaman, kuvvetli asidik çözeltiler 

şeklinde atmosferde depolanabilir. 

Asit yağmurları toprakta bulunan alüminyumu çözerek içme sularına karışmasına ve içme 

suyunun kalitesinin bozularak toksin olmasına neden olurlar. Aynı şekilde asit yağmurları göllerde 

alüminyum çözülmesine neden olarak balıkların solungaçlarının tıkanmasına ve boğularak ölmelerine 

neden olmaktadır. 

Asit yağmurları göl ve akarsularda asit dengesini bozarak, önce hassas canlılar olmak üzere 

tüm canlıları etkilemektedir. Hatta bazı türlerin ölümüne neden olmaktadırlar. 

C.4.1.2. Toprak Üzerindeki Etkileri 

Çeşitli endüstriyel, egzoz ve ısınmadan kaynaklanan gazlar topraklara ve üzerindeki bitkilere, 

doğal vejetasyona ve toprağın yapısına etki etmektedir. Havaya verilen gazlar içindeki başta SO 2 

olmak üzere NO X , HF ve HC gibi kirletici emisyonlar ve oluşturduğu asit yağmurları bitki ve toprak 

üzerinde zararlı etkilerini göstermektedir. Kirletici gazlar içinde bulunan partikül maddelerin taşıdığı 

Cu, Mn, Zn, Hg, Cd, As, Ni ve benzeri ağır metal ve 17 element toprak ve bitkiler üzerinde 

toplanmaktadır. 

39

C.4.1.3. Flora ve Fauna Üzerindeki Etkileri 

Hava kirleticilerinin en çok etkilediği bitki organı yapraklardır. Stomalardan yaprağa giren 

SO 2, HF gibi asit özelliğindeki kirleticiler, yaprak dokusunun zarar görmesine ve yaprak yüzeyinde 

yanıkların teşekkül etmesine neden olurlar. Yanık etkisi, asit yağmurlarıyla yüzeysel olarak ta ortaya 

çıkabilir. Fotosentez ve transpirasyon, bitkilerdeki bu yanıkların derecesine göre gerileyebilmektedir. 

Hava kirliliğinin bitkiler üzerinde olan etkisini şu şekilde sıralayabiliriz. 

- Nekroz adı verilen yaprak dokusunun eğilip bükülmesi 

- Klorasis adı verilen beyazlanmalar veya diğer renklerdeki lekeler 

- Büyüme bozulmalar. 

Değişik bitkiler belli bir tür bitkide bu etkilerden bir veya birkaçını tipik bir semptom meydana 

getirecek şekilde oluşturur. Örneğin üzerinde beyaz- saman sarısı lekeler yapar. Aynı kirletici madde 

ot şeklindeki bitkilerde ise orta damarın her iki yanında beyaz esmer lekeler çam gibi iğne 

yapraklılarda ise yaprakların uç kısmında kahverengi nekrozlar ve bunlara bitişik renksiz bölgeler 

meydana getirir. Yonca, arpa, pamuk, buğday ve elma SO 2 ‘den çok fazla etkilenen bitkilerdir. 

Örneğin, 0,3 ppm SO 2 ‘ye 8 saat sürekli maruziyet halinde bile yukarıda saydığımız dokusal 

bozulmalar görülebilir. 

Likenler bir kök sistemine sahip olmadıkları için su ve mineral maddelerini yüzeyleri 

aracılığıyla, havanın nemi ve yağışla birlikte almak zorundadır. Madde alımı yüzeysel olarak 

gerçekleştirildiği için likenler, hava kirleticilerin ölçümünde kullanılmaktadır. Endüstri merkezleri, 

enerji santralleri ve karayollarının çevresinde yayılış gösteren bazı liken türleri, radyoaktivite ve ağır 

metal kirliliğini de yansıtabilmektedir. 

Hava kirleticilerinin hayvanlar üzerindeki etkisi, iki açıdan düşünülebilir: 

—Toksin Etki: Bu etki, poulasyon yoğunluklarını düşürücü yönde rol oynar. Buna en tipik 

örnek bal arılarıdır. Egzoz gazlarıyla kirletilen yerlerde bitkiler zarar gördüğü için bal arılarının 

yeterince nektar ve polen toplayamadıkları tespit edilmiştir. Egzoz gazlarıyla kirlenmiş yol kenarları, 

endüstri merkezleri ve hava üssü gibi alanlara yerleştirilen kovanlarda, yavru veriminin azaldığı, 

arıların tembelleştiği, zehirli bal üretildiği, hayvan ve insanlara zaman zaman saldırdıkları tespit 

edilmiştir. 

Trafiğin yoğun olduğu ana cadde ve göbeklerde yetiştirilen çimlerde de kurşun birikimi dikkat 

çekicidir. Bu tip alanlarda biçilmiş olan çimenlerin hiçbir şekilde yem olarak kullanılmaması 

gerekmektedir. 

—Dolaylı Etki: Bu etkide, bazı hayvan popülâsyonlarının artışı teşvik edilmektedir. Kirletici 

maddelere karşı hassas olan bitkilerin zayıflaması ve fizyolojik özelliklerinin bozulması sonucunda, 

zarar gören bu bitkileri tercih eden bu böcekler artış gösterebilmektedir. 

Kükürtdioksit ve ozondan zarar gören ağaçlarda bazı kabuk böceklerinin popülâsyonlarının 

arttığı bilinmektedir. Zararlı böcek popülâsyonlarını kontrol altında tutan parazit ve piredatör türlerin, 

kirleticilere karşı çok hassas oldukları da bir gerçektir. 

Partikül kirleticiler, bazı böceklerin ölümüne neden olabilmektedir. Partiküllerin nem çekme 

özelliği vardır. Özellikle küçük ve yumuşak böceklerin sertleşmemiş dokularından su çekerek 

kutikulanın kuruması ölümlere yol açabilmektedir. 

C.4.1.4 İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri 

Hava kirliliği, günümüzde sağlık açısından önemi giderek artan bir tehlikedir. Endüstri 

bölgelerinde, egzoz dumanının yoğun olduğu alanlarda ve meteorolojik faktörlerin yetersiz olduğu 

kesimlerde, yoğun bir şekilde hava kirliliği yaşanmaktadır. 

Vücudumuzda, hava kirliliğinden en fazla etkilenen kısım, solunum sistemidir. Akciğerler, çok 

sayıda kirleticinin etkisi altında kalabilmektedir. Sonuçta, kronik bronşit, amfizem, astım ve akciğer 

gibi hastalıklarının insidansı artmaktadır. 

Kronik bronşitte soluk alıp vermek güçtür. Öksürükle sık sık balgam çıkarılır. Akciğer kanseri 

endüstri devriminden bu yana hızlı bir şekilde artış göstermektedir. Konu üzerinde yoğun araştırmalar 

yapılmaktadır. 

Günümüzde, büyük şehirlerin havasında egzozlardan kaynaklanan emisyonlar da önemli bir 

sorun haline gelmiştir. Kurşun, sindirim, solunum ve deri yoluyla absorbe edilir. Gastrointestinal 

yoldan kurşun adsorbsiyonu yavaştır. Kurşun tozları mide suyunda ve kanda çözünür. Bu nedenle 

40

kurşunla yaralanmalarda vücutta kalan kurşun zehirlenmelere sebep olur. Kurşun, tipik bir birikmiş 

zehirdir. Vücuda alınan kurşunun dışkı ve idrarla atılımı yavaştır. Endüstri bölgelerinde ve egzoz 

dumanının yoğun olduğu ortamlarda kurşuna maruz kalma ile kandaki kurşun düzeyi arasında yakın 

bir ilişki vardır. 

Kurşunun merkezi sinir sistemine etkisi; zehirlenme şekline ve yaşa bağlı olarak değişir. 

Kurşunun beyine yerleşmesi halinde beynin enerji metabolizması, büyüme ve gelişme hızı ile ilgili 

enzimlerin inhibe edildiği savunulmaktadır. 

C.4.2. Yapay Çevreye Olan Etkileri 

C.4.2.1 Görüntü Kirliliği Üzerine Etkileri 

Hava kirliliği, bina kaplamalarının ve yağlı boyaların hızla kirlenmesine ve aşınmasına, 

troposferde teşekkül eden ozon sebebiyle kauçuk ve lastik malzemelerin yumuşamasına, yapışkan bir 

hal almasına ve sonra çatlamasına, çamaşır ve mobilyaların kısa sürede kirlenmesine, metal 

malzemelerin kimyasal olarak aşınmasına ve sanat eserlerinin bozulmasına sebep olmaktadır. 

KAYNAKLAR 

—Çevre ve Orman Bakanlığı ( Devlet Meteoroloji İşleri Genel Md. ) 2008 yılı verileri 

— Ordu Emniyet Müdürlüğü ( Trafik Şubesi ) 

— 2005 yılı Çevre Durum Raporu 

— Ordu Çevre ve Orman İl Müdürlüğü 

41

D.SU 

D.1.Su Kaynaklarının Kullanımı 

Ordu ilinde su kaynakları akarsular, yeraltı suları, göller, göletler ve barajlar olmak üzere beş 

grupta toplanmaktadır. 

D.1.1.Yer altı Suları 

Ordu ilinde DSİ tarafından yapılan hidrojeolojik ve jeofizik etüt bilgileri tablo D.1. dw ve açılmış 

kuyularının bilgileri Tablo D.2 de verilmiştir. 

Tablo: D.1. Ordu ili hidrojeolojik ve jeofizik etütleri 

Hidrojeolojik etüt (Km2) Jeofizik etüt (nokta adedi) 

Ova Ünitelerin Adı Ova Münferit Ova Münferit 

Ordu ve Çevresi - 230 - 80 

Çavuşlar - - - 2 

Yüceler - - - 1 

Yenikent - - - 2 

Perşembe Yaylası göleti - - - 11 

Cüri Çayı - - - 7 

Perşembe-Efirli - - - 13 

Ordu barajı - - - 19 

Civil deresi - - - 8 

Melet ırmağı - - - 15 

Ergentürk - - - 2 

Toplam - 230 - 160 

D.1.1.1. Hidrojeoloji Etüd 

Ordu’nun jeoloji özelliği topoğrafik yapı ile netlik kazanmaktadır. (şekil:3) yükseltiler ile 

düzlük alanlar, litolojik olarak birbirinden farklılık göstermektedir. Topoğrafyanın dikleştiği, dağlık 

kesimlerde kratese yaşlı volkanitler, kireç taşı, marn ve kum taşı yer almaktadır. Volkanitleri andezitik, 

dasit,andezitik tüf, tüfit, aglomera, bazalt ve lav akıntıları oluşturmaktadır. Bunlar yer yer 

tabakalanmalı olup, ayrışma ve killeşme gözlenmektedir. Beyaz renkte olan tüfler, 10 -15 cm kadar 

kalınlıkta tabakalaşmaya sahiptir. Kireç taşları gri, kirli beyaz renkli, kırıklı ve tabakalanmalıdır. Marn 

42

tabakalanmalı ve morumsu renk tonunda izlenirken kum taşı yeşilimsi renktedir. Topoğrafyanın 

düzleştiği denize komşu alanlarda ise günümüzdede oluşumunu sürdüren gri, boz renkli, kil, kum, çakıl 

ve blok boyutlarındaki sadimanlardan oluşan alüvyon yer almaktadır. 

Şekil: 3 

D.1.1.2. Jeofizik Etüd 

a- Jeofizik incelemesini yaptığımız Ordu il sınırları içerisinde yer alan akarsuların mansap 

bölümlerinde, alüvyon kalınlığının, genelde 10 – 45 m arasında değiştiği ve güneyden kuzeye doğru 

artarak en fazla 45 m yi bulduğu, 

b- Alüvyal dolgunun daha çok bloklu kum- çakıl, yer yer killi, siltli ve iri bloklu çakıl 

özelliğinde olduğu ve süreklilik gösterdiği, 

c- Alüvyondan sonra üst kretase veya erimler girildiği, 

d- Düşük rezisivite değerlerinin, üst kretase ve eosen’in marn, tüf kiltaşı seviyelerini yüksek 

rezistivite değerlerinin ise, üst kretase ve eosen yaşlı seriler içerisindeki daha sert ve masif olan 

seviyeri gösterdiği sonucuna varılmıştır. 

Alüvyonun genelde yüksek rezistiviteli oluşu iri bloklu olduğunu gösterir. Beslenme durumu 

göz önüne alınarak, açılacak sondaj kuyularının dere yataklarına yakın ve alüvyon kalınlığının fazla 

olduğu noktalarda veya bu noktalara yakın olan yerlerde açılması önerilmektedir. 

Tablo: D.2. Ordu ili açılmış sondaj kuyuları. 

Ova ve Ünitelerin 

Adı 

Açılmış olan sondaj kuyuları 

Araştırma İşletme Drenaj Şahıs ve Müessese 

Adet 

Derinlik 

(m) 

Adet 

Derinlik İçme Sanayi 

(m) Adet Adet 

Derinlik 

(m) 

Ordu ve çevresi 7 336 - - 26 7 1300 

Fatsa ve çevresi - - - - 23 2 1150 

Ünye ve çevresi - - - - 19 1 950 

Toplam 7 336 - - 58 10 3400 

Tablo D.2. de şahıs ve müessese bölümünde verilen kuyular, içme ve kullanma suyu olarak 

kullanılmaktadır. Her üç bölgedeki kuyuların tamamına yakını belediyelere ait olup genelde DSİ ve 

İller Bankası tarafından açılmıştır. 

43

Tablo: D.2. Ordu ili açılmış sondaj kuyuları. 

Açılmış Somdaj Kuyuları Kuyu No Amacı Derinlik St.Sv. Dn.Sv. Debi 

Ordu Merkez Efirli 55277 Araştırma 100 m 2.13 41.13 12 1/5 

Ordu Merkez Güzelyalı 58339 Araştırma 82 m Su yok Su yok Su yok 

Ordu Merkez Civil Deresi 43968 Araştırma 25 m 2.01 6.58 64 1/5 

Ordu Merkez Damarlı 58210 Araştırma 190 m 4.89 95.08 4 1/5 

Ordu Merkez Başköy 58208/B Araştırma 125 m 40.40 97.30 0.18 1/5 

Ordu Merkez Civil Irmağı 43967 Araştırma 30 m 3.80 11.65 64 1/5 

Ordu Merkez Civil Irmağı 43966 Araştırma 25 m 3.25 13.94 27 1/5 

Ordu Ünye Günpınar 58210 Araştırma 30 m 8.10 11.75 21 1/5 

Ordu Korgan 58188/A Araştırma 115 m Su yok Su yok Su yok 

Baraj ve rezervuarlarının mevcut durum ve bunu gösterir harita 

Genel Jeoloji 

Stratigrafik Jeoloji 

Ordu çevresinin genel jeolojisini, bölgesel ölçekteki hareketlere bağlı olarak gelişen adayayı 

volkanizmasının ürünleri oluşturmaktadır. Bu birimler yaygın olarak tüfler, riyolitler, yer yer bazalt, 

yamaç molozları ve alüvyonlardır. 

Riyolit (Ry)-(Üst kretase) 

Riyolitler genellikle açık gri-gri pembemsi kahverengi, çatlaklı, sert ve sağlamdır. Eklem 

takımlarının geliştiği riyolitlerde eklem yüzeyleri boyunca feldispatların ayrışması sonucu kaolinleşme 

görülür. 

44

Bazalt(b2)-(Eosen) 

Çevrede bazaltlar yüksek olup koyu yeşil siyah renkli ince dokulu,,sert sağlam kırıklı ve 

eklemlidir. 

Tüf+Aglomera (Ty+Alg)-(Eosen) 

Melet ırmağı yatağında ve çevresinde tüfler içerisindeki yer yer yanal ve düşey geçişli olarak 

aglomeralar ve kısmen volkanik breşler gözlenmiştir.Tüflerle aglomera ve volkanik breşlerin 

dokunakları belirgin olmayıp sokulum şeklindedir. 

Az orta dayanımlı olan tüfler kaba tanelidir. Kum boyutlarındaki bileşenler tırnakla kolayca 

ayrılabilmektedir. 

Yamaç Molozu+Depris (Ym+Dr)-(Kuvatener) 

Yamaç molozu tüflerin hakim olduğu yerlerde kil,çakıl gibi ince gereçlerden oluşmasına 

rağmen volkaniklerin yoğun bulundukları kesimlerdeyse daha çok iri gereçlerden oluşmuştur. 

Alüvyon(Al)-(Kuvatener) 

Alüvyon kumlu,ince çakıllı ve blokludur.Melet ırmağı Kabadüz mevkiinde yaklaşık olarak 

27m kalınlıkta olduğu tespit edilmiştir. 

Jeolojik Tarihçe 

Genelde Doğu Karadeniz Bölgesini, özelde ordu ve çevresini oluşturan jeolojik birimler, batım 

zonları ile bağlantılı olan adayayı volkanizmasının denetiminde gelişmiştir. Üst kretasede Neo- Tetisin 

kuzey kollarından biri olan intra -pontid okyanusun kapanmaya başlamıştır. Bölgedeki bu tektonik 

hareketler aşağıdaki oluşumlarla gerçekleşmiştir. Sakarya kıtası intra-pontid okyanusu boyunca 

güneyden kuzeye bir dalımla Avrasya kıtasının altına dalmaya başlamıştır. Bu dalıma bağlı olarak 

önce kıta tarafında adayayı volkanizması başlamış ve daha sonra sıkışma tektoniğine bağlı olarak daha 

kuzeyde Karadeniz iç deniz gelişmiştir. Dalım zon‘unun Ordu ve yakın dolayındaki özgül jeolojik 

birimleri üst kretase volkanikleri ve bunlarla eş yaşlı çökelen tortul kayaçlardır. Maastrictien öncesine 

intro-pontid okyanusu kapanmış ve bu kenet kuşağı boyunca Sakarya kıtası Rodop –pontid kıtası ile 

çarpışarak birleşmiştir. Paleosen’de Neo-Tetis’in İzmir- Ankara okyanusu kapanmaya başlamış ve bu 

kapanmayla Anadolu -Toros platformu kuzey yönlü bir dalımla Rodop-pontid kıtasının altına dalmaya 

başlamıştır. Bu damla, bu alanda özgül olarak adayayı volkanizmasının eosen ürünlerini ve bunlara 

eşlik eden çökel kayaçların oluşumunu sağlamıştır. Bu açıklamalara göre, Ordu ili ve çevresi Doğu 

Karadeniz Bölgesinin tipik tektonik özelliklerini göstermektedir. Bölgede yaygın olan üst kretase 

volkanik yaşlı kayaçlar, denizaltı volkanizmasının ürünleridir. Alpın Orojeniz’inin gelişimine bağlı 

olarak denizaltı volkanizmasının ürünleri yükselerek karaları oluşturmaya başlamasıyla birlikte 

kıvrımlar, kırılmalar oluşmuştur. Bölgesel ölçekte faylar Kuzeybatı-Güneydoğu ve Kuzeydoğu- 

Güneybatı doğrultularında iki ana yönde gelişmiştir. Her iki doğrultuda gelişen fayların eğimleri 

diktir. 

Hidroloji 

Özellikle Melet Irmağı yatağında açılan sondaj kuyularından alınan yer altı suyu ölçümleri 

incelendiğinde hidrolojik eğime bağlı olarak yer altı suyu hareketinin yamaçlardan akarsulara doğru 

olduğu anlaşılmaktadır. Melet ırmağı akış yukarı kısımlarında volkanik piroklastiklerin 

kontaklarından, çatlaklarından gelen sızıntı olarak nitelendirilebilecek sular dışında büyük kaynak 

olarak değerlendirilebilecek yer altı suyu çıkışı gözlenmemiştir. 

Bölgenin toplam yer altı suyu potansiyeli 3,105 hm 3 /yıl’dır. 

D.1.2. Akarsular 

Ordu il dahilindeki önemli akarsu havzaları olarak Melet Irmağı ana kolu ile Bolaman, 

Turnasuyu, Elekçi ve Karakuş havzaları sayılabilir. Ayrıca bunların birçok yan kolları bulunmaktadır. 

Ordu ili ve çevresindeki akarsular ile bunlara bağlı yan derelere ait özellikler aşağıda özet halinde 

verilmektedir. 

Ordu-Merkez-Melet Irmağı: 

Ordu ilinin ana akarsuyu olup, 161 km uzunluğundadır. Bölgenin Orta ve Doğu Karadeniz 

bölümleri arasında doğal bir sınır oluşturur. Yüksek kotlarda doğu-batı doğrultusunda akan Melet 

45

Irmağı, Mesudiye ilçe merkezinin de içinde yer aldığı çöküntü alanının batısında kuzeye yönelir. Bu 

kesimde ormanlarla kaplı dağlık alandan geçerek dar ve derin bir vadide akar ve Ordu ilinin 

doğusunda belirgin olmayan bir delta oluşturarak Karadeniz’e dökülür. Kar ve Yağmur sularıyla 

beslenen Melet Irmağı’nın yıllık ortalama debisi 29 m 3 /s ’dir. Su seviyesinin en yüksek olduğu Eylül 

ayında 6,89m 3 /s’ ye kadar iner. Melet Irmağı üzerinde yılda altı kez gözlem için numune alınmaktadır. 

Bu numunelere ait sonuçlar bu bölümün sonundadır. Melet Irmağı’nın suyunun C 1 -S1 1 ve C 2 -S 1 

sınıfındadır. Buna göre Melet Irmağı’nın suyunun sodyumluluk ve tuzluluk zararı düşük seviyededir. 

Ordu-Merkez-Boztepe Köyü Akçaova Deresi: 

Ordu Ulubey kazasının kuzeybatısında Kurşunçalı mevkiinden doğar. Güneybatı ve kuzeydoğu 

doğrultusunda akar ve Ordu ilinin 7 km batısında Karadeniz’e ulaşır. Yağı alanı 98 km 2 , kolektör 

uzunluğu (yatak) 35 km, memba ile mansap arasındaki kot farkı 1090 m olup, debisi Q max100 = 318,7 

m 3 /s, Q max500 = 416,6 m 3 /s’ dir. 

Taşkın ve kıyı oyuntusu zararına neden olabilecek potansiyele sahiptir. 

Ordu-Merkez Civil Irmağı: 

Yağış alanı 122 km 2 , kolektör uzunluğu 24 km, memba ile mansap arasındaki kot farkı 885 m 

olup, debisi Q max100 = 408,2 m 3 /s, Q max500 = 566,9 m 3 /s’ dir. 

Taşkın ve kıyı oyuntusu zararına neden olabilecek potansiyele sahiptir. 

Ordu-Merkez-Akçatepe ve Kayabaşı Köyleri Arap Deresi: 

Yağış alanı 1,72 km 2 , kolektör uzunluğu 2,75 km, memba ile mansap arasındaki kot farkı 273 

m olup, debisi Q max100 = 18,20 m 3 /s. 

Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele sahiptir. 

Ordu-Merkez-Akçatepe ve Kayabaşı Köyleri Küpcan Deresi: 


m olup, debisi Q max100 = 4,70 m 3 /s.Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele sahiptir. 

Ordu-Merkez-Akçatepe ve Kayabaşı Köyleri Kurt Deresi: 


m olup, debisi Q max100 = 20 m 3 /s.Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele sahiptir. 

Ordu-Merkez-Uzunisa Köyü Akgöz Deresi: 

Uzunisa köyü güney sırtlarından doğar. Yağış alanı 2,031 km 2 , kolektör uzunluğu 2,4 km, 

memba ile mansap arasındaki kot farkı 310 m olup, debisi Q max100 = 27,5 m 3 /s, Q max500 = 38,6 m 3 /s’dir. 

Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele sahiptir. 

Ordu-Merkez-Akçatepe ve Turnasuyu Köyleri Say Deresi: 

Yağış alanı 1 km 2 , kolektör uzunluğu 2,3 km, memba ile mansap arasındaki kot farkı 215 m 

olup, debisi Q max100 = 11,7 m 3 /s, Q max500 = 16,3 m 3 /s’ dir. Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele 

sahiptir. 

Ordu-Merkez-Akçatepe ve Turnasuyu Köyleri Çırçıp Deresi: 

Yağış alanı 7 km 2 , kolektör uzunluğu 5 km, memba ile mansap arasındaki kot farkı 340 m olup, 

debisi Q max100 = 68 m 3 /s, Q max500 = 91 m 3 /s’ dir. Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele sahiptir. 

Ordu-Merkez-Akçatepe ve Turnasuyu Köyleri Karkın Deresi: 

Yağış alanı 1,3 km 2 , kolektör uzunluğu 3,8 km, memba ile mansap arasındaki kot farkı 385 m 


sahiptir. 

Ordu-Merkez Fındık Yatağı Deresi: 


olup, debisi Q max100 = 14 m 3 /s, Q max500 = 20 m 3 /s’ dir. Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele 

sahiptir. 

46

Ordu-Merkez Bülbül Deresi: 

Yağış alanı 13,3 km 2 , kolektör uzunluğu 8,5 km, debisi Q max100 = 81,1 m 3 /s, Q max500 = 107,9 

m 3 /s’dir. Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele sahiptir. 

Ordu-Ünye-Merkez Tabakhane Deresi: 

Yağış alanı 43,6 km 2 , kolektör uzunluğu 20 km, memba ile mansap arasındaki kot farkı 645 m 

olup, debisi Q max100 = 210 m 3 /s, Q max500 = 287 m 3 /s’ dir. Taşkın ve kıyı oyuntusu zararına neden olabilecek 

potansiyele sahiptir. 

Ordu-Ünye-Döşemedibi Deresi: 

Tabakhane Deresinin yan koludur. Yağış alanı 5,1 km 2 , kolektör uzunluğu 6 km, memba ile 

mansap arasındaki kot farkı 290 m olup, debisi Q max100 = 80,5 m 3 /s, Q max500 = 115,7 m 3 /s’ dir. 

Proje mutevasında döşeme derei ile kabakçı deresine yapılaçak işler istikşafa göre 2008 yılında 

gerçekleşen fiziksel gerçekleşmesi 5 34 tür. Yapılacak işler ise 1800 mt. Yatak tanzimi, 3514mt duvar, 

678mt kanaldır. Projenin parasal değeri 20.000.000 TL dir. 

Ordu-Ünye-Kabakçı Deresi: 

Tabakhane Deresinin yan koludur. Yağış alanı 0,90 km 2 , kolektör uzunluğu 2 km, memba ile 

mansap arasındaki kot farkı 200 m olup, debisi Q max100 = 18,5 m 3 /s, Q max500 = 26,4 m 3 /s’ dir. 

Ordu-Ünye-Merkez Lahna (Lahana) Deresi: 


m olup, debisi Q max100 = 102 m 3 /s, Q max500 = 143 m 3 /s’ dir. Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele 

sahiptir. 

Ordu-Ünye-Merkez Ceviz Deresi: 




Ordu-Ünye-Kavaklar Deresi: 


m olup, debisi Q max100 = 240 m 3 /s, Q max500 = 444 m 3 /s’ dir. Taşkın ve kıyı oyuntusu zararına neden 

olabilecek potansiyele sahiptir. Proje mutevasında yapılaçak işler istikşafa göre 2008 yılında 

gerçekleşen fiziksel gerçekleşmesi %0 dır. Yapılacak işler ise 5150 mt. Yatak düzeni, 2800mt 

tahkimat, 4 adet kutu menfez bax. Projenin parasal değeri 100.000 TL dir. 

Ordu-Ünye Curi Deresi: 




Ordu-Ünye Akçay Deresi 

Kodaklı Tepe, Mezarlık Tepe, Molla evi mevkii Kızılağaç durağı mahallesi ve Camibaşı 

sırtlarından doğar. Yağış alanı 248 km 2 , kolektör uzunluğu 24 km olup, debisi Q max100 = 339 m 3 /s, 

Q max500 = 422 m 3 /s’ dir. Taşkın ve kıyı oyuntusu zararına neden olabilecek potansiyele sahiptir. Proje 

mutevasında yapılaçak işler istikşafa göre 2008 yılında gerçekleşen fiziksel gerçekleşmesi % 81 dır. 

Yapılacak işler ise 500 mt. Yatak tanzimi, 500mt kıyı kor duvarı, 4 adet menfez, 2800mt tahkimat işi 

yapılacak. Projenin parasal değeri 10.000.000 TL dir. 

Ordu-Ünye-Anasu-Nuribey Dere Sokak Dereleri 

Ünye kazasının kuzey kısmındaki tepelere denize doğru inen hattı içtimaların akan Orta 

mahalle, Çamurlu ve Anasu derelerine civar evlerin kanalizasyonları bağlanmaktadır. Derelerde taşkın 

sebebi ile bir zarar gelmemekle beraber kanalizasyon ve atılan çöpler sebebi ile sağlığa zararlı bir 

ortam oluşmaktadır. 

47

Ordu-Ünye-Erenyurt Hatap Deresi 



sahiptir. 

Ordu-Ünye-Koççukuru Deresi 



sahiptir. 

Ordu-Ünye-Yeşilkent Selviler Deresi 

Yağış alanı 3 km 2 , kolektör uzunluğu 3,4 km, memba ile mansap arasındaki kot farkı 456 m 


sahiptir. Proje mutevasında yapılaçak işler istikşafa göre 2008 yılında gerçekleşen fiziksel 

gerçekleşmesi %82 dır. Yapılacak işler ise 500 mt. Yatak tanzimi, 500mt kıyı kor duvarı, 4 adet 

menfez, 2800mt tahkimat işi yapılacak. Projenin parasal değeri 10.000.000 TL dir. 

Ordu-Fatsa-Bolaman Irmağı 

Baranlı Tepesi, Pürlü Tepesi, Aliekin Tepesi, Kuşkaya Tepesi, Kayabaş Tepesi, Sıkgüney 

Tepesi ve Akyazı Tepelerinden doğarak Karadeniz’e dökülür. Yağış alanı 1243 km 2 , kolektör 

uzunluğu 77 km, memba ile mansap arasındaki kot farkı 1850 m olup, debisi Qmax100= 1728 m 3 /s, 

Q max500 = 2285 m 3 /s’ dir. Taşkın ve kıyı oyuntusu zararına neden olabilecek potansiyele sahiptir. 

Ordu-Fatsa-Yalıköy Belice Deresi 


m olup, debisi Q max100 = 49,8 m 3 /s, Q max500 = 64,3 m 3 /s’ dir. Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele 

sahiptir. 

Ordu-Fatsa-Bolaman Çalışkan Deresi 

Küçükoğlu, Maltepe, Arşılık, Kabayatak ve Resulcuk Tepelerinden doğar. Yağış alanı 49,9 

km 2 , kolektör uzunluğu 18,8 km, memba ile mansap arasındaki kot farkı 890 m olup, debisi 

Qmax100= 487,6 m 3 /s, Q max500 = 742 m 3 /s’ dir. Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele sahiptir. 

Ordu-Fatsa-Yalıköy Belice Deresi 

Yağış alanı 1243 km 2 , kolektör uzunluğu 77 km, memba ile mansap arasındaki kot farkı 1850 

m olup, debisi Qmax100= 1728 m 3 /s, Q max500 = 2285 m 3 /s’ dir. Taşkın ve kıyı oyuntusu zararına neden 

olabilecek potansiyele sahiptir. 

Ordu-Fatsa-Elekçi (Pankut) Deresi 

Yağış alanı 416 km 2 , kolektör uzunluğu 51,5 km, memba ile mansap arasındaki kot farkı 1592 

m olup, debisi Qmax100= 855 m 3 /s, Q max500 = 1221 m 3 /s’ dir. Taşkın zararına neden olabilecek 


Ordu-Fatsa-Şerefiye Deresi 

Yağış alanı 2 km 2 , kolektör uzunluğu 3,5 km, debisi Qmax100= 22,9 m 3 /s, Q max500 = 30,24 m 3 /s’ 

dir. Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele sahiptir. 

Ordu-Fatsa-Kurtuluş Deresi 

Yağış alanı 0,90 km 2 , kolektör uzunluğu 1,6 km olup, debisi Qmax100= 4,56 m 3 /s, Q max500 = 

7,60 m 3 /s’ dir. Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele sahiptir. 

Ordu-Fatsa-Ilıca Irmağı 

Yağış alanı 102 km 2 , kolektör uzunluğu 30 km, memba ile mansap arasındaki kot farkı 1088 m 

olup, debisi Qmax100= 340 m 3 /s, Q max500 = 469 m 3 /s’ dir. Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele 

sahiptir. 

48

Ordu-Fatsa-Demirci Köyü Şahsene Deresi 


olup, debisi Qmax100= 599,7 m 3 /s, Q max500 = 832,7 m 3 /s’ dir. Taşkın zararına neden olabilecek 


Ordu-Aybastı-Eceli Deresi 


olup, debisi Q max100 = 303 m 3 /s, Q max500 = 376 m 3 /s’ dir.Taşkın ve kıyı oyuntusu zararına neden olabilecek 

potansiyele sahiptir. Proje mutevasında yapılaçak işler istikşafa göre 2008 yılında gerçekleşen fiziksel 

gerçekleşmesi % 0 tür. Yapılacak işler ise 400mt duvarı işi yapılacak. Projenin parasal değeri 

10.000.000 TL dir. 

Ordu-Kabataş-Alankent Kasabası Keşlek Deresi 


olup, debisi Q max100 = 178 m 3 /s, Q max500 = 236 m 3 /s’ dir.Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele 


gerçekleşmesi %0 dır. Yapılacak işler ise 600mt duvar işi yapılacak. Projenin parasal değeri 

10.000.000 TL dir. 

Ordu-Korgan-Tepealan Kasabası Güllü Deresi 

Doğuda Kilise Tepe, Taşyığını Tepe, Güneyde Suoluk Tepe, Turnalık Tepe, Naşı Tepe, 

Alanbaşı Tepe, Kuzeyde Sekiyurt sırtları ve Eğrikırık dağından doğmaktadır. Yağış alanı 76,5 km 2 , 

kolektör uzunluğu 11,8 km, memba ile mansap arasındaki kot farkı 1003 m olup, debisi Q max100 = 

188,73 m 3 /s, Q max500 = 266,17 m 3 /s’ dir.Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele sahiptir. 

Ordu-Korgan ilçe Merkezi-Aşağı Yaylacık Mah. Batari Deresi 

Prevyanı Tepesi ve Eğrikırık Tepesi’nden doğar. Yağış alanı 19,1 km 2 , kolektör uzunluğu 10,5 

km olup, debisi Q max100 = 103,7 m 3 /s, Q max500 = 175,9 m 3 /s’ dir.Taşkın zararına neden olabilecek 


Ordu-İkizce ilçe Merkezi-Akçay Deresi 


olup, debisi Q max100 = 378 m 3 /s, Q max500 = 486 m 3 /s’ dir.Taşkın ve kıyı oyuntusu zararına neden olabilecek 

potansiyele sahiptir. Proje mutevasında yapılaçak işler istikşafa göre 2008 yılında gerçekleşen fiziksel 

gerçekleşmesi % 81 dır. Yapılacak işler ise 261mt duvar, 4 adet menfez işi yapılacak. Projenin parasal 

değeri 10.000.000 TL dir. 

Ordu-İkizce İlçe Merkezi-Kavşak Deresi 



sahiptir. 

Ordu-İkizce-Kutluca Deresi 


m olup, debisi Q max100 = 267 m 3 /s, Q max500 = 346 m 3 /s’ dir.Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele 


gerçekleşmesi % 0 dır. Yapılacak işler ise 600mt yatak düzenleme, 1200m sedde teşkili işi yapılacak. 

Projenin parasal değeri 500.000 TL dir. 

Ordu-Mesudiye-Kavacık Köyü-Yavadi Deresi 

Sulama için istifade edilecek Yavadi Deresi Ordu’nun 45 km güneyinde, Kızılağaç Yaylası 

civarından doğar, Yavadi nahiyesi ve Konacık köyünden geçtikten sonra Kızıldere Köyü yakınından 

Melet Irmağı’na karışır. Yağış alanı 64 km 2 , kolektör uzunluğu 16 km olup, debisi Q max25 = 120 m 3 /s’ 

dir.Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele sahiptir. 

Ordu-Mesudiye İlçe Merkezi-Eskidir (Tavara) Deresi 


m olup, debisi Q max100 = 92 m 3 /s, Q max500 = 131 m 3 /s’ dir.Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele 


49

gerçekleşmesi %75 dır. Yapılacak işler ise 200 mt. Yatak tanzimi, 200mt duvarı işi yapılacak. Projenin 

parasal değeri 15.000.000 TL dir. 

Ordu-Mesudiye İlçe Merkezi-Müslim Sarıca Deresi 


olup, debisi Q max100 = 8,5 m 3 /s, Q max500 = 11,2 m 3 /s’ dir.Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele 

sahiptir. 

Ordu-Mesudiye İlçe Merkezi-Kaleli Deresi 



sahiptir. 

Ordu-Mesudiye-Yeşilce Kasabası-Hamur Deresi 


m olup, debisi Q max100 = 99,5 m 3 /s, Q max500 = 140,5 m 3 /s’ dir.Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele 

sahiptir. Proje mutevasında kasabası hamur deresi ve köpük deresindeki yapılaçak işler istikşafa göre 

2008 yılında gerçekleşen fiziksel gerçekleşmesi %83 dır. Yapılacak işler ise 400 mt. Yatak 

düzenlenmesi, 868mt kıyı kor duvar işi yapılacak. Projenin parasal değeri 5.000.000 TL dir. 

Ordu-Mesudiye-Yeşilce Kasabası-Körük Deresi 



sahiptir. 

Ordu-Gülyalı-Turnasuyu Köyü-Turnasuyu Deresi 

Çambaşı Yaylası’ndan doğmaktadır. Yağış alanı 275 km 2 , kolektör uzunluğu 56 km, memba ile 

mansap arasındaki kot farkı 1900 m olup, debisi Q max100 = 364 m 3 /s, Q max500 = 525 m 3 /s’ dir.Taşkın ve 

kıyı oyuntusu zararına neden olabilecek potansiyele sahiptir. 

Ordu-Gülyalı İlçe Merkezi-Değirmen Deresi 



sahiptir. 

Ordu-Perşembe-Kovanlı Köyü-Büyükağız Deresi 


m olup, debisi Q max100 = 91 m 3 /s, Q max500 = 131 m 3 /s’ dir.Taşkın ve kıyı oyuntusu zararına neden 

olabilecek potansiyele sahiptir. Proje mutevasında yapılaçak işler istikşafa göre 2008 yılında 

gerçekleşen fiziksel gerçekleşmesi % 50 dir. Yapılacak işler ise 100 mt. Sedde teşkili, 200mt kıyı kor 

duvarı, 100mt istifsiz tahkimat işi yapılacak. Projenin parasal değeri 10.000.000 TL dir. 

Ordu-Perşembe-Kırlı Köyü-Akçaova Deresi 


m olup, debisi Q max100 = 105,6 m 3 /s, Q max500 = 149 m 3 /s’ dir.Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele 

sahiptir. 

Ordu-Perşembe-Kozağzı (Avuçlu) Deresi 

Yağış alanı 5,98 km 2 , kolektör uzunluğu 4 km, memba ile mansap arasındaki kot farkı 490 m 

olup, debisi Q max100 = 80 m 3 /s’ dir. Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele sahiptir. 

Ordu-Perşembe-Medreseönü Kasabası-Kalın Değirmendere Deresi 



sahiptir. 

Ordu-Perşembe İlçe Merkezi-Gacalı Deresi 



sahiptir. 

50

Ordu-Perşembe-Efirli Köyü-Efirli Deresi 




gerçekleşmesi % 11 dir. Yapılacak işler ise 1000mt. Yatak tanzimi, 350mt kıyı kor duvarı, 4 adet brit 

işi yapılacak. Projenin parasal değeri 100.000 TL dir. 

Ordu-Perşembe-Aziziye ve Çaytepe Köyleri-Çaka Deresi 


olup, debisi Qmax100= 24,1 m 3 /s, Q max500 = 28,5 m 3 /s’ dir. Taşkın zararına neden olabilecek potansiyele 


gerçekleşmesi % 0 dir. Yapılacak işler ise 175mt. Yatak düzenleme, 350mt harçlı kıyı duvar işi 

yapılacak. Projenin parasal değeri 100.000 TL dir. 

D.1.3. Göller, Göletler ve Rezervuarlar 

Göller: 

Ordu ve çevresinde dikkate değer iki göl bulunmaktadır. Bunlardan birisi Gölköy ilçesindeki 

80 dekarlık Ulugöl, diğeri Fatsa ilçesindeki 60 dekarlık Gaga Gölü’dür. 

Ulugöl- Gölköy 

Gaga Gölü-Fatsa 

Göletler: 

Aybastı-Perşembe Yaylası Göleti: 

Ordu-Aybastı ilçeleri Perşembe Yaylası mevkiinde yaylacılık yapan yöre halkının hayvanlarını 

sulamak amacı ile projelendirilmiş bir gölettir. Temelden 20,4 m yükseklikte ve 80,000 m 3 gövde 

dolgusuna sahip gölette 656,000 m 3 su depolanmaktadır. 

Perşembe Yaylası göleti inşaatı DSİ tarafından 1992 yılı uygulama programına alınmış ve 

1994 yılı sonunda bitirilmiştir. 

Ordu-Kabadüz-Çambaşı II. Göleti: 

Ordu Çambaşı Yaylası’nda yapılan temelden 16,40 m yükseklikte ve 4,300 m 3 gövde 

dolgusuna sahip bir gölettir. Rezervuarında 75,000 m 3 su depolamaktadır. Hayvan sulama suyu 

sağlanması ve yayla turizmine katkı sağlamak amacıyla inşa edilmiştir. 

DSİ gölet inşaatına 1995 yılında başlanmış ve 1997 yılı sonunda ikmal edilerek işletmeye 

açılmıştır. 

Kaplıcalar-İçmeler 

Ordu’daki en önemli kaplıca, Fatsa-Ilıca beldesi sınırları içinde bulunan Sarmaşık 

Kaplıcası’dır. +8 derece sıcaklıktaki suyun bileşiminde demir ve kükürt bulunmaktadır. M.Ö.I. yy.dan 

beri kullanıldığı sanılmaktadır. 

En önemli içmesi yine Fatsa’da bulunan Sazcılar Kaynak Suyu’dur. 

D.1.4. Denizler 

Karadeniz 

Karadeniz, Rusça ve Bulgarca Çernoye More; Rumence Mare Neagra, doğu ve kuzeyde Rusya, 

batıda Romanya ve Bulgaristan, güneyde de Türkiye’nin kuşattığı iç deniz Poti ile Bulgaristan 

51

arasında, doğu-batı doğrultusundaki uzunluğu 1200km ye yaklaşır. Kuzey ve Güney kıyıları arasında 

en çok 600 km ulaşır. Genelde batıdan doğuya giderek daralır. Samsun Kerç arasında 480 km olan 

genişliği Giresun ile Tuapse arasını 350 km’ ye, Rize ile suhumi (Sohumkale) arasında ise 225 km’ ye 

düşer. Anadolu ve Kırım yarımadalarının karşılıklı birer çıkıntı oluşturduğu orta kesimin genişliği, 

İnebolu ile kırım arasında 270 km’dir. Karadeniz güneybatısındaki İstanbul Boğazı üzerinden 

Marmara denizi, Çanakkale Boğazı ve Ege Denizi aracılığıyla Akdenize bağlanır. Kuzeyindeki sığ 

Azak Denizi ile bağlantısını Kerç Boğazı sağlar. Tek başına 422.000 km 2 olan yüzölçümü 460.000 km 2 

ye yaklaşır. Karadeniz kıyılarının en önemli özelliği girinti ve çıkıntılarının az olmasıdır. Bu nedenle 

korunaklı doğal limanlarının sayısı çok azdır. Odessa, Burgaz ve Varna körfezleri Karadenizin 

batısındaki başlıca girintileridir. Anadolu kıyılarında doğal liman özelliğini taşıyan irili ufaklı 

koylardan başlıcaları Ereğli, Sinop ve Vonadır.(Perşembe).Karadeniz’in bir başka özelliği de ada 

bakımından son derece fakir oluşudur. Karadeniz’deki adalar Giresun ve Kefken adaları gibi küçük 

parçacıkları ve Tuna Deltası’nın önündeki Yılan Adası gibi kil ve kum oluşumlu alçak kara yüzeyleri 

vardır. Karadenizin derinlik haritasında yapılan gözlemler bu denizde derinlik bakımından üç ayrı 

kesim bulunduğunu gösterir. Bunlardan ilki olan ve 90-100 m derinliğe kadar izlenen sığ alanlar, 

bütün deniz yüzeyinin dörtte birini kaplar. Karadeniz’de derinlik bakımından ayırt edilen ikinci alan, 

sığ kesimlerle derin çukuru birleştiren dik kenardır. Kıta yamacı adıyla anılan bu dik kenar, çok dik bir 

eğimle 2000 m. derinliğe inerek sona erer. Daha sonra dibi son derece düz olan bu derin çanak 

kesiminin yüz ölçümü Karadeniz yüzeyinin yaklaşık yarısı kadardır. Karadenizin bilinen enderin yeri, 

Kerempe burnunun 90 Km. açığında yer alan ve 2212 m ye ulaşan çukurdur. Ortalama derinlik 1272 

m dir. Karadenizin suları genelde az tuzludur. Orta ve Doğu kesiminde yüzey sularının tuzluluğu 

binde 18-19 dur. Akarsu ağızlarına yaklaştıkça ırmakların taşıdığı su miktarına bağlı olarak azalan 

tuzluluk oranı Tuna ırmağı ağzında binde 12, Sakarya ırmağı ağzında binde 17,Kızılırmak ve 

Yeşilırmak deltaları açıklarında binde 15-16’dır. Odessa Körfezi’nin kuzey kesimleri ancak binde 10’u 

bulan tuzluluk oranıyla Karadeniz suları en az tuzlu köşesidir. 100 m den sonra tuzluluk artar. 200 m 

de binde 22 olan tuzluluk en dipte binde 22,4 olur. Tuzluluk oranındaki değişmeden kaynaklanan 

yoğunluk farkı nedeniyle yüzey suları ile derin sular birbirine karışmadan iki ayrı tabaka halinde üst 

üste durur. Bu durum, derindeki su kütlesine oksijen karışmasını önler. Oksijenin karışmadığı derin 

sularda yüksek oranda kükürtlü hidrojen gazı birikmiştir. Bu zehirli kesimde yalnızca ortama uyan 

bakteriler yaşar. Yüzey sularındaki kükürtlü hidrojen gazının miktarı litrede 12 cm 3 ’e çıkar. Karadeniz 

sularının yüzey kesimlerinde sıcaklık yaz mevsiminde 20-26˚C arasındadır. Suların 50 m derinlikte 

8˚C, 90 m derinlikte 9˚C sıcaklığa sahiptir. Bu derinlikten dibe kadar sıcaklık yaz kış değişmez. 

Karadeniz’de önemli düzey değişiklikleri görülmez. Gel-git olayı sonucunda 5-8 cm arasında düşey 

değişikliği olur. Karadeniz’in yüzey sularında, saat yönünün tersine bir akıntı sistemi vardır. 

Karadeniz’in yüzey suları, oksijen ve besin tuzları bakımından verimli bir ortam oluşturur. Bu verimli 

ortama karşın balık türü azdır. Karadeniz’de kapalı havza olduğu döneme ait balık türleri, sularının 

Kuvatener (4.) dönemde (Y. 2,5 milyon yıl öncesinden günümüze) tatlılaşmasıyla oluşan balık türleri 

ve Akdeniz’in tuzlu sularının bu denize girmesinden sonraki döneme ait balık türleri bir arada bulunur. 

D.2 Doğal Drenaj Sistemleri 

Bu konudaki açıklamalar D.1.1 bölümünde verilmiştir. 

D.3. Su Kaynaklarının Kirliliği ve Çevreye Etkileri 

D.3.1. Yer altı Suları ve Kirlilik 

Yeraltı suyu kirliliğini yüzeysel sular ve toprak kirlenmesinden ayrı tutmak mümkün değildir. 

Yağmur suyu yeryüzüne indiğinden itibaren kirlilik yükünde ani bir artış olur. Organik ve anorganik 

partiküller, hayvansal ve bitkisel atıklar, doğal ve yapay gübreler, pestisitler ve mikroorganizmalar su 

ile yeraltına doğru taşınır. Yüzey kısımındaki toprak tabakasında, kalite ve zemin cinsi özelliklerine 

bağlı olarak önemli miktarda iyileşme sağlanabilir. Aslında maddeler hemen tamamıyla süzülme 

yoluyla uzaklaşır. Organik maddeler ayrışır, mineraller bitkiler tarafından alınır; suyun oksijen özelliği 

azalırken CO 2 miktarı artar. Suyun süzülmesi sırasında organik maddenin kısıtlı akışı nedeniyle 

mikroorganizmalar büyük ölçüde azalmakta, bakteri ölümü sonucu ortaya çıkan organik maddeler, 

daha alt kısımlarda başka bakteriler tarafından kullanılmaktadır. 

Yer altı suyu kirlenmesinin en büyük nedeni evsel ve endüstriyel atıkların arıtılmadan alıcı 

ortama verilmesidir. Katı, sıvı ve gaz atıklar ortama verildikten sonra iklim durumuna, toprağın 

52

yapısına, topografya yapısına, atığın cinsine ve zamana bağlı olarak yer altı sularına taşınır. Zirai 

mücadele ilaçlarının da aşırı ve bilinçsiz kullanımı yer altı suyu kirlenmesine neden olur. 

D.3.2. Akarsularda Kirlilik 

Hidroelektrik projelerinin su kalitesi üzerine etkileri, proje özelliklerine bağlı olarak gelişir. Bir 

baraj gölünde suyun tutulmayıp yalnızca kuvvet tüneli ile santrale çevrildiği hidroelektrik projelerde, 

projenin üzerinde yer aldığı nehrin su kalitesine önemli bir etkisi söz konusu değildir. Su tutmamın 

etkileri ise rezervuarın büyüklüğü, derinliği ve işletme özellikleri ile havzanın rakımı, jeoloji, toprak 

ve arazi kullanımı gibi yerel faktörlere bağlıdır. Bunlardan rezervuar büyüklüğü ve işletme özellikleri, 

mevsimsel stratifikasyon oluşumunu etkileyen başlıca parametrelerdir. 

Büyük ve derin rezervuarlarda yaz aylarında yüzey sularının hızlı ısınmasına karşılık yeterli oranda 

su dolaşımı olmaması sonucu dipteki su tabakaları yüzey suları kadar ısınmaz. Yetersiz su dolaşımı 

aynı zamanda yüzeydeki ve dipteki su tabakalarında derinlik-sıcaklık değişiminin çok az olmasına yol 

açar.Yüzeydeki sutabakası (epilimnion) ile dipteki soğuk su tabakası (hyplimnion) arasında ise, 

belirgin derinlik-sıcaklık değişiminin gözlendiği bir ara tabaka (thermocline) oluşur. 

Yüzeydeki ve dipteki su tabakaları arasında su dolaşımının olmaması ise, dipteki 

tabakaya yüzeyde çözünen oksijenin taşınmasına da engeller. Bunun sonucu olarak da 

rezervuar koşullarına bağlı olarak dipteki tabakada düşük çözünmüş oksijen konsantrasyonları 

gözlenebilir. Ancak, yaz aylarında gözlenen bu oluşum (stratifikasyon), gerekli koşulların 

sağlandığı tüm durgun sularda gözlenebilmekte olup, göl ortamın doğal bir sonucudur. 

Yüksek fosfor ve nitrojen seviyeleri durgun sularda Otrofikasyona neden olan başlıca 

sebeplerdir. Genelde Otrofikasyona neden olan ana parametre fosfordur. Baraj göllerindeki su 

kalitesinin korumak amacıyla rezervuar alanındaki bitki örtüsü su tutulmaya başlanılmasından önce 

temizlenmelidir. Hidroelektrik projelerin en büyük etkilerinden bir su ekosistemi üzerinedir. Baraj inşa 

edilmesiyle nehir habitatı göl ortamına dönüşmektedir. Baraj gölü altında kalan kara ekosistemi ile 

nehir ortamı içeren alanda bir gol ekosistemi oluşabilecektir. Akış halindeki suyun durgun göl 

ortamına çevrilmesiyle, ortaya çıkması muhtemel etkiler sucul faunanın makro göstergesi olan balık 

türleri açısından değerlendirildiğinde. Bu etkilerin balıkların yaşama ve üreme habitatlarıyla göl 

davranışları üzerinde olması söz konusudur. En büyük değişiklik nehirlerin baraj ile beraber kesintiye 

uğraması ve alışkın oldukları üreme ortamının değişmesi seklinde olacağı tahmin edilmektedir. Akarsu 

ortamında yaşayan fauna türlerinin baraj gölünün oluşmasından sonra yerlerini durgun sularda yasayan 

türlere bırakması söz konusu olabilir. Ordu ilindeki diğer dereler ve çaylar genel olarak temiz akarlar, 

Bunlar içinde Ordu-Ünye-Anasu-Nuribey Mahallerinde Çamurlu ve Anasu derelerine civar evlerin 

kanalizasyonları akmaktadır. Ayrıca çöpler de bu derelere atılmaktadır. Bu nedenle söz konusu bu 

derelerde sağlığa zararlı bir ortam meydana gelmektedir. Bunun dışında akarsular bölümünde 

belirtildiği gibi; Ordu ili ve çevresindeki tüm derelerin taşkın ve kıyı oyuntusu zararları vardır. Ya da 

potansiyele sahiptir. DSI bu zararları önlemek için bir çok proje yapmıştır. Bu projelerin büyük bir 

kısmının inşaatları yapılmış olup, kalanlarının çalışmaları devam etmektedir. 

D .3.3.Göller,Göletler ve Rezervuarlarda Kirlilik 

Ordu ilinde göller, göletler ve rezervuarlarda mevcut kirlilik hakkında herhangi bir çalışma 

yapılmamıştır. 

D.3.4. Denizlerde Kirlilik 


D.4. Su Kıyı Yönetimi, Stratejileri ve Politikalar 

Ordu ili kıyı yönetiminde etkin rolü, bütün kıyı uzunluğu %70lik kısmını kapsayan ilçe ve 

belde belediyeleri oynamaktadır. Bu alanlardaki yetki ve sorumluluk Belediye Başkanlıklarında 

olduğu halde, kıyı kanunu ve yürürlükteki mevzuata rağmen kıyılarda hukuka aykırı ve plansız 

yapılaşma olmuştur. Mevcut yerleşim yerlerindeyse hiçbir arıtma yapılmadan evsel atıkların en yakın 

alıcı ortamı olan denize bırakılması sahilde kirlenmelere neden olmaktadır. 

İlimizde karşılaşılan diğer bir problem, 1993 yılında çıkan ve daha sonra değişikliklere uğrayan 

ÇED yönetmeliğinden önce uygulamaya koyulan deniz dolgu sahalarıdır. Yeterli tahkimat yapılmadan 

53

u alanlara boşaltılan hafriyat atıkları ve topraklar, suyun ve dalgaların etkisiyle denizde bulanıklığa 

sebep olmakta, deniz ekolojisini kötü yönde etkilemektedir. Bu yanlış uygulama aynı zamanda küçük 

balıkçı barınaklarının dolmasına neden olmaktadır. 

Ordu da iç kesimlerde bulunan köy nüfusu hızlı bir şekilde sahil kesimlerine göç etmekte ve 

kıyılarda tespih tanesi gibi dizilmiş belediye mücavir alanlarını mesken edinmektedirler. Bu alanlar ise 

genellikle akarsu vadileri ve alivyonel düzlükler, hatta bazen de dere yataklarıdır. Bu dağınık ve yoğun 

yerleşim, yetersiz alt yapıyla da birleşince su kirliliği gündeme gelmektedir. 

Yörenin morfolojisi gereği il akarsuları kısa, eğimi fazla ve dolayısıyla akış hızı yüksektir. Bu 

akarsular vadi boyunca sıralanmış bütün yerleşim yerlerinin evsel-endüstriyel atıklarını, hatta çoğu 

zaman çöplerini de taşıyarak denize ulaştırmaktadır. Akarsuların sürükleme gücünün yoğun 

yağışlardan dolayı güçlü oluşu, erozyona neden olmakta ve akarsuların denize taşıdıkları organik 

madde miktarlarını da oldukça arttırmaktadır. Ayrıca buna akarsu yataklarında bulunan taş kırma 

tesislerinin yüksek oranda bulanıklılık taşıyan yıkama suları da eklenmektedir. Bu tür kurulu yada 

kurulacak tesislerin çevre kirliliğini asgariye indirecek yasal önlemler alınmakta titizlik göstermeleri 

çok önemlidir. 

Yörenin çok yağış alması ve arazinin yüksek eğimi nedeni ile yapılan suni gübreleme çok 

kolay bir şekilde yıkanarak hem milli servet kaybına sebep olmakta, hem de akarsu, yer altı suyu ve 

deniz kirliliğine sebep olmaktadır. Bu sebepten dolayı yöre çiftçilerinin zirai gübreleme ve ilaçlamanın 

zaman ve miktarı açısından çok iyi bilinçlendirilmesi gerekmektedir. 

Yukarıda değinilen ve kirliliğe sebep olan olumsuzluklar ancak kamuoyunun eğitilmesi ve 

bilinçlendirilmesi mevcut yasaların eksiksiz ve kurumlar arası koordinasyon içinde uygulanması, 

kirletici faaliyetlere teknolojik olarak en uygun ve ekonomik alternatifi verecek teknik sektörün 

varlığı, etkin kontrol ve denetlemeler ile mümkündür. 

Özellikle kıyı şeridinde bulunan onlarca belediyenin ve bunların mücavir alanları ve bunların 

dışında kalan ve mülki amire ait olan tüm kıyı kuşağında aynı uygulamanın gerçekleşmesini 

“sağlayacak yerel kıyı yönetim stratejilerinin oluşturulması gerekmektedir”. 

D.5.Su Kaynaklarında Kirlilik Etkenleri 

D.5.1 Tuzluluk 


D.5.2 Zehirli Gazlar 


D.5.3 Azot ve Fosforun Yol Açtığı Kirlilik 


D.5.4 Ağır Metaller ve İz Elementler 


D.5.5 Zehirli Organik Bileşikler 


D.5.5.1 Siyanürler 


D.5.5.2 Petrol ve Türevleri 


D.5.5.3 Polikloro Naftalinler ve Bifeniller 


D.5.5.4 Pestisitler ve Su Kirliliği 


D.5.5.5 Gübreler ve Su Kirliliği 


54

D.5.5.6 Deterjanlar ve Su Kirliliği 


D.5.6 Çözünmüş Organik Maddeler 


D.5.7 Patojenler 


D.5.8 Askıda Katı Maddeler 


D.5.9 Radyoaktif Kirleticiler ve Su Kirliliği 


KAYNAKLAR 

—DSİ Samsun Bölge Müdürlüğü. 

—Meteoroloji Ordu İstasyon Müdürlüğü. 


55


E.1. Genel Toprak Yapısı: 

Kayaların ve minerallerin, yeryüzünde veya yeryüzüne yakın derinliklerde, atmosfer, su ve 

canlılar tarafından ayrışmaya uğratılmaları sonucu fiziki olarak parçalanma-ufalma veya kimyasal 

olarak çözülme, erime şeklinde meydana gelen olaylar sonucu sağlam kayalardan, gevşek yapılı-taneli 

bir zemin veya toprak olur. Toprağın oluşumu ve türleri ile ilgili iklim ve organizmanın varlığı ile 

beraber ana kayanın cinsi ve arazinin şeklide önemli rol oynar. Örneğin granit türü kayaçlar, ılıman 

iklim bölgelerinde gri renkli bir toprak, steplerde siyah renkli bir toprak, tropik bölgelerdeyse kırmızı 

renkli topraklar meydana getirir. Granit gibi kayalar birçok iklimlerde yavaş yavaş ayrışır ve bitki 

köklerinin tutunmasına ortam sağlar. Bazaltlar çabuk kırılırlar, taşlık zeminlerin oluşumuna neden 

olurlar. Saf kireçtaşı kendi başına toprak meydana getiremez, yabancı maddeler varsa yardımı kireçtaşı 

üzerinde bir tabaka oluştururlar. Volkanik maddeler özellikle tüfler çok zengin topraklar meydana 

getirirler. Kum birçok bitki için hafif toprak sayılırlar. Boşluklar çoktur suyu muhafaza edemezler. Kil 

ise su geçirgenliği az olan bir topraktır. Suyu tutunca uzun süre muhafaza eder. Kil ile kum karışımı 

toprak tın olarak tanımlanır. Tın topraklar çok verimlidirler. Toprağın rengi en çok demirli 

bileşenlerden, daha çok humus gibi organik maddelerden ileri gelir. Limonitli topraklar sarı, hematitli 

topraklar kırmızı renklidir. Koyu gri ve soluk yeşil renkli topraklar, bitkiler vasıtasıyla redüksiyona 

maruz kalmış demirli bileşenlerden ileri gelir. Humusça zengin topraklar siyah renklidir. Bir toprak 

parçası derine doğru 4 horizona (bölge) ayrılır. Bu horizonlar A, B, C, D horizonları olup toprak 

profilini oluştururlar. Toprak guruplarının her birinin belirli özellikleri vardır. Bunlar organik madde, 

serbest oksitler, baz durumu, renk, kil oluşumu ve kil guruplarının kimyasal, fiziksel bileşenleri gibi 

özelliklerdir. Ülkemizdeki çeşitli toprak guruplarını meydana getiren en önemli olayların kalsifikosyon 

ve salinizasyondur (TÜRÜDÜ Ö. A. Prof. Dr. KTÜ. Orman Fak. Toprak Bilgisi. Trabzon. ) Toprağın 

oluşum safhalarının kısa değerlendirmesinden sonra Ordu ili ölçeğinde irdeleme yaparsak, %60’ı 

köylerde yaşayan ve G.S. Gelirin %75’ini tarımdan sağlayan ilimizde toprakların verimliliklerin 

korunması ve maksimum seviyeye çıkartılması gerekmektedir. Arazi yapısının sarp ve dağlık olduğu 

Ordu ilinde topraklar birçok verimlilik sorunuyla karşı karşıyadır. Tarım arazilerinin 258.768 

hektarında su erozyonu, 6.619 hektarında toprak yetersizliği, 603 hektarında da drenaj sorunu 

mevcuttur. Bölgenin ekolojik şartlarından kaynaklanan yağış miktarının çokluğu sebebiyle topraktaki 

iyonik katyonlar yıkanarak kaybolmakta ve toprağın PH’ sı sürekli düşmektedir. Yine Ordu ilinin 

genel jeolojik yapısından kaynaklanan belirli oranlardaki toprakların kireçlilik sorunu, ilin en önemli 

gelir kaynağını etkilemektedir. Ordu ili toprak gruplarının dağılımı çizelge E.1-1’ da verilmiştir: 

56

Ordu ili toprakları topografya ve ana madde farklılıkları nedeniyle çeşitlilik ihtiva eder. 

Genel sıralama yaparsak: 

A- Alivyol topraklar 

B- Kolivyol topraklar 

C- Gri, kahverengi Podzoik topraklar 

D- Kahverengi orman toprakları 

E- Kireçsiz kahverengi orman toprakları 

F- Kıyı kumulları 

G- Çıplak kaya ve molozlardan oluşur. 

Harita E.1 Ordu İli Büyük Toprak Grupları Haritası 

Grafik anlatımını yaptığımızda: 

Tablo E.1 Ordu İli Genel Toprak Yapısı Grafiği 

Gri-Kahverengi 

Podzolojik Topraklar 

65% 

Çeşitli Arazi ve Su 

Yüzeyleri 

1% 

Kolivyol Topraklar 

0,2% 

Alüvyol Topraklar 

1% 

Yüksek Dağ Toprakları 

3% 

Kireçsiz Kahverengi 

Orman Toprakları 

8% 

Kahverengi Orman 

Toprakları 

13% 

Kırmızı -Sarı Podzolojik 

Topraklar 

9% 

57

Tablo E.2 Ordu İli ve İlçeleri Arazi Varlığı Durumu. 

140.000 

120.000 

100.000 

80.000 

60.000 

Bağ-Bahçe 

Tarla 

Ormanlık 

Çayır-Mera 

Tarım Dışı 

Toplam 

40.000 

20.000 

0 

Merkez 

Akkuş 

Aybastı 

Çamaş 

Çatalpınar 

Çaybaşı 

Fatsa 

Gölköy 

Gülyalı 

Gürgentepe 

İkizce 

Kabadüz 

Kabataş 

Korgan 

Kumru 

Mesudiye 

Perşembe 

Ulubey 

Ünye 

E.2. Toprak Kirliliği 

Toprak insan faaliyetleri ve kimyasal dönüşümler sonucunda toprağın yapısının bozulması, 

biyolojik, kimyasal ve fiziksel değişime uğraması toprak kirliliği olarak tarif edilmektedir. Bu 

bağlamda toprağın yararlı kullanımının ortadan kalkması olayıdır. Toprak kirliliği yaygın olarak il 

genelinde bilinçsiz gübrelemeden kaynaklanmaktadır. Toprağın PH’sı bilinmeden, ayrıca toprağın 

mineral madde ihtiyaç ve fazlalıkları bilinmeden yapılan gübreleme toprağı kirlenmesine dolayısıyla 

kullanımına engel olmaktadır. 

E.2.1. Kimyasal Kirlenme 


E.2.1.1. Atmosferik Kirlenme 

Atmosferik kirleticilerin birçoğu önemli ölçüde toprak özelliklerine zarar verebilmektedir. Bu 

kirleticilerden en önemlileri ise SO2, NOx, CO2 değişik türdeki partiküller maddeler ve içeriğinde ağır 

metal bulunduran gazlar olarak sıralanabilir. SO2, Nox ve CO2 gibi gazlar özellikle yağış dönemlerinde 

asit yağmurları şeklinde toprağa inmekte ve toprak PH’ sının değişmesine neden olmaktadır. Bu 

değişim toprak üzerindeki bitkisel yaşamla birlikte toprak içerisindeki canlı yaşamını da 

etkilemektedir. Ayrıca toprak içersindeki kimyasal duyarlılığın bozulmasına neden olup, birçok 

kirleticiyi harekete geçirmekte ve yeraltı suyu kirliliğine yol açmaktadır (Altın 1998). Bununla birlikte 

toprağın yapısındaki Ca ve Mg gibi elementlerin yıkanmasına neden olarak toprağın zayıflamasına ve 

tarımsal verimin düşmesine neden olmaktadır (Tecer 1996). Ordu ilinde sanayi ve diğer kirleticilerden 

yapılan ölçümler sonucu asit yağmuruna sebebiyet verecek bir kirlenme tespit edilmemiştir. Ancak 

çevre illerden gelen rüzgâr ve hava ölçümleriyle Ordu ilinde toprak kirliliğinin oluşup oluşmadığı 

tespit edilmemiştir. 

E.2.1.2. Atıklardan Kirlenme 

Toprak kirliliğinin oluşmasında evsel, endüstriyel ve tarımsal faaliyetler sonucunda oluşan katı 

ve sıvı atıkların oldukça önemli bir yeri vardır. İlgili yönetimlerce toplanan bu atıkların depolandığı 

alanlardan sızan sızıntılar ve kontrolsüz depolanmalar sonucunda sulara karışan Pb, Cd, Ni, Hg gibi 

ağır metallerden oluşan zehirli maddelerin besin zinciri vasıtasıyla insan ve canlı sağlığını olumsuz 

etkilemektedir (Altın 1998) Bu bağlamda Ordu ilinde katı atık sorununun çözümlenmemiş olması, 

uzun vadede toprak kirliliği su kirliliğinin oluşmasına neden olacaktır. 

58

E.2.2 Mikrobiyal Kirlenme 

Değişik faaliyetler sonucunda akarsularda oluşan (evsel, endüstriyel ve bazı sağlık 

kurumlarından kaynaklanan) çok sayıda ve türde bakteri, virüs gibi organizmalar bulunabilmektedir. 

Bu suların tarımsal amaçlı kullanımları veya toprak üzerine yayılarak bertaraf edilmesi gibi durumlarda 

toprak bünyesine bol miktarda istenmeyen türdeki (Salmonella, Shigella, tifo basili, hepatitis virüsleri 

ve entero virüsleri gibi) organizmalar toprak bünyesine geçebilmektedir. Bu canlılar toprağın fiziksel 

ve kimyasal yapısına (gözeneklilik, sıcaklık, tutma kapasitesi, nem içeriği vb.) bağlı olarak 7 günden 7 

yıla kadar değişen sürelerde yaşayabilmektedir (Karpuzcu 1988). Örneğin Salmonella sp. Toprakta 15- 

280 gün arası, Salmonella Typhi ise 2-10 gün yaşayabilmektedir. Genellikle bakterilerin büyük 

çoğunluğu, helminitler ve protozoslar, çaplarının çok daha büyük olması nedeniyle toprakta filtrasyon 

mekanizmasıyla hepatit, tifo vb. birçok hastalığa neden olan virüslerse absorvisyon ile tutunabilmekte, 

bir süre sonra da yok olmaktadırlar (Germirli 1996) Ancak toprak özelliklerinin uygun olmadığı 

(Gözenekliliğin büyük, absorplama kapasitesinin küçük olduğu veya kırık ve çatlaklı yapılarının 

bulunduğu zeminlerin varlığı) durumlardan sonra bu virüsler herhangi bir engelle karşılaşmadan yer 

altı sularına ulaşabilmektedirler. İçme sularından kaynaklanan birçok hastalığın nedeni de budur. 

Hastalıklara neden olan organizmaların bulunduğu atık suların toprağa verilmesinden önce toprak 

özelliklerinin çok iyi tespit edilmesi gerekmektedir. 

Ordu ili ölçeğinde bu tür uygulamaların sınırlı olması nedeniyle şuan risk altında olan bir alan 

bulunmamaktadır. Ancak kentleşme hızına paralel olarak kanalizasyon ve altyapı tesislerinin 

planlanması aşamasında bu kriterlerin göz önünde tutulması gerekmektedir. Ayrıca yapılan tespitlerde 

mikrobiyal kirlenme olan bir alan tespit edilmemiştir. 

(Germinli, F. Taşlı, R. Eremektar, 6. 1996 Turistik tesislerin arıtılmış evsel suların sulama amaçlı 

kullanımında patojen mikroorganizmalar. 1. Uludağ Ç. Mühendisliği Sempozyumu, Bursa 31-34) 

E.3. Arazi 

E.3.1. Arazi Varlığı 

E.3.1.1. Arazi Sınıfları 

Ordu İlinin arazilerinin genel dağılımı yapılırsa; %36,3 (245.055ha) Bağ-Bahçe, %8,3 

(55.905ha) tarla, %23,3 (157.583ha) orman-fundalık, %11,9 (80.395ha) çayır-mera, %14,2 (96.286ha) 

yerleşim alanı, %6 (40.382ha) tarım dışı arazi olmak üzere 675.608 ha arazisi mevcuttur. Bu paralelde 

arazileri sınıflandırırsak; 

E.3.1.1.1. I.Sınıf Araziler 

Arazi kullanımını sınırlandıran herhangi bir faktörün bulunmadığı tarımsal üretim açısından en 

nitelikli olan arazilerdir. Eğimi hemen hemen düz yâda düze yakın, yüzey akış ve erozyon zararı 

bulunmayan, derin yâda orta derin, iyi drene olmuş, tuzluluk ve alkalilik problemi bulunmayan, su 

tutma kapasitesi yüksek, bitki besin elementlerince zengin ve kolaylıkla işlenebilen arazilerdir. 

İlde bu arazilerin yayılma alanı 1296 hektar olup, il yüz ölçümünün %0.02’sini teşkil eder. Bu 

sınıf arazilerin tümü aluviyal karakterli topraklar üzerinde bulunmaktadır. Bu arazilerin 534 hektarı 

sulu tarım, 582 hektarı kuru tarım ve 174 hektarı da fındık tarımı olarak kullanılmaktadır. (Anonim – 

1993) 

E.3.1.1.2. II. Sınıf Araziler 

Bazı özel tedbirler alınarak kolayca toprak işlemeli tarımda kullanılabilecek arazilerdir. Eğim, 

erozyon ve ıslaklık gibi engeller az da olsa arazi kullanımını kısıtlarlar. Bu sınıfa giren arazilerde 

engeller az, alınacak önlemler geçici ve kolaydır. 

Ordu ilinde 7605 hektarlık yüz ölçümleriyle %1,3’lük bir oran teşkil etmektedir. Bu arazinin 

%35,4’ü aluviyal, %4,2’si kolluviyal, %14,7’si kırmızı-sarı podzolik, %29,8’i gri-kahverengi podzolik 

ve %8,9’u kahverengi toprakları oluşturmaktadır. 

İkinci sınıf arazilerin 1861 hektarında kuru tarım, 975 hektarında özel ürün(fındık tarımı), 256 

hektarı çayır-mera ve 1059 hektarı orman ve funda arazisi olarak kullanılmaktadır. (Anonim – 1993) 

E.3.1.1.3. III. Sınıf Araziler 

İkinci sınıf arazilerdeki kullanımı sınırlandıran faktörler bu sınıfta daha belirgindir. Bu 

bakımdan daha yoğun ve kalıcı tedbirlere gerek duyulur, ancak önlemlerin alınması daha güçtür. Bu 

engeller; orta derecede eğim, yoğun erozyon, sel baskınları, orta derecede tuzluluk ve alkalilik, düşük 

59

alt toprak geçirgenliği, orta derecede ıslaklık, sığ toprak derinliği, düşük su tutma kapasitesi gibi 

faktörlerdir. Bu araziler yalnızca tarla yarımına uygundur. 

Ordu ilinin %3,9’unu teşkil eden bu sınıf arazilerin toplam alanı 23.185 hektardır. İldeki 

aluviyal toprakların %0,6’sı, kolluviyal toprakların %2,1, kırmızı-sarı podzolik toprakların %37’si, 

kahverengi orman topraklarının %19’u, asit kahverengi orman toprakların %22,2’si bu sınıfa 

girmektedir. 

Bu arazilerin çoğu orta eğime sahiptir. 6711 hektarı kuru tarım arazisi, 273 hektarı sulu tarım 

arazisi, 12.862 hektar özel ürün (fındık arazisi), 1.638 hektarı çayır-mera arazisi, 1.542 hektarı orman 

arazisi ve 153 hektarını da diğer araziler teşkil etmektedir. (Anonim – 1993) 

E.3.1.1.4. IV. Sınıf Araziler 

Bu sınıfta, toprakların kullanılmasındaki kısıtlamalar III. Sınıftakinden daha fazla ve seçimi 

daha sınırlıdır. İşlendiklerinde daha dikkatli bir idare gerektirirler. Koruma önlemlerinin alınması ve 

muhafazası daha da zordur. Çayır-mera ve orman için kullanılabilecekleri gibi, gerekli önlemlerin 

alınması halinde iklime adapte olmuş tarla ve bahçe bitkilerinden bazıları içinde kullanılabilirler. 

Bu sınıfın, %0,4 kolluviyal, %9,7’si kırmızı-sarı podzolik, %43,3 gri-kahverengi podzolik, 

%33,4’ü kahverengi orman, %6,8 asit kahverengi orman topraklarından oluşmaktadır. 

Bu arazilerin 4.378 hektarında kuru tarım, 45.248 hektarında özel ürün (fındık) tarımı, 7.139 

hektarında çayır-mera, 7.477 hektarında orman-funda ve 306 hektarı ise diğer araziler olarak 

kullanılmaktadır. 

E.3.1.1.5. V.Sınıf Araziler 

Bu sınıfa giren toprakların fiziksel koşulları, gerektiğinde tohumlama, kireçleme, gübreleme ve 

kontur karıkları, drenaj hendekleri, saptırma yapıları ve su dağıtıcıları ile su kontrolü gibi çayır ve mera 

iyileştirmelerinin uygulanmasını pratik kılar. 

Ordu ilinde 102.633 hektar alanla il yüzölçümünün %17,1’ini kırmızı-sarı podzolik toprakları, 

%45,3’ünün gri-kahverengi podzolik, %19,9’unu kahverengi orman, %5,6’sını asit kahverengi orman 

ve %17,6’sını yüksek dağ toprakları bir araya getirmektedir. 

V. sınıf arazilerin 8.669 hektarı kuru tarım, 60.125 hektarı özel ürün(fındık) tarımı, 28.799 

hektarı çayır-mera, 4.645 hektarı orman-funda ve 395 hektarı ise diğer araziler olarak kullanılmaktadır. 

(Anonim – 1993) 

E.3.1.1.6. VI. Sınıf Araziler 

Bu sınıfa giren topraklar çok dik eğim, erozyon, toprak sığlığı, taşlılık, yaşlılık, tuzluluk veya 

sodiklik gibi, kültür bitkilerinin yetiştirilmesini engelleyen çok şiddetli sınıflandırmalara sahiptir. 

394.249 hektar olan bu tür araziler il yüzölçümünün %65,8’ini kapsar. Bu alanın %0,03 

aluviyal topraklar, %7,9 kırmızı-sarı podzolik topraklar, %76,5’ini gri-kahverengi podzolik topraklar 

ve %7,2’sini ise asit kahverengi orman toprakları teşkil eder. Bu arazilerin 57.993 hektarında kuru 

tarım yapılmaktadır. 20.035 hektarında özel ürün(fındık) arazisi, 253.270 hektarı orman-fundalık ve 

660 hektarı da yerleşik alan olarak kullanılmaktadır. 

E.3.1.1.7. VII. Sınıf Araziler 

Bu sınıf araziler erozyon, yaşlılık, taşlılık, kayalık, düşük rutubet kapasitesi, tuzluluk ve 

sodiklik gibi kısıtlayıcılardan bir veya birkaçının önlenemeyecek derecedeki şiddetli sınırlandırmaları 

nedeniyle ot, ağaç ve kültür bitkilerinin yetiştirilmesine elverişli değildir. Yabani hayatı için ve 

dinlenme yeri olarak kullanılabilirler. VII. sınıf araziler ilde %0,5’lik bir oran oluştururlar. Toplam 

alanları 2,894 hektar olup, 682 hektarı ırmak taşkın yatağı, 118 hektarı sahil kumu ve 2,094 hektarı 

çıplak kaya olarak hesaplanmıştır (Anonim – 1993). 

E.3.1.2. Kullanma Durumu 

Ordu ilinde toprak, işlemeye ve bitki gelişmesine zarar verecek derecede taşlılık ve kayalık 

ihtiva eder. Bu alan 178.853 hektar tutmaktadır. Bu da toprakların %29,8’i demektir. Taşlılık ve 

kayalık hem yüzeyde hem de profilde olabilmektedir. Profilde taşlılık ve kayalık arttıkça toprak 

materyali azalacağından, toprakların su ve bitki besinlerini tutma gücü de azalır. Bu da tarımın 

olmaması anlamına gelmektedir. Ülkemizin çoğunda olduğu gibi Ordu ilinde de arazi kullanımını 

etkileyen ve kullanımı yönlendiren etmen erozyondur. Bu sorundan 109.131 hektar arazi orta derecede 

60

etkilenmektedir(pasif etki). Bu alan il yüzölçümünün %31,6’sını teşkil etmektedir. Şiddetli derecede 

erozyon sorununa muhatap arazi 335.180 hektar, yüzölçümün %65,9’unu teşkil eder. Bu, Ordu ili 

arazilerinin çoğunun şiddetli erozyonlarla muhatap olduğu anlamına gelir. Bu önemli sorunlar, tarım 

arazilerinin kullanım güçlüklerinin çok önemli bir göstergesidir. Ayrıca çok sığ toprak alanları önemli 

oranda yer teşkil etmektedir. Çok sığ arazi ölçümü %10’luk bir duruma karşılık gelmekte olup 60.016 

hektarı oluşturmaktadır. Bu alanlar genelde kırsalda yapılaşmaya hizmet etmektedir. Bu araziler büyük 

ölçüde VII. Sınıf arazilerdir. Kullanım durumuna göre 59.800 hektarlık arazi genel olarak yerleşim 

yerleri gibi amaçlar için kullanılmaktadır. 

E.3.2. Arazi Problemleri 

E.3.2.1 Erozyon 

Ülkemizin çoğunda olduğu gibi Ordu ilinde de en yaygın olan problem, su erozyonudur. Bu 

sorundan çok az etkilenen veya hiç etkilenmeyen alanlar, çoğunlukla aluviyal ve kolivyal arazilerdir. 

Bunlar ırmak taşkın yatakları, kıyı kumları, çıplak kayalıklar, yoğun yerleşim alanları ve su yüzeyleri 

dışında kalan alanlardaki 536.616 hektar toprakların %0,9 unu (5483 ha.) oluşturmaktadır. Çoğu düz 

ve derin, az bir kısmı da hafif eğimlidir. 2631 ha sulu tarım altında olup kalanı fındıklık, mera ve 

fundalıklardır.(Tarım il müd.2001).Orta derecede erozyona uğramış topraklar 190.131 hektar ile il 

yüzölçümünün %31,6’sını teşkil etmektedir. Orta derecede erozyon hafif, hatta düze yakın eğimden 

başlayarak sarp eğimlere kadar etkisini göstermektedir. Dik ve çok eğimli arazilerde bu erozyonun 

görüldüğü yerler, doğal bitki örtüsünün iyi korunduğu alanlardır. Şiddetli derecede erozyona uğramış 

topraklar 335186 hektarla yüzölçümünün %65,9 unu teşkil eder. Bu sahalarda doğal örtünün tahrip 

edilmesi veya çok dik eğimli yerlerde hiçbir korunma önlemi almaksızın otlatma veya tarım yapılması 

sonucu erozyon şiddetlenmiştir. Sığ ve çok sığ topraklı ve VII. Sınıf arazi niteliğinde olan bu tür 

alanların 64.111 ha. Tarım arazisi, 57.386 ha fındık arazisi, 20.977 ha mera arazisi ve 642 ha da diğer 

araziler oluşturmaktadır. Doğal bitki örtüsü aşırı derecede tahrir olan meralarla bir kısım orman ve 

diğer arazilerden oluşan %0,6 oranındaki toplam 4.728 ha bir alan çok şiddetli derecede erozyona 

maruz kalmış bulunmaktadır. 

E.3.2.2.Taşlılık ve Kayalılık 

Ordu ili genelinde bitki gelişmesine ve yetiştiriciliğine zarar verecek derecede 178.853 ha. 

Alan mevcuttur. Bu alan Ordu ili topraklarının %29,8’ini teşkil eder. Taşlılık ve kayalılık hem 

yüzeyde hem de profilde olabilmektedir. Profilde taşlılık ve kayalılık arttıkça toprak materyali 

azalacağından, toprakların su ve bitki besinlerini tutma gücü de azalır. Eğer toprak killi ise, bu kötü 

etki nispeten azalabilir. İl içinde taşlılık çoğunlukla çok dik çok sığ topraklarda görülmektedir. Aynı 

durum kayalık içinde söz konusudur. Çok sığ toprakların %87,6’sı taşlı, %0,7’si sığ topraklarda %7 ve 

sığ topraklarda %0,02’dir. Çok dik eğimlerde taşlılık %33,4’ünü teşkil eder, diğer eğim gruplarında 

oranlar bunlara göre çok düşüktür. Topraklar orman, funda veya mera örtüsü altında ise taşlılık ve 

kayalık problemi olmayabilir. Çünkü buralarda sürüm yapılmamakta ve çevrenin doğal bitkileri 

mevcut koşullara kendini uydurabilmektedir. Taşlılık ve kayalığın bu kötü etkisine rağmen, erozyonun 

hızını kesme bakımından olumlu yanı da vardır. (Tarım İl Müdürlüğü – 1993) 

E.3.2.3.Toprak Sığlığı 

Topraklarda köklerin değiştiği ve bitki besin maddelerinin temin edildiği toprak derinliği 

önemlidir. Bu bölge derin olursa toprakların bulunduğu iklime adapte olabilen her türlü kültür bitkisini 

yetiştirmek mümkün olur. Hâlbuki il topraklarının takribi 2/3’ü böyle bir derinlikten yoksundur. 

Ancak %4,8’inde (29.080 ha) derinlik 90’cm’den fazla, bunların da %43,4’ü düz ve hafif eğimli 

arazilerdir. Erozyon ya hiç yoktur veya hafiftir. Çoğu I. Ve II. Sınıf olup kuru ve sulu tarım ile fındık 

tarımı yapılan yerlerde kullanılmaktadır. Yüzölçümü 33.376 hektar olan orta derin topraklar %5,6’lık 

bir oran oluşturmaktadır. Daha çok orta ve dik eğimlerde yer alan bu topraklarda çoğunlukla orta 

erozyon hüküm sürmektedir. Bunların %24,7’si kuru tarım, %45,3’ü fındık tarımı ve %17,3’ü mera 

örtüsü altındadır. Araziler daha çok III. ve IV. sınıftır. İl içinde en geniş yayılışı 473.659 hektarlık 

yüzölçümleri ve %78,9’luk oranları sığ topraklar göstermektedir. Bu topraklar %68,9’u çok dik ve 

%10’u dik eğimlerde yer almaktadır. Bunlarda orta veya şiddetli erozyona uğramıştır. Kuru tarım 

alanlarının 36.760 hektarının, özel ürün (fındık arazisinin) alanlarının 144.135 hektarının toprakları 

sığdır. Arazi sınıfı çoğunlukla IV., VI. ve VII. sınıftır.Çok sığ topraklar %10’luk bir orana ve 60.016 

61

hektarlık bir yüzölçümüne sahiptir. Bu derinlikteki toprakların yer aldığı arazilerin %33,2’si çok dik 

eğimli olup, çoğu şiddetli erozyona maruz kalmıştır. Büyük çoğunluğu VII. sınıftır. Kuru tarım 

uygulanan 30,379 hektar arazide, 14,175 hektar fındık arazisi ve 3,347 hektar orman ve fundalıkta 

topraklar çok sığdır. Dikkat edilirse, sığ ve çok sığ topraklar 533,675 hektar yukarıda belirtildiği gibi 

fazla eğim ve şiddetli erozyondur. Sığ topraklar orman, funda ve mera bitkilerinin yetişmesi için 

yeterli olabilirse de, kültür bitkilerinin su ve besin maddeleri ihtiyacını tam olarak karşılayamadığı 

için, gelişmelerini kısıtlar. 

KAYNAKLAR: 

— Tarım İl Müdürlüğü Yıllığı 

— 2008 Çevre Durum Raporu 

-*Diğer alıntılar konu altlarında verilmiştir. 

62


F.1.Ormanlar 

Korgan- Aybastı Orman Arazileri 

Saf Ladin Meşçeresi –Çambaşı 

F.1.1.Ormanların Ekolojik Yapısı 

Ordu ilinde ormanların yayılış ve ekolojik yapısına baktığımızda genel olarak ekolojik bir 

çeşitlilikten bahsedemeyiz. Ancak melet havzasının doğu kısmında yer yer ekolojik çeşitlilikten 

bahsedebiliriz. Picea oriantalis (Doğu Ladini)’in doğal yayılış sınırı melet vadisinin doğu kısmında 

kaldığından ekolojik yapı ladinin yetişme ortamlarının tipik özellikleriyle benzerlik göstermektedir. 

Ormanlar doğal olarak sahilden itibaren kızılağaç, Kayın, Gürgen ve 1000-1800m de Ladin olarak 

devam etmektedir. Ladin saf meşçerelerinin haricinde saf meşçerelere rastlamak zordur. Ancak kayın 

ve meşe(Saçlı meşe) yer yer meşçere oluştururlar. 

Ormanlarda ekolojik bütün olarak düşünülen alt örtüdeyse orman gülü, çalı formunda diğer bitki 

formasyonlarına rastlamak mümkündür. 

Ordu ilinin yüz ölçümünün %30,95si ormanlık arazi olarak yer kaplamaktadır. 

63

Ekolojik bütünün parçası sayılan iklimi irdelediğimizde; kışları serin yazları ılık geçer, hemen 

hemen her mevsimde yağış görülür Coğrafi yapısı itibarıyla deniz ve kara olmak üzere iki farklı iklim 

karakteri gösterir. En soğuk ay ocak ve şubat aylarıdır. İç bölgelerde en soğuk ay ocak ayıdır. Isı –6 

dereceye düşebilmektedir. Kıyı bölümünde en sıcak ay temmuz ve ağustos aylarıdır. Kıyı şeridi en 

yağışlı kısmı oluşturur. Orduda hakim rüzgar, güneyden esen lodostur. Ordu ili yerleşkesi genel olarak 

dağlık olup bu dağlar Doğu Karadeniz, Canik dağı silsilesine bağlıdır. Dağlar denize dik ve paralel 

uzanırlar. Dağlar akarsular tarafından kesilip derin vadiler oluştururlar. Bu vadi tabanlarında yer yer 

alivyol toprak oluşumlarına rastlamak mümkündür. Bu alanlarda genellikle tarımsal faaliyetler yoğun 

olup mülkiyeti devlete ait olan yerlerdeyse küçük kızılağaç meşçerelerine rastlamak mümkündür. 

F.1.2.Bölgenin Orman Envanteri 

F.1.2.1.Ağaç Türleri ve Yayılım Alanları 

Ordu İli ağaç türleri itibari ile yayılım ve zenginlik göstermektedir. 

Ordu işletmesi 34.818,0 ha normal koru ve 21.070,5 ha bozuk koruya sahiptir. Toplam 

ormanlık alan 55.888,5 Ha dır. Orman açıklık alanı ise 144.513,5 Ha. olup toplam alan 200.402,0 Ha 

dır. Bu alan içinde Gölköy, Ulubey ve Kabadüz, Perşembe, Gürgentepe ilçeleri bulunmaktadır. Sırası 

ile çam, ladin, göknar, kayın, gürgen, kızılağaç, kestane, meşe ve diğer yapraklı ağaç türleri vardır. 

Mesudiye işletmesi: 19440 ha normal koru ve 33195 ha bozuk koruya sahip olup, çam, ladin, kayın, 

gürgen, kızılağaç, meşe, kavak, akça ağaç türleri mevcuttur. Ünye işletmesi: 35.229,0 ha normal koru 

ve 15.358,0 ha bozuk koruya sahiptir. Toplam ormanlık alanı 50.587,0 Ha dır. Orman açıklık alanı ise 

173.607,5 Ha. olup toplam alanı 224.194,5 Ha dır.İşletme içinde, Aybastı, Fatsa, Kumru, Korgan, 

Ünye ilçeleri bulunmaktadır. Ağaç türleri: sahilçamı, kayın, gürgen, kızılağaç, kestane, meşe, kavak. 

Akkuş İşletmesi: Toplam 33.010.65 ha normal koru, 8.457,11 ha bozuk koru, Ziraat İskan Alanı 27.570,58 

Toplam alanı 69.038,34 ha’dır. Toplamı: 184625,5 ha ılık ormanlık alana sahip ormanlık alan serveti ise 

164.09453 m 2 ’dir. 

Orman Örtüsü İstatistikleri: 

Ordu İşletmesi: 

34.818,0 ha normal koru ve 21.070,5 ha bozuk koruya sahiptir. Toplam ormanlık alanı 

55.888,5 Ha dır. Orman açıklık alanı ise 144.513,5 Ha. olup toplam alanı 200.402,0 Ha dır. 2008 

yılında yapılan calışmalar ise tabi gençleştirme 37,9 Ha. Sun’i Gençleştirme 53,6 Ha. Ormanların 

Rehabilitesi 1000 Ha. Koruya Tahvil 150,0 Ha. Sıklık Bakımı 210,0Ha Kültür Bakımı 440,0 Ha. 

Gençlik Bakım 200,0 Ha dır. 

Ünye İşletmesi: 

35.229,0 ha normal koru ve 15.358,0 ha bozuk koruya sahiptir. Toplam ormanlık alanı 

50.587,0 Ha dır. Orman açıklık alanı ise 173.607,5 Ha. olup toplam alanı 224.194,5 Ha dır. 

İşletme Müdürlüğümüz 2008 yılı faaliyetleri olarak 68,4 ha tabii gençleştirme programı 

114.668,66 YTL harcanarak gerçekleştirilmiştir.180,0 ha gençlik bakımı programı 21.193,01 YTL 

harcanarak gerçekleştirildi.Gençlik koruma çalışmaları Köy Tüzel Kişiliği ile 6.848,68 YTL 

harcanarak gerçekleştirildi.240 ha sıklık bakım çalışması 17.344,57 YTL harcanarak 

gerçekleştirildi.Ayrıca 300 ha koruya tahvil çalışması ve 1500 ha rehabilitasyon (900 hektarı 

silvikültür ödenekli) 136.473,60 YTL harcanarak gerçekleştirildi.14 ha suni gençleştirme programı 

64

60.003,74 YTL harcanarak gerçekleştirildi.199 ha sahada kültür bakım programı 31.184,57 YTL 

harcanarak gerçekleştirildi.Kültür Koruma programı Köy Tüzel Kişiliği ile 18.177,56 YTL harcanarak 

gerçekleştirildi. 

2008 yılı içinde endüstriyel odun üretiminden 162.334,00 YTL , yakacak odun üretiminden 

45.036,00 YTL gelir elde edilmiştir. 

Üretim yollarının 231 kilometresine 19.809,38 YTL harcanarak bakım yapılmıştır. 

Ünye İşletme Şefliğinin Yol Şebeke Planı 23.900,00 YTL harcanarak yaptırıldı.5350 metre yeni yol 

168.771,00 YTL , 8700 metre yolda Büyük Onarım 42.861,00 YTL , 8000 metre yolda Üst Yapı 

çalışması 112.921,00 YTL , 10.000 metre sanat yapısı 90.784,02 YTL harcanarak yaptırılmıştır. 

Ayrıca 2008 yılı içinde 132 köy ve mahallede 5304 sayılı kanun kapsamında kadastro 

çalışmaları tamamlanmış 20.836 hektar ormanlık alan tespit edilmiştir. 

Tablo F.1 Ünye Orman İşletme Müdürlüğü 2008 Yılına Ait Ormancılık Faaliyetlerini Gösterir Cetvel 

FAALİYETİN ADI 

CARİ FAALİYETLER TOPLAMI 

SİLVİKÜLTÜR 

2008 YILI 2008 YILI 

PROGRAM GERÇEKLEŞME 

BİRİM Miktar YTL. Miktar YTL. 

Tabi Gençleştirme Ha 68,4 68,4 114.668,66 

Gençlik Bakımı Ha 180,0 21.200,00 180,0 21.193,01 

Gençlik Koruma (Bekçi ile) 

Adam/Ay 

Gençlik Koruma (Köy Tüzel Kişi İle) Köy/Ad 2 6.775,00 2 6.848,68 

Sıklık Bakımı Ha 240,0 16.600,00 240,0 17.344,57 

İlk Aralama Bakımı 

Koruya Tahvil(Silvikültür Ödeneği) Ha 200,0 8.800,00 200,0 

Koruya Tahvil(Üretim Ödeneği) Ha 100,0 5.300,00 100,0 

Enerji Ormanı Tesisi 

Enerji Ormanı Koruma 

Ormanların Rehabilitesi (Silvikültür Ödeneği) Ha 900,0 125,500,00 900,0 136.473,60 

Ormanların Rehabilitesi (Üretim Ödeneği Ha 600,0 600,0 

Sun'i Gençleştirme Ha 14,0 9.400,00 14,0 60.003,74 

Devreden Dikim Ha 4,0 4,0 

Kültür Bakımı(Sun'i Genç.) Ha 199,0 31.200,00 199,0 31.184,57 

Kültür Bakımı (Orman İçi Ağaç.) 

Kült.Kor.(Sun'i Genç.Bekçi ile) 

Kült.Kor.(Sun'i Köy Tüzel Kiş.) Köy/Ad 2 29.290,00 2 18.177,56 

Kült.Kor.(Orman İçi Ağaç.Bekçi) 

Kült.Kor.(Orman İçi Ağaç.Köy Tüzel Kiş.) 

Arboeratum 

ÜRETİM 

Ha 

Ha 

Ha 

Köy/Ad 

Tomruk M3 5.400 6969 47.807,00 

Tel Direk 

Maden Direk M3 488 3.423,00 

Sanayi Odunu M3 300 5491 37.668,00 

Kağıtlık Odun M3 354 2.428,00 

Lif Yonga Odunu M3 10.500 10351 71.008,00 

Sırık - Çubuk 

ENDÜSTRİYEL ODUN TOPLAMI M3 16.200 23653 162.334,00 

YAKACAK ODUN TOPLAMI Ster 20.250 6565 45.036,00 

KORUMA 

Biyolojik Mücadele 

Kimyasal Mücadele Ha 300,0 

M3 

M3 

Ha 

65

Mekanik Mücadele 

Ha 

İNŞAAT - İKMAL 

Kule-Kulube Yolları Yapımı 

Km 

Kule-Kulube Yolları Bakımı Km 5+000 522,00 

Traktör Yolları Bakımı 

Km 

Depo Dahili Yol 

Km 

Yangın Emniyet Yolları Yapımı 

Km 

Yangın Emniyet Yolları Bakımı 

Km 

Üretim Yolları Bakımı Km 231+00 16.900,00 231+00 19.809,38 

Mesudiye İşletmesi: 

Normal koru 19440 ha, bozuk koru 3319,5 ha, çok bozuk 19437 ha toplam 42196.5 ha’dır. 

Mesudiye Orman İşletme Müdürlüğünün 2008 yılı Silvikültür Programında 2.000,0 Ha. Bozuk orman 

sahalarının Rehabilite ( İyileştirme ) edilmesi yer almakta olup, aynı sene içerisinde uygulanan silvikültürel 

müdahaleler neticesinde bu bozuk orman sahalarının verimli orman alanlarına dönüşme süreci başlamış ve 

programın %100'ü gerçekleştirilmiştir. 

Bu Program kapsamında 20.000 adet Akasya ve 5.000 adet Mahlep fidanları ilçemiz Topçam Beldesi 

sınırları dahilinde uygun yerlere dikilmiştir. 

İşletme Müdürlüğümüzün 2008 yılı Silvikültür Programında yer alan 8,0 Ha. Sun'i Gençleştirme 

Programı %100 gerçekleştirilmiş olup, bu program dahilinde 40.000 adet Kayın fidanı dikimi yapılmıştır. 

Ağaçlandırma Seferberliği kapsamında ilçemiz sınırlarında bulunan okul, cami,sağlık ocağı … v.b. gibi 

binaların bahçelerinde ağaçlandırmak üzere yer tespitleri yapılmış ve gerekli fidanlar temin edilmiş olup 2009 

yılı İlkbahar döneminde belirlenen yerlere fidan dikimi yapılacaktır. 

İşletme Müdürlüğümüzde 2008 yılı içerisinde Fidanlık Tesis edilmiş olup, elde edilecek fidanların daha 

sonraki yılların Silvikültür Programları dahilinde uygun yerlere dikimi sağlanacaktır. 

Mesudiye ilçesi sınırları dahilinde bulunan Ladin ve Sarıçam ormanlarında ağaçların kurumalarına neden 

olan böcek zararlılarına karşın Biyoteknik ve Biyolojik mücadele edilmektedir. Biyoteknik Mücadele 

kapsamında 200 adet Feremon tuzağı 200,0 Ha.'lık sahaya ( bilhassa İlçemiz Topçam Beldesi sınırlarındaki 

Ladin Ormanlarına ) kurulmuş olup, zararlı böceklerle mücadele çalışması yapılmış ve devam 

etmektedir.Biyolojik mücadele kapsamında ;zararlı böceklerin çoğalmasını önleyen yırtıcı böcekler üretilmiş ve 

kurumanın başladığı bölgelere bırakılmıştır. 

Zararlı böceklerle mücadele kapsamında 100 adet Kuş yuvası İlçemiz sınırları dahilindeki ormanlara 

monte edilmiştir. 

Yıllardan beri atıl vaziyette duran Keyfalan Kırkahvesi binasının yeniden faaliyete geçmesi için 2008 yılı 

içerisinde ihalesi yapılarak işletmeciye kiralanmıştır. Bu sayede Keyfalan Yaylası civarındaki doğal 

güzellikleri görmek için yöreye Turizm amaçlı gelen vatandaşların yemek ve yatak ihtiyacı 

karşılanabilecektir. 

Akkuş İşletmesi: 

Toplam 33.010.65 ha normal koru, 8.457,11 ha bozuk koru, Ziraat İskan Alanı 27.570,58 Toplam alanı 

69.038,34 ha’dır. 

Tablo F.2 Aşağıdaki Bilgiler İşletme Müdürlüğümüzün 12 / 01/ 2009 Tarihli İtibariyle Faaliyet Uygulama Sonuçlarıdır. 

S.NO. 

YAPILAN FAALİYET BİRİMİ MİKTAR 

1 TABİİ GENÇLEŞTİRME Ha. 133,6 

2 GENÇLİK BAKIMI Ha. 250 

3 KORUYA TAHVİL Ha. 300 

4 ORMANLARIN REHABİLİTESİ Ha. 2000 

5 SUNİ GENÇLEŞTİRME Ha. 47 

66

6 KÜLTÜR BAKIMI Ha. 250 

7 KUŞ YUVASI (100 adet) Ha. 50 

8 ORMANLARIN BAKIMI Ha. 1153 

9 FİDANLIK TESİSİ M2 2000 

10 FİDAN ÜRETİMİ ADET 50,000 

11 DİKİLEN FİDAN MİKTARI ADET 194502 

F.1.2.2.Orman Alanlarının Mülkiyeti 

Ordu ili genelinde orman alanlarının mülkiyeti devlete ait olup özel şahsa ait oluşan orman 

alanları yok denecek kadar azdır. Orman alanlarının mülkiyetiyle ilgili olarak Kadastro Genel 

Müdürlüğüne bağlı birimler ve Giresun Orman Bölge Müdürlüğüne ait elemanlarca ölçüm çalışmaları 

halen yürütülmektedir. Bu bağlamda orman alanlarının mülkiyet durumları ölçüm sonuçlarına göre 

daha iyi değerlendirilip mutlak bir sonuç verilebilecektir. 

F.1.1.3. Orman Varlığının Yararları 

Orman varlığı çevrebilimle ilgili işlevler açısından insanoğluna faydası sayılamayacak kadar 

çoktur. Toplam ağaç-su dengesinin son derece hassas olduğu, arazi eğiminin çok fazla ve yağışların 

oldukça yoğun olduğu bölgemizde, orman varlığı erozyon ve toprak kaymaları açısından son derece 

önem arz etmektedir. Diğer yandan ormanların birçok bitki, ağaç ve hayvan türünü içinde barındırması 

açısından biyolojik hazine olarak nitelendirilmektedir. Günümüz dünyasında bu biyolojik zenginlikler 

çok geniş endüstriyel alanlarda hammadde kaynağı olarak kullanılmaktadır. 

F.1.1.4. Orman Kadostro ve Mülkiyet Durumları 

Karadeniz bölgesinin topoğrafik yapısı sebebiyle çok dar bir kıyı şeridi ve yerleşim alanı 

bulunmaktadır. Tarım yapılacak arazinin kısıtlılığı, mısır, çay, fındık vd. ziraatının yüksek kesimlere 

doğru, ormanlık alanlar aleyhine sürekli yükseltmiştir. Üst orman alanları yukarısında, alpın kesimde 

yapılan yaylacılık ve otlatmada bu kez de üstten aşağıya doğru yine ormanların büyük ölçüde tahribine 

neden olacak şekilde genişlemektedir. Orman alanları 700-1700m arasında sıkışıp kalmıştır. Özellikle 

kazık kök yapılı kestane ormanlarının yok edilmesi, yerlerine sığ köklü tarım bitkilerinin dikilmesi 

erozyon ve toprak kaybına sebebiyet vererek bir diğer servet olan vasıflı toprakların kaybına neden 

olmuştur. İl genelinde ormanları tehtid eden nedenlerin başında izinsiz saha açmaları gelmektedir. 

Özellikle fındık arazilerinin sınırlandırdığı kızılağaç ormanları her yıl kaçak kesim ve açmalar 

nedeniyle yok olmaktadır. Bu faaliyetlerin önüne geçilmesi için biran önce orman ve tapu kadastro 

çalışmalarının bitirilip orman sınırlarının kesinleştirilmesi gerekmektedir. İl genelindeki orman ve 

tarım arazilerinin eğiminin çok yüksek olması, yamaç yağışlarının da etkisiyle çok büyük toprak 

kitlelerinin kaybına neden olmaktadır. Bu zararların önüne geçilmesi için mutlaka modern tarım ve 

ormancılık faaliyetlerinin yürütülmesi, özellikle orman işletme politikalarının yeniden gözden 

geçirilmesi gerekmektedir. Doğa korumanın ön planda olduğu ormancılık politikalarının yürütülmesi, 

işletme fonksiyonundan ziyade üretim politikalarının ağır bastığı şekilde faaliyet örgütlenmesine 

gidilmelidir. Neden ve sonuç irdelemeleri yaptığımız bu girişten sonra Ordu ili orman varlığını tehdit 

eden faktörleri sıralarsak; 

—Kaçak ve usulsüz kesimler, 

—Orman teşkilatının uyguladığı tıraşlama kesimler, 

—Orman cezalarının affı ve hukuki hâkimiyet eksikliği 

—Kırsal kesimdeki orman emvali talebinin her yıl artması, 

—Devlet ormanlarının mülkiyetinin kesinlik kazanmaması, 

—Kırsal kesime yönelik alt yapı çalışmalarından kaynaklanan tahribatlar, 

67

—Bazı orman ağaçlarının orman ağacı kapsamından çıkarılması ve bu uygulamaların sürekli 

değişik türlerle sürdürülmesi (Alnus ssp.) sonucu, orman alanlarının daraltılmasının nedenlerini biraz 

daha fazla algılamış oluruz. 

F.1.2. Çayır ve Meralar 

F.1.2.1. Çayır ve Mera Varlığı 

Çayırlar genellikle sulak alanlarda yetiştiğinden diğer yerlerdeki otlardan daha kuvvetli 

büyüyen, otu kesilip hayvancılık faaliyeti için kullanılan doğal ve yapay yem bitkileridir. Ordu ilinde 

çayır alanların ölçümüne yönelik herhangi bir veri bulunmamaktadır. 

Meralar ise doğal olarak içerisinde birçok biogenetik rezervi barındıran doğal alanlardır. İl geneline 

bakıldığında mera sahaları 500m rakımdan itibaren başlamaktadır. Tarım il Müdürlüğü verileri göz 

önüne alındığında çayır ve mera toplam alanı yaklaşık il arazisinin % 12 (80.395ha) ‘sini 

oluşturmaktadır. 

Ordu ili genelinde mera varlığı ülke genelindeki mera varlığını tehdit eden sebeplerle benzerlik 

göstermektedir. Özellikle mera kanununun bazı maddelerin değiştirilip daha katı kurallar konması bu 

tehditleri biraz hafifletmektedir. Ancak her yerde olduğu gibi Ordu ilimizde de merayı en çok tehtid 

eden ve ekolojik zenginliğinin yok olmasına neden olan faktör, aşırı otlatma ve saha kazanma 

çalışmalarıdır. 

F.1.2.2.Kullanım Amaçları ve Yararları 

Çayır ve mera varlığı genellikle tarımsal faaliyetler için kullanılmaktadır. Özellikle meraların 

sahipliliği devletin mülkiyetine ait olduğu için daha yoğun şekilde hayvancılık faaliyetlerini 

sürdürmek amacıyla kullanılmaktadır. Bilinen şeklinin dışında meraların yararları oldukça fazladır; 

—Orman örtüsü bulunmayan alanlarda erozyon ve sel kontrolünü sağlar, 

—Biogenetik çeşitlilik açısından zenginlik kaynağı oluşturması nedeniyle bilimsel birçok amaca 

hizmet eder, 

—Sahip olduğu ekolojik çeşitlilik nedeniyle toprak örtüsünün zenginlik kaynağıdır, 

—Sağlıklı kullanıldığında modern tarımsal faaliyetlerin gelişmesine yardımcı olur. 

F.1.3. Sulak Alanlar 


F.1.4. Diğer Alanlar 


F.2. Flora 

F.2.1. Habitat ve Toplulukları 


68

F.2.2. Türler ve Populasyonları 

İl genelinde yapılan çalışmalar ve değişik literatür taramalarında Ordu ilinin zengin florası 

yaklaşık olarak oluşturulmaya çalışılmıştır. Araştırma amaçlı seçilen sahaların başında melet havzası, 

Akkuş ilçesi ve civarı, Fatsa-Ünye sahil şeridi seçilmiştir. Yapılan bu çalışma Ordu yöresinin bitki 

varlığını tam belirtmemekle birlikte büyük ölçüde istenilen sonuçları yansıtmaktadır. Çalışmanın 

temelini genel ormancılık uygulamalarında kullanılan zonlama sistemi seçilmiş olup türler yetiştiği 

yaşam zonlarına göre tanımlanmıştır. Bu zonlar; Lauretum (Defne-Karayemiş), Castanetum (Kestane), 

Fagetum (Kayın), Picetum (Çam), Alpinetum (Alpın zonu) olarak isimlendirilmiştir. 

Louretum Zonu: Bu zon sahil şeridinden iç kısımlara doğru 300–400 m kadar uzanmakta olup 

barındırdığı tipik bitki örtüsünü, laurus nobilis, Prycantha cocineareum, Arbutus andachne, Rhus 

coriaria, olea europaea, gibi birçok maki formasyonuna ait bitkiyi görürüz. Maki bitkileri diye 

tanımlanan bu karakteristik türler maki ekosistemine benzer özellikte iklim de yetiştiğinden ancak aşırı 

isteklerinin değişiklik göstermesi nedeniyle pseudo maki olarak tanımlanmaktadırlar. Yaptığımız 

tanımlamaların ışığında bu zonda yetişen bitki türleri tablo F.3.1.’de verilmiştir. 

Tablo.F.3. Lauretum Zonunda Yetişen Çalı Türleri 

LATİNCE ADI 

TÜRKÇE ADI 

Laurus nobilis 

Pyrcanta cocinea 

Arbutus andachne 

Cistus creticus 

Cistus salviifolius 

Ficus carıca 

Phillyrea latifolia 

Pistacia terebinthus 

Rhus coriaria 

Juniperus oxycedrus 

Erica arborea 

Spartıum junceum 

Cotinus coggygrira 

Paliurus spina 

Olea eurupea 

Cotoneaster nummularia 

Defne 

Ateş dikeni 

Sandal 

Tüylü laden 

Yapraklı laden-adaçayı 

İncir 

Akçakesme 

Ak menengiç 

Derici sumağı 

Katran ardıcı 

Ağaç fundası 

Katır tırnağı 

Peruka çalısı 

Kara çalı 

Zeytin 

Dağ muşmulası 

Üst bölümde sıraladığımız çalı ve otsu bireylerden oluşan bitki topluluklarına yer yer nemi 

seven ve makiden ayrılan birçok taksonlar katılmaktadır. Yukarıda sıraladığımız çalı ve otsu 

bireylerden oluşan bitki toplumlarına yer yer nemi seven gerçek makiden ayrılan birçok taksonlar 

katılmaktadır. 

69

Tablo F.4 Nemi Seven, Makiden Ayrılan Taksonlar. 

LATİNCE ADI 

Ulmus minör 

Alnus glutinosa ssp.barbata 

Laurecerrasus officinalis 

Carpinus oriantalis 

Cornus mas 

Ilex colchica 

Ligustrum vulgare 

Fraxinus angustifolia ssp.oxycarpa 

TÜRKÇE ADI 

Gürgen yapraklı karaağaç 

Sakallı kızıl ağaç 

Karayemiş 

Doğu gürgeni 

Kızılcık 

Çoban püskülü 

Adi kurt bağrı 

Dişbudak 

Epimedium pubigerim - 

Acer campestre 

Clematis vitalba 

Akçaağaç 

Asma 

Scabiosa columbaria - 

Viala odorata - 

Prunella vulgaris - 

Lotus corniculatus 

Helloborus oriantalis 

Gazal boynuzu 

Noel gülü 

Verbena oriantalis - 

Arum maculatum 

Yılan yastığı 

Psoralea btuminosa - 

Vicia cracca 

Fiğ. 

Castanetum Zonu: 

Lauretum zonundan sonra gelen ve yapraklı orman formasyonunun ilk yarısını oluşturan bu 

zon, dar bir alanda (400 - 600m) bulunur. Bu zonun özelliklerini yansıtan tür kestane olup, bu toplumu 

oluşturan odunsu türler tablo.F.3. de verilmiştir. 

Tablo F.5. Odunsu Taksonlar. 

LATİNCE ADI 

TÜRKÇE ADI 

Q.petrea 

Frangula alnus 

Berberis vulgaris 

Celtis australis 

Tilia rubra 

Mespilus germanica 

Sapsız meşe 

Barut ağacı 

Kadın tuzluğu 

Çitlembik 

Ihlamur 

Adi Muşmula 

70

Juniperus oxycedrus 

Katran ardıcı 

Myricaria germanica - 

Staphyllea pinnata 

Platanus oriantalis 

Juglans regia 

Hippohea rhamnoides 

Corylus avellana 

Salix alba 

Grategus microphyla 

Diospyros lotus 

Ağızlık çalısı 

Doğu çınarı 

Adi ceviz 

Yalancı iğde 

Adi fındık 

Söğüt 

Geyik dikeni 

Trabzon hurması 

Genista tinctoria - 

Smilax excelsa 

Rubus discolor 

Alnus glutinosa 

Carpinus oriantalis 

Acer campestre 

Cornus mas 

Ulmus minör 

Q.Hartwissiana 

Gıcır 

Böğürtlen 

Kızılağaç 

Doğu gürgeni 

Ova akça ağacı 

Kızılcık 

Gürgen yapraklı karaağaç 

Meşe 

Fagetum Zonu: 

Yapraklı orman kesiminin ikinci kesimini oluşturan Fagetum zonu çoğunlukla (900-1000m) 

yükseltilere çıkmakta, bazen dere boylarında 1500m ye dek bu zonu temsil eden türler görülmektedir. 

Zonun asıl türü Fagus oriantalis lipsky. Olup bu tür çoğunlukla Tablo F.4 de verilen odunsu 

taksonlarla meşçere oluşturur. 

Tablo.F.6 Fagetum Zonu Odunsu Taksonları. 

LATİNCE ADI 

TÜRKÇE ADI 

Carpinus betulus 

Ulmus glabra 

Acer cappadocicum 

Acer platanoides 

Taxus baccata 

Rhododendron ponticum 

Rhododendron luteum 

Adi gürgen 

Dağ karaağacı 

D.Karadeniz akçaağacı 

Çınar yapraklı akçaağaç 

Adi porsuk 

Mor çiçekli orman gülü 

Sarı çiçekli orman gülü 

71

Sambucus nigra 

Euonymus europaeus 

Salix caprea 

Tilia rubra 

Castaneum sativa 

Alnus glutinosa 

Juglans regia 


Platanus oriantalis 

Rubus discolor 

Staphyllea pinnata 

Ağaç mürver 

Adi papaz külahı 

Keçi söğüdü 

Ihlamur 

Anadolu kestanesi 

Kızılağaç 

Adi ceviz 

Ayı fındığı 

Çınar 

Böğürtlen 

Ağızlık çalısı 

Sorbus tormindis - 

Ilex colchica 

Çoban püskülü 

Frangula alnus ssp alnua - 

Picetum Zonu: Saf Picetum zonu 900 – 1000 m’ler den sonra başlamakta olup bu rakım bazı yerlerde 

istisnai olarak 600 m’ lere kadar inebilmektedir. Bu zonu oluşturan karakteristik bitki türü olan Picea 

oriantalis’ in yaşama alanı sınırı Melet havzasında sona ermesinden kaynaklanmaktadır. Bu bağlamda 

melet havzasının doğu kısmında bu bitkinin oluşturduğu meşçereleri görebiliriz. Ancak bu gözlem 

melet havzasının batı kısmına geçtiğimizde yerini başka türlere bırakır. Ordu ili bitki çeşitliliğinin, 

Doğu Karadeniz florasında ayrılma sınırı olarak kabul edilen Melet havzasının batı kısmından itibaren 

700 m kottan yukarılara çıktığımızda bu zon içinde Tablo F.5 de odunsu taksonları görebiliriz. 

Tablo:F.7. Picetum zonu odunsu taksonları. 

LATİNCE ADI 

TÜRKÇE ADI 

Fagus oriantalis 

Picea oriantalis 

Pinus syvestris 

Sorbus aucuparia 

Vilburnum oriantalen 


Lonicera caucasica 

Cornus sangunea 

Abies nordmanniana 

Ribes ssp. 

Populus tremula 

Taxus baccata 

Doğu kayını 

Doğu ladini 

Sarıçam 

Kuş üvezi 

Doğu kartopu 


Hanımeli 

Kızılcık 

Karadeniz göknarı 

Frenk üzümü 

Kavak 

Porsuk 

72

Ribes oriantale 

Acer cappadocicum 

Carpinus betulus 

Tilia rubra 

Acer trautvetteri 

Ulmus glabra 

Juglans regia 

Euonymus europeus 

Rhododendron ponticum 

Sambucus nigra 

Daphne pontica 

Doğu Frenk üzümü 

Akça ağaç 

Adi gürgen 

Ihlamur 

Kayın gövdeli akçaağaç 

Dağ karaağacı 

Adi ceviz 

Papaz külahı 

Mor çiçekli orman gülü 

Odunsu mürver 

Karadeniz defnesi 

Alpinetum Zonu 

Alp zonu genel anlamıyla orman sınırını bittiği bitkilerin özellikle ağaçların yaşama sınırının 

sonu olarak kabul edilmiştir. Alp zonu başlangıcı genel olarak 1900-2000m rakımlı alanlarda başlar. 

Bu zon genellikle dağlık yayla alanlarıyla kaplıdır. Bu zonda yetişen odunsu taksonlar Tablo F. 6’da 

verilmiştir. 

Tablo F.8. Alp Zonu Odunsu Taksonlar. 

LATİNCE ADI 

TÜRKÇE ADI 

Betula browicziana 

Vaccinium myrtillus 

Daphne glomerata 

Sorbus subfusca 

Vaccinium vitis 

Juniperus excelsa 

Sorbus aucuparia 

Fagus oriantalis 

Vaccinium arctostaphylos 

Salix caprea 


Euonymus europaeas 


Ribes biebersteinii 

Huş 

Ayı üzümü 

Dafne 

Üvez 

Ayı üzümü 

Boylu ardıç 

Kuş üvezi 

Kayın 

Trabzon çayı 

Keçi söğüdü 


Papaz külahı 

Ayı fındığı 

Frenk üzümü 

Tüm bu zonların dahilinde ve diğer alanlarda yetişen otsu taksonlar ise Tablo F.7’de verilmiştir. 

73

Tablo. 9.Otsu Taksonlar. 

LATİNCE ADI 

Anthemis triumfetti 

TÜRKÇE ADI 

Papatya 

Carpesium cernuum - 

Circisum echinus 

Circisum hypoleucum 

Köy göçüren 

Eşek dikeni 

Dichroceohala integrifolia - 

Eupotorium cannabium 

Sıtma otu 

Gnaphalium sylvaticum - 

Inula vulgaris 

Zimbit 

Logfia gallicia - 

Petasites albus 

Lapaza çiçeği 

Picnomon acarna - 

Senecio jacobaea 

Tekekia cardifolia 

Telekia speciosa 

Ajuga reptans 

Mentha aquatica 

Phlomis russelina 

Kanarya otu 

Andız 

Andız 

Bodur ot 

Su nanesi 

Çalpa 

Prunella vulgaris - 

Salvia cryptantha 

Salvia forskahlei 

Salvia glutinosa 

Salvia tomentosa 

Stachys byzantina 

Kara ot 

Şalba 

Ada çayı 

Büyük çiçekli adaçayı 

Dağ çayı 

Stachys iberica ssp.iberica - 

Stachys iberica ssp.stenostacha - 

Stachys macrantha 

Tokalı dağ çayı 

Teucrium polium - 

Teucrium chamaedrys. trapezunticum 

Ajuga oriantalis 

Alchemilla caucasica 

Kısamahmut otu 

Bodur ot 

Aslan peçesi 

74

Aquilegia olympica 

Astragalus viciifolius 

Haseki küpesi 

Geven 

Astrantia maxima pallas ssp.maxima - 

Betonica hirsuta - 

Campanula tridentata 

Çıngırak otu 

Carlina aculis - 

Cerastium fortanum. - 

Draba polytricha - 

Gentiana pyrniaca 

Afat 

Gentianella caucasica - 

Helichrysum graveolens 

Hypericum pruinatum 

Güve otu 

Kantaron 

Josione pontica - 

Leontodon danubialis - 

Lolium rigidum - 

Myosotis alpestris 

Boncuk otu 

Pilosella hoppeana - 

Polygonum bistorta 

Kurt pençesi 

Potentilla rubrechtii - 

Primula elatior 

Ranunculus caucasicus 

Çuha çiçeği 

Düğün çiçeği 

Saxifraga granulata - 

Scorzonera laciniata 

Sedum spurium 

Teke sakalı 

Sığır kulağı 

Swertia haussknechtii - 

Thymus polytrichus 

Kekik 

Taraxacum crepidiforme - 

Trifolium polyphyllum - 

Veratrum lobellanum - 

Vicia balansae - 

Viola altaica ker.et.Gavl.ssp.oreades., - 

75

Potamogeton ssp. 

Phragmites australis 

Typha ssp. 

Juncus acutus 

Butamus umbellatus 

Sparganium erectum 

Carex ssp. 

Cyperus species 

Nympha alba 

Leucujum aestivum 

Juncus ssp. 

Cynodan dactylon 

Plantago ssp. 

Potenilla ssp. 

Euphorbia ssp. 

Echium ssp. 

Orchis laxiflora 

Su sümbülü 

Kamış 

Saz 

Sivri hasır otu 

Çiçekli hasır sazı 

Sığır sazı 

Ayak otları 

Venüs otu 

Nilüfer 

Göl soğanı 

Hası otu 

Ayrık otu 

Sinir otu 

Beş parmak otu 

Sütleğen 

Engerek otu 

Orkide 

F.3. Fauna 

F.3.1. Habitat ve Toplulukları 

Türkiye florası yaklaşık olarak 9000 türden oluşmaktadır. Takson sayısı bakımından 

incelediğimizde bu rakam 10482’ye ulaşmaktadır. Ülkemizde mevcut 10482 takson; eğreltiler dahil 

173 vasküler bitki familyasıyla temsil edilmektedir. Bu 173 familyanın 21’i eğreltilere ait, geri kalan 

152’si ise tohumlu bitkilere aittir. Bu 152 familyanın 4’ü Gymnospermlere ait, 148 ‘i angiospermlere 

aittir. Angiospermlere ait 148 familyanın 121’i Dikotillere ait, 27’si ise monokotillere aittir. 

Ordu ili flora ve fauna çeşitliliği yaklaşık olarak tespit edilmiş olup; habitat ve topluluk sistematiği 

henüz çıkarılmamıştır. 

F.3.2.Türler ve Populasyonları 

Ordu ili hayvan varlığı bakımından oldukça zengindir. İlin denize dik vadileri ve yüksek 

platolar hayvan çeşitliliğinin zengin olmasının doğal bir nedenidir. Bölgede yapılan gezi ve 

incelemelerde, yöre halkının verdiği bilgiler doğrultusunda ayrıca Flora of Turkey adlı eserin 

taranmasında aşağıda yöresel ve bilimsel adı yazılı türlerin yaşadığı tespit edilmiştir. Derin vadi 

yatakları ve göletlerde ekolojik yapılarına uygun olarak, Sazan, Alabalık, Karabalık ve kaya balığı gibi 

balık çeşitleri de mevcuttur. Fakat bu türlerin birçoğu düzensiz avlanma ve gübre kullanımı (Taban 

suyunun kirlenmesi) gibi nedenlerden dolayı nesli tehlike altında bulunmaktadır. 

Tablo.F.10. Ordu İli Genelinde Tespit Edilen Memeli Türleri. 

LATİNCE ADI 

Apedemus syivaticus 

Barbastella 

TÜRKÇE ADI 

Orman sıçanı 

Basık burunlu Yarasa 

76

Canis Aureus 

Canis lupus 

Cervus eleptus maral 

Citellus citellus 

Copreolus carpelus 

Cuon alpinus hespeirus 

Delphinus delphis 

Drıyomis nitedula 

Elyomis quercinus 

Erinaceus europeus 

Felis silvestiris 

Lepus europeus 

Lutra lutra 

Males meles 

Martes foina 

Martes martes 

Microtis arvalis 

Mus muculus 

Muscardinus avellarus 

Mustela nivalis 

Mustela orientalis 

Myotis miyotis 

Pipistrellus pipistrellus 

Ptymys subterraneus 

Rattus rattus 

Rupicapra rupicapra 

Siciurus vulgaris 

Spalax leucodon 

Sus scrofa 

Talpa europa 

Ursus arctos 

Vulpes vulpes 

Çakal 

Kurt 

Maral geyiği 

Tarla sincabı 

Karaca 

Türkistan alp kurt”u 

Yunus 

Orman ağaç faresi 

Meşe faresi 

Kirpi 

Yaban kedisi 

Tavşan 

Su samuru 

Porsuk 

Kaya sansarı 

Ağaç sansarı 

Adi tarla faresi 

Fare 

Fındık faresi 

Gelincik 

Kalkım 

Fare kulaklı yarasa 

Cüce yarasa 

Küçük oyucu fare 

Keme 

Çengel boynuzlu dağ keçisi 

Sincap 

Körfare 

Yaban domuzu 

Köstebek 

Bozayı 

Tilki 

Tablo.F.11. Ordu İli Kuş Türleri. 

LATİNCE ADI 

Ciconia ciconia 

Passer domesticus 

Goriola Sp. 

Streptopelia decaocta 

Sturnus vulgaris 

Carduelis carduelis 

Columba livia 

TÜRKÇE ADI 

Akleylek 

Serçe 

Kırlangıç 

Kumru 

Sığırcık 

Saka 

Kaya güvercini 

77

Corvux corax 

Cuturnix coturnix 

Fringilla coelebs 

Pica pica 

Garrulus glandarius 

Alectoris chucar 

Gallinago sp. 

Anas platyrhynchus 

Turdus merula 

Phalacrocorax corba 

Larus sp. 

Cinclus cinclus 

Picus viridis 

Dendrocopos major 

Ptyonoprogne rupestris 

Bubo bubo 

Alcedo atthis 

Falco sp 

Perdix perdix 

Accipiternisus 

Aquila sp. 

Saxicola sp. 

Ficedula sp. 

Petronia petronia 

Cygnus olor* 

Streptopelia senegalensis 

Streptopelia turtur 

Asio otis 

Bufo bufo 

Athena noctua 

Apus apus 

Merops apiaster 

Upupo epops 

Delichon urbica 

Luscinia megarhynchos 

Erithacus rubecula 

Turdus iliacus 

Sylvia melanocephala 

Phylloscopus sibilatrix 

Regulus ıgniicapilus 

Cettia cetti 

Parus lugubris 

Kara karga 

Bıldırcın 

İspinoz 

Saksağan 

Alakarga 

Kınalı keklik 

Su çulluğu 

Yeşilbaş 

Karabatak 

Karatavuk 

Martı 

Derekuşu 

Yeşil Ağaçkakan 

Orman alaca ağaçkakanı 

Kaya kırlangıcı 

Baykuş 

Yalıçapkını 

Doğan 

Çilkeklik 

Atmaca 

Kartal 

Taşkuşu 

Sinekkapan 

Serçe 

Kuğu* 

Küçük kumru 

Üveyik 

Kulaklı orman baykuşu 

Puhu 

Kukumav 

Ebabil 

Arı kuşu 

Çavuşkuşu 

Pencere kırlangıcı 

Bülbül 

Kuyrukkakan 

Kızılardıç kuşu 

Karabaş küçük ötleğen 

Orman söğüt bülbülü 

Sürmeli çalıkuşu 

Setti bülbülü 

Mahzun Baştankara 

78

Parus major 

Muscicapa striata 

Garrulus glandularis 

Pica pica 

Corvus Frugilecus 

Paser montanus 

Rhodo pechys sanguinea 

Firingilla coeleps 

Fringilla montifringilla 

Carduelis spinus 

Carduelis chloris 

Emberiza cirlus 

Emberiza leucocephalus 

Büyük baştankara 

Benekli sinekkapan 

Kestane kargası 

Saksağan 

Ekin kargası 

Dağ serçesi 

Kızılşakrak 

İspinoz 

Dağ ispinozu 

Karabaş iskete 

Florya 

Çit kirazkuşu 

Alabaş kirazkuşu 

*Her yıl Ordu iline 80-90 adet Kuğu uğrayıp (Aralık-Nisan) konaklamaktadır. 

F.3.3 Hayvan Yaşama Hakları 

F.3.3.1 Evcil Hayvanlar 


F.3.3.1.1 Sahipli Hayvanlar 


F.3.3.1.2 Sahipsiz Hayvanlar 


F.3.3.2. Nesli Tehlike Altında Olan ve Olması Muhtemel Olan Evcil Hayvanlar 


F.3.3.3Hayvan Hakları İhlalleri 


F.3.3.4 Valilikler, Belediyeler ve Gönüllü Kuruluşlarla İşbirliği 

Ordu ilinde Gönüllü kuruluşlarla yapılan işbirliği sonucunda sokak hayvanları ve terk edilmiş 

bakıma muhtaç hayvanların korunması, hastalıklarıyla mücadele için Belediye Başkanlığı nezaretinde 

hayvan bakım ve ıslah evi kurulmuş olup, bu ünitede yaklaşık olarak 2300 köpek ve kediye bakım ve 

iyileştirme uygulanmaktadır. 

F.4 HASSAS YÖRELER KAPSAMINDA OLAN ALANLAR 

Ulusal mevzuat ve uluslar arası anlaşmalarla koruma altına alınan alanların bulunduğu bölgeler 

ile, planlanan bir faaliyetin gerçekleştirilmesi sırasında fiziksel, biyolojik, sosyal ve ekonomik çevre 

unsurlarının daha duyarlı olduğu bilim ve eğitim bakımından önemli seçkin örnekleri içeren mutlak 

korunması gerekli alanların bulunduğu bölgelere “ hassas bölgeler” denir. 

F.4.1. Ülkemiz Mevzuatı Açısından Korunması Gerekli Alanlar 

F.4.1.1. 2873 Sayılı Milli Parklar Kanunu’nun 2. maddesinde Tanımlanan ve Bu Kanunun 3. 

maddesi Uyarınca Belirlenen “ Milli Parklar”, “ Tabiat Anıtları” ve Tabiat Koruma Alanları 

Milli Parklar: 

İlimizde Milli Park bulunmamaktadır. 

79

Tabiat Parkları 

İlimizde Tabiat Parkı bulunmamaktadır. 

Tabiat Anıtı 

Korunması gerekli kültür ve tabiat varlıklarının tespit tescil hakkındaki yönetmelik kapsamında 

İlimizde Perşembe ilçesi Efirli Köyü Tepe Mahallesi Camii önünde bulunan İhlambur ağaçı ile 

İlimizin Çatalpınar İlçesi Orta köy Tikenoğlu Mahallesi Ortaköy mezarlığında bulunan İhlambur ağaçı 

tabiat varlığı olarak tescil edilmiştir. 

Tabiatı Koruma Alanları 

İlimizde koruma altına alınmış alan bulunmamaktadır. 

Orman İçi Dinlenme Tesisleri 

Orman rejiminde kalan, orman içi açıklıkları barındıran, önemlilik arz eden, halk tarafından piknik 

yeri olarak kullanıla gelen alanlar Mesire Yeri olarak ayrılmaktadır. 

ÇINARSUYU MESİRE YERİ 

• Mevki : Ünye/sahil köyü 

• Uzaklık : Ünye ilçesine 7 km.Samsun asfaltı 

• Alanı : 11 Ha. 

• Aktiviteler : 8 Bungalow,70 çadır kapasitesi, Piknik alanları, çocuk oyun alanları, wc. ler, 

bulaşık yıkama tesisleri, kır gazinosu, büfe, fırın, duşlar, alan kiralanmıştır. 

SAYACABAŞI MESİRE YERİ 

• Mevki : Ulubey /Sayaca köyü 

• Tipi : B 

• Uzaklık : Ulubey ilçesine 7km.Gürgentepe Asfaltı 

• Alanı : 6,4 Ha. Kullanım 2,4 Ha. 

• Aktiviteler : 1 bungalov, 3 kamelya, 1 kır gazinosu, 1 fırın ve WC den oluşmaktadır. 

• Gelişme planı dahilinde A tipine çevrilerek, 5 bungalow, 2inci bir kır gazinosu yapılması 

düşünülmektedir. 

(Sayacabaşı Mesire Yeri) 

80

SAVAH ÇİMENİ MESİRE YERİ 

Mevki : Mesudiye Çavdar Köyü(Köykent projesi) 

Tipi : B 

Uzaklık : Mesudiyeye 26 km.Koyulhisar yoluna 16 km. 

Alanı : 20 Ha. 

Aktiviteler : 2 kamelya,2 çeşme, büfe, basketbol sahası, veleybol sahası, bulaşık yıkama tesisi, 

piknik üniteleri, wc ve çocuk oyun alanı mevcuttur. Köy tüzel kişiliği eliyle işletilmektedir. 

(Savah Çimeni Mesire Yeri) 

ORTADAĞ MESİRE YERİ ve AV TURİZMİ SAHASI 

Mevkii 

: Mesudiye Ortadağ köyü, Taştekne yaylası 

Tipi 

: B 

Uzaklık 

: Mesudiyeye 30 km. 

Aktiviteler : 3 kamelya, 2 çeşme, büfe, otopark, çocuk oyun alanları, wc ve piknik üniteleri 

mevcut, Türkköyü, Çardaklı köyü ve Kışlaçık köyü tüzel kişilikleri eliyle işletilmektedir. 

(Ortadağ Mesire yeri) 

81

KABAKTEPE MESİREYERİ: 

Mevkii 

:Aybastı Tokat karayolu üzerindedir. 

Tipi :A 

Uzaklık 

:Aybastı ilçesine 7 km 

Aktiviteler : 3 Kamelya, Çocuk oyun alanı, su deposu, 2 adet çeşme, Piknik üniteleri, 3+3 

WC olup Müsecir tarafından işletilmektedir. 

İTENİÇİ MESİRE YERİ: 

Mevkii 

:Korgan-Fatsa Karayolunun 29. Km. 

Tipi :A 

Uzaklık 

:Fatsa İlçesine 29Km Korgan İlçesine 9Km 

Aktiviteler : 3 Kamelya, Çocuk oyun alanı, su deposu, 2 adet çeşme, Piknik üniteleri, 3+3 

WC olup Müstecir tarafından işletilmektedir. 

82

F.4.1.2. 3167 Sayılı Kara Avcılığı Kanunu Uyarınca Çevre ve Orman Bakanlığı’nca Belirlenen “ 

Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanları Yerleştirme Alanları” 

Karaca Üretme İstasyonu 

• Mevki : Niksar yolu, Gökçebayır köyü, Akkuş ilçesine 11 km. 

• Alanı : 5 Ha. 

• Kuruluş : 1988 

• Ağaç Türü : Meşe Baltalık 

• Mülkiyet : Orman Alanı 

Üretme istasyonunu misyonunu tamamladıktan sonra kapatılmıştır. 

(Karaca Üretme 

İstasyonu) 

83

(Karaca Üretme İstasyonu) 

Yaban Hayatı Koruma Sahaları 

Yaban Hayvanlarının bolca bulunduğu, orman veya özel mülkiyetteki alanlar Yaban Hayatı 

Koruma Sahası olarak ayrılabilir. 

Ordu İlinde 2 adet Yaban Hayatı Koruma Sahası bulunmakta idi. Ömürlerini tamamlayan ve 

içersinde hayvan kalmayan bu sahalar 2003 yılında kapatıldı. 

Av Turizmi Sahaları ve Avlaklar 

Ordu İli Mesudiye İlçesi, Çardaklı Köyünde Taştekne Av Turizmi Sahamız bulunmaktadır. 

Yaban Hayvanlarının olup olmadığı için Varlık Yokluk Analizleri sonucunda, envanter sayımı yapılan 

ve hayvan bulunan alanlar Av Turizmi Sahası ve Avlak olarak ayrılarak Av Turizmine 

kazandırılmaktadır. 

F.4.1.3. 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat VARLIKLARINI Koruma Kanunu’nun 2. maddesinin “ a- 

Tanımlar Bendinin 1.,2.,3. ve 5. bentlerinde “ Kültür Varlıkları”, “ Tabiat varlıkları”, “ Sit” ve 

“ Koruma Alanı Olarak Tanımlanan ve Aynı Kanun ile 3386 sayılı Kanunun ( 2863 sayılı Kültür 

ve Tabiat varlıklarını Koruma Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna 

Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) İlgili Maddeleri Uyarınca Tespiti ve Tescili 

Yapılan Alanlar 

Sit Alanları 

Kentsel Sit 

ADI SİT DERECESİ YERİ 

Ordu- Merkez Kentsel Sit ORDU 

Ünye Kentsel Sit Ünye/ ORDU 

Arkeolojik Sit 


Bolaman Bucağı 2. derece Arkeolojik Sit FATSA 

Kaleönü Kalesi 1. derece Arkeolojil Sit FATSA 

Cingirt Kayası 2. derece Arkeolojik Sit FATSA 

Gençağa Kalesi 1. derece Arkeolojik Sit İKİZCE 

Cotyora Antik Yerleşmesi 2. derece Arkeolojik Sit ORDU- Merkez 

Melatios Kalesi 1. derece Arkeolojik Sit MESUDİYE 

Faldaca Kalesi 1. derece Arkeolojik Sit MESUDİYE 

Arukmusa Yerleşmesi 1. derece Arkeolojik Sit MESUDİYE 

Eriçok Tepesi 1. derece Arkeolojik Sit MESUDİYE 

Kaleköy Kalesi 1. derece Arkeolojik Sit MESUDİYE 

Müslüm Sarıca Höyüğü 1. derece Arkeolojik Sit MESUDİYE 

Yason Burnu 2. derece Arkeolojik Sit PERŞEMBE 

Boğazcık Köyü Mağarası 2. derece Arkeolojik Sit PERŞEMBE 

Çakmaklı Kalesi 1. derece Arkeolojik Sit ÜNYE 

Ünye Kalesi 1. derece Arkeolojik Sit ÜNYE 

Göller Köyü Kalesi 1. derece Arkeolojik Sit ÇATALPINAR 

Samur Mahallesi Tümülüsü 1. derece Arkeolojik Sit KUMRU 

Fizme Kaya altı 1. derece Arkeolojik Sit KUMRU 

Karanlıkdere Höyüğü 1. derece Arkeolojik Sit AYBASTI 

Kurul Kayası 1. derece Arkeolojik Sit ORDU-Merkez 

Hoynat Adası 2. derece Arkeolojik Sit PERŞEMBE 

Dikenlice Köyü Kaya Mezarları 1. derece Arkeolojik Sit GÜRGENTEPE 

84

Doğal Sit 


Boğazcık Köyü Mağarası 2. derece Doğal Sit PERŞEMBE 

Gençağa Kalesi 1. derece Doğal Sit İKİZCE 

Kurul Kayası 1. derece Doğal Sit ORDU- Merkez 

Kilise ( Yason Burnu ) 2. derece Doğal Sit PERŞEMBE 

Gaga Gölü 1. ve 3. derece Doğal Sit FATSA 

Anıtlar 

ADI 

YERİ 

Büyük Hamam 

Eskipazar Köyü/ ORDU 

Küçük Hamam 


Cami 


Hazire 


Çeşme 

ORDU- Merkez 

Çeşme 

Kirazlimanı Mah. / ORDU 

Çeşme 

Saray Mah. / ORDU 

Hamam 

Düz Mah. / ORDU 

Köprü 

ORDU- Merkez 

Hamam 

Selimiye Mah. / ORDU 

Kilise 

Düz Mah. / ORDU 

Cami 

Saray Mah. / ORDU 

Kilise 

Taşbaşı Mah. / ORDU 

Cami 

Aziziye Mah. / ORDU 

Kurul Kayası 

Bayadı Köyü / ORDU 

Türbe Kalıntısı 

Kale Köyü / MESUDİYE 

Kaya Mezarları 

Büben Köyü / ORDU 


Delikkaya Köyü / ORDU 


Konacık Köyü / MESUDİYE 


Eskiköy / MESUDİYE 


Kale Köyü / MESUDİYE 

Kilise 

Kışla Mah. / MESUDİYE 

Yason Kilisesi 

Çaytepe Köyü / PERŞEMBE 

Hazire 

Efirli Köyü / ORDU 

Şadırvan 

Tekkiraz / ÜNYE 

Kaya Mezarı 

Esenli Mah./ AYBASTI 

Cami 

Edirli Köyü/ ÇAMAŞ 

Cami 

Tekke Köyü/ ÇAYBAŞI 

Yeni Cami 

İçeribükü Köyü/ ÇAYBAŞI 

Cami 

Yalıköy Beldesi/ FATSA 

Hacı Hulusi Cami 

Merkez/ FATSA 

Yenipazar Cami 

Bolaman/ FATSA 

Mescid 

Meşebükü Köyü/FATSA 

Çeşme 

Ayrılık Köyü/ GÜLYALI 

Çeşme 

Kestane Köyü/ GÜLYALI 

Köprü 1-2 

Kestane Köyü/GÜLYALI 

Cami 

Kestane Köyü/ GÜLYALI 

Kaya Mezarı (13 adet) 

Dikenlice Köyü/ GÜRGENTEPE 

Cami 

İKİZCE 

Oluklu Çeşme 

Harami Köyü/KABADÜZ 

Kaya Mezarı 

Alankent Beldesi/ KABATAŞ 

Cami 

KUMRU 

Çeşme 

Çaltepe/MESUDİYE 

Kaya Mezarı 

Eskiköy/MESUDİYE 

Cami 

Çavdar Köyü/MESUDİYE 

Mescid 

Çaltepe/MESUDİYE 

Avuşlu Cami 

PERŞEMBE 

Kilise 

Kovanlı Köyü/PERŞEMBE 

Çeşme 

ULUBEY 

Çeşme 

Kıranyağmur Köyü/ULUBEY 

Kaya Mezarı 

Kardeşler Köyü/ULUBEY 

Akoluk Köprüsü 

Akoluk Köyü/ULUBEY 

Çeşme 

Akpınar Köyü/ULUBEY 

Köprü 

Şıhlar Köyü/ULUBEY 

Hamam 

ÜNYE 

Saray Cami 

ÜNYE 

Saray Hamamı 

ÜNYE 

Hacı Osman Ağa Cami 

ÜNYE 

Kilise 

ÜNYE 

Kaya Mezarı 

ÜNYE 

Süleyman Sarayına ait Koruma Duvarı 

ÜNYE 

Kaya Mezarı 

Şehriman Köyü/ÜNYE 

Doğal Miras Kapsamına Giren Alanlar 

MERKEZ 

Kurul Kayası 1. derece Doğal Sit 

FATSA 

Bolaman Bucağı 

Gaga Gölü 

İKİZCE 

Gençağa Kalesi 

PERŞEMBE 

Kilise ( Yason Burnu ) 

2. derece Doğal Sit 

1. ve 3. Doğal Sit 



85

F.4.1.4. 1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu Kapsamında Olan Su ürünleri İstihsal ve Üreme 

Sahaları 

Su Ürünleri Üretim Sahalarının Çevresindeki Kıyılar 

İlimizde Ünye ilçesi Taşkana Burnu ile Gürcistan sınırına kadar olan kara sularımızda trol ile 

avcılık yasaktır. 

F.4.1.5. 4/9/1988 Tarihli ve 19919 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrol 

Yönetmeliğinin 17. ve 1/7/1999 Tarihli ve 23742 sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanan 

Yönetmelikle değişik 18.,19. ve 20. maddelerinde Tanımlanan Alanlar 

Konu ile ilgili bilgi D “ Su” başlığında verilmiştir. 

F.4.1.6. 2/11/1986 Tarihli ve 19269 Sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanan Hava 

Kalitesinin Korunması Yönetmeliği’nin 49. Maddesinde Tanımlanan “Hassas Kirlenme 

Bölgeleri” 

İlimiz sınırları içerisinde Hava Kalitesi Kontrol Yönetmeliği’nde Belirlenen Hashas Kirlenme 

Bölgeleri bulunmamaktadır. 

F.4.1.7. 2872 Sayılı Çevre Kanunu’nun 9. Maddesi Uyarınca Bakanlar Kurulu 

Tarafından “Özel Çevre Koruma Bölgeleri” Olarak Tespit ve İlan Edilen Alanlar 

İlimiz sınırları içerisinde özel çevre koruma bölgesi bulunmamaktadır. 

F.4.1.8. 2960 Sayılı Boğaziçi Kanunu’na Göre Koruma Altına Alınan Alanlar 

İlimiz sınırları içerisinde Boğaziçi Kanunu’na göre koruma altına alınmış alan 

bulunmamaktadır. 

F.4.1.9. 6831 Sayılı Orman Kanunu Gereğince Orman Alanı Sayılan Yerler 

Konuyla ilgili F.1. başlığında bilgi verilmiştir. 

F.4.1.10. 3621 Sayılı Kıyı Kanunu Gereğince Yapı Yasağı Getirilen Alanlar 

İlimiz sınırları içerisinde Kıyı Kanunu gereğince Karadeniz sahil şeridi bandında kıyı kanunu 

ve imar kanunundan kaynaklı hükümler dahilinde koruma işlemi gerçekleştirilmektedir. 

F.4.1.11. 3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında 

Kanunda Belirtilen Alanlar 

İlimiz sınırları içerisinde Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında 

Kanunda Belirtilen alan bulunmamaktadır. 

F.4.1.12. 4342 Sayılı Mera Kanununda Belirtilen Alanlar 

İl geneline bakıldığında mera sahaları 500m rakımdan itibaren başlamaktadır. Tarım il 

Müdürlüğü verileri göz önüne alındığında çayır ve mera toplam alanı yaklaşık il arazisinin % 12 

(79.000ha) ‘sini oluşturmaktadır. 

F.4.1.13. 30.01.2002 Tarih ve 24656 Sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanarak 

Yürürlüğe Giren “Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği”nde Belirtilen Alanlar 

İlimiz sınırları içerisinde sulak alan vasfında alan bulunmamaktadır. 

KAYNAKLAR 

— İl Çevre ve Orman Müdürlüğü 

— İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü 

— Ordu Orman İşletme Müdürlüğü 

— Tarım İl Müdürlüğü 

—Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü 


86

G.TURİZM 

G.1.Yörenin Turistik Değerleri 

G.1.1.Yörenin Doğal Değerleri 

Ordu ilinin, il merkezi ve ilçeleri dahilinde birçok tarihi ve kültürel değeri mevcuttur. Bu 

değerler kendi bulundukları ilçelere göre verilmişlerdir. 

G.1.1.1.Konum: Anlatılan doğal değer kendi başlığında konumlandırılıp tarif edilecektir. 

G.1.1.2.Fiziki Özellikler: Anlatılan doğal değerlerin fiziki konumları kendi başlıkları altında 

değerlendirilmiştir. 

G.1.2 Kültürel Değerler 

Kotyora (Bozukkale): 

Ordu İli’nin ilk kuruluş yeri olan Kotyora, halk arasında Bozukkale olarak bilinmekte iken, 

yapılan araştırmalarda kalenin Bizanslılarca XI. Yüzyılda yapılan küçük bir gözetleme kulesi olduğu 

anlaşılmıştır. Kale, Ordu-Samsun karayolu üzerinde İl merkezine 2 km. mesafede deniz kenarında yer 

almaktadır. 

Kurul Kayası Yerleşmesi: 

İlimiz merkezine 20 km. mesafede, Bayadı Köyü sınırları içerisinde, Melet ırmağı kenarında, 

200 m. yüksekliğinde, dağın sivri tepesinde bir kaledir. M.Ö. V-IV. Yüzyıla ait olduğu belirtilen 

yerleşmede, merdivenli dehliz ve kaya mezarları bu tarihe ait, sur duvarları ise daha sonraki yüzyıllara 

aittir. 

Kurul Kayası Genel Görünüş 

87

Delikkaya Kaya Mezarları: 

İlimiz merkezine 10 km. mesafedeki Delikkaya sınırları içerisinde bulunmaktadır. Tek odalı, 

sütunsuz, alınlıklı ve çift sütunlu girişe sahiptirler. 

Kaya Mezarları-Delikkaya 

Eskipazar: 

Şehre 3 km. mesafede Ordu İli’nin ikinci kuruluş yeri olan Eskipazar’da cami ve hamamlar 

görülmeğe değer. Selçuklular dönemine ait caminin kapı ve pencereleri, Ankara Etnografya Müzesi’ne 

gönderilmiştir. 

Seçuklu Hamamı-Eskipazar 

Büben Kaya Mezarları: İlimiz Büben Köyü sınırları içerisinde bulunmaktadır. 

Eski Cezaevi (Kilise): 

İlimiz merkezindeki bugünkü kilise 19. y.y. ortalarında Ortodokslar tarafından 

yaptırılmıştır. Kilisenin ana mekânı iki sıralı, üç sütunlu ve üç nefe ayrılmış olup, bazilikal bir 

plandadır. Kilisenin yenileme ve çevre düzenlenmesi yapılarak, Çok Amaçlı Salon olarak 

hizmete açılmıştır. 

Ortodoks Kilisesi-Ordu 

88

Hatipli Mezarlığı: Hatipli köyü sınırları içerisinde XV. Yüzyıldan kalma uzunluğu 365 cm.’i bulan 

mezar taşları bulunmaktadır. 

Paşaoğlu Konağı ve Etnografya Müzesi: İlimiz merkezi Selimiye mah. Taşocak Caddesinde 1896 

yılında Paşaoğlu Hüseyin Efendi tarafından yaptırılmıştır. Konağın taşları Ünye’den, ahşap malzemesi 

Romanya’dan getirilmiş olup, İstanbullu bir usta tarafından yaptırılmıştır. Konak XIX. y.y. sivil 

mimari örneklerinin en güzellerinden biridir. 18 Kasım 1987 tarihinde müze olarak açılmıştır. 

İlk Adım Anıtı: Ulu önder M. Kemal Atatürk’ün anısına Ordu’ya ilk adım bastığı Sahil Caddesindeki 

iskele üzerinde 1981 yılında yaptırılmıştır. 

Boztepe: 

Ordu şehrinin yamaçlarına serildiği Boztepe, denizden hemen başlayarak 450 metre yüksekliktedir. 

Ordunun tüm güzelliklerini ancak buradan görme imkanı vardır. Boztepe 6 km’lik asfalt bir yolla şehre 

bağlanır. Üzerinde Rekreasyon tesisleriyle, ormanlık alan mevcuttur. 

Boztepe-Ordu 

Efirli: Ordu-Samsun Karayolu üzerinde, İl merkezine 6-8 km. mesafede, doğal kumsalı ile ünlüdür. 

Yerli ve yabancılar tarafından büyük rağbet görmektedir. 

Turnasuyu: Ordu-Giresun karayolu üzerinde doğal plajı ile ünlüdür. 

Güzelyalı Plajı: Şehir merkezine 2 km mesafede plaj ve motel tesisleriyle ünlüdür. 

Çaka: Ordu-Samsun Karayolu üzerinde bulunan Çaka Plajı, halkın en çok ilgi gösterdiği yerlerden 

biridir. 

Çaka Plajı-Perşembe 

Yason Kilisesi: 

Perşembe ilçesi sınırları içinde Çaytepe Köyü’nde deniz üzerine hançer gibi uzanan 385 metre 

uzunluğunda kayalık bir burun üzerine kurulmuştur. Tarihsel konusu itibariyle son derece önemli olan 

yer, ilk kez Yunan mitolojisinde altın postu aramak için Karadeniz’e gelen Argonotlar efsanesinde 

uğranılan ve Yason isimli kahramanın adının verildiği alandır. Arkeolojik Sit olarak ilan edilen 

burunda, eski bir iskelenin izleri ile bugün bir bölümü yıkılmış, 19. y.y. ait kilisesi ile ünlenmiştir. 

89

Yason Kilisesi 

Hoynat Kalesi: Perşembe İlçesinin 20 km kuzeybatısında ve turistik yolun sağındaki adacığın 

üzerinde ortaçağdan kalma bir kale vardır. Yıkık olmasına rağmen burada oturulduğu, kale duvarları, 

burç izleri ve kalıntılarından anlaşılmaktadır. 

Bolaman Kalesi: 

Fatsa İlçesi Bolaman Kasabası’nda meşhur bir kaledir. Mevcut kale muhtemelen Pontus 

Rumları’ndan kalmıştır. Kale bedenleri üzerinde tahminen 200 yıl önce Hazinedarlar tarafından inşa 

edilen ahşap yapı, sivil mimarımızın örneklerinden biridir. 

Cıngırt Kaya: Fatsa İlçesinin batısında ve 5 km mesafedeki tepenin üzerinde zamanında bir kalenin 

kurulduğu bugünkü kalıntılarından anlaşılmaktadır. 

Gaga Gölü: Fatsa İlçesinin 10 km güneydoğusunda Fatsa-Aybastı karayolu üzerinde ve Örencik Köyü 

sınırları içinde bulunan bu gölün etrafı ağaçlarla kaplıdır. Bu gölün ortasında küçük bir adacık vardır. 

Fevkalade önemli bir dinlenme yeri olan bu gölde balık yetiştirilmektedir. 

Ünye Kalesi: Ünye İlçesinin 5 km batısında tarihin çok eski devirlerinde bir yanardağ olduğu, zamanla 

sönerek bugünkü karakteristik özelliğini aldığı söylenen 300-400 m. yükseltide bir kale vardır. Kalenin 

platosunda savaş zamanlarında kullanıldığı anlaşılan büyük bir havuz vardır. Kaleden dereye inen, dibi 

taş ve toprakla dolan büyük bir oyuk ile birkaç yüz metre uzunluğunda bir merdiven vardır. 

Kaya Mezarları: Ünye İlçesinin Gürpınar Köyü Tozkoparan mevkiinde ve Cevizdere’deki Helenistik 

devirlerden kalma kaya mezarları görülmeye değer nitelikte olup, halen ayakta durmaktadır. 

Hamamlar: Ünye İlçesi merkezinde XVII-XIII. y.y.’dan kalma Çifte Hamam, Eski Hamam ve Saray 

Hamamları bulunmaktadır. 

Çamlık: Ünye İlçesinde motel, lokanta ve diğer yan üniteleriyle yerli ve yabancılar tarafından büyük 

rağbet gören bir yerdir. 

Çakırtepe: Ünye İlçesine hakim olan bu tepe üzerinde dinlenme tesislerinin bulunduğu güzel bir 

kumsala sahip bir yöredir. 

90

Küçük Kertil: Akkuş-Niksar karayolu üzerinde bulunan Küçük Kertil mesire yeri, Orman İşletme 

Müdürlüğü’nce mesire yeri olarak düzenlenmiş olup, su, elektrik ve telefon hattı mevcuttur. 

Gölköy Kalesi: Gölköy İlçesinde, Aybastı yolu üzerinde bulunmaktadır. Doğal bir kaya kütlesi üzerine 

inşa edilmiştir. Fataş yada Tokyanus Kalesi denilen bir Bizans yapıtıdır. 

Ulugöl: Gölköy İlçesine 15 km uzaklıktaki bu göl, yaklaşık 250 m çapında olup, çevresi ormanlarla 

kaplıdır. 

Harçbeli: Gölköy Mesudiye sınırında 1940 m yükseklikte, Ordu-Sivas karayolunun en yüksek yeri 

olup, doğal güzellikleri ve çevresindeki yaylaları ile ünlü bir yerdir. 

Aydoğan Tepesi: Gölköy-Mesudiye sınırında, yörenin en yüksek tepesi olan bu yerin etrafı çam ve 

geniş yapraklı ağaçlarla çevreli olup, doğal güzellikleriyle bahar ve yaz aylarında ideal bir dinlenme 

yeri, kış aylarında ise kış sporlarının yapılabileceği uygun bir yerdir. 

Gençağa Kalesi: İkizce İlçesi Ağcakale Köyündeki Gençağa Kalesi, 1. derce Arkeolojik Sit Alanı ilan 

edilmiştir. 

Meletios Kalesi: Mesudiye İlçesi Yeşilçit Köyü’nde şato kalıntısı denilen bir kale mevcuttur. İlçenin 

bilinen en eski yerleşim yeridir. 

Kale Köyü Kalesi: Mesudiye İlçemiz sınırları içerisindedir. Üç kümbet kalıntısı ve iki mezar taşı 

kalıntısı ile Dikilitaş mevkiinde antik kaya mezarları mevcuttur. Bu kalıntılar 14-15. y.yıla aittir. 

Kaya Mezarları: Mesudiye İlçesi Konacık Köyü’nde Yeşilce yolu üzerinde halen eski özelliklerini 

koruyan kaya mezarları görülmeye değer eserlerdir. 

Arıkmusa Yerleşmesi: Mesudiye İlçe merkezinin 19 km. doğusunda Arıkmusa Köyü’nde bulunan 

antik bir yerleşim alanıdır. 

Kiliseler: Mesudiye İlçesi Topçam Yaylası’nda Şaraphane, Melena ve Musadere Kiliseleri günümüze 

kadar ulaşan mimari kalıntıları ile hala ayaktadır. Muhtemelen Bizans dönemine aittir. 

Sayacabaşı: Ulubey İlçesine 6 km mesafede bulunan Sayacabaşı, Ordu-Sivas Karayolu üzerinde 

bulunmaktadır. Etrafı çamlarla kaplı olan bu yöre, doğal yapısı itibariyle dinlenme ve mesire yeri 

olarak büyük rağbet görmektedir. 

Çambaşı Yaylası: Ordu İline 61 km mesafede en önemli yaylalardan biridir. Deniz seviyesinden 1850 

m yüksekliktedir. Çambaşı Yaylasına ulaşım Ordu-Kabadüz; Çambaşı güzergâhını oluşturan il yolu ile 

sağlanmaktadır. Yaylada çok sayıda oba mevcut olup, birbirinden güzel manzaralarla süslüdür. 

Bakanlar Kurulu Kararı ile Turizm Merkezi ilan edilmiştir. 

Perşembe Yaylası: Aybastı İlçesinin en önemli yaylasıdır. 1350 m yüksekliğindeki bu yayla, önemli 

bir panayır yeridir. Yayladaki Karga Tepesi önemli noktalardan biridir. Tepenin eteğindeki akarsuların 

oluşturduğu menderesler Karadeniz Bölgesi’nde az görülen örneklerindendir. Ordu’ya 124 km 

mesafededir. Bakanlar Kurulu Kararı ile Turizm Merkezi ilan edilmiştir. 

Keyfalan Yaylası: Mesudiye İlçesinin güneydoğusunda bulunan Keyfalan Yaylası, Ordu’ya 134 km 

Mesudiye İlçesi’ne 20 km uzaklıkta bulunmaktadır. Deniz seviyesinden 1200 metre yükseklikte 

bulunmaktadır. 2180 m yükseklikteki Kara Tepe’nin eteklerinde çam ormanlarının içerisindeki 

çimlerle kaplı açık alanlarda kurulu bulunan yaylanın üç önemli obası mevcuttur. Bakanlar Kurulu 

Kararı ile Turizm Merkezi ilan edilmiştir. 

91

Yeşilce-Topçam Yaylaları: Mesudiye İlçesi Yeşilce ve Topçam beldelerine bağlı Kızılağaç, Beyağaç, 

Kıyıyurt ve Çukuralan Yaylalarını kapsamaktadır. Geleneksel Yeşilce Kültür ve Yayla Şenlikleri’nin 

düzenlendiği yaylalar, zengin bitki örtüsüne, ormanlara, kaya mezarları ve kaleye sahiptir. Bakanlar 

Kurulu Kararı ile Turizm Merkezi ilan edilmiştir. 

Argın Yaylası: Akkuş-Niksar karayolu üzerinde ilçe merkezine 3 km mesafede ve 1597 metre 

yüksekliktedir. Etrafı tamamen gürgen ormanlarıyla kaplıdır. Bakanlar Kurulu Kararı ile Turizm 

Merkezi ilan edilmiştir. 

Sarmaşık Kaplıcaları: Fatsa İlçesindeki Sarmaşık Kaplıcaları, şifalı sular içerisinde en önemlisidir. 

Ilıca, bölgenin tek kaplıcası olması nedeniyle yerli ve yabancılar tarafından büyük rağbet görmektedir. 

Bileşimindeki demir ve kükürtten ötürü, suyun özellikle romatizmal hastalıklar için sağlık kaynağı 

olduğu gerçeğini ortaya koymaktadır. Kaplıcalarda, Özel İdare’ye ait tesis ile hamam ve sıra banyolar 


G.1.2. Kültürel Değerler 

Folklorik Değerler: 

Korgan-Yeşilalan, Kumru-Ortaca, Fatsa-Duayeri, Ünye-Pelitliyatak, Akkuş-Salman, Aybastı- 

Pelitözü, Gülyalı-Kozören, Mesudiye-Üçyol, Ulubey-Yukarıkızılen, Merkez-Teyneli yörelerinde 10 

gün süre ile halk oyunları, halk müziği, giyim-kuşam, el sanatları ve gelenek-görenek konularında 

çalışmalarda bulunulmuş, bunlardan halk oyunları ve merkezlerini erkek ve kadın kıyafetleri ile ilgili 

konulardaki bilgilere yer verilmiştir. 

Ordu İli Kadın Kıyafetleri: 

İçine, beyaz renkli keten dokumadan yapılmış gömlek giyilmektedir. Gömlek dik yakalı ve 

uzun kolludur. Kol ağzı dört parmak eninde bilezikli olup, tek düğme ile iliklenmektedir. Önü bele 

kadar açık olup, gümüş düğmelidir. Önünde her iki tarafta dikişli pilli (kırma) süs vardır. Altında dört 

metre kumaştan yapılmış, paçaları bol, ağı yukarıda don giyilir. Elbisenin altından bir karış kadar 

görünecek tarzda donun paçaları dize kadar çekilir ve çorabın içine sokulur. Ayağa, dize kadar çıkan 

“yargan garası” veya “alaçorap”denilen desenli çorap ile çarık giyilir. Gömleğin üzerine fistan giyilir. 

Fistan maniken denilen kumaştan yapılır. Fistan belden büzgülü veya serbest pilelidir. Kolu, kol evi 

oyulmadan düz olarak takılmıştır. Uzun kollu olup, kolağzı bilezikli ve kırma süslüdür. Önü (V) 

şeklinde açık olup, belde tek düğme ile iliklenmiştir. İçinden gömleğin kırmızı kısmı görülür. Arkada 

ve omuzlarda arkadan gelip, belde birleşen düz şerit süsler vardır. Boyu dize kadar olup, altından dize 

kadar çekilen donu bir karış kadar görünür. Beden kısmı ve kolları astarlıdır. 

Fistanın üstüne işlik giyilir. İşlik fistanın kumaşından olup, rengi değişiktir. Boyu göğüs 

altındadır. Düz olan önü, göğüste (V) şeklinde birleşir. Uzun kollu olup, ağzı üç parmak eninde 

bileziklidir. İçi astarlıdır. Önlere etek etrafında ve ön uca (üçgen şekli verilerek) saten kurdele 

geçirilmiştir. Önlere, ön uçtaki üçgenin içine, etek etrafına, yanlara, omuz ve kol ağzına renkli 

ipliklerle nebati motif şeklinde dikiş süsler yapılmıştır. Kol evine ise simli kaytan geçirilmiştir. 

Bele çizgili yün kumaş sarılır. Dikdörtgen şeklinde olan bu kuşak çapraz olarak katlanınca 

kaydırılmış iki üçgen şeklini alır. Üçgenlerin taban kısmını teşkil eden uzun kenarı birkaç kere 

katlanarak dikilir. Üçgenlerin biri öne, diğeri arkaya gelecek tarzda bele sıkıca sarılır. Bele sarılan bu 

kuşağın bir kısmı görünecek tarzda üzerine dolama bağlanır. Dolama, beyaz veyahut da siyah koyun 

yününden dokunmuş ve dikdörtgen şeklindedir. Dolamanın önüne gelen kenarlarına, etek ucuna ve 

kalça üzerine gelen ek yerine boncuk ve renkli ipliklerle dikiş süsler yapılmıştır. Ayrıca, ön etek 

ucunda yine aynı malzemelerle yapılmış üçgen şeklinde süs vardır. Bazılarının etrafı saçaklıdır. 

Dolamanın iki kısa kenarı öne gelecek tarzda uzun kenarı bele sarılır. Püsküllü bir bağcık ile 

üstten bağlanır. Böylece önü verev olarak hafif açık kalır. Etek uçları ise süsü görünecek tarzda bele 

sokulur. Gelinlerin belinin ön kısmına boncuktan örülmüş para kesesi sokulur. Kesenin altına ise 

mendil konur. 

Başa, etrafı pullu beyaz renkli çember örtülür. Bu çember önce katlanarak üçgen yapılır, sonra 

çene altından geçirilerek tepeden bağlanır. Üstüne etrafı boncuk oyalı ikinci bir beyaz çember daha 

örtülmektedir. Bu da önce katlanarak üçgen yapılır, sonra bu üçgen katlanarak daraltılır. Sivri kısmı 

92

arkaya gelmek üzere tepeye ve arkaya bağlanır. Boyuna kırmızı kurdeleye dizilmiş altınlar 

takılmaktadır. 

Ordu İli Erkek Kıyafetleri: 

Önce, iç gömlek giyilir. Bu gömlek, yerli el tezgâhlarında imal edilen keten dokumadan yapılır. 

Parmak yakalı olan gömleğin önü bele kadar açık olup, tek düğme ile iliklenmektedir. Üzerine entari 

denilen mintan giyilir. Mintan, beyaz renkli, pamuklu kumaştan yapılmaktadır. Hafif dik yakalı olup, 

önden düğmelidir. Uzun kollu ve kol ağzı bileziklidir. Altına siyah koyun yününden dokunan şayak 

kumaşından yapılmış zıpka giyilir. Zıpkanın beli uçkurlu olup, arkası kırmalar halinde boldur. Paçaları 

ise aşağı doğru daralmaktadır. Zıpkanın yanlarında kendi kumaşında fitil yapılmıştır. Önlerine 

(pantolondaki ütü yerlerine) ise sarı simli kaytan geçirilmiştir. Entarinin etek uçları zıpkanın içine 

konur ve beldeki uçkur sıkıca bağlanır. Paçaları ise di, dize kadar çıkan “Yargan Garası” veya 

“Alaçorap” denilen yün çorabın içine sokulur. Çorabın ponçak denilen püsküllü, iç yana gelecek 

tarzda diz altında bağlanır. Çarıktan başka çapula denilen bir nevi yemeni de giyilebilir. Siyah deriden 

olan çapulanın burnu sivri olup, hafif yukarıya doğru kıvrıktır. Arkası ise kulaklıdır. Bazen (daha 

ziyade dağ köylerinde) çorabın üzerine yünden örülmüş tozluk takılır. Bele, her iki tarafından dörder 

tane gümüş şapşak (gümüşten yassı sallantı süs) olan siyah süs takılır. Buna Çerkez kemeri de denir. 

Kayışın sağ tarafına tabanca, sol tarafına kama sokulur. Arkaya ise yağlık (yağdanlık) takılır. Entarinin 

(mintan) üzerine zıpkanın kumaşından yapılmış yelek giyilir. Yeleğin yakası (V) şeklinde olup önü 

kurvezedir. Önünde iki sıra halinde beşer düğme vardır. Yanlarda ve ayrıca, sol göğüs üzerinde birer 

ilik cep bulunmaktadır. Önü kurveze olmayan, dört cepli yelekler de vardır. Yeleğin boyu bele 

kadardır. Yeleğin üzerine 6-8 sıra zincirden oluşan “tombul köstek” takılır. Bu kösteğin bir ucundaki 

kanca sağ omuzun biraz altından, göğüs üstünden tutturulur. Kösteğin diğer ucundaki saat ise sol üst 

cebe konur ve ucundaki köstek eteği cebin üzerinden sarkıtılır. Abanın üzerine sağ omuzdan sol koltuk 

altına doğru çapraz olarak hamail takılır. Başa, önceleri fes giyiliyordu, sonraki başlık (kabalık) 

giyilmeye başlanmış. Başlık da zıpkanın kumaşından olup, içi kırmızı bez astarlıdır. Başlığın ön 

tarafına kaşkol tarzındaki uzantısının uçlarına sarı simli kaytan ile sırtı tarzında süsler yapılmıştır. 

Kaşkol tarzındaki bu bağcık üzerine ayrıca birkaç sıra halinde yine simli kaytan dikilmiştir. Tepesinde, 

sarı sim püskülü vardır. Başlık başa giyilip sarılınca, alından dört parmak simli kaytan görünür. 

G.2. Turizm Çeşitleri 

Çambaşı Yaylası: 

Karadeniz Bölgesinin en önemli yaylalarından biri Çambaşı Yaylasıdır. Deniz seviyesinden 

1850m. Yüksekliktedir. 500 evlik güzel bir mesire yeridir. Çambaşı yaylasına ulaşım Ordu-Kabadüz- 

Çambaşı güzergâhını oluşturan il yolu ile sağlanmaktadır. Çarşısı, pazarı, piknik yerleri, lokantaları 

olan, sütü yoğurdu peyniri yağı yanında doğal güzellikleriyle yaz dinlenmesi için ideal bir yerdir. Sahil 

kesimindeki nüfusun büyük bir bölümü yaz mevsiminde bu yaylaya çıkmaktadır. Küçük ve büyükbaş 

hayvanların otlak yeri olması yanında son derece temiz havası ve soğuk sularıyla bölgenin cazibeli 

yerlerindendir. 

Şehrin 61 km güneyinde olan bu yaylada Firiklere ait olduğu tahmin edilen metrük demir 

madenleri, demir cürufu bulunmaktadır. Ordu ile yayla arasında düzenli olarak minibüs seferleri 

yapılmaktadır. Yaylada elektrik ve telefon mevcut olup, çekirdek merkezin parke döşemesi, 

kanalizasyon ve kadastro gibi alt yapı çalışmalarına ağırlık verilmiş ve bu çalışmalarla ve benzeri 

diğer çalışmalarla benzeri diğer çalışmalara devam edilmektedir. Yaylada bakkal, kasap, et lokantaları, 

pansiyon, jandarma ve sağlık ocağı hizmetleri verilmektedir. Ayrıca alabalık tesisleri de kurulmuş 

olup, yetiştirme hizmetine devam edilmektedir. Çambaşı yaylasında çok sayıda oba mevcut olup, 

birbirinden güzel manzaralarla süslüdür. Turizm yaylalarının sağlıklı bir biçimde gelişmesi amacıyla 

2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca Bakanlar Kurulu Kararı ile Çambaşı, Duduyalak, Güzlek, 

Aratep, Alçakbel, Taşbaşı, Turnalık Yaylasını kapsayan alan 20 Mayıs 1991 gün ve 20876 sayılı 

Resmi Gazete’de yayımlanarak Turizm Merkezi olarak ilan edilmiştir. 

Perşembe Yaylası: 

Aybastı ilçesinin ve Ordu ilinin en önemli yaylasıdır. 1350 m yüksekliğindeki bu yayla önemli 

bir panayır yeridir. İnsan sağlığı için suyu ve havası ile son derece yaylaya civar ilçelerden çok sayıda 

93

gidenler olmaktadır. Yayladaki Karga Tepesi önemli noktalardan biridir. Tepenin eteği, akarsuların 

oluşturduğu medreseler, Karadeniz bölgesinde az görülen örneklerindendir. 

Perşembe Yaylası Ordu’ya 124 km mesafededir. Ordu-Fatsa arası 56 km. Fatsa-Aybastı arası 

50 km, Aybastı-Perşembe Yaylası ise 18 km’dir. Ulaşım asfalt yolla sağlanmaktadır. İlçeler arasında 

düzenli olarak minibüs seferleri mevcut olup, Tokat ili Reşadiye ilçelerinden de minibüslerle yaylaya 

ulaşılmaktadır. Yaylada bakkal, kasap, kır kahvesi ve et lokantası da mevcuttur. 

Perşembe Yaylası Bakanlar Kurulu’nun 20.09.1991 gün ve 20997 Sayılı Kararı ile Turizm Merkezi, 

Başbakanlık Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığınca da Özel Çevre Koruma alanı olarak ilan 

edilmiştir. 

Perşembe Yaylası-Menderesleri 

Keyfalan Yaylası: 

Ordu’nun güneyindeki Mesudiye ilçesinin güneydoğusunda bulunan Keyfalan Ordu’ya 134 km, 

Mesudiye ilçesine 20 km uzaklıkta bulunmaktadır. Mesudiye-Sivas karayolunun 9. km’ sinden itibaren 11 

km’lik toprak yolla yaylaya ulaşılmaktadır. Deniz seviyesinden 1200 m yükseklikte bulunmaktadır. Mesudiye 

Iğdır orman serisi içerisinde bulunmaktadır. 2180 m yükseklikteki Kara Tepe’nin eteklerinde çam ormanlarının 

içerisindeki çimlerle kaplı açık alanlarda kurulu bulunan yaylanın üç önemli obası mevcuttur. Ordu ilindeki 

yaylalar içerisinde geleneksel yayla evleri mimarisine, oba yerleşim desenine örnek oluşturacak yaylalar, temiz 

havası, sağlıklı suları, doğal hayvansal ürünlerin kolayca bulunabilmesi gibi özellikleriyle insan sağlığı 

açısından son derece elverişli ortamlar sunmaktadır. Elektriği mevcut olan yaylada Orman İşletme 

Müdürlüğü’nün 20 yataklı tesisi bulunmaktadır. Yayla çevresindeki ormanların büyük bölümü Orman 

Bakanlığı’nca “av koruma ve üretme sahası” olarak koruma altına alınmıştır. Özel bir doğal ortama sahip 

rekreasyon alanlarının yoğun 

Kullanımından kaynaklanan çevre kirliliğinin ve doğal dokuyu bozucu yapılaşmanın önlenerek rekreatif amaçlı 

turizm kullanımlarının geliştirilmesi amacıyla 1/25000 ölçekli “Mesudiye Keyfalan Mevkii Turizm ve 

Rekreasyon Alanı Planı” ve “Öneri Ev Tipi” projesi Turizm Bakanlığınca hazırlanarak Valiliğimizce de tasdik 

edilmiştir. Keyfalan Yaylası ve obalarındaki göletler bu yaylamıza ayrı bir güzellik daha katmaktadır. 

17.02.1995 tarih ve 22205 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 94/6345 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 

Turizm Merkezi ilan edilmiştir. 

Keyfalan Yaylası 

94

Argın Yaylası: 

Akkuş-Niksar karayolu üzerinde ilçe merkezine 3 km mesafede ve 1597 m 

yüksekliktedir. Etrafı tamamen gürgen ormanlarıyla kaplıdır. Argın Yaylası 30.09.1991 gün 

ve 20997 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile Turizm Merkezi 

olarak ilan edilmiştir. 

G.3. Turistik Altyapı 

Ordu ili genelinde turizm altyapısı ihtiyaca, konfora yönelik hizmet vermesi açısından 

yeterliliği, artan turizm pazarına cevap verecek düzeyde değildir. Ancak ülkemizde değişen 

turizm hareketliliği ve talepler bölgemiz lehine değişmeye başlamasıyla ilimiz turizm 

altyapısı ve hizmet çeşitliliğinde bu paralelde olumlu yönde değişmektedir. İlimizin değişik 

amaçlı turizm imkânlarının zenginliği bacasız sanayi olarak adlandırılan bu faaliyetin gözde 

uğraş haline gelmesine yardımcı olmaktadır. Doğa kapsamlı turizm çeşitliliği, çevre bilincinin 

de ön planda tutularak uygulamaya konulması ilimizin turizm geleceğine olumlu katkılar 

sağlamaktadır. 

Tablo G.1 Ordu İlinde Bulunan Turizm İşletme Belgeli Konaklama Tesisleri.(Kültür veTurizm İl Müdürlüğü ) 

İL-İLÇE SINIFI ODA SAYISI YATAK SAYI TESİS SAYISI 

ORDU *** 64 136 1 OTEL 

ORDU *** 47 94 1 OTEL 

ORDU Özel Tesis 18 38 1 OTEL 

ORDU ** 40 80 1 OTEL 

ORDU *** 73 144 1 OTEL 

PERŞEMBE ** 31 63 1 OTEL 

FATSA ** 16 30 1 OTEL 

FATSA ** 27 52 1 OTEL 

FATSA **** 118 238 1 OTEL 

ÜNYE ** 26 53 1OTEL 

ÜNYE ** 23 52 1 OTEL 

GENEL TOP 483 980 11 TESİS 

Tablo G.2Ordu İlinde Bulunan Belediye Belgeli Tesisler.(Kültür veTurizm İl Müdürlüğü ) 


ORDU BELEDİYE 142 239 7 OTEL 

FATSA BELEDİYE 69 136 4 OTEL 

AYBASTI BELEDİYE 11 30 2 OTEL 

GÖLKÖY BELEDİYE 11 23 1 OTEL 

KABADÜZ BELEDİYE 55 114 6 OTEL 

KUMRU BELEDİYE 8 27 1 OTEL 

PERŞEMBE BELEDİYE 10 22 1 OTEL 

ÜNYE BELEDİYE 197 428 10 OTEL 

ÜNYE BELEDİYE 94 213 11 PANSİYON 


95

Tablo G.3Ordu İlinde Bulunan Turizm Yatırım Belgeli Tesisler.(Kültür veTurizm İl Müdürlüğü ) 


MERKEZ 2 YILDIZ 40 80 1 OTEL 

MERKEZ MOTEL 22 44 1 MOTEL 





Tablo G.4 Ordu İlinde Bulunan Seyahat Acentaları.(Kültür veTurizm İl Müdürlüğü ) 

İL-İLÇE SINIFI ADI 

ORDU A Grubu (şube) Çotanak Turizm Seyahat Acentası 

ÜNYE A Grubu Şahmer Turizm Seyahat Acentası 

ORDU C Grubu Kotyora Turizm Seyahat Acentası 

FATSA A Grubu Navigatour Seyahat Acentası 

FATSA A Grubu (şube) Fatisa Turizm Seyahat Acentası 

ORDU C Grubu Canik Turizm Seyahat Acentası 

G.4. Turist Sayısı 

Tablo G.2 Ordu İli Turist Sayısı. (Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü 2007) 

Kullanım Göre Turist Yerli Yabancı Toplam 

Turistik tesislerde konaklayanlar 94.151 1.225 95.376 

Belediye belgeli tesislerde kalanlar 24.161 351 24.512 

Turizm danışma bürosuna gelenler 4.001 469 4.470 

Deniz hudut kapısından gelenler 1.149 2.476 3.625 

Müzeyi Ziyaret Edenler 15.285 143 15.428 

Taşbaşı Kültür Merkezine gelenler 166 618 784 

Boztepe’yi Ziyaret edenler 80.214 682 80.896 

Yason Kilisesini Ziyaret Edenler 4.870 4.777 9.647 

GENEL TOPLAM 223.997 10.741 234.738 

G.5.Turizm Ekonomisi 

İlimize turistler daha çok dağ ve kültür turizmi için gelmektedirler. Deniz turizminden 

faydalanan turist sayısı oldukça azdır. İlimiz Doğu-Batı Karadeniz geçiş noktasında olduğu 

için ayrıca komşu illerin turizm potansiyelinin fazla olması nedeniyle günü birlik konaklama 

yönünde kullanım daha fazladır. Ordu ilinde konaklayan turist sayısı tablo G.4.1”de 

verilmiştir. İl turizmi son yıllarda dağ turizminin yaygınlaşması nedeniyle çekim merkezi 

haline gelmiştir. Özellikle Boztepe ve Çambaşı yaylası kültür, turizm etkinlikleri 

bölgemizdeki turizm hareketliliğinin önderi olma yolundadır. Altyapı eksiklerinin ve özel 

teşebbüsün girişimleri bu faaliyeti daha üst seviyelere taşıyacaktır. 

96

G.6.Turizm Çevre İlişkisi 

Ülkemiz son yıllarda dış turizm pazarlarında yeni bir kitle turizm çekim bölgesi olarak 

tanınmakta ve artan sayıda yabancı turist akımına uğramaktadır. Günümüzde Dünya üzerinde 

yaklaşık 350.000.000 insan turist olarak gezdiği, kayıtlara girmiştir. Şüphesiz ki uluslararası 

turizmde gerek sayısal gerekse değer ölçüleri bakımından bu sürekli, hızlı büyümeyi sağlayan 

temel öğe “doğa”dır. Çünkü turizmin en önemli kaynak kullanım alanı doğal varlıklardır. 

Nehirler, Göller, Denizler, üstün kaynak değerlerine sahip Ulusal Parklar, temel kaynaklar, 

ormanlar, savanlar ve vahalar, doğal Peyzaj güzellikleri, akarsular, şelaleler, vadiler, yaylalar, 

volkanlar, mağaralar, yer altı gölleri, ile doğal çevre şüphesiz ki turizmin sürekliliği açısından 

da korunması gereken bir potansiyeldir. 

Bizim dünya ülkelerine bakarak onların geçte olsa fark ettikleri hataların ülkemiz 

açısından değerlendirme önlem alabilme şansımız vardır. Batıda 150 yıllık bir süreçte oluşan 

gelişmeyi ülkemizde 30 yıllık bir zaman dilimine sıkıştırmaya çalışmamızın zararlı 

boyutlarını önceden tespit edip önlem almamız gerekmektedir. 

Eşsiz tarihi ve kültürel mirası ile birlikte 50.000 höyüğü,1500”ü aşkın termal ve 

hidromineral kaynağı, milyonlarca hektar ormanı, birçok ulusal parkı, adalarla birlikte 8272 

metre kıyısı, 1432 km. doğal kumsalı, 9816 km2 alanı kaplayan gölleri ile ülkemiz, doğal 

kaynaklarında azami şekilde koruması halinde, turizm cenneti olmak açısından çok şanslıdır. 

KAYNAKLAR 

—www.ordu52.com.tr 

—İl Kültür ve turizm müdürlüğü 


97


H.1 Genel Tarım Yapısı 

Ordu İlinin yüzölçümü 675.608 hektardır. Bu arazinin 397.248 hektarı tarım arazisi 

olup, 157.583 hektarı “ormanlık-fundalık”, 80.395 hektarı “çayır ve mera”, 40.382 hektarıysa 

“Tarım Dışı Arazi”den oluşmaktadır. Tablo H.1’de Ordu İlinin tarımsal arazi dağılımı 

verilmiştir. 

Tablo H.1 Ordu İlinin Tarımsal Arazi Dağılımı 

ARAZİNİN CİNSİ 

ALANI 

(Ha) 

(%) 

Bağ Bahçe 245.055,7 36,3 

Tarla 55.905,4 8,3 

Ormanlık-Fundalık 157.583,4 23,3 

Çayır – Mera 80.395 11,9 

Yerleşim Alanı 96.286,2 14,2 

Tarım Dışı 40.382,7 6 

TOPLAM 675.608,4 100 

İlimizde tarım alanı olarak kullanılan ve kullanılmayan arazinin % 91’ i dik, çok dik ya 

da sarp eğimlidir. Bundan dolayı ilimizin belirtilen arazi miktarı ile kullanılan gerçek yüzey 

alanı oldukça farklıdır. 

Tablo H.2. Ürün Gruplarına Göre Arazi Dağılımı 

CİNSİ 

TÜM 

MİKTARI 

(Ha ) 

EKİLİŞ 

PAYI ( % ) 

Fındık 220.728 73,3 

Diğer Meyveler 32.147 10,6 

Mısır 18.752 6,23 

Patates 3.650 1,21 

Buğday-Arpa 10.368 3,44 

Yem Bitkileri 2,300 0,76 

Diğerleri 13.015 4,9 

TOPLAM 300.960 100 

98

H.2.Tarımsal Üretim 

H.2.1. Bitkisel Üretim 

Bitkisel üretimin toplam miktarı içerisindeki tarla ürünlerinin payı; Türkiye’de %62, 

Karadeniz Bölgesinde %68 ve ilimizde %59 civarındadır. Pazarlanan değerler içindeyse 

Türkiye’de %45, Karadeniz Bölgesinde %43, ilimizde ise %65’lik pay ile meyveler ilk 

sıradadır(**). İlimizde pazarlanan meyveler içinde fındık pazarlama değer açısından %32.2 ile 

ilk sırada yer almaktadır. Ülkemiz fındık ortamla verimi 120 kg/da, mısır ortalama verimi 400 

kg/da, patates ortalama verimi 2000 kg/da, buğday ortalama verimi 200 kg/da olduğu halde 

Tarım Bakanlığı verilerine göre bu değerler ilimizde aşağıdaki taploda yıllara göre 

gösterilmiştir. 

Tablo H. 3.1. Önemli Derecede Üretilen Ürünlerin Dekara Ortalama Verimleri Kg/da 

Ürünler 2006 2007 2008 

Fındık 88,3 78 79 

Mısır 180 200 210 

Patates 1.332 1.330 1340 

Buğday 168 154 155 

Arpa 132 158 159 

Tablo H. 3.2. Bitkisel Üretim Miktarları 

ÜRÜNÜN CİNSİ 

ÜRETİM ( Ton ) 

2004 2005 2006 2007 2008 

Fındık 54.170 170.100 188.060 173.360 181.360 

Mısır 65.843 45.900 20.632 37.505 37.605 

Patates 88.300 49.438 41.933 48.570 48.588 

Diğer Meyveler 17.205 26.192 20.329 25.000 27.000 

Diğer Tarla Ürünleri 44.477 35.419 38.337 30.000 28.000 

Çeşitli Sebzeler 25.419 34.624 20.831 15.000 16.000 

H.2.1.1. Tarla Bitkileri 

Tarla ürünleri içerisinde ekiliş alanına bakıldığında Türkiye ve ilimizde ilk sırayı 

tahıllar almaktadır. Daha sonra Türkiye’de baklagiller, ilimizde yumrulu bitkiler almaktadır. 

Üretimde ise Türkiye’de ilk sırada tahıllar, ikinci sırada endüstriyel bitkiler gelmektedir. 

İlimizde üretimde ise ilk sırayı yumrulu bitkiler, ikinci sırayı ise tahıllar almaktadır. 

H.2.1.1.1. Buğdaygiller 

İlimiz 21.089 ha hububat ekim alanı mevcut olup özellikle Akkuş, Kumru, Korgan ve 

Mesudiye ilçelerimizde yapılan tahıl yetiştiriçiliği ekonomik değer kazanmıştır. Bu emi 

dikkate alınarak 2008 yılında 41.000 kg serdifikali buğday tohumluğu dağıtılarak üretime 

katkı sağlanmıştır. 

H.2.1.1.2. Yem Bitkileri 

TABLO H. 4. İlimizde Son Üç Yıllık Yem Bitkisi Ekilişleri 

YILLAR 

CİNSİ 2004 2005 2006 2007 2008 

Ekiliş 

( Dk ) 

Ekiliş 

( Dk ) 

Ekiliş 

( Dk) 

Ekiliş 

( Dk) 

Ekiliş 

( Dk) 

Yonca 227 319 645 1.068 1.152 

Korunga 185 476 1.015 2.874 2.974 

Hay. Pancarı 20 15 - - - 

Macar Fiği 2.433 2.864,387 4.562 10.134 12.254 

Silajlık Mısır 4.821 5.754,573 9.696 9.275 9.075 

Fiğ - - - - - 

Diğer - - - - - 

TOPLAM 7.686 9.428,96 15.919 23.387 25.455 

99

2008 yılı verilerine ulaşılamamıştır. Tabloda görüldüğü gibi kaliteli yem bitkisi üretimi 

her yıl artmaktadır. 2008 yılında 20.000 kg silajlı mısır, 7000 kgyonca, 13.000 kg korunga 

tohumu üretiçilerimize dağıtılmıştır. Bu kapsamda 2008 yılında 1.804 üretiçimize sadece 

1.538.373,71 YTL destekleme tutarı tahakkuk edilmiş olup, hayvan besleme suretiyle 

kazanılacak gelirin çok daha fala olacağı kaçnılmazdır. 

Hayvancılığın Desteklenmesi Hakkındaki 2005/8503 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 

kapsamında yem bitkileri üretimi yapmak üzere başvuran üreticilere destekleme rakamları 

ilimizde tek yıllık yem bitkilerine dekara 66 YTL, çok yıllıklardan korunda da 88 YTL, yonca 

da ise 143 YTL olarak uygulanmıştır. Üreticilerimizin diğer taraftan yem bitkileri ekilişleriyle 

uyumlu olarak kullandıkları alet makinelerde destekleme kapsamına alınmış olup, bu 

kapsamda ilimizde 1 adet alet makine desteklemesi gerçekleştirilmiştir. 

H.2.1.1.3.Endüstri Bitkileri 

Ordu ilinde Endüstri bitkisi olarak fındık üretimi yapılmaktadır. Fındık ürünü; Geniş 

bir çiftçi ailesinin geçim kaynağını oluşturmanın yanında Ulusal Gelire katkısı ve dış 

ticaretteki payı sebebiyle Ülke Ekonomisinde çok önemli bir yere sahiptir. Türkiye, Dünya 

fındık üretiminin %75-80’ini gerçekleştirerek sıralamada başta gelmektedir. Ülkemizi İtalya, 

İspanya, A.B.D. gibi ülkeler takip etmektedir. Dünya fındık üretiminde ilk sırada olmamıza 

rağmen birim alana düşen fındık üretimi hesaplandığında alt sıralarda kaldığımız 

görülmektedir. Birim alandaki verim düşüklüğünün nedeni; 

1)Arazi yapısının çok engebeli, toprak kalınlığının çok sathi ve toprağın verimsiz oluşu, 

2)Yıllardır yapılan üretimletopraktan kaldırılan bitki besin maddelerinin toprağa gerektiği 

ölçüde tekrar iade edilmemesi sonucu toprakların verimsizlemesi, 

3) Fındık bahçelerinin ekonomik ömürlerini doldurmaları. 

4)Fındık ocaklarının yıllık bakım işlemlerinde teknik usullere uyulmaması, fındıkta budama, 

gübreleme, zirai mücadele işlerinin tekniğine uygun yapılmaması. 

Birim alandaki fındık veriminin düşük olmasına sebebiyet vermektedir. Birim alanda 

verimin artırılması, ürünün en iyi şekilde değerlendirilmesi için; 

1)2844 sayılı fındık üretiminin planlanması ve üretim alanlarının belirlenmesi 

hakkındaki kanuna göre çıkartılan yönetmeliklerde belirtilen söküm teşviki uygulamalarının 

Ordu-Giresun-Trabzon illeri dışında uygulanması sağlanarak aynı illerde fındık tesislerinin 

kurulması önlenmelidir. 

2)Ordu ilinde ilaçlanmış fındık bahçelerinin yeniden tesis edilmesi 

3)500m rakımın üzerinde fındık bahçesi tesis edilmesi engellenmelidir. 

4)Fındığa alternatif ürün yetiştiriciliğine teşvik edilmesi 

5)Fındık bahçelerinin bakımı, tesisi, gübrelenmesi bilimsel tekniğe uygun yapılması 

sağlanmalıdır. 

Tablo H. 5 Önemli Derecede Üretilen Ürünlerin Dekara Ortalama Verimleri. 

ÜRÜNÜN 

Verim ( Kg/ Dekar ) 

CİNSİ 2005 2006 2007 2008 

Fındık 81 88,3 78 76 

Mısır ( Yerli ) 203 180 200 195 

Patates 1.257 1.332 1.330 1.350 

Buğday 141 168 154 158 

Arpa 130 132 158 164 

100

H.2.1.2 Bahçe Bitkileri 

H.2.1.2.1 Sebze Üretimi 

İlimizde ara ziraatı şeklinde yapılan açıkta sebze yetiştiriciliği faaliyetleri daha çok 

aile ihtiyacını karşılamaya yönelik olup, ürün deseninde bir çok çeşit bulunmaktadır. 

H.2.1.2.1.1 Açıkta Sebze Üretimi 

Sebzecilik büyük ölçüde emek ve bilgi isteyen bir tarım uğraşıdır. Ayrıca, sürekli de 

ilgi ister. Bu ilginin yeni bilgilerle de desteklenmesi gerekir. Bugün tarım alanlarımızın ancak 

%1,5’lik bir kısmında sebzecilik, genelde mısır tarlasıyla karışık olarak yapılmaktadır. Bu 

durum ve oran bize sebzeciliğe gereken önemin verilmediğini ve sebzecilik faaliyetlerinin çok 

özen istediğini göstermektedir. İlimizde sebzecilik arazinin çok parçalı olması nedeniyle daha 

ziyade sahil kesiminde ırmakların denize döküldüğü alüvyonlu sahalarda ara ziraatı şeklinde 

yapılmaktadır. 

Tablo.H.6. Ordu İli Sebze Üretimi. 

ÜRÜN ADI EKİLEN ALAN (Ha) ÜRETİM MİKTARI(Ton) 

Bakla 4 14 

Barbunya fasulye 91 414 

Bezelye 26 118 

Biber 12 48 

Biber(Sivri) 26 101 

Biber(Salçalık) 2 14 

Domates(Açık saha) 60 712 

Domates(Sera) 98 1.316 

Fasulye 677 2.558 

Havuç 2 15 

Hıyar(Açık saha) 38 504 

Hıyar(Sera) 282 2.982 

Kabak(Bal) 8 110 

Kabak(Sakız) 24 305 

Ispanak 15 33 

Lahana(Beyaz) 57 317 

Lahana(Kara) 966 8.426 

Marul(Göbekli) 2 13 

Marul(Kıvırcık) 24 98 

Maydanoz 5 10 

Patlıcan 33 220 

Pazı 5 27 

Pırasa 68 280 

Sarımsak(Taze) 22 82 

Soğan(Taze) 39 162 

101

H.2.1.2.2.2.Sera Sebzeciliği 

2008 yılında örtüaltı sebze yetiştiriciliğinde verim ve kaliteyi artırmak için yerli 

çeşitler yerine daha verimli çeşitlerin kullanımının yaygınlaştırılması amacıyla İl Özel İdaresi 

kaynakları kullanılarak alınan 20.000 adet aşılı domates ve 20.000 adet hıyar fidesinin 

dikimleri çiftçi şartlarında gerçekleştirilmiş ve düzenli olarak denetimleri yapılmıştır. Yine 

2008 yılında 29 adet 204m²’lik sera kurulmuş olup, çeşitli nedenlerle zarar gören seraların 

naylonları yenilenmek amaçıyla 4.000 kg naylon dağıtılmıştır. 

H.2.1.2.2.3. Örtüaltı Çiçek Üretimi 

İlimizde 4 çiftçimize ait olmak üzere toplam 3.806m²’lik örtüaltı alanda çiçek üretii 

yapılmaktadır. Bu seralarda kesme karanfil, gül, mevsimlik çiçek ve süs bitkileri 

yetiştirilmekte, il içi ve il dışına pazarlanmaktadır. 

2008 yılında İl Özel İdaresi kaynakları kullanılark alınan 2 adet 204m²’lik sera da, 

çiçek üretimi yapılmak üzere kurulmuş olup, 2009 yılında faaliyete geçirilecektir. 

H.2.1.2.2Meyve Üretimi 

Meyve üretiminin geneline bakıldığı zaman; Türkiye’ de ilk sırada üzümsü meyveler, 

Karadeniz Bölgesinde çay iken ilimizde sert kabuklular ilk sırada yer almaktadır.Üretilen bu 

sert kabuklu meyvelerin % 96’ sı pazarlanmaktadır. 

İlimiz genelinde yapılan toprak – bitki örneği alımı ve analize dayalı gübreleme konulu eğitim 

çalışmaları toplamı 4.898 adet olup, Toprak Bitki Analiz laboratuarında ise toplamda 815 

üreticimiz ait 2.259 adet analiz yapılmıştır. 

Tablo H.7.Meyve Üretim Miktarları 

MEYVE ADI AĞAÇ SAYISI (Adet) ÜRETİM MİKTARI (Ton) 

ARMUT 191.500 4.774 

AYVA 26.600 307 

ELMA 413.144 10.121 

MUŞMULA 16.030 93 

TRABZON HURMASI 38.000 187 

YENİ DÜNYA 450 5 

ERİK 103.000 1.580 

KIZILCIK 13.340 126 

KİRAZ 99.154 1.246 

ŞEFTALİ 2.640 73 

VİŞNE (MEYVE EREN) 18.774 106 

VİŞNE (MEYVESİZ) 53.275 ---- 

CEVİZ (MEYVE EREN) 119.261 1.566 

CEVİZ (MEYVESİZ ) 51.800 ---- 

KİVİ (MEYVE VEREN) 17.000 200 

KİVİ (MEYVESİZ) 48.000 ---- 

DUT 61.404 1.367 

İNCİR 37.194 1.101 

NAR 1.910 22 

FINDIK (OCAK) 80.231.040 195.262 

KESTANE 37.780 308 

ÇİLEK (HA) 73,4 687 

ÜZÜM (SİYAH) 24.000 645 

102

H.2.1.2.2.1. Kivi Üretimi 

1994 yılında çiftçilerin gelir kaynaklarını arttırmak için yapılan çalışmalar sonucunda 

Ordu ili ekolojisine uygun olarak kivi üretimi çalışmaları başlatılmıştır. 

2008 yılı itibariyle ilimiz genelinde 247 hektar alanda kivi üretimi yapılmaktadır. Bu alanda 

toplam 127.410 adet kivi bitkisi bulunmakta olup, bunlardan 72.580 adedi meyve veren yaşta, 

54.830 adedi meyve vermeyen yaştadır. 2008 yılında ilimiz genelinde yapılan meyve üretimi 

ise 1500 ton civarında gerçekleştirilmiştir. 

Tablo H.8. Kivi Fidanı ve Tesis Edilen Saha 

Yıllar FİDAN SAYISI (Adet) TESİS EDİLEN SAHA (Da) 

1994-2001 47.100 942 

2002 13.900 278 

2003 21.000 420 

2004 20.000 400 

2005 2.500 40 

2006 3.000 35 

2007 3.000 35 

2008 3.500 40 

TOPLAM 130.910 2.510 

H.2.1.2.2.2. Ceviz Üretimi 

Fındık tarımı yapılamayacak alanların değerlendirilmesi amacıyla Bilecik, Şebin ve 

Yalova (1,3,4 ) ceviz çeşitlerinden fidanlar getirilmiş ve üreticilerimize kapama bahçeler tesis 

etmek üzere dağıtılmıştır. 

2008 yılında ilimizdeki ceviz üretimi 4.336 ton olarak tespit edilmiştir. İlimiz 

genelinde 171.677 adet ceviz ağaçı mevcu olup, bunların 137.327 adedimeyve veren yaşta, 

34.350 adedi ise meyve vermeyen yaştadır. 

Tablo H.9. Ceviz Fidanı ve Tesis Edilen Saha Alanı 

YILLAR FİDAN SAYISI (Adet) 

1995-2000 105.500 

2001 17.500 

2002 17.500 

2003 21.500 

2004 25.760 

2005 10.000 

2006 18.100 

2007 55.817 

2008 56.110 

TOPLAM 227.787 

H.2.1.2.2.3. Trabzon Hurması Yetiştiriciliği 

Tatlı çeşitlerden Fuyu, Hachiya ve Moralı çeşitlerinden 2001 yılında 250 adet 

dağıtılmıştır. 2004 yılında ise 250 adet fidan dağıtılmıştır. 2005-2006 yılında çalışma 

yapılmamıştır. 2007 yılında çalışma yapılmamıştır. 2008 yılında çalışma yapılmamıştır 

H.2.1.2.2.4. Ahududu Üretimi 

İlimizde ürün çeşitlerini artırmak amacıyla başlatılan ahududu yetiştiriciliğinden 

olumlu sonuçlar alınmıştır. 2005 yılı içerisinde İkizce Şenbolluk Beldesin’ de 50 adet 

ahududu fidanı dağıtımı yapılarak deneme bahçesi tesis edilmiştir. 2006 yılında çalışma 

yapılmamıştır. 2007 yılında çalışma yapılmamıştır. 2008 yılında çalışma yapılmamıştır. 

103

H.2.1.2.3. Süs Bitkileri 

İlimizde 2 adet resmi, 50 adet ise özel olmak üzere, toplam 52 adet ruhsatlı fidanlık 


2008 yılında 21 üreticimize fidan yetiştirebilmeleri için, Bitki Yetiştirme Ruhsatı verilmiştir. 

Tablo H.10. Üretilen Fidan Sayısı 

Üretilen Fidan Sayısı 

Adedi 

Meyve Fidanı 19.042 

Çeşitli Çöğür 228.400 

Orman Ağacı Fidanı 2.741.823 

Süs Bitkisi Fidanı 52.405 

H.2.2.Hayvansal Üretim 

Ordu ili hayvansal üretimi tarımsal gelir içindeki payı % 21.3 tür. Hayvancılık genelde 

meraya dayanmakta olup, aile içi işletmeciliği şeklinde yapılmaktadır. Pazara yönelik 

planlamalar kısıtlıdır. Üretim bazında Ordu hayvancılığını tabloya döktüğümüzde yıllar 

itibariyle hayvancılıkta gerileme olduğu göze çarpar. 

Tablo H.11.Hayvansal Üretim Miktarları 

ÜRÜNÜN CİNSİ 

ÜRETİM MİKTARLARI (Ton) 

2005 2006 2007 2008 

Süt (*) 129.839 144.659 124.030 125.010 

Et 10.352 9.796 8.978 7.950 

Peynir 3.100 3.454 2.961 2.554 

Yapağı 145 129 118 101 

Yumurta (Ad)(**) 55.990 53.688 67.386 63.486 

(*) Mevcut sığır popülasyonumuzun % 57’ si sağmal inek alınmıştır. İlimizde her 

ailenin 1-2 adet sağmal ineği bulunduğundan mevcut sığırları çoğunluğu sağmal kabul 

edilmiştir. (** ) x100 

Tablo H. 12. Ordu İlindeki Sığırların Irklara Göre Dağılımı 

IRKI SAYISI 

( Baş ) 

Ordu İli 

% 

Saf Kültür 15.607 12.61 

Kültür Melezi 67.471 54.56 

Yerli 40.587 32,82 

TOPLAM 129.316 100 

Ordu ili genelinde 129316 sığırın %32.3’ ü yerli, %56.4’ü kültür melezidir. Safkan 

sığır oranı % 11.3 olup genellediğimizde düşük bir oran görürüz. Hayvan başına et ve süt 

verimini arttırmak için bakım ve beslemenin iyileştirilmesi, yerli ırkların yüksek verimli 

kültür ırklarıyla melezleşerek ıslah edilmesi ve seleksiyonla kültür ırkı hayvancılığının 

geliştirilmesi yönünde çalışmalar sürdürülmektedir. 

104

Tablo H.13.Ordu İli Hayvan Varlığı 

HAYVANIN CİNSİ 

HAYVAN SAYILARI ( Adet ) 

2005 2006 2007 2008 

Sığır 130.760 129.316 123.659 120.254 

Manda 1.401 722 700 640 

Koyun 119.896 105.502 96.725 92.125 

Keçi 1.357 2.375 1.595 1.395 

Tek Tırnaklı 10.336 11.417 9.296 8.536 

Kanatlı 314.114 298.265 317.740 342.650 

H.2.2.1. Büyükbaş Hayvancılık: 

İlimizde 2008 itibarıyla 93.939 adet hayvan önsoykütüğü kayıt sistemine dahil 

edilmiştir. 2.447 adet kültür ırkı hayvan ise sykütüğü kayıt sistemine dahil edilerek toplam 

93.939 adet hayvan kayıt altına alınmıştır. 

H.2.2.2. Küçükbaş Hayvancılık: 

İlimizde 2008 yılı itibariyla 98.320 adet bulunmaktadır. 

H.2.2.3. Kümes Hayvancılığı 

İlimizde 2008 yılı istatistiklerine göre 317.740 adet kanatlı toplam mevcut olup bunun 

toplam 316.774 adeti tavuk, 342 adet ördek, 582 adet hindi, 42 adet kaz şeklinde olup 

67.386.000 adet yumurta üretilmektedir. 

H.2.2.4. Su Ürünleri 

Tablo H.14. Yıllara Göre Avlanan Balık Miktarları 

ÜRETİMİN CİNSİ 

Yıllara Göre Avlanma Yolıuyla Ulaşılan Balık Üretim Miktarı ( Ton ) 

2005 2006 2007 2008 

Hamsi 1.930 30.100 32.450 33.250 

İstavrit 920 882 959 970 

Mezgit 1.040 1.142 1.128 1.132 

Diğerleri 1.347 821 340 310 

TOPLAM 5.237 32.945 34.877 35.662 

Su ürünleri yetiştiriciliği hayvansal üretim çalışmaları içinde önemini kabul ettirmiş, 

hızla gelişen bir üretim dalıdır. 

Su ürünleri yetiştiriciliği yönünden, ilimiz deniz ve iç sularda büyük ölçüde ihracat 

yapılabilecek üretim kapasitesine sahiptir. Yöremizde bol miktarda akarsu, göl ve derelerin 

alabalık yetiştiriciliğine uygun olması, bu alanda kültür balıkçılığının gelişmesinde büyük etki 

yapmıştır. 2008 yılı sonu itibariyle kültür balıkçılığı yapan işletme sayısı 44 adettir. Bu 

işletmelerin 38 adedi tatlı sularda olup, hepsinde alabalık üretimi yapılmaktadır. Bu tesislerin 

toplam üretim miktarları 237 ton/ yıl’ dır. Denizde bulunan 6 adet işletmede ise 1200 ton/yıl 

üretim yapılmaktadır. Denizde ve karada olmak üzere ilimizin toplam balık üretimi 1.437 

ton/yıldır. Balıkların pazarlanması genelde parekende ve canlı olarak kendi bölgelerinde 

yapmaktadırlar. 

H.2.2.5. Kürk Hayvancılığı 

İlimizde kürk hayvancılığı yapılmamaktadır. 

105

H.2.2.6. Arıcılık ve İpek Böcekçiliği 

İlimizde sayıları 10.000’ i bulan arıcılarımız gezginci arıcılık sayesinde ilimizi 

Türkiye arıcılığı bakımından ilk sıraya yerleştirmişlerdir. 

Türkiye florasını değerlendiren gezginci arıcılarımız arı ürünleri ile ilimiz 

ekonomisine fındıktan sonra ikinci sırada gelir getiren tarımsal bir faaliyet olarak arıcılığı 

yerleştirmişlerdir. 

Tablo H.15. Arıcılıkta Verimlilik Durumları 

BÖLGELER Kovan Varlığı Bal Üretimi Bal Mumu Üretimi Ort. Bal Verimi 

Türkiye 4.267.083 65.097 4.940 15,26 

Karadeniz 1.083.693 20.690 2.165 19,09 

Ege 852.535 8.103 512 9,50 

Doğu Anadolu 512.671 7.428 348 14,48 

Akdeniz 730.113 11.833 698 16,20 

İç Anadolu 518.754 8.375 515 16,14 

Marmara 377.488 6.114 308 16,19 

Günedoğu Anadolu 191.829 1.954 394 10,18 

Ülkemizde bal üretimi 75.000 ton, arılı kovan sayısı 4.000.000 adettir. Bal Üretiminin % 

80’den fazlasını seyyar arıcılar gerçekleştirmektedir. Ordu ili Türkiye arı varlığının %8’ine 

sahip olup, Türkiye bal üretiminin % 12’ sini gerçekleştirmektedir. Türkiye’ de ortalama 

olarak kovan başına bal verimi 19 kg iken, ilimizde kovan başına bal verimi 29 kg’ı 

bulmaktadır. 

Tablo H.16. Kovan Sayısı Bal ve Balmumu Üretimi 

YILLAR 

Kovan Sayısı 

( adet ) 

Bal Üretimi 

( ton ) 

Balmumu 

Üretimi ( ton ) 

2003 315.626 8.549 343 

2004 318.623 10.196 340 

2005 323.838 8.906 412 

2006 333.437 9.585 291 

2007 343.054 9.818 315 

2008 345.150 9.918 352 

H.3 Hayvan Sağlığı Çalışmaları 

Çevrenin korunması ve yaşanabilir bir çevrenin devamlılığı için, Hayvan Sağlığı Şube 

Müdürlüğü’nün 2008 yılı içerisinde yapmış olduğu çalışmalara ait veri ve bilgiler aşağıya 

çıkarılmıştır. 

H. 3.1.Hayvan Hastalık ve Zararlıları İle Mücadele Çalışmaları 

İlimiz genelinde 2008 yılı içinde; 

• İlkbahar döneminde 98255, sonbahar döneminde ise 98300 adet büyükbaş hayvana 

şap aşı ve kene ilacı uygulanmıştır. 

• 6746 adet küçükbaş hayvan Koyun-Keçi Çiçeği aşısı ile aşılanmıştır. 

• 3320 adet büyükbaş, 150 küçükbaş hayvan Şarbon aşısı ile aşılanmıştır. 

• 4410 adet Kedi-Köpek Kuduz aşısı ile aşılanmıştır. 

• 826158 adet hayvan sağlık taramasından geçirilmiştir. 

106

H.3.2.Hayvan Sağlığı Eğitim Çalışmaları 


• Kuş Gribi Hastalığı ile mücadele çalışmaları kapsamında çeşitli kurumlardan 1815 

adet personel eğitici olarak eğitilmiştir. 

• Bu eğiticiler 20440 kişiye yaygın olarak Kuş Gribi eğitimi vermiştir. 

H.3.3.Hayvan Sağlığı Denetimler 


• 34 adet Veteriner Kliniği, 2 adet Veteriner Polikliniği, 1 adet Hayvan Satış 

Yeri ve 1 adet Hayvan Barınağı denetlenmiştir. 

• Bu denetimler sırasında veteriner ilaçlarının kontrolü yapılmıştır. 

• 15 adet Ticari Kanatlı İşletmesinin denetimleri yapılmıştır. 

H.4 Organik Tarım 

Çevrenin korunması ve yaşanabilir bir çevrenin devamlılığı için, Çiftçi Eğitim ve 

Yayım Şube Müdürlüğünce Organik Tarım ve İyi Tarım Uygulamaları çalışmaları 

yapılmaktadır. Sadece çevrenin korunması ve yaşanabilir bir çevrenin devamlılığı için değil, 

doğrudan insan ve hayvan sağlığını korumakta amaçlanmıştır. Bu bağlamda; 

- Organik Tarım hakkında üreticilerimize yönelik 5000 adet liflet basılmış olup; 

tanımı, esasları ve uygulamaları hakkında genel bilgiler sunulmuştur. 

- Organik tarımla ilgili olarak 250 öğrenciye eğitim yapılmış olup, çevrenin 

korunması ve sürdürülebilirliği hakkında da çocuklarımız bilgilendirilmiştir. 

- Organik tarımla ilgili olarak 120 üreticinin eğitimi yapılmış olup, sağlıklı bir yaşam 

ve çevre oluşturma konusunda gerekli bilgiler verilmiş ve gerekli yönlendirmeler 

yapılmıştır. 

- Proje ve İstatistik Şube Müdürlüğü ile birlikte, olası bir kuraklık durumunda 

Tarımsal Kuraklığın önlenmesi ya da olumsuz sonuçların en aza indirilmesi için 

Bakanlığımızın da talimatları doğrultusunda Ordu İli Kuraklık Eylem Planı hazırlanmıştır. 

Kuraklık Eylem Planı ile çevrenin korunması ve sürdürülebilirliği de göz önünde 

tutulmuştur. 

- İl Müdürlüğümüzün yayını olan Ordu’da Tarım Gazetesinde, Mayıs-Haziran 2008 

tarihli sayısında “Ev Yapımı Tarım İlaçları” ile, Kasım-Aralık 2008 tarihli sayısında “İlaç 

mı, Zahir mi?” konulu yazılar yayımlanmıştır. 

- Perşembe Ziraat Odası Başkanlığının projesi kapsamında, uygulayıcılara Şube 

Müdürlüğümüz personeli Zir.Müh. Zekeriyya KIRDAR tarafından “İyi Tarım 

Uygulamaları” eğitimi verilmiştir. 

- 

H.5 Tarımsal İşletmeler ( Kamu ve Özel İşletmeler ) 

Konu ile ilgili bilgi edinilememiştir. 

H.6 Tarımsal Faaliyetler 

Tarımsal ilaç olarak adlandırılan Pestisitler, biyolojik olarak zararlılara karşı etkili fakat 

hayvanlara, özellikle insanlara karşı az zehirli ya da zehirsiz olması istenir. Bu güne kadar 

yapılan, hâlihazırda kullanılan ilaçlardan çok azı bu niteliği taşır. Büyük çoğunluğu hem 

kontrol ettiği zararlılara karşı, hem de insan ve memelilere karşı çok zehirlidirler. Bunların bir 

kısmı hem uygulandıkları bitki, toprak ve su ortamında uzun süre bozulmadan kalabilen, tüm 

canlıların vücudunda birikebilen zehirlerdir. Tarımsal amaçla milyonlarca ton zehir 

milyonlarca dönüm araziye uygulanmaktadır. Bunların bir kısmı uygulandığı yerden başka 

yerlere gitmektedir. Toprağın pestisitlerle kirlenmesi, kullanılan maddeler kalıcı olduğu 

zaman önemli sakıncalar doğurur. Eğer bir pestisit bakteri, fungus, güneş ışığı ya da kimyasal 

yollarla yapısı bozulmamışsa zamanla toprakta birikerek bitkiler tarafından alınabilir. Ordu ili 

geneli arazilerin, çok eğimli olması ve diğer doğal nedenlerden dolayı, zararlı boyut diğer 

bölgelere oranla daha tehlikeli boyutlara ulaşmaktadır. 

107

H.6.1 Pestisit Kullanımı 

Tablo H.17. 2008 yılı tarımsal ilaçların tüketim miktarları 

İlacın 

Miktarı 

Grubu EC-SC (LT) WP (KG) TOZ (KG) TABLET (ADET) 

İnsektisitler 96.554 116.926 282.476 - 

Fungusitler - 12.785 300 - 

Herbisitler 27.790 - - - 

Fumigantlar - - - 4.770 

Rodentisitler - - 51 - 

Mineral Yağlar 15.850 - - - 

Toplam 140.194 129.711 282.827 4.770 

H.6.2 Gübre Kullanımı 

Ordu ili genelinde toprak ihtiyaçları belirlenmediği için toprağın, kısaca ilin gübre 

ihtiyacı tespit edilememiştir. Ancak ilde yanlış gübre kullanımından dolayı toprak 

kirliliğinden bahsedilebilir. 

Tablo H.18 Ordu ili son 5yıllık gübre kullanımı.(Tarım İl Müd.2005) 

GÜBRE 

Yıllar (Ton) 

CİNSİ 2003 2004 2005 2006 2007 2008 

A.N. (%26) 47.792,6 41.546 40.353 - - 

A.N. (%30) - - - - - 

A.N. (%33) 2.423,7 2.679 2.818,15 - - 

A.S. (%21) 4.462,2 1.823 2.222,46 - - 

ÜRE (%46) 25 65 45,40 - - 

DAP (%18-46- 

0) 

1.191,1 440 709,30 - - 

TSP (%42-44) 3.327,2 2.528 4.057,55 - - 

KOMPOZE 

(%20-20-0) 

KOMPOZE 

(%15-15-15) 

KOMPOZE 

(%25-5-10) 

KOMPOZE 

(%25-5-10) 

P. SÜLFAT 

(%50K20) 

K.NİTRAT 

(%15N)+CaO 

P.NITRAT 

(%13-0-46) 

1.387,9 2.430 1.699,15 - - 

385,9 316 415,30 - - 

- - - - - 

18 - 17,25 - - 

15,35 36 - - - 

- - - - - 

- -- - - 

TOPLAM 61.029 51.863 52.307,56 - - 

2008 verilerine ulaşılamamıştır. 

108

H.6.3. Toprak Kullanımı 


H.7. Tarımsal Eğitim Faliyetleri 

Bitki Koruma Şube Müdürlüğünce Çevrenin korunması ve yaşanabilir bir çevrenin 

devamlılığı için 2008 yılı içerisinde Pestisitlerin Bilinçsiz ve Kontrolsüz Kullanımının 

Önlenmesi konusunda İlimiz genelinde merkez dahil olmak üzere toplam 15 köyde eğitim 

toplantıları düzenlenmiş olup; gerçekleştirilen eğitimlere toplam 778 kişi katılmıştır. 

Tablo H.19 2008 yılı eğitim faaliyetleri raporu 

EĞİTİMİN KONUSU 

Pestisitlerin Bilinçsiz ve 

Kontrolsüz Kullanımının 

Önlenmesi 



Önlenmesi 



Önlenmesi 



Önlenmesi 



Önlenmesi 



Önlenmesi 



Önlenmesi 



Önlenmesi 



Önlenmesi 



Önlenmesi 



Önlenmesi 



Önlenmesi 



Önlenmesi 



Önlenmesi 



Önlenmesi 

EĞİTİMİN 

YAPILDIĞI 

AY 

EĞİTİM/TOPLANTI 

YERİ 

T0PLANTI 

SAYISI 

EĞİTİLEN 

KİŞİ 

SAYISI 

18.01.2008 Merkez/ Burhanettin 1 35 

30.04.2008 Mesudiye/Beyağaç 1 15 

01.05.2008 Gülyalı/Mustafalı 1 5 

16.05.2008 Perşembe/Ramazan 1 35 

21.05.2008 Çamaş/Merkez 1 51 

22.05.2008 Korgan/Merkez 1 30 

23.05.2008 Ulubey/Merkez 1 41 

26.05.2008 İkizce/Merkez 1 117 

27.05.2008 Çatalpınar/Merkez 1 96 

27.05.2008 Gürgentepe/Merkez 1 71 

30.05.2008 Kabataş/Merkez 1 73 

30.05.2008 Aybastı/Merkez 1 63 

10.06.2008 Mesudiye/Aptili Köyü 1 22 

20.06.2008 Akkuş/Merkez 1 10 

25.06.2008 Akkuş/Salman 1 114 

TOPLAM - - - 778 

109

H.8. Tarımsal Kaynaklı Nitrat Kirliğine Karşı Suların Korunması 

Tarımsal kaynaklı nitratın suda neden olduğu kirlenmenin tespit edilmesi amacıyla, 

Kontrol Şube Müdürlüğünce tespit edilen 14 adet yeraltı ve yerüstü suları numune alma 

istasyonlarından su numuneleri alınarak Müdürlüğümüzde mevcut fotometre ile nitrat 

ölçümleri yapılmaktadır. Bu kapsamda yerüstü su kaynaklarından 3 ayda bir, yeraltı su 

kaynaklarından ise 6 ayda bir su numuneleri alınarak analiz edilmektedir. 

Tablo H.20 Nitrat analizleri (mg/lt) 

İSTASYONLAR 

AYLAR 

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 

Kumbaşı Kuyu - 0,73 

Civi Kuyu 0,10 0,44 

Karapınar Kuyu - - 

Eyüplü Kuyu 0,56 0,96 

Saraycık Kaynak 0,50 0,36 

Melet Irmağı 0,44 0,20 0,40 0,54 

Karacaömer 

- - 

Kuyu 

Akçaova Irmağı 0,60 0,78 0,60 1,46 

Civil Irmağı 0,26 0,80 0,48 0,82 

Turnasuyu Irmağı 0,50 0,26 0,60 1,50 

Curi Deresi 0,65 0,35 0,96 1,44 

Cevizdere Irmağı 0,96 0,96 0,96 0,96 

Elekçi Irmağı 1,12 1,02 0,44 1,32 

Bolaman Irmağı 0,44 0,60 0,80 0,96 

H.8.1 Su Kirliliği Çalışmaları 

1380 Su Ürünleri Kanununa istinaden, İlimizde bulunan endüstri tesislerinin deşarjından ve 9 

adet yerüstü suları numune alma istasyonlarından su numuneleri alınarak Kontrol Şube Müdürlüğünce 

3 ayda bir analiz edilmektedir. 

KAYNAKLAR 

—Tarım İl Müdürlüğü Yıllığı 2008. 

110


I . 1 Maden Kanununa Tabi Olan Madenler ve Taşocakları Nizamnamesine Tabi Olan 

Doğal Malzemeler 

Ülke ekonomisinin önemli sektörlerinden birisi olan madencilik, ulusların sosyo 

ekonomik kalkınmaları için gerekli olan enerji ve sanayiinin temel hammaddelerini sağlayan 

tüm faaliyetleri kapsamaktadır. 

Madenler, ülkelerin doğal kaynaklarından olup, giderek artan talepleri karşılamak 

yüzünden de işletilmeleri kaçınılmazdır. Ancak kullanılmakta olan maden çıkarma 

tekniklerine bakılmaksızın, her türlü maden işletmeleri yoğun olarak arazi bozulmalarına ve 

doğal çevrenin tahribine sebep olmaktadır. 

Madencilik işletmeleriyle doğal kaynaklar olan madenler ve minareller insan refahı 

için bir taraftan ekonomiye kazandırılırken, diğer taraftan ekolojik çevreye verilen büyük 

tahribat ve zararları çok zaman göz ardı edilmektedir. Faaliyetlerin yapıldığı alanlarda ve 

özellikle açık işletme yöntemiyle çalışılan sahalarda, çalışmalar bittikten sonra topografya, 

jeolojik yapı, rölyef, su rejimi, iklim ve peyzaj tamamen değişmekte ve doğal yaşamda harap 

edilmektedir. 

I . 1.1 Sanayi Madenleri 

Ordu ilinde sanayi madeni olarak M.T. A Bölge müdürlüğünün yaptığı araştırmalarda 

Ünye ilçesi sınırlarında çimento hammaddesi olan tras ocakları, il genelinde bentonit maddesi, 

pomza, kükürt, kireçtaşı-mermer hammaddeleri mevcuttur. Ünye ilçesi sınırlarında yaklaşık 

olarak 5.849.000 ton bentonit ayrıca İlçede mevcut çimento fabrikasının 50 yıllık 

kullanabileceği çimento hammaddesi, Ünye, Mesudiye, Fatsa ilçelerinde çimento ve yan 

sanayisinde kullanılan kireç taşı ve mermer rezervi yaklaşık olarak 30.000.000 m³’ , ayrıca 

aynı ilçelerde 31.200.000 m³Pomza hammaddesi mevcuttur. Kimya sanayisi için önemli 

miktarda kükürt hammaddesi yine Fatsa ilçesinde bulunmaktadır. 

I .1 .2. Metalik Madenler 

Ordu ili Doğu Karadeniz metalojik provensinin batısında yer almakta olup Metalik 

madenler açısından önemli ve yüksek potansiyele sahiptir. MTA’nın bugüne kadar 

yaptığı arama çalışmaları sonucu,28 adet Cu-Pb-Zn, 2 adet Fe, 7 adet Mn, 1 adet Sb-Au ve 2 

adet Au olmak üzere Toplam 40 adet zuhur ve yatak tespit edilmiştir. 

Cu-Pb-Zn Rezervi yaklaşık olarak 350 bin ton, Fe 3.5 Milyon Ton, Mn 35 bin ton, 

Tonunda 1.3 gr. Au bulunan 700 bin ton Au rezervi mevcuttur. 

I. 1.3.Enerji Madenleri 

Ordu ilinde jeolojik yapıdan dolayı önemli nitelik ve rezervde enerji madeni yatağı 

bulunmamaktadır. İl sınırları içerisinde ekonomik değeri düşük kömür ocağı mevcut 

işletilmemektedir. Bunun yanında il genelinde 1 adette asfaltit yatağı bulunmakta olup 

ekonomik değeri düşüktür. 

111

I . 1.4. Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler 

Nizamnameye uygun olarak faaliyetini sürdüren ve potansiyel kaynak olarak görülen 

yataklar B.5.1.4 başlığı altın da verilmiştir. Ayrıca Doğu Karadeniz Bölgesinde Mevcut ve 

Potansiyel Tabi Malzeme Ocaklarının Belirlenmesi Projesi kapsamında, Çevre Bakanlığının 

1999 yılında yürütmüş olduğu proje kapsamında belirlenen malzeme yatakları ve ocaklar 

işletilmektedir. 1999 yılında yapılan bu araştırma sonucuna göre rezerv mevcut durum 

aşağıda çıkarılmıştır. 

Tablo I.1 Kum-Çakıl ocakları miktarı ve rezervi. 

ORDU İLİ 

Ocak 

Sayısı 

Rezerv Durumu (M³) 

Görünür Mümkün Rezerv Toplamı 

Mevcut KO 9 3.473.750 5.375.000 2.630.000 

Potansiyel KO 1 750.000 1.000.000 600.000 

Toplam 10 4.223.750 6.375.000 3.230.000 

Tablo.I.-2 Taş ocakları miktarı ve rezervi 

Ocak 

Rezerv Durumu(M³) 

ORDU İLİ Sayısı 

Görünür Mümkün 

Rezerv Toplamı 

Mevcut TO 22 423.835.000 516.545.000 259.750.000 

Potansiyel TO 4 129.750.000 157.500.000 106.000.000 

Toplam 26 553.585.000 674.045.000 365.750.000 

I .1.2.Madencilik Yapılan Yerlerin Özellikleri 

İlimiz genelinde; Maden Kanununa ve Taş ocakları Nizamnamesine tabi faaliyetini 

sürdüren ocakların bulunduğu alanların çoğunun mülkiyeti hazineye, bazılarının mülkiyeti 

özel şahsa ve Kooperatif gibi tüzel kişiliklere aittir. Özel şahsa ait arazilerin çoğunluğu 7.sınıf 

arazi niteliğinde olup tarımsal vasıf ve verim kapasiteleri oldukça düşüktür. İlimiz Kabadüz 

ilçesinde faaliyetini sürdüren Zamantı Madencilik AŞ ‘nin işletmiş olduğu Cu-Zn-Fe ocak ve 

flatasyon tesisinin bulunduğu alan tarım arazisi olarak görünmekle beraber, eğimi oldukça 

yüksek tarımsal vasfı çok düşük bir alan görünümündedir. Bunun gibi taş ocakları da tarımsal 

niteliği olmayan düşük verimli sahalarda faaliyetlerini sürdürmektedirler. 

I .3. Cevher Zenginleştirme 

İl genelinde sadece; Kabadüz ilçesi Akgüney mevkiinde faaliyetini sürdüren Zamantı 

Madencilik A.Ş, çıkarmış olduğu maden (Cn-Fe-Zn) hammaddesini cevherleşme yöntemiyle 

zenginleştirip ihraç etmektedir. Cevherle zenginleştirme yönteminde kullanılan maddeler 

aşağıda çıkarılmıştır. 

Flatasyonda Kullanılan Reaktifler 

Reaktif adı: Miktar: Flatasyon Kullanım amacı) 

Kireç 1300 Zn,Pb,Cu dev.pH Regülatörü 

Çamyağı 10 Köpürtücü 

Çinkosülfat 175 Zn bastırmak için 

Bakırsülfat 150 Zn Canlandırmak için 

PotasyumetilKsantat 50 Pb Devresinde 

PotasyumamilKsantat 50 Zn devresinde 

Sodyumsilikat 300 Disperisyon için 

Toplam 2.035 Flatasyon . 

112

I .4 Madencilik Faaliyetlerinin Çevreye Zararları 

İnsanoğlu bağlı bulunduğu ve yaşadığı çevrenin ayrılmaz sosyal parçası olmakla 

beraber, içinde yaşadığı ekolojik oluşumunda bir tamamlayıcısıdır. Bu bağlamda insan 

tabiatta yaşamı süresince de birçok doğal olumsuzluğun etken faktörlerinin başında 

gelmektedir. Temel yaşamsal ihtiyaçlar doğadan temin edilirken doğanın tahrip olması bunun 

en belirgin örneğidir. Tanımlamamızı bahse konu olan faaliyetle ilişkilendirirsek yaşanan 

olumsuzlukları daha iyi tanımlamış oluruz. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde kısaca ilimiz 

genelinde yapılan; doğal malzemelerin işletilmesi ve çıkarılmaları esnasında olabilecek 

olumsuzlukları sıralarsak; 

Üretim esnasında (Taşocakları) Galeri usulü patlatma ile faaliyet yapmak ve taban 

oluşumlarının tahrip edilmesi, 

Maden çıkarma esnasında cevherleştirmede kullanılan zehirli kimyasalların aşırı ve 

denetimsiz kullanımı sonucu oluşacak kirlilik, 

Üretim ve işletme esnasında doğal bitki örtüsünün tahrip edilmesi, 

Baca emisyonlarının denetimsiz ve kontrolsüz bırakılması, 

Toprak ve su kirliliğine sebep olma gibi sıralayabiliriz. 

İlimiz genelinde; sıralanan bu olumsuzlukların oluşmaması için yürürlükteki mevzuat 

dahilinde faaliyetler denetlenmekte olup, ÇED raporlarında beyan edilen işletme şekillerinin 

dışına çıkılmamaktadır. 

I.5.Madencilik Faaliyetleri Sonucunda Arazi Kazanım Amacıyla Yapılan Rehabilitasyon 

Çalışmaları 

İl genelinde yapılan faaliyetlerde hazırlanan ÇED Raporlarında beyan edilen 

taahhütler kapsamında faaliyet sahalarının iyileştirilmesi çalışmaları yapılmakta olup, arazi 

kazanım amaçlı bir düzenleme olmamıştır. Bölgemiz genelinde ÇED Yönetmeliği yayınlanıp 

yürürlüğe girmeden önce yapılan faaliyetler sonucu, terk edilmiş ocak sahaları hiçbir 

düzenlemeye tabi tutulmadan atıl durumda bırakılmış durumdadırlar, 

KAYNAKLAR 

—M T A Doğu Karadeniz Bölge Müdürlüğü Faaliyet Özetleri 

—Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü Verileri 

—İl Sanayi Ticaret il Müdürlüğü Verileri 

—Çevre Bakanlığı D.Karadeniz Bölgesi Doğal Malzeme Ocaklarının Araştırılması Projesi 


113

J. ENERJİ 

J.1. Birincil Enerji Kaynakları 

J.1.1.Taş Kömürü 

İl genelinde kömür rezervi olarak tespit edilen saha Gölköy-Kızılcahasan mevkiinde 

bulunmakta olup potansiyel rezerv miktarı 1.500.000.000 ton civarındadır. Bunun gibi üç saha 

daha mevcut olup rezerv miktarları bilinmemektedir. Ayrıca bu sahalarda herhangi bir üretim 

faaliyeti mevcut değildir. 

İl genelinde yakacak olarak kullanılan kömür genel olarak Rusya’dan ithal 

edilmektedir. İthal edilen kömür genellikle 7-7500 Cal/Kgr. Isı değerine sahip olup kükürt 

oranı %0,5 uçucu madde miktarı ise %20 civarındadır. 

J.1.2. Linyit 

İl genelinde böyle bir çalışma yapılmamıştır. 

J.1.3. Asfaltit 


J.1.4. Bitümlü Şist 


J.1.5 Ham Petrol 


J.1.6 Doğalgaz 


J.1.7.Nükleer Kaynaklar 

Ordu ilinde nükleer enerji üretimine yönelik bir çalışma bulunmamaktadır. 

J.1.8 Orman 

İl genelinde yakacak odun miktarının tespitine yönelik herhangi bir veri 

bulunamamıştır. Ancak istatistikti verilerin dışında İl genelinin yakacak ihtiyacının nasıl 

temin edildiği konusunda kısaca bilgi verirsek, ilde fındık tarımın yoğun olması nedeniyle 

fındık üretimi ve sanayide kullanılması sonucunda ortaya çıkan ve yan ürün olan kabuk büyük 

ölçüde yakacak ihtiyacını karşılamaktadır. 

114

Ayrıca hemen hemen her üretici bahçe iyileştirme çalışmalarında ortaya çıkan odun 

hammaddesi yakacak olarak kullanılmaktadır. Bunun haricinde ormancılık faaliyetlerinde 

üretilen odun işletme müdürlüklerinin izniyle orman köylülerine ihtiyacı doğrultusunda 

verilmektedir. 

J.1.9.Hidrolik 

Orduda hali hazırda Hidrolik santral mevcut değildir. Ancak son yıllarda yapılan 

çalışmalar sonucunda ilimiz sınırlarında iki adet hidrolik santral kurulması çalışmaları 

sürdürülmektedir. Bu santrallerden birincisi Topçam barajı olarak planlanmış olup yapım 

çalışmaları hızla sürdürülmektedir. Bu santral haricinde yine Melet Irmağı üzerinde “Ordu 

HES” planlanmış olup proje çalışmaları hızlı bir şekilde devam etmektedir. Yapılan bu 

çalışmalar sonucunda Ordu ilinde toplam 129 MW, 374 GWh / yıl enerji üretimi 

planlanmaktadır. 

J.1.10. Jeotermal 

İlimiz sınırları içerisinde jeotermal enerji kaynağı tespit edilmemiş olup, bu bağlamda 

bir faaliyet bulunmamaktadır. 

J.1.11 Güneş 

Ordu ili günde ortalama 5 saat 6 dakika güneşli geçmektedir. En fazla güneşlenme 

müddeti 8 saat 6 dakika ile Haziran, en az ise 2 saat 19 dakika ile Ocak ayında görülmektedir. 

Son 25 yıllık ortalama güneşlenme süresi aylara göre tablo J.1 de verilmiştir. 

Tablo J.1. Ordu ili Son 25 yıllık aylara göre güneşlenme durumu. 

AYLAR (Saat-Dakika) 

Rasat 

(Yıl) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 

25 2.44 3.17 3.30 4.19 5.42 7.31 6.28 6.13 5.29 4.27 3.48 2.46 

İl genelinde rapor edilen bu değerler kapsamında yenilenebilir enerji kaynağı olarak 

görülen güneş enerjisinin kullanılmasına yönelik herhangi bir çalışma yapılmamıştır. 

Tablo J.2 Ortalama güneşlenme şiddeti. 

AYLAR(Cal/cm² dak) 

Rasat 

(Yıl) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 

5 120.5 179.9 262.1 317.0 419.8 476.0 409.8 397.1 328.9 203.7 145.8 109.4 

J.1.12. Rüzgâr 

Tablo J.3 Son 22 yıllık ortalama rüzgar hızının aylara göre dağılımı 

AYLAR (m/sn) 

Rasat 

(yıl) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 

22 0.85 1.09 1.26 1.60 1.56 1.62 1.48 1.48 1.33 1.20 0.97 0.92 

115

Tablo J.4 Ordu ili Rüzgar yönü ve hız durumu. 

AYLAR (m/sn) 

Rasat 

(yıl 24) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 

YÖNÜ S NNW W NW W W NW WNW NW WNW NW WNW 

HIZI 32.2 26.7 35.7 24.9 24.9 29.5 20.7 18.1 26.9 24 24.4 28.4 

24 yıllık ölçüm sonucunda rüzgar yönü “W” olup ortalama hızı ise 35.7 m/sn’dir. 

J.1.13. Biyokütle 


J.2. İkincil Enerji Kaynakları 

Doğada potansiyel halde bulunan birincil enerji kaynaklarının bir çevrime tabi 

tutularak başka bir enerjinin elde edildiği sistemlere denir. 

J.2.1. Termik Enerji 

İlimiz dahilinde termik santral bulunmamaktadır. 

J.2.2. Hidrolik Enerji 


J.2.3 Nükleer Enerji 


J.2.4. Yenilenebilir Elektrik Enerjisi Üretimi 

İl genelinde böyle bir çalışma yapılmamıştır 

KAYNAKLAR 

—TEDAŞ Müessese Müdürlüğü 

—Orman İşletme Müdürlüğü verileri. 

—Sanayi Ticaret İl Müdürlüğü verileri. 

—DSİ 75.Şb. Müdürlüğü verileri. 


116


K.1. Sanayinin Gelişimi, Yer Seçimi Süreçleri ve Bunu Etkileyen Etkenler 

İlimizde sanayi hareketinin başlangıcı; fındık kırma değirmenleri ile olmuştur. 50’li 

yıllarda başlayan bu faaliyet, şehrin o dönemki yerleşiminin küçük olması nedeniyle bizzat 

şehrin merkezinde ve ana caddelerde olmuştur. 70’li yıllarda artan fındık işletmeleri ve buna 

bağlı olarak doğan şehir içi trafik sorunları ile birlikte şehir merkezindeki arsaların yüksek 

değer kazanması, imalat sektöründe yapılacak yeni yatırımlarda şehir merkezlerinden ve 

yerleşim alanlarından uzak alanların seçilmesinde etken olmuştur. 

1972’den sonra modern şehircilik anlayışında, site işyerleri felsefesi önem kazanmış 

ve ilimizde de merkez ilçede hemen yerleşim yerine yakın 1. küçük sanayi sitesi kurulmuştur. 

70’li yıllar ile 80’li yılların ortasına kadar imalat sektörünün kent merkezine yakın yerlerde ve 

dağınık olarak kurulduğu gözlenmektedir. Bu genellemenin istinası o yıllarda şehir dışında 

sayılan SOYA A.Ş., ORSAN A.Ş., ÇAMSAN A.Ş. ve SAGRA A.Ş.’dır. 80’li yıllarda 2. 

küçük sanayi sitesi kent merkezi dışında ve kente 5 km uzaklıkta kurulmuştur. 91 yılında 

başlayan Organize Sanayi Bölgesi çalışmaları, bize göre yanlış bir seçimde o an için kent 

merkezi dışı gibi görülen, ancak kent gelişme inderlandında bulunan Melet Havzası’nda 

başlatılmış ve sanayiinin bir merkezde toplulaştırılması sağlanmaya çalışılmıştır. Yine 80’li 

yılların başlarında kent merkezine yakın Ata Sanayi Sitesinin kuruluşu yapılmıştır. 

Sanayi ve yer seçiminde öncelikli olarak kent merkezine yakın yerlerde tercih edildiği, 

münferit ve dağınık yerleşme sürecinde; ORDU – GİRESUN yolu üzerinde Turna suyu 

mevkiine ve ORDU – ULUBEY yolu üzerine Eskipazar – Kökenli mevkiinin seçildiği, 

görülmektedir. Sanayi yer seçimlerinde öncelikli olarak psikolojik etkenler ve arazi spekülatif 

hareketleri nedeniyle kent merkezinin seçildiği, daha sonraları artan trafik hacmi yeni 

şehircilik anlayışı ile sanayiinin kent dışına çıkarılma zorunluluğunun yeni yerleşim talebini 

yarattığı görülmektedir. Bu devrede yer seçimini yine kent merkezine yakın anaartel yol 

boylarınca yapıldığı, yerleşim seçilirken ulaşım kolaylıkları ve arazi fiyatlarının önem 

kazandığı anlaşılmaktadır. 90’lı yıllarda genel teşvik mevzuatları ve organize sanayi bölgeleri, 

teşvik avantajları sanayi yapılanmasını ve yer seçimini belirleyen en önemli etken olarak 

karşımıza çıkmaktadır. 

K.2. Genel Anlamda Sanayinin Gruplandırılması 

Ordu İli genelde küçük ve orta boy işletmelerden müteşekkildir. Sektör olarak ise en 

önemli sektör gıda sektörüdür (%66). Bu gıda sektörünün içinde de en büyük grup fındık 

kırma ve işleme tesisleridir. K.2.a’ da Ordu İli sanayi guruplarının dağılımı açıkça 

belirtilmiştir. 

117

Tablo K.1 Ordu İli Sanayi Grupları Dağılımı 

Madencilik 

5% 

12% 

1% 

Gıda 

Tekstil 

11% 

Orman 

1% 

8% 

9% 

53% 

Kimya 

Toprağa Dayalı 

Sanayi 

Metal 

Diğer 

K.2.1.Sanayi Alanları 

İlin coğrafi yapısının engebeli olması, düz ve geniş alanlarının kısıtlı olması nedeniyle 

uygun sanayi alanının bulunması oldukça sınırlıdır. Bu itibarla mevcut Belediyelerin imar 

planlarında ayrılan sanayi alanları ve organize sanayii bölgeleri dışında ayrılmış sanayi 

alanları yoktur. 

K.2.1.1. Küçük Sanayi Siteleri 

İlde bulunan küçük sanayi sitelerinin birincisi Ordu ili Yeni Mahalle mevkiindeki 

küçük sanayi sitesi 19 dönüm arazi üzerine kurulu 67 işyerinden müteşekkildir. Merkez 

İlçedeki 2. küçük sanayi sitesi Karapınar mahallesinde 120 dönüm arazi üzerinde kurulu 350 

işyeri kapasitelidir. Yine Merkez İlçede Ordu – Ulubey karayolu üzerinde Şahincili 

mahallesinde 3. küçük sanayi sitesi 55 dönüm arazi üzerinde 194 işyeri kapasitelidir. Akkuş 

yolu üzerinde faaliyette bulunan Ünye Küçük Sanayi Sitesi 77 dönüm arazi üzerine kurulu 

olup 210 işyerine sahiptir. Fatsa – Ünye Karayolu üzerinde faaliyette bulunan Fatsa Küçük 

Sanayi Sitesi 194 dönüm arazi üzerinde 300 işyeri kapasitelidir. Bu ilçede geçtiğimiz yıllarda 

faaliyete giren yeni bir toplu işyeri Fatsa – Ordu Karayolu üzeri, Bolaman Irmağı mevkiinde 

16 dönüm arazi üzerinde 81 işyeri kapasitelidir. 

Tablo K.2 Ordu İli Küçük Sanayi Siteleri 

Adı 

Faaliyete 

Başladığı 

yıl 

Toplam 

Alanı 

(hektar) 

S.S. 2.Küçük Sanayi 

Sit. 

Toplam 

İşyeri 

Sayısı 

Dolu 

İşyeri 

Sayısı 

Boş 

İşyeri 

Sayısı 

Doluluk 

Oranı 

Mevcut 

İstihdam 

Telefon 

No 

1990 122912 350 350 100% 1000 2337042 

S.S. Ordu İli Ata KSS 1999 46382 194 190 4 95% 785 2370010 

S.S. Fatsa KSS 1991 194000 300 300 100% 800 4336175 

S.S. Ünye KSS 1976 29430 210 210 100% 600 3236808 

Kaynak: KSS verileri esas alınmıştır. 

K.2.1.2 Organize Sanayi Bölgeleri 

İlimizde 3 Organize Sanayi Bölgesi teşebbüsü mevcuttur. 

Bunlardan Ordu Merkez Karapınar mahallesinde 60 Hektarlık arazi üzerinde kurulu 

bulunan Ordu Organize Sanayi Bölgesinde 2008 yılı sonu itibariyle toplam 78 parselden 68 

parselde 55 firma yatırımını tamamlayarak üretime başlamıştır. 3 adet firma ise proje 

aşamasındadır. 

Fatsa ilçesinde 50 Hektarlık arazi üzerinde kurulu bulunan Fatsa Organize Sanayi 

Bölgesinde 2008 yılı sonu itibariyle 40 parselden 5 parsel üzerinde 5 firma yatırımını 

tamamlayarak üretime başlamıştır. 6 adet firma ise inşaat aşamasındadır. 

118

Ünye İlçesinde Organize Sanayi Bölgesi Müteşebbis Heyetinin fesh oluşu nedeniyle 

tekrar müteşebbis heyeti kurulmuş olup, faaliyetlerine devam etmektedir. 

Tablo K.3 Ordu İli Sanayi Bölgeleri 

OSB İlgili Bilgiler 

Organize Sanayi Bölgeleri 

Ordu Merkez Fatsa İlçesi ………….. ………….. 

Faaliyete Başladığı Yıl 1990 1992 

Alanı (Hektar) 60 50 

Parsel Sayısı 78 40 

Üretime Parsel Sayısı 68 5 

Geçen Tesis sayısı 55 5 

İnşaat Parsel Sayısı 9 

Safhasında Tesis sayısı 6 

Proje Parsel Sayısı 3 

Safhasında Tesis sayısı 3 

TOPLAM 

Parsel Sayısı 71 14 

Tesis sayısı 58 11 

Tahsis ed.Parsel Sayısı 7 26 

İstihdam Mevcut 1.200 150 

Kapasitesi Toplam 1.200 150 

İletişim Telefon 0452 2347575 0452 4233268 

Bilgileri e-posta 

Kaynak: Organize Sanayi Bölgesi verileri esas alınmıştır. 

K.3. Sanayinin İlçelere Göre Dağılımı 

Ordu ilinde mevcut irili ufaklı 203 civarındaki sanayi kuruluşunun ilçeler itibariyle 

dağılımı aşağıda verilmiştir. 

Tablo K.4 Ordu İli Sanayinın ilçelere Dağılımı 

Sanayinin İlçelere Dağılımı 

Merkez İlçe 116 

Fatsa 24 

Ünye 39 

Akkuş 1 

Gülyalı 4 

Kabadüz 0 

Aybastı 1 

Korgan 2 

Kumru 3 

Mesudiye 1 

Perşembe 6 

Ulubey 4 

Gölköy 1 

Gürgentepe 1 

Toplam 203 

K.4. Sanayi Gruplarına Göre İşyeri Sayısı ve İstihdam Durumu 

Sanayi Grup İsmi Tesis Sayısı İstihdam Durumu 

1 – Madencilik ve Taş Ocak Sanayi 33 1338 

2 – Gıda İçki ve Tütün Sanayi 61 3348 

3 – Tekstil Giyim ve Deri Sanayi 20 1285 

4 – Orman Ürünleri Sanayi 17 700 

5 – Kimya Sanayi 3 33 

6 – Makine İma. San. 4 40 

7 – Diğer İmalat Sanayi 23 470 

119

K.5. Sanayi Gruplarına Göre Üretim Teknolojisi ve Enerji Kullanımı 

İldeki gıda sektörü genelde fındık kırma ve işleme tesislerinden oluşmaktadır. Bu 

şekilde kabuklu fındık kırılarak iç fındıkkabuğundan ayrılmakta, kabuk yakacak olarak 

kullanılmakta, iç fındık ise fırınlarda kavrularak zarı alınmakta ve beyazlatılmaktadır. 

Değirmenlerde kırılmalarda elektrik enerjisi, kavurma işleminde fueloil, motorin, LPG gibi 

enerji kaynakları kullanılmaktadır. Dokuma ve giyim eşyasında hazır iplikten yapılan 

dokumalar hazır giyim atölyelerinde biçilerek makinelerde dikilmektedir. Orman ürünlerinde 

tomruklardan biçilerek elde edilen kereste yine makinelerde işlenerek parke, mobilya vs. 

yapılmakta veya liflerinden tutkal ile pişirilerek MDF (orta yoğunlukta levha) haline 

getirilmektedir. Kimya – petrol plastik ürünleri sanayiinde ise toplanan eski plastik eşyalar ile 

Petkim’den granül halinde alınan plastik hammaddeleri makinelerde işlenerek polietilen 

örtüler, poşetler veya PVC boru vs. gibi eşyalar imal edilmektedir. Taş ve toprağa dayalı 

sanayide ise tabiattan fiziki olarak çıkarılıp yıkama, kırma vs. gibi işlemlerle elde edilen 

taşocak ürünleri ile yüksek fırında pişirilerek elde edilen çimento, tuğla, kireç ve seramik 

ürünleri bulunmaktadır. Metal eşya imalatında ise pikten elde edilen döküm ve ham demirin 

tezgâhlarda işlenerek tabanca imalatına dönüştürülmesidir. Bu imalatlarda genellikle enerji 

kaynağı olarak elektrik kullanılmakla birlikte çimento, kireç ve tuğla sanayiinde fırınlarda 

kömür, seramik sanayiinde LPG kullanılmaktadır. 

K.6. Sanayiden Kaynaklanan Çevre Sorunları 

İlimizde genellikle ağır kirlilik ortamı yaratan; kimya ve petrol sanayi bulunmamakta 

olup, yalnız Ünye Çimento Sanayiinin partiküller ve hava kirliliği sorunu bulunmaktadır. 

Balık ürünleri işletmelerinin kısmen koku kirliliğinden söz edilir. Fatsa’da Kurulu deri 

tabaklama işletmesinin koku ve sutkostik kullanımı nedeni ile olan su kirliliği bu imalatın 

durdurulması ile ortadan kalkmıştır. 

Pişmiş kilden mamuller ve kauçuk esaslı ökçe imalatında yaşanan katı dışsal atık 

kirliliği işletme alanında kontrol altına alınmaktadır. İmalat sektöründe de işletmelerin büyük 

çoğunluğu 2. dereceden gayri sıhhi müessese konumundan olup, Belediye et kombinası ve 

mermer işleme sektörünün dışsal atık kirliliği kontrol altında tutulmaktadır 

. Genel manada il sanayi sektöründe ÇED değerlerini zorlayacak ve kamu sağlığını 

tehdit edecek bir kirlilik bahis mümkün olmamakla birlikte, organize sanayi bölgesinde de 

yoğun kirlilik ve tehlike arz edecek yatırımlara izin verilmemektedir. 

K.6.1. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliği 

Ordu ilinde kentin doğusuna düşen sanayi bölgesi ve tesislerde havayı kirletici yüksek 

emisyonlu maddeler filtre edilip salındığı için sanayiden kaynaklanan bir hava kirliliği tespit 

edilmemiştir. 

K.6.2. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Su Kirliliği 

Ordu ili genelinde sanayi tesislerinden, sanayi dışı tesislerden alınan numune ve 

ölçümler sonucu su kirliliğine sebebiyet verici atık su tespit edilmemiştir. Ancak deşarj izin 

belgesi almayıp kaçak çalışan bir tesis hakkında işlem yapılıp kirliliğe sebebiyet verecek 

olumsuzluk giderilmiştir. Kısaca sanayide atık su filtrasyon (çökeltme) sistemiyle su kirliliği 

engellenmiştir. 

K.6.3. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Toprak Kirliliği 

Ordu ili genelinde toprak kirliliğine yönelik ölçüm ve çalışma yapılmadığından sanayi 

tesisleri ve atıkların etkisi bilinmemektedir. 

K.6.4.Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Gürültü Kirliliği 

Ordu ili sanayi sitesi ve organize sanayi bölgesinde yapılan periyodik ölçümler 

sonucunda insan ve çevre sağlığına zarar verecek gürültü kaynağı ve tesis olmadığı 

gözlenmiştir. 

120

K.6.5.Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Atıklar 

Sanayi tesislerinden kaynaklanan atıklar Belediyenin ve yerel yönetimlerin çöp 

toplama araçlarıyla alınıp il genelinde oluşturulan katı atık depolama alanında 

depolanmaktadır. 

K.6.6.Sanayi Tesislerinde Yapılan Çevre İyileştirme Çalışmaları 

2008 yılı içerisinde ilimiz genelinde bulunan küçük sanayi sitelerinde çeşitli fidan 

dikimi yapılarak ağaçlandırma yapılmıştır. Bu Kapsamda İlimiz merkezinde bulunan Ata 

küçük Sanayi sitesinde 100 m² alanda ağaçlandıma çalışması kapsamında 50 fidan dikimi 

yapılmıştır. 2. Küçük Sanayi sitesinde 1000 m² alanda 68 fidan dikimi yapılmıştır. Fatsa 

Küçük Sanayi sitesinde 17.737 m² alanda 914 fidan dikimi yapılmıştır. Ünye Küçük Sanayi 

Sitesinde 3.000 m² alanda 300 fidan dikimi yapılmıştır. 

K.7.Sanayi Tesislerinin Acil Durum Planı 

Sanayi tesisleri yeni oluşturulduğundan acil durum planı yeni oluşturulacağı beyanı 

verilmiştir. 

KAYNAKLAR: 

— Ordu İl Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü verileri 


121


L .1 .Altyapı 

L .1.1.Su Sistemi 

Ordu ili su şebekesi mevcut olup içme ve kullanma suyu ihtiyacı Melet havzasında 

oluşturulan keson kuyulardan temin edilmektedir. Kırsal kesimde ve ilçelerde ise genellikle 

kaynak suları kullanılmaktadır. İl merkezinde keson kuyularda toplanan su arıtma ve damıtım 

işlemlerinden sonra şehir şebekesine verilmektedir. 

L .1.2.Atıksu Sistemi, Kanalizasyon ve Arıtma Sistemi 

Ordu il merkezinde Cumhuriyet Mahallesi hariç kanalizasyon ve yağmursuyu toplama 

tesisleri (Drenaj) mevcuttur. Atık suların bertaraf edilmesi amacıyla derin deşarj çalışmaları 

devam etmektedir. Kumbaşı mevkiinde inşaat çalışmaları hızlı bir şekilde bitirilmeye 

çalışılmaktadır. İlçeler genelinde ise bazı ilçelerin (kırsal alanda) atık su deşarjlarını 

akarsulara ve serbest doğaya bıraktıkları, sahil ilçelerde ise durum il merkezinden farksızdır. 

Ancak bu olumsuzluklar kaynak aktarımı sağlandığında daha sağlıklı şekillerde 

giderileceği açıktır. Ordu Belediyesi 2007 yılında altyapı çalışması olarak 4200metre açık 

kanal, 1560 m. İçmesuyu şebekesi yenilemesi, 7484 m. Yeni içmesuyu şebekesi döşemesi, 

2328m. Yağmur suyu kanalı, 10250m. Kanal olmak üzere toplam 12578m. Kanalizasyon 

şebeke hattı, 2328m. Yağmur suyu şebeke hattı, 237 adet muayene bacası, 290 adet parsel 

bacası ve 265 adet yağmursuyu ızgarası yapılmıştır. Ayrıca Ordu-Merkez Atıksu Derin Deniz 

Deşarjı İnşaatı kapsamında 2007 yılı içerisinde 589.06 m. Hat döşenmiş toplam deniz hattı 

980.92m. ye ulaşmıştır. Ordu BelediyesiniAB destekli Atıksu Arıtma Tesisi yapılması için 

çalışmalara başlanmıştır. 

Ordu Belediyesi su ve kanalizasyon müdürlüğünün 2008 yılı içerisinde yaptığı 

faaliyetler 

1-)Ordu belediyesi olarak 2008 yılı içerisinde Atıksu Arıtma Tesisi Projesi için çalışmalar 

başlamış olup ; bu çalışmalarda aşağıdaki aşamalar gerçekleştirilmiştir: 

a) Ön hazırlık çalışmaları tamamlanmıştır. 

b) Proje dizayn ve ruhsat işleri bitmiştir. 

c) Atıksu Arıtma Tesisi Projesi için ÇED Raporu alınmış olup ; gerek ÇEVRE VE 

ORMAN BAKANLIĞI tarafından , gerekse AVRUPA BİRLİĞİ DELEGASYONU 

tarafından onaylanmıştır. 

2-) Ordu (Merkez) Atıksu Deniz Deşarjı İnşaatı işine devam edilmiştir. Bu çalışmalar 

sırasında aşağıdaki işler gerçekleştirilmiştir: 

a) Ordu (Merkez) Atıksu Deniz Deşarjı İnşaatı’nın Deniz içindeki imalatları sırasında; 

yaklaşık olarak 590m boru döşenmiştir. Ayrıca Denizde döşenmiş olan borunun üzerinde 

300m civarında yastıklama işi yapılmıştır. 

a) Diğer Taraftan karada yapılması gereken Terfi Merkez-3 ile Deniz Deşarjı’nın denizin 

içindeki boruların bağlantısı çalışmaları yapılmış olup; Terfi Merkez-3’ün içerisindeki 

sistemler yapılıp bağlandıktan sonra; Deniz Deşarjı faal duruma geçebilecektir. 

122

3-)Ayrıca Ordu Belediyesi Su ve Kanalizasyon Müdürlüğü olarak; 2008 yılı içerisinde 2761m 

Yağmur Suyu Şebeke Hattı ve 10975m Kanalizasyon hattı yapım işi gerçekleştirilmiştir. 

4-)Mevcut bulunan ve 35-40 yıldır temizlenmeyen ve çeşitli ebatlarda 1605m bax temizliği 

yapılmış olup; bunlara bağlı olduğu tespit edilen kaçak kanalizasyon bağlantıları iptal 

edilmiştir. 

L .1.3. Yeşil Alanlar 

İl geneli yeşil bir dokuya sahip olan Ordu ili ve ilçelerinde insan eliyle yapılan 

projelerin haricinde doğal yeşil alanlarda oldukça fazladır. Belediye ve diğer kuruluşlar 

tarafından planlanan parklar ve yeşil alanların listesi tablo L.1.3-1 de verilmiştir. Sahil 

ilçelerde de belediyelerce birçok yeşil alan oluşturulmuş olup kişi başına düşen yeşil alan 

miktarı il ortalamasına yakındır. Yeşil alanlara doğal yeşilliği de kattığımızda ülke 

ortalamasının üzerinde bir rakama ulaşmış oluruz. 

Özellikle son yıllarda bilinçlenen insanların talep ve ihtiyaçları doğrultusunda il 

genelinde özellikle sahil şeridinde yeşil alan oluşturma çalışmaları yoğun bir şekilde 

sürdürülmektedir. Ordu ilinde insan eliyle düzenlenen yapay alanların toplam metrekaresi 

266200 m² olup kişi başına 2.4 m² yapay yeşil alan düşmektedir. 

Tablo L.1 Ordu ili merkez yeşil alanlar ve mevkileri 

NO PARKIN ADI MAHALLE 

ALAN 

(m²) 

1 Kıyı Düz.ve Planlama Taşbaşı-Şarkiye 43.000 

2 19 Eylül Parkı Selimiye 4.000 

3 F.DEMİRHAN Prk. Düz Mahalle 600 

4 Rahmi ŞAHİN Prk. Karapınar 1.300 

5 Bilal KÖYDEN Prk Düz mahalle 600 

6 Ada Park Düz Mahalle 1.000 

7 Oto Gar Yeni Mahalle 2.200 

8 Mehmetçik Çocuk Prk. Düz Mahalle 875 

9 Koru Park Selimiye mahallesi 5.000 

10 Orkent Çocuk Prk Akyazı Mahallesi 3.250 

11 Fazlı SÖZER çocuk Prk Taşbaşı Mahallesi 1.875 

12 Seyran Park Bucak Mahallesi 1.400 

13 Subaşı Çocuk Prk Subaşı Mahallesi 450 

14 Şirin Çocuk Prk Bucak Mahallesi 450 

15 Belde Çocuk Bahçesi Karşıyaka 1.750 

16 Saray Park Saray mahallesi 1.750 

17 Soya Çocuk Prk Durugöl Mahallesi 1.000 

18 Vedat GÜLER Prk Taşbaşı Mahallesi 700 

19 Akyazı Çocuk Prk Akyazı Mahallesi 1.750 

20 Cumhuriyet Çocuk Prk Cumhuriyet Mahallesi 3.750 

123

21 Sosyal Konutlar Prk Bucak Mahallesi 300 

22 K.SÖZER Çocuk Prk Akyazı Mahallesi 3.450 

23 Yeni Mahalle Çocuk. Yeni Mahalle 1.750 

24 Cumhuriyet Meydanı Selimiye Mahallesi 2.650 

25 Gazi Köprüsü Civarı Akyazı mahallesi 1.200 

26 Kumbaşı Mahallesi Prk Kumbaşı mahallesi 500 

27 Anakent Yanı Çocuk Bahçesi Şirinevler Mahallesi 1.000 

28 Şirinevler Mahallesi Çocuk Prk Şirinevler Mahallesi 1.000 

29 3.Kısım Kıyı Düzenleme Bahçelievler Mahallesi 82.000 

30 Gazi Köprüsü ve Soya Arası Bahçelievler-Durugöl 47.000 

31 Fen Lisesi Yanı ve Karşısı Alan Akyazı Mahallesi 6.300 

32 Anakent Sitesi Yeşil Alan Akyazı Mahallesi 5.000 

33 Sagra İki Sitesi Önü Yeşil Alan Akyazı Mahallesi 2.600 

34 Emniyet Müdürlüğü Yeşil Alan Akyazı Mahallesi 9.900 

35 Tema Vakfı Yeşil Alan Akyazı Mahallesi 8.200 

36 Yardım Sevenler Derneği Akyazı Mahallesi 2.100 

37 Orman Sitesi Yanı Yeşil Alan Akyazı Mahallesi 6.000 

38 Karşıyaka Mahallesi Yeşil Alanlar Karşıyaka Mahallesi 3.550 

39 Şehir İçinde Tretuvarlar Şehir İçi Yol Kenarları 5.000 

40 Karşıyaka Mahallesi Park ve Çocuk Karşıyaka Mahallesi 3.000 

Bahçesi 

41 Şirinevler Mahallesi Çocuk Bahçesi Şirinevler Mahallesi 2.000 

42 Bülbül deresi çere düzenleme projesi Şarkiye Mahallesi 450 

43 Koru Park Selimiye Mahallesi 7400 

44 İlk Adım Anıtı Çevre Düzenleme Şarkiye Mahallesi 3000 

Projesi 

45 Kumbaşı balık hali yeşil alan Kumbaşı Mahallesi 2000 

46 Şehit Jandarma Er Cemil ÇAKAR Durugöl Mahallesi 2000 

parkı 

47 Şehit P.Onb. Zafer GÜLSEREN Şirinevler Mahallesi 2500 

Parkı 

48 Şehit P.Komondo Onb. Ahmet Akyazı Mahallesi 3000 

BAYAZIT Parkı 

T O P L A M 291.550 

L .1.4 Elektrik İletim Hatları 

Ordu ili ve ilçelerinden 154 Kv ve 380 Kv lik hatlar genellikle sahil şeridine paralel 

bir şekilde Samsun –Trabzon yönünde uzanım göstermektedir. Bu hatlara dik olarak Gölköy 

ilçesinden gelen enerji hattı dik olarak bağlanır. Ordu ilinden geçen enerji nakil hatları; 

Giresun-Ordu, Ordu-Giresun, Ünye-Ordu-Fatsa, Ordu-Gölköy ve Çarşamba-Tirebolu 

hatlarıdır. Ayrıca 2007 yılı Sektörel bazda elektrik tüketimi aşağıda verilmiştir. (TEDAŞ 

Trabzon Bölge Müdürlüğü ve Yeşilırmak Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Ordu İl 

Müdürlüğü ) 

SEKTÖR 

2007 YILI 

MESKEN 303.581.649 

TİCARET 90.721.554 

RESMİ DAİRE 33.771.756 

SANAYİ 254.131.477 

TARIMSAL SULAMA 51.519 

ÜCRETLİ AYDINLATMA 60.003.417 

DİĞER (ARITMA TESİSİ DAHİL) 45.629.383 

TOPLAM 787.890.755 

124

L .1.5.Doğalgaz Boru Hatları 

Ordu ili ve ilçelerinde doğalgaz bulunmamaktadır. Bu bağlamda il genelinde boru hattı 

mevcut değildir. 

L .2. Ulaşım 

L .2.1. Karayolları 

Ordu ilinde 284 km.si devlet yolu olmak üzere toplam 907 km. karayolu ağı 

bulunmaktadır. 907 km’nin 697 km’si sathi kaplama, 81 km’si stabilize, 5 km’si toprak yol, 

16 km’si geçit vermez durumdadır. Asfalt oranı %85’tir. Devlet yollarının tamamı yaz kış 

ulaşıma açıktır. Bölge Müdürlüğü sınırları içerisinde Km 2 ’ye düşen kişi sayısı 83, Devlet ve İl 

yolu uzunluğu 89 metre iken bu değerler Ordu ilinde Km 2 ’ye düşen kişi sayısı 149, Devlet ve 

İl yolu uzunluğu 151metredir. Ordu il yol ağı ve satıh durumu ile 2005 yılı trafik hacim 

haritası ve yollarının durumu tablo L.2. de verilmiştir. 

L .2.1.1.Karayolları Genel: 

Tablo L.2.Ordu ili karayolları genel durumu 

YOL TÜRÜ 

TOPLAM (Km) 

Sathi kaplama 697 

Stabilize 81 

Toprak yol 5 

Geçit vermez yol 16 

TOPLAM 907 

L .2.1.2.Ulaşım Planlaması 


L .2.1.3.Toplu Taşıma Sistemleri 

İl genelinde toplu taşımacılık faaliyeti diğer illerde olduğu gibi karayolu ağırlıklı 

yapılmaktadır. Orduya en yakın demiryolu ağı Samsun ili Çarşamba ilçesinde bulunmaktadır. 

Hava yolu taşımacılığı yine Trabzon ve Samsun illerindeki hava alanlarından 

yararlanılmaktadır. İlimizin deniz kenarında olması avantajı olduğu halde deniz aracılığıyla 

taşımacılık yapılmamaktadır. İlde mevcut iskelenin haricinde liman bulunmaması deniz 

taşımacılığının gelişimini etkilemiştir. İl içinde toplu taşımacılık faaliyetleri genellikle 

minibüs ağırlıklı olmakla beraber münferit olarak otobüs taşımacılığı yapılmaktadır. Toplu 

taşımacılık faaliyetleri genellikle özel sektörün elinde bulunmaktadır. Şehir içi taşımacılığı 

önceki yıllarda taksi dolmuş olarak yürütülmekteydi. Fakat artan trafik ve yoğunluk nedeniyle 

dolmuş taksicilik faaliyeti kaldırılıp, yerine dolmuş minibüs uygulaması başlatılmıştır. İl 

merkezinde 4 adet dolmuş durağı mevcuttur. 

L .2.1.4 Kent İçi Yollar 

Ordu ili kent dokusunu incelediğimizde; sahil şeridinden geçen transit yola dik 

caddeler ve bu caddeleri dikine kesen sokakların olduğunu görürüz. Kent gelişim dokusu 

düzensiz dama şeklinde oluştuğu belirgindir. Bu yol ve cadde yapılanmasının oluşturduğu yol 

ağlarının genellikle tümü trafiğe açık olup, halkın yoğunlukta kullandığı caddeler alışveriş 

merkezlerinin bulunduğu alanlardır. Bu alanlar araç trafiğine kapalı alanlardır. İl merkezinde 

bulunan caddelerin başlıcaları; Süleyman FELEK cad, Kazım KARABEKİR cad, Fatih cad, 

Sırrı Paşa cad, Zübeyde Hanım cad, İsmet Paşa cad ve sahil şeridinden geçen Transit yolun 

bulunduğu caddedir. 

125

L .2.1.5 Trafikteki Araç Sayıları 

Tablo L .3 Ordu ili 2007 yılı motorlu araç listesi. (Emniyet Müd.) 

CİNSI RESMİ ÖZEL TOPLAM 

MOTOSİKLET 31 3.190 3221 

OTOMOBİL 393 33.406 33.799 

MİNİBÜS 182 8.796 8978 

OTOBÜS 109 429 538 

KAMYONET 199 13.920 14.119 

KAMYON 431 4.189 4.620 

TRAKTÖR 80 1669 1.749 

ÇEKİCİ 7 280 287 

ÖZEL AMAÇLI 171 56 227 

TANKER 6 77 83 

ARAZI TAŞITI 97 1.536 1.633 

L .2.2 Demiryolları 

Ordu ili ve ilçelerine en yakın Demiryolu ağı Samsun ili sınırları ilinde bulunmaktadır. 

İle mesafesi yaklaşık 120 Km civarındadır. 

L.2.2.1 Kullanılan Raylı Sistemler 

İlimiz sınırları içerisinde raylı sistemler kullanılmamaktadır. 

L.2.2.2 Taşımacılıkta Demir Yolları 

İlimiz sınırları içerisinde taşımacılıkta demir yolları kullanılmamaktadır. 

L .2.3 Deniz, Göl, Nehir Taşımacılığı 

L .2.3.1.Limanlar 

Ordu ili ve ilçelerinde sahil kesiminde deniz taşımacılığı yapılmaktadır. il merkezinde 

mevcut iskele aracılığıyla ithalat ve ihracat faaliyetleri yapılmaktadır. İlçelerde ise Ünye ve 

Fatsa limanlarında yükleme boşaltma faaliyetleri yapılabilmektedir. Bu faaliyetler genellikle 

sanayiye dayalı alım satımlarda yapılmaktadır. İl merkezinde, sanayi bölgesinde faaliyet 

gösteren kuruluşlar genellikle iskele ve ilçelerdeki bu tesislerden yararlanmaktadır. Son 10 

yıllık ortalamayı incelediğimizde liman ve iskelelerde yürütülen faaliyetleri görürüz. 

Tablo L.4. Ordu il, ilçelerinde son 10 yıllık liman ve iskele faaliyetleri tonajı 

FAALİYET MERKEZ FATSA ÜNYE Top. (Ton ) 

DIŞSATIM 22.828 8.766 3.425 35.019 

DIŞALIM 60.820 74.802 193.813 329.435 

Ordu İskelesi-Ordu 

126

L.2.3.2 Taşımacılık 

İlimizde taşımacılık karayolu ile sağlanmaktadır. 

L .2.4.Havayolları 

İlimiz merkez ve ilçelerinde havayolu bulunmadığından bu faaliyetler genellikle 

Samsun ve Trabzon illerindeki havaalanlarından faydalanılmaktadır. 

L .3. Haberleşme 

Ordu ili ve ilçelerinde 2001 yılı itibarıyla 51 yerleşim yerinde santral kurulmuş olup 

160.000 kapasiteye sahiptir. İl genelinde mevcut 558 köyün hemen hemen tamamına telefon 

hizmeti sunulmaktadır. Telefon haberleşmesi için mevcut Gököy-Aydoğantepe, Ordu- 

Boztepe, Kumru R/L olmak üzere 4 adet radyolink istasyonu mevcuttur. 

L .4. İlin İmar Durumu 

Daha önceki başlıklarda aktarılmıştır. 

L .5. İldeki Baz İstasyonları 

Ordu ili ve ilçelerinde 2006 yılı içinde 36 adet Türkcell, 18 adet Telsim, 27 adet 

Aycell olmak üzere toplam 81 adet istasyon kurulmuştur. 

L .6. İldeki Yapılan Orta Reüjları 

Tablo L.5. Ordu ilinde yapılan orta reüjlar 

NO ORTA REFÜJLAR MAHALLE 

ALAN 

(m²) 

1 Erol ATEŞAN Bulbarı Bahçelievler Mahallesi 300 

2 Adnan KAHVECİ Bulvarı Bahçelievler Mahallesi 200 

3 Mersan Yanı Orta Refüjü Akyazı Mahalle 250 

KAYNAKLAR 

— İl Çevre ve Orman Md. 

— Tedaş Trabzon Bölge Md. 

— Ordu Belediye Başkanlığı 

— Karayolları Samsun Bölge Md. 

— Trafik Tescil ve Denetleme Şb. Md. 

— DLH ORDU 


127


M. 1. Kentsel ve Kırsal Planlama 

M. 1.1. Kentsel Alanlar 

M. 1.1.1. Doğal Özelliklerin Kent Formuna Etkileri 

Kent formunu ortaya çıkaran fiziki veriler; yeryüzü şekilleri, jeolojik durum, eğim, 

erozyon, arazinin kullanma kabiliyeti, yeraltı ve yerüstü su durumu ile doğal bitki örtüsü 

konularını içeren değişmez coğrafi verileri kapsamaktadır. Bu kapsam içinde içme suyu 

havzaları, mutlak ve kısa mesafeli koruma alanları, yüksek eğimler ve şiddetli erozyonlu 

alanları, akarsu taşkın alanları, heyelan alanları, iyi vasıflı tarım alanları, kumsal ve kayalık 

alanlar gibi özellikleri taşıyan alanlar kesin olarak yerleşmelere engel teşkil eden doğal 

alanlardır. 

M. 1.1.2. Kentsel Büyüme Deseni 

Ordu ili ve sahil ilçelerinde yapılaşma, Samsun-Giresun güzergâhı yönünde 

oluşturmaktadır. Yatırımlar ve planlamalar bu güzergâh üzerinde yoğunlaşmaktadır. 

M. 1.1.3. Planlı Kentsel Gelişme Alanları 

Samsun-Giresun karayolu boyunca konut ve turizm sahası olarak gelişen kent, 

karayolu boyunca gelişmektedir. Cumhuriyet Mah. Ordu-Ulubey yolu üzerindeki alanlarda ve 

sahilde Efirli bölgesinde de kent dokusuna ilave modern gelişme alanları oluşmuştur. 

M. 1.1.4. Kentsel Alanlarda Yoğunluk 

Son yıllarda köylerden kentlere akım devam etmektedir. Yerleşim alanlarında 

kentlerde bazı yerlerde Global yoğunluk 133 kişi/ha’dır. 

M. 1.1.5. Kentsel Yenileme Alanları 

Mücavir alanlar içerisinde “Ordu kıyı kesimi çevre düzeni planı” kapsamında kalan 

alanlarda, mevcut konut alanları gereksinime cevap vermemektedir. 

M. 1.1.6. Endüstri Alanlarda Yer Seçimi 

Ordu ili ölçeğinde kentsel planlama yapılırken düşünülen sanayi bölgesi alanları, Şehir 

içinde kalan 1. sanayi sitesinin ihtiyaca cevap verememesi üzerine Karapınar Mahallesinde 2. 

sanayi sitesinin güney kısmındaki arazi kamulaştırılarak Organize Sanayi Bölgesi kurulmuş 

ve altyapısı tamamlama çalışmaları devam etmektedir. Fındık fabrikaları taşınmalarını 

tamamlamışlardır. Fatsa ilçesindeki 1984 yılı imar planında küçük sanatlar alanında planlanan 

saha kentin yerleşim bölgesinin dışında, ancak Samsun-Ordu karayolu güzergâhından çok 

uzaklaşmamış bir alanda kurulmuştur. 

M.1.1.7. Tarihi, Kültürel, Arkeolojik ve Turistik Özellikli Alanlar 

İl ve ilçelerimizde Halk Eğitim salonları, okuma-yazma kursları, biçki, dikiş ve nakış 

kursları zaman zaman yapılmaktadır. Belediyeye ait tiyatromuz mevcut olup, oldukça zengin 

128

ir kadrosu ile turnelere çıkılmaktadır. Yeni açılan Belediye Konservatuarımız faaliyetini 

sürdürmektedir. 2 adet sinema, 1 adet il halk kütüphanesi mevcut olup, yeni yapılan modern 

binasına yakında taşınacaktır. Paşaoğlu Konağı’nda sergilenen ve çoğu Atatürk’e ait eşyaların 

bulunduğu bir müzemiz vardır. Ünye ilçesinde Ünye Kalesi kaya mezarları vardır. 

Tozkoparan kaya mezarları Ünye’ye 4 km uzaklıktadır. 

M. 1.2. Kırsal Alanlar 

M. 1.2.1. Kırsal Yerleşme Deseni 

Ordu ilinde yerleşmeler diğer bölgelerle benzerlik göstermemektedir. Bölgenin dağlık 

ve sarp olması Anadolu kırsalındaki yerleşme kültüründen farklı özelliklere sahiptir. 

Yerleşmeler denize dik vadiler boyunca sahil ile ilişkilerini kolaylıkla sağlarken, çoğu 

kısımlarda tepelerin engellenmesi nedeniyle şehir ile parasal yöndeki ilişkiler çok kısıtlıdır. 

Bir tepenin iki yamacındaki köyler bile birbiri ile yaya ilişkisi bile kuramamaktadırlar. 

Anadolu’da olduğu gibi köyler toplu şekilde değil ekseriye herkes kendi arazisinin uygun bir 

köşesine konutunu yerleştirmiş olması nedeniyle köyler dağınık bir biçim arz etmektedir 

.M. 1.2.2. Arazi Mülkiyeti 

Kırsal alanda ormanlık alanlar dışında kalan alanlar özel mülkiyetlidir. Belediyelerce 

mevzuatlarına uygun planlama dışında herhangi bir plan mevcut değildir. Kırsal planlama 

Ordu Çambaşı Yaylası, Korgan Yaylası, Perşembe Yaylası v.s. gibi yerlerdeki hak 

sahiplerinin yapmış olduğu planlamalar dışında bir planlama mevcut değildir. Ordu Merkezde 

kıyı planlaması tamamlanmış ve hızla inşaatı devam etmektedir. Yeni yerleşim alanlarında 

parklar, dinlenme yerleri ve yolların yapımı devam etmektedir. 

M. 2. Alt Yapı 

Kırsal alanlarda alt yapı çalışmalarına devam edilmektedir. 

M. 3. Binalar ve Yapı Çeşitleri 

Kırsal alanda tek katlı ve iki katlı yığma tuğla veya beton, bazen de baraka biçiminde 

inşa edilmiş, il ve ilçelerde ise çok katlı binalar halimdir. Kentlerde yaşanan yoğun göç 

nedeniyle gerilerde dağınık bir görünüm arz etmektedir. Yapı çeşitleri, betonarme, yığma 

tuğla, yarı kâgir bina vardır. 

Tablo M.0. 2008 YILI AYLARA GÖRE RUHSAT DAĞILIM CETVELİ 

AY 

YENİ 

YAPI 

YENİLEME 

KAT İLAVE 

VE ÇATI 

KATI 

OCAK 34 22 Bilgi alınamadı 56 

ŞUBAT 32 51 Bilgi alınamadı 83 

MART 22 40 Bilgi alınamadı 108 

NİSAN 36 31 Bilgi alınamadı 67 

MAYIS 26 33 Bilgi alınamadı 59 

HAZİRAN 35 49 Bilgi alınamadı 84 

TEMMUZ 16 48 Bilgi alınamadı 64 

AĞUSTOS 17 31 Bilgi alınamadı 48 

EYLÜL 30 43 Bilgi alınamadı 73 

EKİM 31 39 Bilgi alınamadı 70 

KASIM 31 57 Bilgi alınamadı 88 

ARALIK 90 58 Bilgi alınamadı 148 

TOPLAM 400 502 - 902 

TOPLAM 

129

M. 3.1. Kamu Binaları 

Son yapılan imar planında gelişmiş alanlarda yeterli miktarda resmi kurum alanı 

ayrılmış olup, bir kısım resmi daireler buralara yerleşmişlerdir. Diğer taraftan resmi dairelerin 

mümkün olduğunca birbirine yakınlıkları sağlanmaya çalışılmıştır. 

M.3.2. Okullar 

Tablo M.1 Okulların Türlerine Göre Dağılımı (2008) 

OKUL TÜRÜ 

OKUL SAYISI 

Okul Öncesi ( Ana Okulu + Ana Sınıfları ) 11+150 

İlköğretim Okulu 493 

Ortaöğretim Okulu 73 

Özel Eğitim 7 

TOPLAM 584 

Tablo M.2 İlimizdeki Okul Türleri 

Resmi Anaokulları 

Özel Anaokulları 

Resmi İlköğretim Okulları 

İşitme Engelliler İlköğretim Okulları 

Zihinsel Engelliler İlköğretim Okulları 

Yatılı İlköğretim Bölge Okulları 

Pansiyonlu İlköğretim Okulları 

Özel İlköğretim Okulları 

Genel Liseler 

Özel Liseler 

Anadolu Liseleri 

Fen Lisesi 

Anadolu Öğretmen Lisesi 

Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi 

Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi 

Kız Meslek Lisesi 

Ticaret Meslek Lisesi 

Endüstri Meslek Lisesi 

Sağlık Meslek Lisesi 

Çok Programlı Lise 

İşitme Engelliler Meslek Lisesi 

Tablo M.3 Ordu İl Geneli Türlerine Göre Okul Sayıları 

OKUL TÜRÜ 

OKUL SAYISI 

ÖĞRENCİ SAYISI 

İlköğretim 493 100.261 

Genel ve Meslek Liseleri 73 28.677 

Özel Eğitim 7 349 

TOPLAM 584 129.287 

130

Tablo M.4 Ordu İli İlçelere Göre Anaokulu Okul+Anasınıfı olan Okul sayısı - Öğrenci Sayıları (2008) 

İLÇE ADI OKUL SAYISI ÖĞRENCİ SAYISI 

Merkez 3+32 1.846 

Akkuş 6 101 

Aybastı 1+5 129 

Çamaş 2 36 

Çatalpınar 6 78 

Çaybaşı 4 67 

Fatsa 2+18 705 

Gölköy 6+1 152 

Gülyalı 2 45 

Gürgentepe 6 82 

İkizce 5 77 

Kabadüz 3 47 

Kabataş 7 101 

Korgan 1+5 137 

Kumru 8 170 

Mesudiye 1 26 

Perşembe 1+10 225 

Ulubey 1+6 150 

Ünye 1+18 691 

Tablo M.5 İlçelere Göre İlköğretim Okulları Okul – Öğrenci Sayıları (2008) 


Merkez 44 22.653 

Akkuş 49 4.646 

Aybastı 26 4.188 

Çamaş 18 1.641 

Çatalpınar 22 2.887 

Çaybaşı 10 2.658 

Fatsa 35 12.686 

Gölköy 27 4.849 


Gürgentepe 24 2.782 

İkizce 26 2.972 

Kabadüz 8 781 

Kabataş 19 2.420 

Korgan 45 5.806 

Kumru 46 5.424 

Mesudiye 6 957 

Perşembe 21 3.353 

Ulubey 14 2.237 

Ünye 49 16.363 

131

Tablo M.6 İlçelere Göre Ortaöğretim Okul – Öğrenci Sayıları (2008) 


Merkez 14 9.958 

Akkuş 4 498 

Aybastı 3 889 

Çamaş 1 138 



Fatsa 10 5.269 

Gölköy 5 1.325 


Gürgentepe 3 370 

İkizce 2 171 

Kabadüz 1 88 

Kabataş 2 540 

Korgan 4 851 

Kumru 2 719 

Mesudiye 1 193 

Perşembe 3 762 

Ulubey 3 677 

Ünye 11 5.664 

Tablo M.7 Ordu İlindeki Özel Okullar (2008) 

İLÇE ADI 

OKUL 

SAYISI 

ÖĞRENCİ 

SAYISI 

Merkez 5 295 

Fatsa 1 25 

Ünye 1 29 

M. 3.3. Hastaneler ve Sağlık Tesisleri 

Ordu merkezde 1 adet Devlet Hastanesi vardır. 200 yataklı bu hastaneye ilave olarak 

yeni bir hastane inşa edilerek yatak sayısı da 510’e ulaşmıştır. Bir tane Vakıf Hastanesi 

hizmet vermektedir. Ordu Merkezinde 5 tane sağlık ocağı mevcuttur. Verem Savaş Dispanseri 

hizmeti sürdürülmektedir. Fatsa’da 330 yataklı bir Devlet Hastanesi mevcut olup, Korgan, 

Kumru, Aybastı, Kabataş, Çamaş, Çatalpınar ilçelerinin ve köylerinin bölge hastanesi 

konumundadır. Bu ilçelerden Aybastı ve Korgan ilçelerinde yeni açılan Devlet Hastaneleri 

hizmetlerini sürdürmektedir. Ayrıca Ulubey, Gölköy, Gürgentepe, Mesudiye gibi ilçelerinde 

de küçük de olsa Devlet Hastaneleri faaliyetlerini sürdürmektedir. Ordu ilimiz genelinde 

hizmet veren 104 adet sağlık ocağı hizmet vermektedir. Fatsa-Ünye gibi ilçelerimizde Verem 

Savaş Dispanserlerimiz mevcuttur. 

M. 3.4. Sosyal ve Kültürel Tesisler 

İl merkezimizde; 1 Konservatuar, 1 Tiyatro, 2 Sinema bulunmaktadır. 

132

M. 3.5. Endüstriyel Yapılar 

İl Merkezinde Çamsan sunta fabrikası, 2 adet un fabrikası, 1 adet yağlı tohum ve 

ürünlerden sıvı yağ çıkartan Soya Sanayi fabrikası vardır. Fındığı işleyen Ordu Gıda Sanayi, 

20 civarında fındık kırma fabrikası; Fiskobirlik’e ait 1 adet fındık kavurma ve 2 adet fındık 

kırma fabrikaları mevcuttur. 

M. 3.6. Göçer ve Hareketli Barınaklar 

İlimizde göçer ve hareketli barınaklar bulunmamaktadır. 

M. 3.7. Otel-Motel ve Turizm Amaçlı Diğer Yapılar 

Otel-motel ve turizm amaçlı yapılar daha çok Ordu ili merkezinde ve kıyı şeridinde 

bulunan Perşembe, Fatsa ve Ünye ilçelerinde bulunmaktadır. Aşağıda turizm yatırım 

belgesine sahip tesisler verilmiştir. Bu tesislerin dışında Ordu genelinde birçok küçük tesis 


Tablo M.8 Ordu İlindeki Turizm İşletme Belgeli Tesisler (2008) 

TURİZM İŞLETME BELGELİ TESİSLER 

TESİS ADI SINIFI ODA SAYISI YATAK ADRES 

SAYISI 

Belde Otel 3 64 136 Ordu/Kirazlimanı 

Balıktaşı Otel 3 47 94 Ordu/Kirazlimanı 

Karlıbel Otel Özel Tesis 18 38 Taşbaşı/Ordu 

İkizevler 

Royal 52 Otel 2 40 80 Ordu/Merkez 

Grand Tesk 3 73 144 Ordu/Merkez 

Otel 

Otel Dedeevi 2 31 63 Perşembe/Merkez 

Dolunay Oteli 2 16 30 Yapraklı/Fatsa 

Yahşi Otel 2 27 52 M.Kemal/Fatsa 

Yalçın Otel 4 118 238 Fatsa/Merkez 

Tur.Tesisler 

Difana Otel 2 26 53 Ünye/Merkez 

Grand Kuşçalı 

Otel 

2 23 52 Ünye/Merkez 

M. 3.8. Bürolar ve Dükkanlar 

İlimizde çeşitli sahalarda iştigal eden dükkân ve bürolar faaliyetlerini sürdürmektedir. 

Toptancılık, balıkçılık, kundura imalatı, bakkal, kahvehane esnafında da artış görülmektedir. 

M. 3.9. Yerel Mimari Özellikler 

Eğimli bir araziye kurulu, bir yanı yamaca dayalı, diğer yanı deniz yönüne bakan 

konumda ekseriye tek katlı, klasik tip yapılardır. Bu yapılar genellikle Taşbaşı, Selimiye ve 

Fidangör mevkilerinde bulunmaktadır. İlçelerdeki tarihsel ve mimari örnekler oldukça 

fazladır. Özellikle sahil ilçeler ve kent merkezinde bu binaları sıralarsak, Tarihi bolaman 

konağı, Merkez taşbaşı mevkiinde bulunan ikiz evler ve çevresindeki özgün mimari doku 

başta gelen tipik mimari özellikler içermektedir. Ordu ve civarıyla literatüre girecek geniş 

kapsamlı bir çalışma yapılmadığı için belirgin örneklerin dışına çıkamıyoruz. 

133

M. 3.10. Bina Yapımında Kullanılan Genel Materyaller 

Kırsal alanda, iki aynı yapı birleşeni (taş duvar ve ahşap iskeletli duvar) birlikte 

kullanılmaktadır. Yapının zeminle etkileşimi içindeki bütün duvarları taş yapılırken, 

zeminden kurulmuş kısmın iskeleti ahşaptan, dolgu malzemesi ise tuğladır. Çatı ekseriye 

kiremitle örtülüdür. İnşaat tekniklerinin gelişmesi paralelinde alım gücünün artması, sosyal 

yapının değişime uğraması ve diğer toplumsal koşulların değişim faktöründen etkilenmesi 

sonucunda kırsal yapılaşma mimari anlamda değişime uğramıştır. Eski mimari tarzdaki yapı 

ve estetik anlayış yerini kimliksiz ve zevksiz ayrıca fonksiyonel olmayan sıradan oluşumlara 

bırakmıştır. 

Kentsel anlamda yapılaşma ve mimarlık tüm ülke geneliyle benzerlik göstermekle 

birlikte sahil kesimlerde çağın kullandığı inşaat malzemeleri kullanılmaktadır. Yapılar 

genellikle mimari projelerle yapılmakta olup çağdaş tasarım ve malzeme olanaklarıyla estetik 

projeler uygulamaya konulmaktadır. 

M. 4. Sosyo Ekonomik Yapı 

M.4.1. İş Alanları ve İşsizlik 

İlimizde daha çok tarıma dayalı bir ekonomik yapı hakimdir. Tarımda en önemli 

geçim kaynağı fındıktır. Halkın %80’nı fındık tarımı ile uğraşmakta olup, geçimini de bundan 

temin etmektedir. Üretilen fındığın %98’i pazarlanmakta, son yıllarda bir kısmı Ordu Soya 

Sanayiinde yağlık olarak kullanılmakta ve kalanı da ihraç edilmekte olup, ilimiz ve ülkemiz 

içinde önemli bir ihraç ürünüdür. İkinci sırada Mısır üretimi gelmektedir. Bu ürünün hemen 

hepsi üretici tarafından tüketilmektedir. Fındık daha çok, fındık kırma fabrikalarında iç fındık 

haline getirilerek ihraç edilmektedir. Gölköy, Korgan, Kumru ve Aybastı ilçelerimizde patates 

tarımı yapılmaktadır. Meyve olarak elma, armut, ceviz, kiraz, erik, incir, siyah üzüm, 

hurmanın bolca yetiştirilmesinin yanı sıra, İl Tarım Müdürlüğünün de girişimleriyle son 

yıllarda kivi tarımının popülaritesi gittikçe artmaktadır. Seralarda salatalık, domates, fasulye, 

marul gibi sebzeler yetiştirilmekte olup, hepsi iç piyasada tüketilmektedir. 

İlimizde daha çok büyükbaş hayvan beslenmektedir. Yapılan suni tohumlama 

neticesinde hayvanların ırkları Jersey ırkına (%60) dönüştürülmüştür. Arıcılık ise ilimizde 

hızla ilerlemiş olup sosyo ekonomik bir güç haline gelmiştir. Hemen her ilçemizde arıcılıkla 

iştigal eden çiftçilerimizin sayısı az değildir. 

Fatsa ilçemizde köylerde 910 adet tezgâhta halı dokunmaktadır. Bu projelerle kırsal 

kalkınma faaliyetleri desteklenmektedir. Ordu ili ve geneli su ürünleri işletmeciliği potansiyeli 

yüksek olduğu için, Su ürünleri üretiminde de artış görünmektedir. Bu ürünlerin bir kısmı taze 

olarak tüketilirken bir kısmı da mevcut tesislerde balık unu, balık yağı ve konserve yapılarak 

değerlendirilmektedir. Fatsa da bulunan et ve Balık Kurumu Pasifik, Marero, Demas A.Ş. ve 

Aspra Su Ürünleri fabrikaları su ürünleri işlemektedir. Ordu ili Karadeniz sahil şeridindeki 

diğer il ve ilçelerde olduğu gibi denizden oldukça fazla yararlanmaktadır. Denizden avlanma 

usulüyle elde edilen çeşitli su ürünleri büyük bir ticari potansiyele sahip olduğu için halkın 

fındık haricindeki en önemli gelir kaynaklarının başında yer almaktadır. 

M. 4.2. Göçler 

Temel gelir kaynağı olarak belirlenen fındığın çoğu zaman yetersiz üretimi ve ailenin 

genişlemesi nedeniyle yetersiz kalması, iyi bir gelecek arzusu, 25-30 yaş grubunda göçe 

neden olmaktadır. 1960’lı yıllarda özellikle Almanya olmak üzere yurtdışına yapılan göçler, 

bir diğeri ülke içi çekim merkezleri olan İstanbul, İzmir, Ankara ile turizmin gelişmesi ile 

güneyde Antalya, Adana ve Ege’ye göçler vardır. Kırsal bölgelerde coğrafi koşulların 

zorluğu, geçim sıkıntısı ve işsizliğin fazlalığı nedeniyle sahil şehirlerine olan göçlerde vardır. 

Fındık mevsiminde fındık olmayan ilçelerden, fındık toplamak için olan göçler mevcuttur. 

Ordu ili nüfusu genellikle ticari amaçlı göçle ülkemizin değişik yörelerinde olduğu gibi göçe 

maruz kalmaktadır. 

134

M. 4.3. Göçebe İşçiler ( Mevsimlik ) 

İl içinde Mesudiye, Akkuş, Aybastı gibi yörelerden gelen işçilerin dışında ayrıca, 

Adapazarı civarından ve Güneydoğu bölgelerinden gelen göçebe işçiler bir ay öncesinden 

gelip, çoğu zaman Kasım ayına kadar kalmaktadırlar. Ekseriye Valiliğin belirlediği dere 

boylarında oluşmuş açık alanlarda, çadırlar içinde ikamet etmektedirler. 

M. 4.4. Konut Yapım Süreçleri 

İlimiz genelinde yapılaşmaya önem verilmekle birlikte konutlar gerek kooperatifler ve 

gerekse vatandaşların yaptığı yap sat usulüyle inşa edilmektedir. Ancak ilin nüfus artış hızı 

yapılaşma ve konut üretim hızıyla aynı olmadığından her geçen gün konut ihtiyaç talebini 

arttırmaktadır. 

M. 4.5. Gecekondu Islah ve Önleme Bölgeleri 

Ordu ilinin imar planının olmadığı dönemlerde konut tipleri çok çeşitlilik 

göstermekteydi. Ancak imar planlarının yapılması ve yapılaşmalarda mühendislik 

hizmetlerinin uygulamaya sokulması sonucu kaçak yapılaşma ve gecekondu olanlarının 

kalkmasına neden olmuştur. İl genelinde kaçak yapılaşmalarla ilgili çalışmalar Belediye 

nezdinde titizlikle sürdürülmekte olup daha önce yapılan oluşumların düzeltilmesi yoluna 

gidilmektedir. 

M. 5. Yerleşim Yerlerinin Çevresel Etkileri 

M.5.1. Görüntü Kirliliği 

Konuyla ilgili çalışma yapılmamıştır. 

M. 5.2. Binalarda Ses İzolasyonu 

Yapı endüstrisindeki gelişmeler ve bilgi çağının yansımaları mekân tasarımlarına fonksiyonel 

içerik kazandırmaktadır. Ordu ili de bu gelişmelerden nasibini almaktadır. Belediye imar kanunu 

yaptırımları ve diğer yasal dayanaklar doğrultusunda Yaklaşık 10 yıldır yapılan binalarda ısı ve ses 

izolasyonu sağlamak amacıyla, Asmolen, çift cam, izotuğla ve strafor gibi yalıtım malzemeleri 

binalarda kullanılmaktadır. 

M. 5.3. Havaalanları ve Çevresinde Oluşturulan Gürültü Zonları 

Ordu ilinde hava alanı bulunmamaktadır. İle en yakın havaalanı Samsun Çarşamba ve Trabzon 

Uluslararası havalimanıdır. 

M. 5.4. Ticari ve Endüstriyel Gürültü 

Şehir merkezinde daha çok motorlu taşıtlardan kaynaklanan gürültü belli kesimlerde 

yoğunlaşmaktadır. Trafiğin yoğun olduğu kesimlerde gürültü kontrolleri yapılmaktadır. Eğlence 

yerlerinde olan gürültüler içinde denetimler ve izolasyonu nasıl sağlanacağı konusunda işyerleri 

devamlı bir biçimde uyarılmaktadır. Endüstriyel gürültü ise; bu işle iştigal eden ve şehrin değişik 

kısımlarında işlerini sürdüren meslek sahipleri sanayi sitelerinde ve organize sanayi bölgelerine 

duyurularak sorunun çözümü yönüne gidilmiştir. İnşaat gürültüsü mevcuttur. İlimiz hızlı bir gelişim 

göstermektedir. Bunun doğal sonucu olarak gürültü oluşmaktadır. Ancak belli saatlerde çalışmalar 

sınırlandırıldığında istirahat saatinde halkın rahatsız olması önlenebilir. 

M. 5.5. Kentsel Atıklar 

Atıklar, belli noktalarda konteynerlerde biriktirildikten sonra her gün erken saatlerde 

Belediyenin sıkıştırmalı araçlarıyla şehir çöp deponi sahasına dökülmektedir. İlçelerde de bu 

durum aynıdır. Çöp deponi sahaları sahilde denize yakın yerlerde kurulduğundan sağlıksız bir 

görünüm vermektedir. 

M. 5.6. Binalarda Isı Yalıtımı 

Son yıllarda binalarda ısı yalıtımına önem verilmeye başlanmış olup, daha önce inşa 

edilen binalarda bu sistemler yoktur. Binalarda; izocam, izo tuğla, ısıcam, asmolen ve sitrafor 

gibi ısı yalıtımı sağlayan sistemle inşa edilmektedir. 

135

M. 6. Nüfus 

M. 6.1. Nüfusun Yıllara Göre Değişimi 

Tablo M.9. 2000 Yılı nüfus sayımına göre Ordu Merkez ve ilçelerin nüfusları 

İLÇELER ŞEHİR KÖYLER TOPLAM 

Merkez 112.525 38.061 150.586 

Akkuş 8.768 41.031 49.799 

Aybastı 14.326 16.745 31.071 

Çamaş 10.047 3.603 13.650 

Çatalpınar 10.265 12.927 23.192 

Çaybaşı 4.810 10.562 15.372 

Fatsa 64.058 56.716 120.774 

Gölköy 24.162 42.329 66.491 

Gülyalı 5.245 5.321 10.566 

Gürgentepe 18.313 18.547 36.660 

İkizce 10.427 19.935 30.362 

Kabadüz 4.018 7.031 11.049 

Kabataş 9.211 11.433 20.644 

Korgan 15.587 26.041 41.628 

Kumru 18.057 26.250 44.307 

Mesudiye 5.665 22.886 28.551 

Perşembe 10.804 26.709 37.512 

Ulubey 9.128 20.099 29.227 

Ünye 61.552 64.572 126.124 

TOPLAM 416.631 471.134 887.765 

Nüfusun yıllara göre değişimi: 

Tablo M.10. 2002-2005 Yılları Arası Nüfusun Değişimi 

2002 2003 2004 2005 

Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy 

889.143 425.579 463.563 890.126 431.128 458.998 890.716 436.620 454.095 890.916 442.057 448.860 

136

M.6.2 Nüfusun Cinsiyet ve Yaş Gruplarına Göre Dağılımı 

Yaş grubu ve cinsiyet göre nüfus (2000 Genel Nüfus Sayımı) 

Tablo M.11. Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus 

YAŞ GRUBU KADIN ERKEK TOPLAM 

0-4 43732 45560 89292 

5-9 43535 45361 88896 

10-14 46307 49260 95567 

15-19 48678 46803 95481 

20-24 40712 34126 74838 

25-29 36393 34939 71332 

30-34 29449 30540 59989 

35-39 30335 30770 61105 

40-44 24067 25875 49942 

45-49 21042 21211 42253 

50-54 18614 18272 36886 

55-59 16162 15887 32049 

60-64 15013 13938 28951 

65-69 12892 14027 26919 

70-74 10522 8463 18985 

75-79 4304 3050 7354 

80-84 2003 1496 3499 

85+ 2483 1720 4203 

BİLİNMEYEN 75 149 224 

TOPLAM 446318 441447 887765 

M. 6.3. İl ve İlçelerin Nüfus Yoğunlukları 


M.6.4 Nüfus Değişim Oranı 


KAYNAKLAR 

— İl Çevre ve Orman Md. 

— Ordu Belediye Başkanlığı 

— Milli Eğitim Müdürlüğü 

— Tarım İl Müdürlüğü 

— Sağlık Müdürlüğü 

— Sanayi ve Ticaret Odası 

— www.tuik.gov.tr 


137

N. ATIKLAR 

N.1. Evsel Katı Atıklar 

Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğünün 

03/12/2003 tarih ve 3374 sayılı 2003/8 sayılı genelgesi ile İl genelinde bölgesel işbirliği 

(Belediyeler Birliği) yapabilecek belediyelerin belirlenmesi ve Valilik nezdinde bir komisyon 

oluşturularak alternatif katı atık depolama alanlarının belirlenmesi istenmiştir. Bu genelge 

kapsamında ORÇEB-BİR (Ordu Çevre Belediyeler Birliği) kurulmuştur. Birliğe üye toplam 

40 belediye bulunmaktadır. 

Katı Atık Bertaraf Tesisi için uygun görülen saha; Ordu İli, Gürgentepe İlçesi, Direkli 

Beldesi Sapağı Mevkiinde mülkiyeti Devletin hüküm ve tasarrufu altında toplam 450000 m 2 

(45 hektar) alanı kaplamaktır. 

Birlik marifetiyle yapılan çalışmalar sonucu Çevre ve Orman Bakanlığı’nın 

01.05.2006 tarih ve 237-05-3006-21578 sayılı yazısında; Ordu ili Direkli sapağı mevkiinde 

ORÇEB-BİR’i temsilen kurulması planlanan Katı Atık Bertaraf ve Ayrıştırma Tesisi ile ilgili 

olarak Bakanlığa sunulan ÇED Raporu İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu tarafından 

incelenmiş ve değerlendirilmiştir.ÇED Yönetmeliği’nin ilgili maddesi gereğince Bakanlık 

tarafından “Çevresel Etki Değerlendirilmesi Olumlu” kararı verilmiştir. 

Ordu İdare Mahkemesi’nin 26/06/2007 tarih ve 2006/2231 Esas sayılı Karar ile 

Işıktepe Beldesi sınırları içinde yapımı tasarlanan Katı Atık Bertaraf Tesisi ile ilgili ÇED 

Olumlu kararına ilişkin olarak Yürütmeyi Durdurma Kararı verilmiştir. Buna istinaden 

mahkeme sonuçlanıncaya kadar işin yapımının gerçekleşmesi mümkün olmadığından ihale 

işlemleri gelinen nokta itibari ile durdurulmuştur. 

09/07/2007 tarihinde belediyemiz tarafından Ordu İdare Mahkemesinin 26/06/2007 

tarih ve 2006/2231 Esas nolu kararına itiraz dilekçesi verilmiştir.18/09/2007 tarihinde 

mahkeme tarafından alınan kararla ÇED olumlu kararı iptal edilmiştir. ORÇEB-BİR 

Başkanlığı olarak 16/11/2007 tarihinde Danıştay Başkanlığına temyiz başvurusu yapılmış 

olup mahkeme henüz sonuçlanmamıştır.2008 yılı içerisinde de mahkeme süreci devam 

ettiğinden proje ile ilgili herhangi bir çalışma yapılamamaktadır. 

N.2.Tehlikeli Atıklar 

İl genelinde tehlikeli atık olarak yan ürün çıkaran işletmelerin genellikle atık arıtma 

tesisleri mevcut olup, çıkan ayrışmış atıklar Belediyelerce atık depolama sahalarına 

bırakılmaktadır. Konkasör tesisleri, maden ocaklarında biriktirilen atılar ÇED projelerinde 

belirtilen şekilde bertaraf edilmektedir. Kimyasal yapılı atıklar genellikle nötralize edilip az 

zarar verecek şekilde depolanmaktadırlar.2001 yılına kadar bu faaliyetler İl sağlık Müdürlüğü 

tarafından kontrol edildiğinden Tehlikeli ve zararlı atıklarla ilgili olarak detaylı kaynağa 

ulaşılmamıştır. Derlenen bilgiler yapılan kontrol ve denetimler sonucu il müdürlüğümüzce 

tespit edilmiştir. 

N. 3. Özel Atıklar 

N. 3.1.Tıbbi Atıklar 

22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin 

9.maddesinde belirtildiği üzere belediyelerin yükümlülükleri doğrultusunda, 2006 yılı Mayıs 

ayı itibari ile tıbbi atıkların toplanması amacıyla,standartları yönetmelikte belirtilmiş olan 

Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan lisanslı Tıbbi Atık Toplama Aracı ile belediyemiz sınırları 

içerisinde bulunan sağlık kuruluşlarından kaynaklanan tıbbi atıklar ayrı olarak toplanılmaya 

başlanılmıştır.Mahalli Çevre Kurulu’nun 27 Kasım 2007 tarih ve 11 sayılı kararı ile 

yönetmelik gereği tıbbi atık bertaraf ücreti tespit edilerek yayımlanmıştır. 

4-5-6-7 Ağustos 2008 tarihlerinde belediyemiz sınırları içerisinde bulunan büyük,orta 

ve küçük miktarda atık üreten tıbbi atık üreticilerine yönelik yeni bir tıbbi atık toplama 

138

programı hazırlanarak tebliğ edilmiştir.2008 yılı içerisinde Mart ayına kadar 12695 poşet, 

Mart ayından Aralık ayı sonuna kadar 268.34 ton tıbbi atık toplanmıştır. 

Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nin 31.maddesinde belediyelerin yetki devrini 

yapabilecekleri belirtilmiştir. Bu madde gereği Ordu Belediyesi Tıbbi Atık Yönetimini 

TRAB-Rİ-KAP (Trabzon ve Rize İlleri Yerel Yönetimleri Katı Atık Tesisleri Yapma ve 

İşletme Birliği) yönetimine devretmek üzere 22.10.2008 tarih ve 438 sayılı yazımız ile 

başvurmuş olup,TRAB-Rİ-KAP tarafından 20.11.2208 tarih ve 228 sayılı yazı ile Deliktaş 

Transfer İstasyonu bünyesindeki 5000 kg/gün kapasiteli Tıbbi Atık Sterilizasyon Ünitesine 

tıbbi atıklarımızın alınması konusundaki başvurumuzun uygun görüldüğü belirtilmiştir. 

25/11/2008 tarih ve 484 sayılı yazımızda Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nin 8.maddesi 

gereğince 2009 yılı için İlimiz Merkez İlçede faaliyet gösteren sağlık kuruluşlarına 

uygulanacak Tıbbi Atık Bertaraf Ücreti tarifesinin KDV hariç, bedel karşılığının kurulunuzca 

değerlendirilerek ücretlendirilmenin yapılması isteğimiz belirtilmiştir. 

Belediyemiz sınırları içerisinde bulunan sağlık kuruluşlarından kaynaklanan tıbbi 

atıkların toplama, taşıma ve bertarafına ilişkin 2009 yılı ücretlerinin Mahalli Çevre Kurulu 

tarafından belirlenmesi beklenilmektedir. 

N.3.2. Atık Yağlar 

İl genelinde atık durumunda bulunan yağ türevli maddeler genellikle oluştukları 

alanlarda mevzuata aykırı şekillerde bertaraf edilmektedir. Çöp depolama alanında yağları 

ayrıştırıcı bir sistem mevcut olmadığı için herhangi bir çalışma yapılmamaktadır. Bazı sanayi 

kuruluşları kendi bünyelerinde oluşturdukları arıtma ünitelerinde oluşturdukları yağ türevli 

atıkları arıtmaya tabi tutmaktadırlar.2001 yılına kadar atık durumdaki yağ türevli atıkların 

kirletici boyutlarına yönelik çalışma yapılmadığı için oluşturdukları kirlilik boyutu 

bilinmemektedir. 

N.3.3. Bitkisel ve Atık Yağlar 

19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği’nin 

8.maddesinde belirtildiği üzere belediyelerce alınacak tedbirler doğrultusunda ;Çevre ve 

Orman Bakanlığınca lisanlı Ezici Yağ Sanayi Biodizel ve Enerji Üretimi Paz.Lab.Hiz.A.Ş ile 

Belediyemiz arasında Ordu İli Merkez İlçesinde bulunan lokanta, kafe,restoran vb. bitkisel 

atık yağ üreticilerinden bitkisel atık yağların toplanması için 29.02.2008 tarihinde sözleşme 

imzalanmıştır.2008 yılı içerisinde toplanan bitkisel atık yağ miktarı 14930 lt dir. 

N.3.4. Pil ve Aküler 

31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü 

Yönetmeliği’nin 8.maddesinde belirtildiği üzere belediyelerin görev ve yetkileri 

doğrultusunda;2006 yılı Şubat ayı içerisinde belediyemiz ile TAP(Taşınabilir Pil Üreticileri 

ve İthalatçıları Derneği) arasında imzalanan protokol 20.02.2008 tarihinde yenilenerek 

30.12.2009 tarihine kadar uzatılmıştır. 

Ordu İli Merkez İlçesinde bulunan Okul, mahalle muhtarlıkları ve bazı sitelerde 

toplam 80 adet atık pil kutusu bulunmaktadır.2008 yılı içerisinde 520 kg atık pil 

toplanmıştır. 

N.3.5 Cips ve Diğer Yakam Fırınlarından Kaynaklana Küller 

İlimizde yakma fırını bulunmamaktadır. 

N.3.6 Tarama Çamurları 

İlimizde tarama çamuru bulunmamaktadır. 

N.3.7. Elektrik ve Elektronik Atıklar 

İlimizde elektrik ve elektronik atıklar ayrılmamaktadır. 

N.3.8. Kullanım Ömrü Bitmiş Araçlar 

İlimizde kullanım ömrü bitmiş araçlar için Trafik Şube Müdürlüğünden kayıtları 

silinmekte ve hurdaya ayrılmaktadır. 

139

N.4. Diğer Atıklar 

N.4.1 Ambalaj Atıkları 

24.06.2007 tarih ve 26562 sayılı Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin 

8.maddesinde belirtildiği üzere belediyelerce alınacak tedbirler doğrultusunda, 09.06.2007 

tarihinde pilot bölge olarak seçilen Durugöl mahallesinde ORKAP (Ordu Kaynakta 

Ayrıştırma Projesi) başlatılmıştır.Projeye ilişkin hedef kitlemiz 2576 kişiden 

oluşmaktadır,burada günlük ortalama 2,6 ton evsel atık çıkmaktadır. 

09.06.2008 tarihinde birinci yılını dolduran ORKAP başarı ile devam 

etmektedir.05.01.2009 tarihinden itibaren Ordu Kaynakta Ayrıştırma Projesi tüm Ordu İli 

Merkez İlçesi sınırlarında bulunan 22 mahallede uygulanmaya başlanmıştır. Kaynağında ayrı 

toplanan ambalaj atıklarının sınıflarına göre ayrılması için 2008 yılı içerisinde belediyemiz 

tarafından Ambalaj Atığı Toplama Ayırma Tesisi yapılmıştır.Tesisle ilgili lisans başvuru 

dosyası hazırlanmış olup 06/01/2009 tarihinde kurumunuza gönderilmiştir. 

N.4.2 Hayvan Kadavraları 

Hayvan kadavraları bulundukları belediye sınırları içinde veteriner hekimler 

gözetiminde belediyelerin çöp depolama alanlarında bertaraf edilmektedirler. 

N.4.3 Mezbaha Atıkları 

Mezbaha atıkları bulundukları belediye sınırları içinde veteriner hekimler gözetiminde 

belediyelerin çöp depolama alanlarında bertaraf edilmektedirler. 

N.5. Atık Yönetimi 

Ordu ili genelinde atıkların bertarafıyla ilgili olarak 2001 yılı itibarıyla çalışmalar 

başlatılmış olup, diğer illerde olduğu gibi büyük sorun haline gelen çöp sorununun bilimsel 

yöntemlerle çözümlenmesi için gerekli projelendirme çalışmaları hızla sürdürülmektedir. İl 

merkezinin çöp depolama alanı olarak kullanılan, Melet Irmağının denize döküldüğü alanda 

oluşan kirlilik boyutunun yükselmesi Belediye’yi yeni arayışlara sevketmiştir. Bu amaçla il 

merkezinden uzakta, Ulubey ilçesi Mücavir alanı dışında kalan alanda deponi alanı ÇED 

faaliyetleri başlatılmıştır. Ordu ilinin nüfusu yoğun ilçeleri Ünye ve Fatsa’da da aynı yönde 

projelendirme çalışmaları devam etmektedir. Özellikle Ünye ilçesi sahil kesiminde depolama 

alanı olarak kullanılan alandan kaynaklanan kirliliğin boyutunun hızla artması yerel 

yönetimleri çözüm bulmak için yeni arayışlara sevk etmektedir. Atık yönetim planlama 

aşamalarında İl Müdürlüğümüzce çöp deponi sahalarıyla ilgili olarak alternatif alanlarla ilgili 

çalışmalar sürdürülmektedir. Özellikle faaliyetleri sona ermiş taş ocaklarının kapladığı 

alanların yüz ölçümleri çöp deponi alanları için yararlı olabilecek olanaklara sahiptirler. 

N.6. Katı Atıkların Miktar ve Kompozisyonu 

İlimizde yaz döneminde 130 ton/ gün, kış döneminde ise 90 ton/ gün katı atık 

oluşmaktadır. Bunların kompozisyonu % 75 organik, % 25 geri kazanılabilir atıktır. 

N.7. Katı Atıkların Biriktirilmesi, Toplanması, Taşınması ve Transfer İstasyonları 

İlimizde atıklar Beleiye tarafından konteyner ve çöp saatlerinde poşetlenerek sokağa 

bırakılması ile toplanmaktadır. Transfer istasyonu bulunmamaktadır. 

N.8 Atıkların Bertaraf Yöntemleri 

N.8.1. Katı Atıkların Depolanması 

İlimizde katı atıkların depolanması için düzensiz depolama yöntemi kullanılmaktadır. 

Alan yaklaşık 20 yıldır kullanılmaktadır. 

N.8.2. Atıkların Yakılması 

İlimizde yakma tesisi bulunmamaktadır. 

N.8.3 Kompost 

İlimizde kompost tesisi bulunmamaktadır. 

140

N.9. Atıkların Geri Kazanımı ve Değerlendirilmesi 

İlimizde atıklar geri kazanılmamaktadır. 

N.10. Atıkların Çevre Üzerindeki Etkileri 

Atıklar düzensiz olarak deniz kenarı ve Melet Irmağı ağzındaki araziye atıldığından 

sızan sular yer altı sulrına karışarak kirlilik riski yaratmakta, sel ve taşkın durumunda denize 

karışmakta, rüzgârın etkisiyle çevreye yayılan atıklar görsel kirlilik yaratmaktadır. Özellikle 

yaz döneminde sinek ve koku problemi yarattığından, atık ayırma işiyle uğraşan şahısların 

sağlığını tehdit etmektedir. 

KAYNAKLAR 

-Ordu Belediye Başkanlığı 

-İl Çevre ve Orman Müdürlüğü 


141


O. 1.Gürültü 

Gürültü, insan ve çevre sağlığını olumsuz olarak etkileyen en yaygın bir çevre kirliliği 

türüdür. Bu nedenle gürültü kirliliği deyimi kullanılmaktadır. Ses gürültü kontrol 

yönetmeliğinde “titreşim yapan bir kaynağın hava basıncında yaptığı dalgalanmalar ile oluşan 

ve insanda işitme duyusunu uyaran fiziksel” bir olay olarak tanımlanmaktadır. Ses 

dalgalarının birim zamandaki titreşim sayısına ise frekans denir. İnsan kulağı frekansı 16- 

20.000 arasındaki sesleri duyabilmektedir. Gürültüyle ilgili pek çok tanım yapılmıştır. Bu 

tanımları hepsinde gürültünün düzensiz ve istenmeyen ses olduğu belirtilmiştir. Gürültünün 

tanımı; Türkiye Çevre Sorunları Vakfının yayınlamış olduğu Türkiye çevre sorunları adlı 

kitapta,”İnsanların işitme sağlığını ve algılamasını olumsuz etkileyen, fizyolojik ve psikolojik 

dengeleri bozabilen, iş performansını azaltan, çevrenin boşluğu ve sakinliğini yok ederek 

niteliğini değiştiren, önemli bir çevre kirliliğidir.” Şeklindedir. Bu tanımlama TÇSV(1986) 

tarafından yayınlanan gürültü kontrol yönetmeliğindeyse “gelişi güzel bir yapısı olan ses 

spektrumudur ki; sübjektif olarak, istenmeyen ses biçiminde tanımlamak demektir.” İfadeleri 

ile açıklanmıştır. 

Sonuç olarak, gürültünün insan sağlığını olumsuz yönde etkileyen, istenmeyen ve 

düzensiz sesler olduğu söylenebilir. 

O.1.1. Gürültü Kaynakları 

Gürültü kaynakları değişik şekillerde gruplandırılabilir. Seslerin doğuş biçimlerine 

göre havada veya katı ortamlarda yayılan gürültüler, akustik yönden noktasal ve çizgisel 

gürültüler yaygındır. Kirlilik oluşturan çevre gürültüleri, genel anlamda iki ana başlık altında 

incelenebilir. 

Yapı içi gürültüler: 

a-Mekanik ve Elektronik gürültüler: Elektrikli ev aletleri, radyo, TV, asansör, hidrofor ve 

diğer cihazların gereksiz kullanılması ve seslerinin gereğinden fazla açılması sonucu ortaya 

çıkan gürültülerdir. Bu bağlamda gürültü kontrolü yönetmeliğinde bu aletlerden yayılan 

seslerin yalıtılması, belli saatlerden sonra çalıştırılmaması gerektiğini belirtmiştir. Ev 

aletlerinden bazılarının çıkarmış olduğu gürültü düzeyleri aşağıda çıkarılmıştır. 

Radyo................54dBA 

Televizyon........62dBA 

Ç.Makinesi........67dBA 

E.Süpürgesi.......78dBA 

b-Yaşam Etkinlileri: Yüksek sesle konuşmalar, ayak sesleri ve eşya sürtünmelerinden 

kaynaklanan gürültülerdir. Bu tür gürültüler kısa süreli olduklarından sadece psikolojik etki 

bırakırlar. Kapalı yerlerde yayılan gürültülerin insan sağlığına etkisinin olduğu bilinmektedir. 

Yapı Dışı Gürültüler: 

Yapı dışındaki tüm gürültüler dış çevre gürültüsünü oluşturur. Günümüzde özellikle 

kentlerde, bu çevre gürültüsü giderek artmaktadır. İstenmeyen, hoşa gitmeyen, ses olarak 

nitelendirilen gürültünün yapı dışında her geçen gün artmasında genel olarak aşağıdaki 

faktörler etkili olmaktadır. 

-Kentlerin Büyümesi kent nüfusunun artması 

-Plansız ve düzensiz kentleşme 

-Endüstrinin gelişmesi 

-Ticaret ve alışveriş merkezlerinin artması 

-Açık hava faaliyetlerinin artması 

-Yol inşaat faaliyetlerinin sürekliliği 

-Trafikteki araç sayısının artması 

-Ekonomik koşullar 

142

-Eğitimin yetersizliği 

-Yapı dışı gürültüleri, yayıldığı kaynağa bağlı olarak beş ana başlık altında toplamak mümkündür. 

a-Ulaşım gürültüleri 

b-Endüstri gürültüleri 

c-Şantiye gürültüleri 

d-Rekreasyon alanları gürültüleri 

e-Ticari amaçlı gürültüler. 

O.1.1.1.Trafik Gürültüsü 

Ulaşım gürültüleri insanların büyük bir çoğunluğunu gerek işyerinde gerekse evinde 

rahatsız eder. Ulaşım gürültülerinin etkileri ve kaynakları yaşanılan bölgenin konumuna ve 

özelliklerine bağlı olarak değişmektedir. Deniz kenarında oturan kişiler daha çok deniz 

trafiğinden, Demir yolu civarında oturanlar demiryolu trafiğinden ve insanlarımızın 

çoğunluğu kara taşıtlarının trafiğinden rahatsız olurlar. 

Tablo O.1.Ordu ili motorlu araç sayısı 

Otomobil 31317 

Minibüs 8293 

Midibas - 

Otobüs 528 

2008 

Kamyon 3266 

Traktör 1727 

Kamyonet 12452 

Motorsiklet 2874 

Diğer 2030 

Toplam 63762 

Trafik gürültüsü toplumun büyük çoğunluğunun etkilemesi bakımından, gürültü 

kaynaklarının en önemlilerinden biridir. Çeşitli tipteki gürültü kaynaklarının neden olduğu 

çevre sorununun göreli olarak sınırlanması için yapılan araştırmalar trafik gürültüsünün, hava 

alanlarının neden olduğu gürültülerden çok daha büyük olduğu görülmüştür. Kara 

yollarındaki artan araç sayısı ve düzensiz yapılanmalar trafik gürültüsünün şiddetini her geçen 

gün arttırmaktadır. 

Ordu ili genelinde mevcut nirengilerde alınan ölçüm sonuçları gürültü kirliliğinin 

şiddetini sergilemektedir. 

Tablo O.2. Ordu ili gürültü ölçümleri 

Nirengi 

Ölçülen Değer(dBA) 

Noktası 

PTT Önü 81-83 

Ada fırını önü 79-83 

Fidangör Cd. 79-83 

Otogar 79-83 

O.1.1.2.Endüstri Gürültüsü 

Gelişmekte olan ülkelerde, endüstride yeni tekniklerin uygulanmasındaki eksiklikler, 

plansız ve düzensiz kentleşme, yeni endüstri bölgelerinin planlanmasında çevresel etki 

değerlendirmesinin yapılması, eğitim eksikliği, gürültü kontrolüyle ilgili yasal çerçevenin 

yetersizliği, teknik güçlüklerden kaçınma, ilgili devlet kuruluşları arasındaki koordinasyonun 

kurulmaması ve ekonomik sebepler nedeniyle, çeşitli endüstrilerde gürültü sorunu 

yaşanmaktadır.(Atmaca, Peker.1995) 

Endüstriden kaynaklanan gürültünün çalışma ortamlarında birçok zarara sebebiyet verdiği 

yapılan çalışmalarla kanıtlanmıştır. Örneğin fabrikalarda ve işyerlerinde gürültü kontrolü 

yapılmadığında; 

—Gürültünün yüksek seviyede olmasından dolayı işitme zararlarının oluşması 

—Grup halindeki çalışmalarda karşılıklı anlaşamama 

143

—Yorgunluk nedeniyle randıman kaybı 

—Rahatsız olmak. Vb. 

İşçi sağlığı ve iş güvenliği yasasının 22. Maddesi endüstriyel gürültü ile ilgilidir. İlgili 

maddede, işçilerin koruyucu (Başlık, kulaklık, kulak tıkaçları) kullanarak etkisinde 

kalabilecekleri sürekli gürültü düzeyinin en yüksek değerinin 95 dBA olması gerektiği yer 

almaktadır. Ayrıca ağır ve tehlikeli işlerin yapılmadığı yerlerde, gürültü düzeyinin 80 dBA’yı 

geçmemesi gerekmektedir. Ordu ilinde çeşitli dönemlerde yapılan gürültü denetimlerinde 

gürültü düzeyleri verilmiştir; 

Tablo O.3. Ordu ili Endüstri bölgesi gürültü ölçümleri. 

Ölçüm yeri Değer (dBA) 

Marangoz 81-88 

Mermerci 81-87 

Motor tamir 78-83 

Kaportacı 78-87 

O.1.1.3.İnşaat Gürültüsü 

Çevre gürültülerine en çok katkıda bulunan bina ve yol inşaatlarında kullanılan 

makineler yüksek düzeyde gürültü yaymaktadır. İnşaat matkabının 120 dBA gürültü yaydığını 

düşünürsek, bu makineler uzun süreli çalışması durumunda işçilerin ve çevredeki insanların 

duyabileceği rahatsızlığı anlamak daha kolay olacaktır. Kısa ve uzun süreli olabilen bu 

işlemler, ani ve sürekli, ancak yüksek düzeyli gürültüler ile yakın çevrede özellikle yaz 

aylarında rahatsızlık oluşturmaktadır. İnşaat gürültü seviyelerinin* haricinde başka bir 

çalışma yapılmayan, önemli bir çevre ve gürültü kirliliği oluşturan bu alanda başka bir 

çalışma yapılmadığından Ordu iliyle ilgili herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. 

Tablo O.4. Kabul edilebilir maksimum dış gürültü düzeyleri (*dBA) 

İnşaat gürültüleri 

Gündüz 

6-22 

Bina yapımı 70* -- 

Yol yapımı 75* -- 

Darbeli çal. 100* -- 

Gece 

22-6 

O.1.1.4. Yerleşim Alanlarında Oluşan Gürültüler 

Parklar, bahçeler, ormanlar hatta mabetler, uluslararası standartlarda ve gelişmiş 

ülkelerin standartlarında kentlerin en sessiz alanları olarak ayrılmıştır. Bu alanların sakinliği, 

ulaşım endüstri gürültülerinden uzak bulunmalarına veya bu tür gürültülere karşı teknik 

önlemler alınmasına bağlıdır. İnsanların dinlenme ihtiyacı duyduğu bu tür sakin bölgelerde, 

yerel yönetimler tarafından teknik önlemlerin alınmaması, çevreye duyarsız ve diğer insanlara 

saygı duymayan kimi eğlence meraklıları tarafından gürültüye boğulmaktadır. Ülkemizin her 

yeri için geçerli olan bu olumsuz uygulamalar ilimiz Ordu da nasibini almaktadır. 

O.1.1.5.Hava Alanlarından Kaynaklanan Gürültü 

İlimizde hava alanı olmadığından böyle bir gürültü çeşidiyle ilişkili herhangi bir 

çalışma yapılmamıştır. 

O.1.2. Gürültü ile Mücadele 

Gürültü Kontrolü: Herhangi bir ses kaynağından yayılan gürültü niteliğine sahip sesleri, 

kabul edilebilir seviyeye indirgemek, akustik özelliğini değiştirmek, etki süresini azaltmak, 

hoşa giden veya daha az rahatsız eden bir başka ses ile maskelemek gibi metotlarla zararlı 

etkilerini tam olarak gidermek veya makul bir seviyeye indirme işlemidir. 

144

Gürültü Kontrolü; 

- Gürültü Kaynağında, 

- Gürültünün yayıldığı çevrede, 

- Gürültüden etkilenen kullanıcda olmak üzere üç elemanda yapılabilir. 

O.1.3. Gürültünün Çevreye Olan Etkileri 

O.1.3.1.Gürültünün Fiziksel Çevreye Olan Etkileri 

Yapılar üzerinde süpersonik uçakların, nükleer patlamaların, kimyasal 

patlamaların şok dalgaları sonucu yapmış olduğu etkiler üzerine yapılan çalışma sayısı 

sınırlıdır. Yapılan çalışmaların birçoğu şok dalgaların binalarda bulunan pencere camları 

üzerindeki etkileriyle ilgilidir. 

Tablo O.5. Patlamalar sonucu oluşan gürültü etkileri (Down ve Stocks.1978) 

181dBA Ahşap binalar için tehlikelidir 

171dBA 

151dBA 

141dBA 

Çoğu camlar kırılır 

Bazı camlar kırılır 

Büyük camlar kırılır 

Taşocağı, havayolları, inşaat ve madencilik sanayiinde patlayıcı maddelerin 

kullanılması; atmosferde şok dalgalanmalar oluşturmakta ve çok yüksek gürültü düzeyine 

sebep olabilmektedir. Bu şok patlamalar hem yerkabuğunda hem de atmosferde titreşimlere 

neden olmaktadır. Bu şok dalgaların yayılması sonucunda yerkabuğunun sarsıldığı ve 

yeraltındaki maden ocaklarının çökebildiği, hatta yakın çevrede bulunan hassas binaların 

hasar gördüğü, camların kırıldığı yapılmış olan çalışmalarda belirtilmektedir. 

O.1.3.2.Gürültünün Sosyal Çevreye Etkileri 

Gürültü; istenmeyen ve insan sağlığı üzerinde olumsuz, kalıcı etkileri olan bir çevre 

kirliliğidir. Belirlenen sınır değerler aşılması durumunda birey üzerinde kalıcı etkiler 

bırakmaktadır. Ayrıca iş verimliliğinin düşmesi, dikkat dağılması, iş kazalarının oluşması 

gibi, birçok sürekli etkileri de bulunmakta olup, sosyal çevreyi sürekli rahatsız etki altında 

bırakmaktadır. 

O.1.4.Gürültünün İnsan Üzerindeki Etkileri 

Gürültü, Dünya Sağlık Örgütünün kişinin fiziksel, zihinsel ve sosyal yönden tam bir 

iyilik durumu” şeklinde tanımlandığı insan sağlığı için bir risk olması yanısıra, insan 

hareketlerini engellemesi, ciddi bir stres ve rahatsızlık oluşturması sebepleriyle, kısaca 

“istenmeyen sakıncalı ses” olarak tanımlanmaktadır.(TÇSV) 

Gürültünün istenmeme özelliği; gürültünün akustik özelliklerinin yanısıra kişilerin 

sağlık durumu sosyo-ekonomik durumu, yaşam tarzı, kültür ve eğitim düzeyi, iş, gürültüye 

alışkanlığı, gürültü kaynaklarına ekonomik bağımlılığı gibi çeşitli yan faktörlere göre 

değişmektedir. Gürültü düzeyine bağlı olarak gürültünün insanlar üzerindeki etkileri aşağıdaki 

gibi derecelendirilebilir.(Sabuncu 1988) 

-1.derece: 30 - 65 

-2.Derece: 65 - 90 

-3.Derece: 90 - 120 

-4.Derece: 120 - 140 

-5.Derece: 140 

dBA rahatsızlık, öfke, kızgınlık, düşünme ya da uyku bozukluğu, 

dBA kalp atışlarının hızlanması, kan basıncında artış, 

dbA baş ağrıları, kalp atışları ve kan basıncının hızlanması, 

dBA den fazlası iç kulakta sürekli gerileme, baş dönmesi, 

dBA’den fazlası ise ciddi beyin hasarları. 

Sinirlilik, baş dönmesi, ders çalışamama(Dikkatsizlik),huzursuzluk, uykusuzluk gürültünün en 

belirgin zararlarıdır. 

145

O.1.4.1.Fiziksel Etkiler 

Gürültünün işitme duyusunda oluşturduğu etkilerdir. Geçici ve kalıcı olarak iki 

bölümde incelenebilir. Geçici etkilerin en çok karşılananı geçici işitme eşiği kayması veya 

duyma yorulması olarak bilinen işitme duyarlılığındaki geçici kayıptır. Etkilenmenin çok 

fazla olduğu ve işitme sisteminin eski özelliklerine kavuşmada tekrar gürültüden etkilendiği 

durumlarda işitme kaybı kalıcı olmaktadır.(Karabiber.1991) 

O.1.4.2.Fizyolojik Etkiler 

Bu tür etkiler vücutta oluşan değişikliklerdir. Fizyolojik etkilerin başlıcaları; kas 

gerilmesi, stres, kan basıncında artış, kalp atışları ve kan dolaşımının değişmesi, gözbebeğinin 

büyümesi, solunum hızlanması, dolaşım bozukluğu ve ani reflekslerdir.(Ürün 1994). 

O.1.4.3.Psikolojik Etkiler 

Gürültünün etkilerinin başta gelen etkisi sinir bozukluğudur. Korku, rahatsızlık, 

tedirginlik, yorgunluk ve zihinsel etkileşimlerde yavaşlama gibi zararları da 

küçümsenmeyecek kadar zararlıdır. 

O.1.4.4.Performans Etkileri 

Gürültü iş veriminin azalması ve işitilen seslerin anlaşılamaması gibi görülen 

etkileridir. Konuşmanın algılanabilmesi ve anlaşılabilmesi türünden fonksiyonların 

engellenmesi, büyük ölçüde arka plan gürültüsünün düzeyi ile ilgilidir.(Güler 1994.) 

Gürültünün iş verimliliği ve üretkenlik ile ilgili etkileri konusunda yapılan çalışmalar 

karmaşık işlerin yapıldığı ortamların sessiz, basit işlerin yapıldığı ortamların ise biraz 

gürültülü olması gerektirdiğini göstermiştir. Özetle, ortamda belli bir iş ya da fonksiyon için 

belirlenen arka plan gürültüsünün fazla olması durumunda iş verimliliği düşmektedir. 

O.2.Titreşim 

Hava ve diğer gazlar içerisinde sadece boyuna olan titreşimler yayılırlar. Katılarda ise 

hem enine hem de boyuna olan titreşimler yayılabilmektedir. Sıvıların içerisinde sadece 

boyuna titreşimler yayılabildiği halde, sıvıların yüzeyinde enine titreşimler yayılabilmektedir. 

Bunun nedeni sıvıların yüzeyinde bulunan yüzey gerilimidir. Bir cisim titreştiği zaman bu 

titreşimler hava içerisinde boyuna dalgalar halinde yayılarak kulağa kadar gelir ve kulak 

zarını titreşerek işitilmesini sağlar. Yapılan araştırmalar insan kulağının 20-20.000 titreşim/sn 

arasında olan sesleri işitebildiği ortaya koymuştur.(Köknel 1991.) bu frekans aralığı, 

insanların yaşlarına, cinsiyetlerine ve çalışma ortamlarına veya sağlık durumlarına bağlı 

olarak değişiklik gösterebilmektedir. Cisimlerin titreşimlerinin kulağa ses olarak ulaşabilmesi 

için, esnek katı, sıvı veya gaz ortamda dalgalar halinde yayılması ve kulak zarına kadar 

gelerek zarı titreştirmesi gerekmektedir. Eğer titreşen cisim ile kulak arasında esnek bir ortam 

yok ise sesin işitilmesi mümkün değildir. 

KAYNAKLAR 

-Tör. F, 1989 MPM Yayınları No:379,2.Ergonomi kongresi,401-404.s. 

-Üner.Y ve Tör.F.,1989 Adana da gürültü sorunu MPM yayınları,Ulusal Ergonomi 

Kongresi,302-307s. 

-Atmaca E ve Peker İ. 1999 Sivas’ta trafik gürültüsü Ekoloji ve Çevre Dergisi sayı 30.s.3-8 

-Türkiye Çevre Sorunları Vakfı,1989 Türkiye’nin çevre sorunları 464.s 

-Köknel Ö 1991 Gürültü iş verimini düşürüyor. İnsan ve Kâinat dergisi s 43. 

-Güler C.1994. Gürültünün toplum sağlığı açısından önemi. TC Ankara Valiliği Kent ve 

gürültü sempozyumu.47-58s. 

-Ürün H 1994,Gürültü kirliliği, İ M O Konya Şb. Bülteni.6-9s. 


146

P.AFETLER 

P.1. Doğal Afetler 

P.1.1.Depremler 

Harita P.1. Türkiye deprem bölgeleri haritası. 

Bakanlar Kurulunun 18 Nisan 1996 gün ve 96/8109 sayılı kararı ile hazırlanan Türkiye 

Deprem Bölgeleri Haritasına göre Ordu ili merkezi ve civarı 3.derece deprem kuşağına 

girmektedir. Ordu iliyle birlikte, Gülyalı, Perşembe, Fatsa, Ünye, İkizce ve Ulubey”in bir 

kısmı 3. derece deprem bölgesinde yer almaktadır. Kabadüz, Çaybaşı, Çamaş, Çatalpınar ve 

Gürgentepe’ nin bir kısmı 2. derece deprem bölgesinde yer almaktadır. Akkuş, Aybastı, 

Mesudiye, Gölköy, Korgan, Kabataş, Gürgentepe’ nin bir kısmı 1.derecede deprem 

bölgesinde yer almaktadır. Ordu ilinde son yüzyılda kayda değer bir deprem felaketiyle 

karşılaşılmamıştır. Bu nedenle literatüre giren bir ölüm kaydı bulunmamaktadır. 

Harita P.2. Ordu ili Deprem Haritası. 

P.1.2.Heyelanlar 

Ordu ili Karadeniz Bölgesinde olduğundan tipik iklim koşullarından kaynaklanan 

heyelan ve çığlardan nasibini almaktadır. Arazinin eğiminin fazlalığı, metre kareye düşen 

yağış miktarının çok olduğundan heyelan riskini kat kat arttırmaktadır. Son yıllarda orman 

alanlarının tahribi, alt örtünün yok edilmesi, tarımsal amaçlı saha açmaları, yüksek şevli 

orman yolu ve kara yolu çalışmaları, heyelan oluşumunda en önemli etkenlerin başında 

147

gelmektedir. Hemen hemen her yıl heyelan oluşumlarının gözlendiği Ordu ilinde bu zarara 

karşı kalıcı bir önlem alınamamaktadır. Son birkaç yıllık süreçte oluşan heyelan ve sel 

baskınlarının nedenlerini irdelediğimizde aynı tanımlamalarla karşılaşırız. İlgili kuruluşlar 

konuyla ilgili detaylı kayıt bulundurmadığından heyelanla ilgili kayıt bulunmamaktadır. Ordu 

ilinde son yıllarda çığ”la ilgili bir afet olmamıştır. Ayrıca kaya düşmesiyle ilgili münferit 

yerlerde zaman zaman karşılaşılmış olup ölümle sonuçlanan bir vaka olmamıştır. 

P.1.3. Seller 

Ordu ili ve sahil ilçelerinin tümü bir su baskını, sel tehlikesi altındadır. İl genelinde 

hemen hemen her yıl yağış miktarının fazlalığından ve diğer doğal etkenlerden dolayı sel 

baskınıyla karşılaşılmaktadır. Denize dik ve paralel uzanan vadi ve kanyonların tümünün 

eteklerinde yapılan bilinçsiz tarım, ormancılık faaliyetleri neticesinde ağacın ve toprağın su 

tutma özellikleri yok edildiğinden sel baskınları her yıl artmaktadır. Bu bağlamda diğer bir 

olumsuz etken olan erozyon zararı da meydana gelmektedir. 

Tablo P.1.Ordu ilinde son on yılda meydana gelen seller 

YILI TARİH YAĞIŞ MİKTARI(mm) 

1992 31.07.1992 94.9. Sel olayı meydana geldi. 

1998 09.11.1998 65.5. Sel olayı meydana geldi. 

2006 03.08.2006 126.5 Sel olayı meydana geldi. 

2007 03.01.2007 63.1 Sel olayı meydana geldi. 

2008 20.06.2008 55.6. Sel olayı meydana geldi. 

P.1.4.Orman ve Otlak Yangınları 

Orman yangınları ülkemiz ve dünya ormanları için en büyük tehtidi oluşturmaktadır. 

Oluşum şekillerine bakıldığında genellikle insan kaynaklı oldukları gözlenir. Bölgemizin 

yağışlı ve nemli olması bu tehdidi biraz hafifletmektedir. Ancak ülkemiz ormanlarının 

birçoğu bu tehdidi sürekli yaşamakta olup, birçok kez de felaketle sonuçlanacak olaylarla 

karşılaşılmaktadır. Ordu ilinde resmi kayıtlara girmemesine rağmen 1978 yılında Mesudiye 

ilçesinde Güneyce mevkiinde bir yangınla karşılaşılmıştır. Bu yangının haricinde herhangi bir 

yangın literatüre girmemiştir. 

P.1.5. Ormanlar Üzerinde Biyotik veya Abiyotik Faktörlerin Etkileri 


P.1.6. Fırtınalar 

Ordu ilinde, zaman zaman etkili olan en hızlı rüzgar Güney (S) yönünden, ortalama 

2894 m/sec şiddetinde esmektedir. Bu rüzgâr genellikle evlerin çatılarına ve diğer mekânlara 

zarar vermektedir. Denize hakim olduğunda balıkçı barınakları ve teknelere zarar 

verebilmektedir. Fırtına orman dokusuna zarar verecek boyuta ulaşmamaktadır. Ancak Ladin 

ve diğer yayvan kök sistemine sahip orman ağaçlarının devrilmelerine sebebiyet 

verebilmektedir. 

P.2. DiğerAfetler 

P.2.1. Radyoaktif Maddeler 

İlimizde resmi, radyoaktif bir işletme bulunmamaktadır. Çeşitli dönemlerde ilimiz 

sahiline menşei belirsiz variller vurmuş olup, Bu varillerde yapılan incelemelerde bazılarında 

radyoaktif madde bulunduğu ilgili kuruluşlarca tespit edilmiştir. Ayrıca komşu ülkelerde 

oluşan radyoaktif kazalar sonucunda ilimiz ve bölgemiz ne kadar etkilendiği 

belirlenememiştir. 

P.2.2.Denize Dökülen Petrol ve Diğer Tehlikeli Atıklar 

İlimiz sahil şeridinde son on yıl içinde 6 adet menşei belirlenemeyen varil bulunmuş 

olup incelenmek üzere İzmit ilimizde bulunan laboratuarda incelemeleri yaptırılmıştır. 

148

Yapılan incelemelerde radyoaktif madde içeren madde tespit edilmemiştir. Variller genellikle 

gemiler aracılığıyla bırakılmış olup kimyevi boya, sintine atığı içerdikleri tespit edilmiştir. 

Ekolojik dengeyi olumsuz etkileyecek boyutta bir kirlilik oluşmamasına karşın zararın 

boyutları hakkında herhangi bir ölçüm yapılmamıştır. Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerden akan 

ırmak ve nehirler aracılığıyla, deniz kimyevi kirlilik tehlikesiyle karşı karşıya olduğu 

yadsınamaz bir gerçektir. Ancak bu konuyla ilgili olarak ve zararların boyutları hakkında 

bilgiye ulaşılamamıştır. 

P.2.3.Tehlikeli ve Zehirli Maddeler 

Tehlikeli ve zehirli maddelerin depolanması, taşınması, kullanımıyla ilgili olarak 

herhangi bir kaza ve olaya resmi kayıtlarda rastlanmamıştır. 

P.3. Afetlerin Etkileri ve Yardım Tedbirleri 

Ordu ili genelinde afete maruz alanlar ve insanlara yardım amacıyla İl Afet 

Acil Yardım planı hazırlanmış olup, Silahlı kuvvetlerle Koordinasyon halinde proje 

çalışmaları yürütülmektedir. 

A) Olası afetlere karşı İl Sivil Savunma Müdürlüğünün kurtarma aracı, kurtarma 

ekipmanları ve 6 kişilik arama kurtarma ekibi hazır olarak beklemektedir. Arama Kurtarma 

Teknisyenlerimiz Ankara’da Sivil Savunma Kolejinde, Sivil Savunma Temel Eğitim Kursuna 

katılmış başarı ile bitirmişlerdir. 

Sivil Savunma Birimleri ; 

Gönüllü sivil toplum kuruluşlarından Vonakut Derneği ve TRAC Derneği ile afetlerde 

yapılacak arama kurtarma faaliyetlerine gönüllü katılmaları konularında protokol yapılmıştır. 

Arama kurtarma konusunda İl Müdürlüğümüzde eğitim verilmiş olup, her fırsatta İl 

Müdürlüğümüzde eğitim tazelemesi ve tatbikatlar yapılmaktadır. Resmi Kurum ve 

Kuruluşların araç, gereç ve personelinden oluşturulan İl Acil Kurtarma ve Yardım Ekipleri 

yeniden yapılanma çalışmaları devam etmektedir.. Bu ekiplere arama kurtarma konusunda İl 

Müdürlüğümüzde 2009 yılında eğitim verilecektir. 

Müdürlüğümüzce Afetlere Karşı Çalışma Rehberi ve Kriz Yönetimiyle ilgili planlama 

çalışmaları yapılmıştır. Plan kapsamında kimin hangi görevi yapacağı belirtilmiştir. Tüm 

kurumlara dağıtımı yapılmıştır. 

B) İlimizde resmi kurum ve kuruluşların yangından korunması ve alınması gerekli 

tedbirler konusunda eğitim ve tatbikatlar verilmektedir. Kurumlarda yangından korunma 

amacıyla yangın talimatları hazırlatılmış ve ekipler kurulmuştur. 

C) İlimizde afetzede ve mültecilerin geçici barınmaları için çadırkent yerleri tespit 

edilmiş ve çalışacak ekipler belirlenmiştir. Bu amaçla Çadırkent yönetimi için gerekli 

görevlendirmeler yapılmıştır. Kurulacak çadırlar ise Kızılay tarafından sağlanacaktır. 

P.3.1.Sivil Savunma Birimleri 

Ordu ili genelinde kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan personelden oluşan 100 

kişilik acil yardım ve kurtarma ekipleri kurulmuştur. Ayrıca sivil vatandaşlardan oluşan 329 

kişilik sivil savunma timi mevcuttur. Ayrıca ilce yönetimlerinde yeterli sayıda sivil savunma 

timleri oluşturmuştur. 

P.3.2.Yangın Kontrol ve Önleme Tedbirleri 

İl genelinde yangın kontrol ve koruma anlamında itfaiye müdürlüğü ile koordineli 

şekilde oluşturulan koruma-kontrol ekipleri oluşturulmuştur. 

P.3.3.İlkyardım Servisleri 

İl genelinde 80 kişilik ilkyardım ekibi oluşturulmuştur. Bu ilkyardım ve kurtarma 

ekiplerine ilaveten bir ekip daha yedek olarak bekletilmektedir. 

P.3.4.Afetzedeler ve Mültecilerin Yeniden İskanı 

Ordu ili merkez ilçesi ile diğer ilçelere ait acil yardım ve teşkilatlanma konusu 

muayyen zamanlarda yeniden gözden geçirilmektedir. Ailelerin barındırılması için il merkezi 

149

ile ilçelerde boş alanlar tahsis edilmektedir. Bu alanların genişliğine göre de çadır temin 

edilmektedir. 

P.3.5.Tehlikeli ve Zehirli Maddelerin Sınırlararası Taşınmı İçin Alınan Tedbirler 

İl genelinde tehlikeli madde taşınmasıyla ilgili daha önce bir çalışma yapılmamıştır. 

Konuyla ilgili olarak 85/9727 sayılı Radyasyon güvenliği tüzüğü ve tehlikeli eşyanın ticaret 

gemileriyle taşınması hakkında tüzük mevcuttur. Radyasyon güvenliğiyle ilgili hizmetler, 

R.G.Dairesi Başkanlığı’nca yürütülmektedir. Radyoaktif kaynakların ülkeye giriş çıkışından 

bu daire başkanlığı izni dâhilinde faaliyetler yürütülmektedir. Bu faaliyetlerin tümü lisans 

dahilinde yapıldığından kaçak yapılacak faaliyetler de kolluk kuvvetlerince denetlenmektedir. 

P.3.6. Afetler ve Büyük Endüstriyel Kazalar 

İlimiz sınırları içerisinde afet ve büyük endüstriyel kazalar meydana gelmemiştir. 

KAYNAKLAR 

-Türkiye’nin Diri fay haritası.1992.M.T. A. 

-DSİ Bölge Müdürlüğü / Samsun 

-İl Sivil Savunma Müd. Verileri. 


150


R. 1. Temel Sağlık Hizmetleri 

R. 1.1. Sağlık Kurumlarının Dağılımı 

TABLO R.1 2008 yılı sonu itibariyle ordu ilindeki faal olan Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık ünitelerimizin ilçelere dağılımı 

İLÇELER 

DEVLET HASTANESİ 

SAĞLIK MERKEZİ 

DİŞ HASTANESİ 

VEREM SAVAŞ DİSP. 

AÇSAP MERKEZİ 

HALK SAĞLIĞI LAB. 

SAĞLIK OCAĞI 

SAĞLIK EVİ 

SAĞLIK MESLEK LİSESİ 

SAĞLIK MESLEK YÜK OK. 

Merkez 3 1 1 1 1 13 18 1 1 

Akkuş 1 8 6 

Aybastı 1 2 4 

Çamaş 1 2 



Fatsa 1 1 1 12 7 1 

Gölköy 1 5 5 

Gülyalı 1 1 

Gürgentepe 1 5 2 

İkizce 5 1 

Kabadüz 2 1 

Kabataş 2 1 

Korgan 1 6 2 

Kumru 1 4 7 

Mesudiye 1 7 4 

Perşembe 7 9 

Ulubey 1 6 8 

Ünye 1 1 1 1 14 8 1 

Toplam 13 1 3 3 2 104 93 3 1 

151

TABLO R.2 2008Yılı Sonu İtibariyle Ordu İlindeki Faal Olan Diğer Sağlık Ünitelerinin İlçelere Dağılımı 

İLÇELER 

ÖZEL DAL MERKEZİ 

DİSPANSER 

SAĞLIK EĞİTİM MERKEZİ 

REVİR 

ÖZEL POLİKLİNİKLER 

ECZANELER 

ECZA DOLABI 

TOMOGRAFİ MERKEZİ 

TIP MERKEZİ 

RADYOLOJİ VE 

MEMOGRAFİ MERKEZİ 

LABORATUAR 

FİZİK TED. VE REHA.LAB. 

EMAR MERKEZİ 

GÜZELLİK MERKEZİ 

Merkez 1 3 76 2 3 6 1 1 2 

Akkuş 3 

Aybastı 1 6 

Çamaş 2 

Çatalpınar 1 

Çaybaşı 3 

Fatsa 1 3 2 4 1 2 2 

Gölköy 5 

Gülyalı 2 

Gürgentepe 2 

İkizce 2 

Kabadüz 1 

Kabataş 2 1 

Korgan 5 

Kumru 7 

Mesudiye 1 

Perşembe 4 

Ulubey 3 

Ünye 2 1 39 2 

Toplam 3 8 191 3 8 4 8 3 1 2 

152

TABLO R.3 Ordu İli Yataklı Tedavi Kurumlarının 2008 Yılı Yatak Sayıları 

Sıra No KURUM ADI YATAK SAYISI FİİLİ YATAK 

1 

Ordu Devlet Hastanesi 489 458 

2 

Ordu Kadın Doğum ve Çocuk 

180 138 

Hastalıkları Hastanesi 

3 

Özel Ordu Umut Hastanesi 49 - 

4 

5 

6 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

14 

169 151 

Boztepe Devlet Hastanesi 

Akkuş Devlet Hastanesi 50 32 

Aybastı Devlet Hastanesi 50 50 

Fatsa Devlet Hastanesi 315 331 

Gölköy Devlet Hastanesi 50 40 

Gürgentepe Devlet Hastanesi 50 30 

Korgan Devlet Hastanesi 50 38 

Kumru Devlet Hastanesi 50 30 

Mesudiye Devlet Hastanesi 25 14 

Ulubey Devlet Hastanesi 50 50 

Ünye Devlet Hastanesi 302 209 

TOPLAM 1893 1617 

Sıra No KURUM ADI KADRO YATAĞI FİİLİ YATAK 

1 Boztepe Devlet Hastanesi 159 151 

2 Nuri Başer Doğum ve Çocuk 50 50 

3 Çakırtepe Devlet Hastanesi 188 136 

TOPLAM 397 337 

GENEL TOPLAM : 2131 1803 

153

R. 1.2. Bulaşıcı Hastalıklar 

TABLO R.4 Bulaşıcı Hastalıkların Yıllara Göre Dağılımı 

2004 2005 2006 2007 2008 YILLAR 

20 74 55 27 13 VAKA 

ÖLÜM KIZAMIK 

0 1 1 VAKA 

ÖLÜM PARATİFO 

2 3 VAKA 

ÖLÜM TİFO 

10 4 2 VAKA 

ÖLÜM 

BASİLLİ 

DİZANTERİ 

26 92 191 VAKA 

ÖLÜM 

AMİPLİ 

DİZANTERİ 

583 328 110 172 172 VAKA 

ÖLÜM HEPATİT A 

54 133 205 64 64 VAKA 

ÖLÜM HEPATİT B 

397 477 655 981 981 VAKA KUDUZ ŞÜPHELİ 

ÖLÜM ISIRIK 

1 VAKA 

1 ÖLÜM MENENJİT 

69 36 98 VAKA 

ÖLÜM KIZIL 

151 115 VAKA 

ÖLÜM GRİP 

258 55 83 247 247 VAKA 

8 ÖLÜM TBC 

3 3 4 5 5 VAKA GULLAİN 

1 ÖLÜM BORRE 

2 3 3 VAKA 

ÖLÜM BRUSELLA 

1 VAKA 

ÖLÜM STREPTOKOKANJİ 

2 VAKA 

1 ÖLÜM TETANOZ 

2 4 2 VAKA 

1 ÖLÜM ŞARBON 

1 VAKA NEOTANAL 

1 ÖLÜM TETANOZ 

18 2 4 4 VAKA 

ÖLÜM SİFİLİZ 

7 2 5 2 2 VAKA 

ÖLÜM BOĞMACA 

154

R.1.2.1.İçme ve Kullanma Suları 

TABLO R. 5 İçme ve Kullanma Sularının Yıllara Göre Muayene Dağılımı 

YILLAR 

MUAYENE VE TAHLİLLER 

İÇMEKULLANMA 

( ŞEBEKE SUYU ) 

KAYNAK 

KUYU SARNIÇ NEHİR 

DERE 

SU HAVUZU 

REZERVUARI 

GÖL 

DENİZ 

TOPLAM 

HELALARIN DURUMU 

2007 


349 7846 189 1 115 2 1 8503 

SAYISI 

BAKTEİYOLOJİK NUMUNE SAYISI 4982 973 93 36 19 205 

TAHLİL UYGUN DEĞİL 333 229 11 15 1 39 

2706 3390 115 23 4 6238 

KLORLANANLAR 

KİMYASAL TAHLİL NUMUNE SAYISI 301 100 23 4 

UYGUN DEĞİL 5 15 3 2 

FİZİKSEL MUAYENE MUAYENESAYISI 7171 6026 855 737 6 484 

UYGUN DEĞİL 127 185 27 72 1 23 

42 119 22 183 

ISLAH EDİLENLER 

966 8328 293 1 149 2 1 9740 

SAYISI 

BAKTEİYOLOJİK NUMUNE SAYISI 4839 609 43 9 1 138 3007 

TAHLİL UYGUN DEĞİL 3394 177 12 1 36 525 

3318 1474 78 20 4890 

KLORLANANLAR 

KİMYASAL TAHLİL NUMUNE SAYISI 245 81 28 2 1 204 

UYGUN DEĞİL 12 10 3 3 7 27 

FİZİKSEL MUAYENE MUAYENESAYISI 6655 4812 740 893 1 493 13594 

UYGUN DEĞİL 101 146 9 76 13 345 

SAYISI 

UYGUN 

DEĞİL 

YENİ 

YAPILAN 

ISLAH 

EDİLEN 

153576 20855 3248 241 

13171 42 34 

ISLAH EDİLENLER 

69 48 2 119 

155

R.1.2.2. Denizlerin Sağlık Durumu 

Ordu ili ve sahil şeridini kaplayan Karadeniz, atık su ve diğer kirleticilerle kirlilik tehtidi altındadır. İl merkezinde Sanayi, konut ve evsel atıkların 

gelişi güzel bırakılması ile kirlilik tehtidi her geçen gün giderek arttırmaktadır. İlin deniz kıyısında yerleşmiş büyük ilçelerde de durum aynıdır.İl 

merkezinde jeolojik ve jeomorfolojik yapının etkisi ve denizin doğal liman konumunda ki doğal yapısı sudaki kirlilik oranını her geçen gün 

arttırmaktadır. Ayrıca ilin kanalizasyon sistemi derin deşarj şeklinde olmadığından kıyı bandındaki kirlilik boyutunu biraz daha yükseltmektedir. 2007 

yılı içinde Mayıs ayının son haftasından başlayarak Eylül ayının ilk haftasına kadar Sağlık İl Müdürlüğü Gıda ve Çevre Kontrol Şube Müdürlüğü 

bünyesinde 28 noktadan 15 gün ara ile toplam 231 numune alınmış ve Halk Sağlığı laboratuarında analizi yapılmıştır. Alınan numunelerin 128 tanesi 

denize yüzme amaçlı girilebilir nitelikte sonuçlanmıştır. Tahlil sonuçlarının 103 adetinde ise numune sonucu denize yüzme amaçlı girilemeyecek şekilde 

sonuçlanmıştır. 

R.1.2.3. Zoonoz Hastalıklar 

Ordu il ve ilçelerinde hayvan menşeli bulaşıcı hastalık kayıtlarına rastlanmamıştır. Geçmiş yıllarda diğer illerden kaçak olarak getirilen hastalıklı 

hayvanlardan bulaşan birkaç vaka tespit edilmiş olup 2008 yılı içerisinde böyle bir hastalık bulgusu kayıtlara girmemiştir. 

R.1.3 Gıda Hijyeni 

TABLO R. 6. Gıda Maddelerinin ve Tahlillerinin Yıllara Göre Dağılımı Tablosu. 

YILLAR 

İŞ YERLERİNİN DURUMU 

GIDA SATIŞ VE HALK SAĞLIĞININ KORUNMASI İLE İLGİLİ YERLER 

GIDA SATIŞ YERLERİ 

BAKKAL-MANAV 

KASAP 

HAL-PAZAR 

ÇAYHANE-MEŞRUBAT 

LOKANTA 

HALK SAĞLIĞI İLE İLGİLİ DİĞER YERLER 

OTEL-HAN 

HAMA-BANYO 

KAPLICA-PLAJ 

UMMİ YERLER 

MESKENLER 

ÇÖPLÜK VE 

GÜBRELİK 

KUAFÖRLER 

DİĞER 

ET,BALIK VE 

MAMÜLLERİ 

BİTKİSEL VE 

HAYVANSAL YAĞLAR 

SÜT VE SÜT 

ÜRÜNLERİ 

GIDA İMAL YERLERİ 

UNLAR VE 

UNLU MADDELER 

ŞEKERLER VE 

ŞEKERLİ MADDELER 

ALKOLLÜ VE 

ALKOLSÜZ İÇKİLER 

KONSERVELER 

DİĞER 

1. SINIF 

GAYRİ SIHHİ 

KURUMLAR 

2. SINIF 

3. SINIF 

2007 


SAYISI 

KONTROL 

EDİLEN 

UYGUN 

OLMAYAN 

SAYISI 

KONTROL 

EDİLEN 

UYGUN 

OLMAYAN 

20 3 11 409 65612 510 232 171 9582 13551 

10 10 62 2032 25242 12634 1038 

18 45 860 1110 9 

2031 

69 

156

TABLO R. 7. Gıda Maddelerinin ve Tahlillerinin Yıllara Göre Dağılımı Tablosu. 

GIDA MADDELERİ 

YILLAR 

MUAYENE VE TAHLİLLER 

ETLER VE 

ETLİ 

MADDELER 

YAĞLAR 

SÜTLER VE 

SÜTLÜ 

MADDELER 

UNLAR VE 

UNLU 

MADDELER 

ŞEKERLER 

VE 

ŞEKERLİ 

MADDELER 

ALKOLLÜ 

VE 

ALKOLSÜZ 

İÇKİLER 

AMBALAJ 

MADDELERİ 

EŞYE VE 

LEVAZIM 

BAHARATLAR 

KONSERVELER DİĞER 

TOPLAM 

MUAYENE SAYISI 1576 1820 1949 3046 3138 1167 2058 1445 1832 1321 1812 21164 

2006 BAKTERİYOLOJİK NUMUNE 

VE KİMYASAL SAYISI 21 11 8 53 29 23 47 7 31 2 5 237 

TAHLİL 

UYGUN 

DEĞİL 1 4 5 

MUAYENE SAYISI 2 438 1139 135 1714 

2007 BAKTERİYOLOJİK 

VE KİMYASAL 

TAHLİL 

NUMUNE 

SAYISI 

UYGUN 

DEĞİL 

MUAYENE SAYISI 203169 241 1015 204425 


BAKTERİYOLOJİK 

VE KİMYASAL 

TAHLİL 

NUMUNE 

SAYISI 

UYGUN 

DEĞİL 

157

R.1.4. Aşılama Çalışmaları 

TABLO R.8. Yapılan Aşıların Yıllara Göre Dağılımı Tablosu 

BDT / POLİO AŞISI KIZAMIK HEPATİT AŞISI BCG AŞISI GEBE TETANOZ 


9433 

9111 


8788 

14037 

6960 

15603 

9393 

9235 

8254 

9519 

4636 

32487 

4399 

8018 

12716 

2007 

9762 

9674 

9929 

10241 

9803 

9930 

21995 

9452 

9555 

9734 

9781 

14311 

29653 

3900 

9432 

24726 

2006 

10872 

10879 


10237 

12960 

11348 

12678 

12415 

10505 

9256 

7297 

25899 

4162 

7745 

13957 

YILLAR 

1. AŞI 

2. AŞI 

3. AŞI 

RAPEL 1 

RAPEL 2 

1. AŞI 

RAPEL 

1. AŞI 

2. AŞI 

3. AŞI 

1. AŞI 

RAPEL 

DT 

Td 

OKUL TETANOZ 

TT 1 

TT 2 + 

DİĞER 

8471 

19004 

8829 

PPD AŞISI 

158

TABLO R.9. Aşı İle Korunabilir Hastalıkların Yıllara Göre Risk Altındaki Toplumda hastalığa Yakalanma ve Ölüm Hızları 

YILLAR 

YILLAR 

HASTALIKLAR 

İHBAR EDİLEN VAKA 

SAYISI 

MORBİDİTE HIZI 

( YÜZBİNDE ) 

ÖLÜM SAYISI 

MORTALİTE HIZI 

( YÜZBİNDE ) 

KIZAMIK 55 46.20 

2006 

DİFTERİ 

BOĞMACA 5 4.20 

TETANOZ 2 0.28 1 0.14 

ÇOCUK FELCİ 


2007 

DİFTERİ 

BOĞMACA 2 17.75 

TETANOZ 

ÇOCUK FELCİ 



DİFTERİ 

BOĞMACA 

TETANOZ 

ÇOCUK FELCİ 

159

R.1.5 Bebek Ölümleri 

TABLO R.10. İlimizde Görülen Bebek Ölümleri ve Doğumlarına Ait Tablo. 

YILLAR 

ÖLEN BEBEK SAYISI 

BEBEK ÖLÜM HIZI % 

DOĞURAN GEBE SAYISI 

DOĞAN BEBEK 

SAYISI 

DOĞURTANLARIN SAYISI VE YÜZDESİ 

HASTANEDE HEKİM EBE D.S.P.Y. S.P.Y.O. 

CANLI ÖLÜ SAYI % SAYI % SAYI % SAYI % SAYI % 

2006 93 12.13 7653 7661 39 6983 91.24 39 0.50 420 5.48 50 0.65 161 2.10 

2007 92 13.40 6836 6863 47 6376 93.27 31 0.45 279 4.08 12 0.17 138 2.01 

2008 110 14.80 7387 7431 44 7076 95.79 5 0.06 226 3.05 18 0.24 62 0.84 

R.1.6 Ölümlerin Hastalık, Yaş ve Cins Gruplarına Göre Dağılımı 

TABLO R.11. Ölümlerin Yıllara Dağılımı Tablosu 

ÖLENLERİN YAŞ VE CİNS GRUPLARI 

YILLAR 

0-7 gün 8-28 gün 29-364 gün 1-4 yaş 5-9 yaş 10-14 yaş 15-24 yaş 25-44 yaş 45-49 yaş 50-64 yaş 65+ TOPLAM 

E K E K E K E K E K E K E K E K E K E K E K E K 

2006 26 16 8 1 23 19 11 10 5 5 2 11 7 42 32 34 17 177 114 623 576 960 799 

2007 30 22 7 13 20 16 9 4 5 2 3 16 13 46 24 47 28 203 105 643 579 1020 815 

2008 35 25 5 6 19 20 10 6 4 4 4 0 12 7 35 24 28 13 183 110 608 557 942 772 

160

R.2.Çevre Kirliliği ve Zararlarından Oluşan Sağlık Riskleri 

R.2.1. Kentsel Hava Kirliliğinin İnsan Sağlığına Etkileri 

Kentsel hava kirliliği söylendiğinde aklımıza öncelikle kirleticiler gelmektedir. Bu 

kirleticiler genellikle; Kükürtdioksit, Karbondioksit, Karbonmonoksit, Azotoksitler, 

Hidrokarbonlardır. Anılan bu maddelerin insan sağlığına etkileri oldukça fazladır.SO2 

atmosferde 140-160 µg/m3 olduğunda insanlarda şiddetli bronşit, 260-500 µg/m3 

olduğundaysa ciddi solunum bozuklukları meydana getirir.CO2 yoğunluğunun fazlalığı 

solunum tıkanıklıklarına sebebiyet vererek ölüme götürebilir. CO 100-150 ppm olduğunda 

baş ağrısı, 2000 ppm civarında baş dönmesi, baygınlık hatta ölümle sonuçlanabilmektedir. 

Nox bileşiklerinin konsantrasyon fazlalıklarında akciğer ödemi, 500-700 ppm civarında 

ölümlerin oluşmasını sağlar. Hidrokarbonlar kanserojen etkileri olduğu için oldukça fazla 

tehlike arz ederler. 

R.2.2 Su Kirliliğinin İnsan Sağlığına Etkileri 

Su insan ve canlıların birçoğunun temel ihtiyaç kaynaklarının başında gelmektedir. Bu 

önemli kaynağın çeşitli şekillerde kirlenmesi durumunda çok çeşitli sağlık ve canlılarda 

yapısal bozuklukların olması kaçınılmazdır. Bu bağlamda bir genelleme haricinde 

tanımlamanın yapılması, konuyu açıklayamaz. 

R.2.3 Atıklar ve İnsan Sağlığına Etkileri 

Atıklar, tanımlaması kapsamında yer alan maddeler genellikle Ordu ili ve ilçelerinde 

Belediyelerce toplanmakta olup, İl merkezinde deniz kenarı ve Melet havzası ağzında, 

ilçelerde ise genellikle mücavir alan içlerinde sağlıksız şekilde biriktirilmektedir. Özellikle 

sahil şeridindeki ilçelerde denize yakın kumluk ve çakıllık alanlarda biriktirilen atıklar hem 

insan sağlığını hem de ekolojik dengeyi olumsuz yönde etkilemektedir. Yüksek kesimde 

bulunan ilçeler atıkları genellikle vadi tabanı ve ırmak ağızlarına bıraktıklarından su kirliliği 

oldukça yüksektir. 

Atıkların insan sağlığına etkileri tanımlamasını yaptığımızda birçok olumsuz etkeni 

sıralamak gerekeceğinden bilinen başlıcalarını sıralamak yeterli olacaktır. 

-Taban suyunun kirlenmesi ve su ekolojisinin bozulması, 

-Çıkan gazlar nedeniyle atmosferin kirletilmesi, 

-Toprak kirliliğinden dolayı toprağa bağlı yaşamın tümüyle etkilenmesi ve ekolojik 

dengenin bozulması. 

-Görsel kirliliğin oluşması, olarak başlıklar halinde sıralama yapabiliriz. Bu 

olumsuzlukların insan ve ilişkili olduğu ekolojik dengeye ne tür zarar vereceği çok açıktır. 

R.2.4.Gürültünün İnsan Sağlığına Etkileri 

Gürültü, insan işitme organına ulaşan ses dalgalarının şiddetidir. Bu tanımlama 

ışığında Ordu ili genelinde gürültü ölçüm noktalarında yapılan ölçümlerde yoğunluk 

genellikle trafik ve inşaat faaliyetlerinin olduğu alanlarda görülmektedir. Ölçümlerle ilgili 

sonuçlar gürültü kirliliği başlığında verilmiştir. Ordu ili ve ilçelerinde sanayiinin fazla 

gelişmemesinden ötürü sanayiden kaynaklanan gürültü zararlarıyla karşılaşılmamaktadır. 

Gürültünün insan ve çevre sağlığına etkileri genellikle ,işitme bozuklukları ve çeşitli 

rahatsızlıklar (Baş ağrısı,Baş dönmesi )dır.Çevreye ise genellikle faunaya insana verdiği 

zararlar kadar zarar verdiği düşünülmektedir. 

R.2.5.Pestisitler ve İnsan Sağlığına Etkileri 

Tarım ilaçlarının biyolojik açıdan zararlı varlıklara karşı etkili fakat memelilere, 

sıcakkanlı hayvanlara, özellikle insanlara karşı az zehirli ya da zehirsiz olması istenir. 

161

Şimdiye kadar yapılan ve hâlihazırda kullanılan ilaçlardan çok azı bu nitelikleri taşır. Büyük 

çoğunluğu hem kontrol ettikleri canlılara karşı, hem de insan ve memelilere çok zehirlidir. 

Bunların bir kısmı uygulandıkları bitki, toprak ve su ortamında uzun süre bozulmadan 

kalabilen, tüm canlıların vücudunda birikebilen zehirlerdir. Zararlı etkilerini yavaş yavaş uzun 

süre içersinde belli etmeden yaparlar. 

Tarımsal amaçla bugün milyonlarca ton tarım ilacı, milyonlarca dönüm araziye 

uygulanmaktadır. Bunların büyük kısmı uygulama yerlerinden başka yerlere gitmekte ya da 

taşınmaktadır. Toprağın pestisitlerle kirlenmesi, kullanılan kimyasal maddeler kalıcı olduğu 

zaman önemli sakıncalar doğurur. Eğer bir pestisit bakteri, fungus, güneş ışığı ya da kimyasal 

yollarla yapısı bozulmamışsa zamanla toprakta birikerek bitkiler tarafından alınıp besin zinciri 

yoluyla diğer hayvanların ve insanın sağlığını tehdit eder. 

R.2.6. İyonize Radyasyondan Korunma 

Ordu ilinde radyoaktiflerin zararlarıyla ilgili olarak herhangi bir çalışma 

yapılmamıştır. Ancak bu maddelerin insan ve çevre sağlığına etkileri oldukça fazladır. Bilinen 

en önemli zararların başında kanserojen etkilerinden söz edebiliriz. Bu genel tanımlamanın 

haricinde irdeleme yaparsak; TAE ‘nin yapmış olduğu çalışmalar kapsamında hazırlanan 

Radyasyonun İnsan Sağlığına Etkileri adlı çalışmada; Çalışmaların hala devam ettiği 

genellikle yanıklar, kanser ve kalıtım bozuklukları önemli zararların oluştuğu belirtilmektedir. 

Hatta yüksek dozlarda alındığında ölümlere kadar ağır sonuçlar doğuracağı belirtilmektedir. 

R.2.7. Baz İstasyonlarından Yayılan Radyasyonun İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 

Nükleer radyasyon, yüksek enerji fotonların yol açtığı iyonlaştırıcı radyasyondur. Baz 

istasyonlarının neden oldukları ışınım iyonlaştırıcı olmayan radyasyon sınıfında olup baz 

istasyonları nükleer radyasyona neden olmazlar. İyonlaştırıcı radyasyon bölgesindeki 

algaların frekansları baz istasyonlarının çalışma frekanslarından yaklaşık milyon kere daha 

yüksektir. Günlük yaşamda maruz kalınan RF seviyelerinin başağrısı, uykusuzluk gibi 

sorunlara yol açtığı kesin olarak gösterilememiştir. ( Kaynak: John E. Moulder, “ Cellular 

Phone Antennas and Human Health, Version ) 

Cep telefonlarının ve baz istasyonlarının yaydığı elektromanyetik radyasyonun sağlık 

üzerine etkileri konusunda henüz tam olarak bilinmeyen birçok nokta bulunmaktadır. Bugüne 

kadar yapılan laboratuar deneyleri, deney havyaları ile yapılan çalışmalar ve epidemiyolojik 

araştırmalar bu radyasyonun kanserle bir ilişkisini ortaya kaoymamıştır. Yapılan çalışmalar 

sonucunda cep telefonlarından yayılan elektromanyetik dalgaların beyin fonksiyonlarını kısa 

süreli etkilediği gösterilmekle birlikte bu değişimlerin baş ağrısı, uykusuzluk veya psikolojik 

bozukluklarla ilişkisini gösteren bilimsel bir kanıt elde edilememiştir. 

KAYNAKLAR 

-İl Sağlık Müdürlüğü 

-Türkiye Atom Enerjisi Kurumu “Radyasyonun İnsan Sağlığına Etkileri” 

-İl Tarım Müdürlüğü. 


162


S.1.Kamu Kuruluşlarının Çevre Eğitimi İle İlgili Faaliyetleri 

Toplumun tüm kesimlerinin çevre konusunda bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi, 

bireylerin çevre ile ilgili hak ve ödevleri konusunda çevre eğitiminin önemi oldukça fazladır. 

Bu bağlamda yasal güvence altına alınmış çevre politikalarının uygulanması ve sürdürülmesi 

için çeşitli kamu kurum ve kuruluşları ile ayrıca diğer tüzel kişiliklerle koordineli çalışmalar 

yapılıp uygulamaya çalışılmaktadır. 

Çevre haftaları ve önemli çevre günlerinde konferans, seminer, panel gibi 

bilgilendirme faaliyetleri yapılmaktadır. Ayrıca Çevre Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı 

arasında yapılan işbirliği çerçevesinde il genelindeki okullarda öğrencilere yönelik 

bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları uygulamalı olarak yapılmaktadır. 

İlimizde kurulmuş olan Çevre Koruma Vakfı 7 Eylül 1990 yılında kurulmuştur. Vakıf 

kuruluş tüzüğündeki amaçlar doğrultusunda Çevrenin korunması ve sürdürülebilir bir çevre 

politikasının yerel düzeyde oluşması için faaliyetlerini sürdürmektedir. 

Ayrıca Ulusal düzeyde faaliyetini sürdüren TEMA vakfı ilimizde de çeşitli çalışmalar 

yapmaktadır. Bu çalışmalar genellikle bilgilendirme ve ağaçlandırma çalışmalarından 

ibarettir. 

163


T.1 Çevre Kirliliği ve Çevresel Tahribatın Önlenmesi 

İlimizde toplanan katı atıklar şehir çöplüğünde düzensiz olarak depolanmakta, sinek ve 

koku problemine yol açmaktadır. 

Evsel atıksular; merkezde arıtılmadan Melet Irmağına veriliyor. Kumbaşı 

Mahallesinde bir atıksu arıtma tesisi var, Cumhuriyet Mahallesinde atıksu arıtma tesisi 

inşaatına başlanmıştır. 

T.2 Doğal Kaynakların Ekolojik Dengeler Esas Alınarak Verimli Kullanımı, Korunması 

ve Geliştirilmesi 

İlimizde doğal kaynakların kullanımıyla ilgili herhangi bir sorun yaşanmamaktadır. 

T.3 Ekonomik ve Sosyal Faaliyetlerin, Sonuçlarının Çevrenin Taşıma Kapasitesini 

Aşmayacak Biçimde Planlanması 

Ülkemiz son 30 yılda hızlı bir sanayileşmenin içine girmiştir. Sanayi kuruluşlarının 

sayısında ciddi bir artış yaşanmıştır. Buda düzensi kentleşmeyi ve ekolojik dengelerin 

olumsuz etkilenmelerini beraberinde getirmektedir. 

Su kalitesi, hava kalitesi, gürültü düzeyi ve zehirli atıklarla ilgili bir dizi standardın 

uygulanması gerekmektedir. 

İlimizde çevrenin taşıma kapasitesini aşan bir faaliyet söz konusu değildir. 

T.4 Çevrenin İnsan Psikososyal İhtiyaçlarıyla Uyumunun Sağlanması 


T.5 Çevreye Duyarlı Arazi Kullanım Planlaması 


T.6. Çevresel Etki Değerlendirmesi 

Çevresel Etki Değerlendirmesi ( ÇED ); gerçekleştirilmesi planlanan projelerin 

çevreye olabilecek olumlu ya da olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki 

etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermayecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak 

önlemlerin, uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmaları ifade 

etmektedir. Bu bağlamda; gerçekleştirilmesi planlanan yatırıma ait inşaat çalışmaları, diğer 

tesisat ya da planların uygulanması aşamasında; projenin hazırlık, inşaat ve işletme sırasında 

ya da işletme sonrasında, çevre unsurlarından doğrudan ya da dolaylı olarak, kısa ve uzun 

dönem de geçici veya kalıcı, olumlu ya da olumsuz yönde ortaya çıkması olası değişiklikleri; 

projeden etkilenecek alanı temel alarak projenin çevresel etkisinin önemine göre Çevresel 

Etki Değerlendirmesi Raporu veya Proje tanıtım Dosyası olarak hazırlanarak Bakanlık 

tarafından değerlendirildiği süreçtir. 

SIRA NO İL İLÇE – KÖY – MEVKİİ FAALİYETİN ADI 

1 ORDU Fatsa Bentonit Ocağı 

2 ORDU Fatsa-Artıklı köyü Bentonit Ocağı 

3 ORDU Perşembe Ağ Kafeste Levrek ve 

Alabalık Yetiştiricişiği 

4 ORDU Kabadüz Ağ Kafeste Levrek ve 


5 ORDU Perşembe-Tünel mevkii Ağ Kafeste Levrek ve 


6 ORDU Merkez Bazalt Ocağı 

164

7 ORDU Merkez Bazalt Ocağı 

8 ORDU Fatsa-İslam köyü Çakıl Ocağı-Konkosör Tesisi 

9 ORDU Merkez Deterjan Üretim Tesisi 

10 ORDU Çaybaşı-İlküvez TaşOcağı 

11 ORDU İkizce Kum-Çakıl Ocağı 

12 ORDU Fatsa-Bolaman Çayı Çakıl Ocağı-Konkosör Tesisi 

13 ORDU Fatsa-Bolaman Çayı Çakıl Ocağı-Konkosör Tesisi 

14 ORDU Fatsa-Hatipli Bentonit Ocağı 

15 ORDU Gölköy-Aydoğan Kalker Ocağı 

16 ORDU Gölköy Bazalt Ocağı-Konkosör 

Tesisi 

17 ORDU Fatsa-Göller Köyü Kalker Ocağı 

18 ORDU Fatsa-Büyükkoç Köyü Bentonit Ocağı 

19 ORDU Fatsa-Düğünlük Köyü Bentonit Ocağı 

20 ORDU Fatsa-Hatipli Bentonit Ocağı 

21 ORDU Fatsa-Yukarı Mah. Bentonit Ocağı 

22 ORDU Fatsa Motor İskelesi Uzatma 

İnşaatı 

23 ORDU Ünye Kum-Çakıl Ocağı 

24 ORDU Ünye-Hıdırbeyli Bentonit-Perlit Ocağı 

25 ORDU İkizce Kum-Çakıl Ocağı 

26 ORDU Ünye Bazalt Ocağı 

27 ORDU Merkez-Eyüplü Köyü Kum-Çakıl Ocağı-Konkosör 

Tesisi 

28 ORDU Ünye Kömür eleme-paketleme 

29 ORDU Merkez Toplukonut 

30 ORDU Merkez-Efirli Taşkın Koruma 

31 ORDU Gülyalı-Turnasuyu Bazalt Ocağı 

32 ORDU Ünye-Tozkoparan Kalker Ocağı 

33 ORDU Korgan Taş Ocağı-Konkosör Tesisi 

34 ORDU Ünye Bazalt Ocağı-Konkosör 

Tesisi 

35 ORDU Ünye Kum-Çakıl Ocağı 

36 ORDU Kumru Temizlik Malzemeleri üretim 

37 ORDU Gülyalı-Ayrılık Köyü Konkosör Tesisi 

38 ORDU Merkez-Karapınar Konkosör Tesisi 

39 ORDU Ulubey-Refahiye Bazalt Ocağı-Konkosör 

Tesisi 

40 ORDU Ünye Toplukonut 

41 ORDU Ünye-Kale Köyü Kırma-Eleme Tesisi 

42 ORDU Ünye Plastik ve İnşaat Malz. 

43 ORDU Ünye-Yaylalı Köyü Andezit Ocağı 

44 ORDU Aybastı-Çakırlı Süt ürünleri üretim tes. 

165

45 ORDU Perşembe-Bolatlı Köyü Bazalt Ocağı 

46 ORDU Perşembe-Bolatlı Köyü Kırma-Eleme Tes. 

47 ORDU Perşembe Bazalt Ocağı-Kırma,Eleme 

48 ORDU Ünye-Yeşilkent Bazalt Ocağı-Kırma,Eleme 

49 ORDU Ünye-Hızarbaşı Taş Ocağı 

KAYNAKLAR 

- İl Çevre ve Orman Müdürlüğü 


166

08 - çevresel etki değerlendirme planlama genel müdürlüğü

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?