güç elektroniÄi ı
güç elektroniÄi ı güç elektroniÄi ı
GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI BODUR BİPOLAR TRANSİSTÖR ( BJT ) Yapı, Sembol ve u-i Karakteristiği npn türü : Yapı Sembol pnp türü : İletim Karakteristiği Temel Bir Transistör Devresi Genel Özellikler - Yük genellikle C ucuna bağlanır. Taban akımı daima E – B arasında geçer ve akımın yönü p’den n’ye doğrudur. Ana akım taban akımı ile aynı yöndedir. - B ile C arasında bir akım geçerek, transistör ters ve istenmeyen kötü bir iletime girebilir. Bu durum önlenmelidir. - Transistörün çığ devrilmeye girmesi elemanı tahrip eder. - Güç devrelerinde transistör ya tam iletimde (kalın çizgi üzerinde) ya da tam kesimde çalıştırılmalıdır. Buna Anahtarlama Elemanı olarak çalışma denilir. Tristörler doğal olarak böyle çalışır. - Transistörde giriş olduğu sürece çıkış vardır. - Giriş akım, çıkış akımdır. - Alt bölgelerde karakteristikler paralel ve eşit aralıklıdır. Bu bölgede sabit kazançla akım yükseltme işlemi yapılabilir. Fakat güç devrelerinde bu yapılamaz. 14
GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI BODUR Genel Tanımlar i C = β F . i B i E = i C + i B = (1 + β F ) i B C : Kollektör E : Emiter B : Taban β F : DC Akım Kazancı U BE ≅ 0,6 V UL − u i BE B = R B i C = β F .i B u R = R L .i C u CE = U L - u R u CE = U L - R L .i C → Yük Doğrusu Doyum ve Aşırı Doyum i B = I BB ise, u CE = u BE olur. Buna Sınırda Çalışma denir. i B = I BS ise, u CE = U CEsat ve i C = I Cmax olur. Buna Doyumda Çalışma denir. I BB < i B < I BS ise, u CE < u BE olur. Buna Doyum Bölgesinde Çalışma denir. i B > I BS ise, yine u CE = U CEsat ve i C = I Cmax olur. Buna da Aşırı Doyumda Çalışma denilir. - B-E arası normale göre iç direnci oldukça büyük bir diyot jonksiyonudur. Doyum karakteristiği ile u BE karakteristiği arasındaki bölgeye Doyum Bölgesi denir. - Bir transistörün iletimden çıkma süresi i B akımının doyum fazlası ile orantılıdır. Aşırı doyum, transistörün hızını düşürür, anahtarlama kayıplarını arttırır ve B-C jonksiyonundan akım geçirerek ilave kayıplara sebep olabilir. Emniyetli Çalışma Alanı (SOA) Bir transistörün aynı anda hangi akım ve gerilim değerlerinde kullanılabileceği SOA grafiğinden tespit edilmelidir. 15
- Page 1 and 2: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 3 and 4: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 5 and 6: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 7 and 8: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 9 and 10: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 11 and 12: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 13: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 17 and 18: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 19 and 20: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 21 and 22: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 23 and 24: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 25 and 26: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 27 and 28: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 29 and 30: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 31 and 32: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 33 and 34: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 35 and 36: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 37 and 38: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 39 and 40: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 41 and 42: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 43 and 44: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 45 and 46: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 47 and 48: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 49 and 50: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 51 and 52: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 53 and 54: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 55 and 56: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 57 and 58: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 59 and 60: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 61 and 62: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
- Page 63 and 64: GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI
GÜÇ ELEKTRONİĞİ I<br />
PROF.DR.HACI BODUR<br />
BİPOLAR TRANSİSTÖR ( BJT )<br />
Yapı, Sembol ve u-i Karakteristiği<br />
npn türü :<br />
Yapı<br />
Sembol<br />
pnp türü :<br />
İletim Karakteristiği<br />
Temel Bir Transistör Devresi<br />
Genel Özellikler<br />
- Yük genellikle C ucuna bağlanır. Taban akımı daima E – B arasında geçer ve akımın yönü p’den<br />
n’ye doğrudur. Ana akım taban akımı ile aynı yöndedir.<br />
- B ile C arasında bir akım geçerek, transistör ters ve istenmeyen kötü bir iletime girebilir. Bu durum<br />
önlenmelidir.<br />
- Transistörün çığ devrilmeye girmesi elemanı tahrip eder.<br />
- Güç devrelerinde transistör ya tam iletimde (kalın çizgi üzerinde) ya da tam kesimde<br />
çalıştırılmalıdır. Buna Anahtarlama Elemanı olarak çalışma denilir. Tristörler doğal olarak böyle<br />
çalışır.<br />
- Transistörde giriş olduğu sürece çıkış vardır.<br />
- Giriş akım, çıkış akımdır.<br />
- Alt bölgelerde karakteristikler paralel ve eşit aralıklıdır. Bu bölgede sabit kazançla akım yükseltme<br />
işlemi yapılabilir. Fakat güç devrelerinde bu yapılamaz.<br />
14