güç elektroniği ı

güç elektroniği ı güç elektroniği ı

www2.aku.edu.tr
from www2.aku.edu.tr More from this publisher
21.03.2015 Views

GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI BODUR BİPOLAR TRANSİSTÖR ( BJT ) Yapı, Sembol ve u-i Karakteristiği npn türü : Yapı Sembol pnp türü : İletim Karakteristiği Temel Bir Transistör Devresi Genel Özellikler - Yük genellikle C ucuna bağlanır. Taban akımı daima E – B arasında geçer ve akımın yönü p’den n’ye doğrudur. Ana akım taban akımı ile aynı yöndedir. - B ile C arasında bir akım geçerek, transistör ters ve istenmeyen kötü bir iletime girebilir. Bu durum önlenmelidir. - Transistörün çığ devrilmeye girmesi elemanı tahrip eder. - Güç devrelerinde transistör ya tam iletimde (kalın çizgi üzerinde) ya da tam kesimde çalıştırılmalıdır. Buna Anahtarlama Elemanı olarak çalışma denilir. Tristörler doğal olarak böyle çalışır. - Transistörde giriş olduğu sürece çıkış vardır. - Giriş akım, çıkış akımdır. - Alt bölgelerde karakteristikler paralel ve eşit aralıklıdır. Bu bölgede sabit kazançla akım yükseltme işlemi yapılabilir. Fakat güç devrelerinde bu yapılamaz. 14

GÜÇ ELEKTRONİĞİ I PROF.DR.HACI BODUR Genel Tanımlar i C = β F . i B i E = i C + i B = (1 + β F ) i B C : Kollektör E : Emiter B : Taban β F : DC Akım Kazancı U BE ≅ 0,6 V UL − u i BE B = R B i C = β F .i B u R = R L .i C u CE = U L - u R u CE = U L - R L .i C → Yük Doğrusu Doyum ve Aşırı Doyum i B = I BB ise, u CE = u BE olur. Buna Sınırda Çalışma denir. i B = I BS ise, u CE = U CEsat ve i C = I Cmax olur. Buna Doyumda Çalışma denir. I BB < i B < I BS ise, u CE < u BE olur. Buna Doyum Bölgesinde Çalışma denir. i B > I BS ise, yine u CE = U CEsat ve i C = I Cmax olur. Buna da Aşırı Doyumda Çalışma denilir. - B-E arası normale göre iç direnci oldukça büyük bir diyot jonksiyonudur. Doyum karakteristiği ile u BE karakteristiği arasındaki bölgeye Doyum Bölgesi denir. - Bir transistörün iletimden çıkma süresi i B akımının doyum fazlası ile orantılıdır. Aşırı doyum, transistörün hızını düşürür, anahtarlama kayıplarını arttırır ve B-C jonksiyonundan akım geçirerek ilave kayıplara sebep olabilir. Emniyetli Çalışma Alanı (SOA) Bir transistörün aynı anda hangi akım ve gerilim değerlerinde kullanılabileceği SOA grafiğinden tespit edilmelidir. 15

GÜÇ ELEKTRONİĞİ I<br />

PROF.DR.HACI BODUR<br />

BİPOLAR TRANSİSTÖR ( BJT )<br />

Yapı, Sembol ve u-i Karakteristiği<br />

npn türü :<br />

Yapı<br />

Sembol<br />

pnp türü :<br />

İletim Karakteristiği<br />

Temel Bir Transistör Devresi<br />

Genel Özellikler<br />

- Yük genellikle C ucuna bağlanır. Taban akımı daima E – B arasında geçer ve akımın yönü p’den<br />

n’ye doğrudur. Ana akım taban akımı ile aynı yöndedir.<br />

- B ile C arasında bir akım geçerek, transistör ters ve istenmeyen kötü bir iletime girebilir. Bu durum<br />

önlenmelidir.<br />

- Transistörün çığ devrilmeye girmesi elemanı tahrip eder.<br />

- Güç devrelerinde transistör ya tam iletimde (kalın çizgi üzerinde) ya da tam kesimde<br />

çalıştırılmalıdır. Buna Anahtarlama Elemanı olarak çalışma denilir. Tristörler doğal olarak böyle<br />

çalışır.<br />

- Transistörde giriş olduğu sürece çıkış vardır.<br />

- Giriş akım, çıkış akımdır.<br />

- Alt bölgelerde karakteristikler paralel ve eşit aralıklıdır. Bu bölgede sabit kazançla akım yükseltme<br />

işlemi yapılabilir. Fakat güç devrelerinde bu yapılamaz.<br />

14

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!