SayÄ± 53 Mart 2013 - ATAUM - Ankara Ãniversitesi

ATAUM 

e-bülten 

Avrupa Gündemi... 

Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi Yıl 5 - Sayı 53 

ŞUBAT 2013 

Avrupa'da Gıda Skandalı 

Yemekte At Eti Var 

Gıda konusunda en ciddi ve en üst düzey standartları belirlediği düşünülen (varsayılan) AB ülkeleri, 2013’e 

skandallarla başladı. İngiltere’de başlayıp Fransa'ya ve oradan da tüm kıtaya çok kısa sürede yayılan “at eti 

skandalı”, benzer tüm durumlarda olduğu gibi yine en çok bilmeden at eti yemekte olan tüketicileri vurdu. 

Skandalın patlak verdiği İngiltere’de önce uluslararası süpermarket zincirleri Tesco, Iceland ve Lidle’da satılan dana eti 

içerikli muhtelif ürünlerde at eti tespit edildi. Hemen akabinde bir hapishanede Müslüman mahkûmlara helal et adı altında 

domuz DNA’sı içerikli et verildiği iddiası kamuoyunun dikkatinin et ürünlerine yönelmesine sebep oldu. Kesinleşen 

bilgilere göre, işlenmiş et ürünleri içerisinde uygun bir bilgilendirme yapılmaksızın farklı etler sunulmuş. 

GIDA STANDARTLARINDA SAPMA 

Gökçe ÖZSU 

Skandalın patlak vermesinin ardından bir açıklama yapan İngiltere Gıda Standartları Enstitüsü (FSA), Findus 

(İsveç) marka "% 100 dana" etiketli lazanyalarda % 100 at eti tespit ettiğini duyurdu. Bunun üzerine, Findus 

tüm lazanyalarını piyasadan çekmek zorunda kaldı. Bu denli büyük bir skandalının parlamento gündemine 

oturmaması ve tüm kıtada tartışılmaması beklenemezdi. Nitekim birçok Fransız süpermarket zinciri 

raflarından Findus ve Comigel ürünlerini indirirken, her iki ülkede de soruşturma başladı. İngiltere’de tutuklamalar 

dahi var. İngiliz Çevre Bakanı, 1 Mart’ tan itibaren tüm sığır etlerinin her 3 ayda bir denetleneceğini 

duyurdu. Denetleme yollarının revize edilmesi de gündemde, çünkü FSA denetimlerini dağıtım ve satışta değil 

gümrükte rastgele bir şekilde yapıyor(du). Her iki ülkenin yürüttüğü soruşturmanın büyük bölümü ilgili 

kurumlarca ortak gerçekleştiriliyor. (devamı 3.sayfada) 

Muhteşem Serüven 

Christos TEAZIS 

sayfa 6 

AİHM ve Eşcinsellerin 

Evlat Edinmesi? 

Uzay AYSEV 

sayfa 7 

Havada Grev Var! 

Esra AKGEMCİ 

sayfa 8 

Belirsizliğin Seçimi 

Mühdan SAĞLAM 

sayfa 11 

Bir Yılan Hikâyesi 

Recep Ersel ERGE 

sayfa 13 

AB Memurları: Krizin 

Günah Keçileri? 

Vural YAVAŞ 

sayfa 14-15 

Almanya'da Kadına 

Yönelik Şiddet 

Yasemin KARADAĞ 

sayfa 16-17 

İçtimaiyat: Papalık 

Aylin AYDI 

sayfa 20-21 

üyelik ve diğer talepleriniz için ataum@education.ankara.edu.tr

Papa Görevden Çekildi 


e-bülten 

10 2 Emre YÜKSEL 


Papa Görevden Çekildi 

Emre YÜKSEL 

Katolik dünyası geçtiğimiz Sistine Şapeli’nin bacasın- rihten sonraysa tekrar Kardihaftalarda 

hiç beklemediği dan “beyaz duman” yükseldi nal Ratzinger olacak ve hiçbir 

durumla karşılaştı: Vati- ve Şilili Kardinal Jorge Arturo bir yetkisi bulunmayacak. Bu 

kan Sözcüsü Federico Lom- Medina Estevez da Sistine durumda da Papalık makabardi, 

Papa XVI. Benedic- Şapeli’nin balkonundan St. mının boş olduğu ilan ediletus’un 

görevden kendi is- Pietro Meydanı’ndaki kala- cek (Sede Vacente) ve Papateğiyle 

çekildiğini duyurdu. balığa seslendi: “Habemus lık seçimine başlanacak. 

Tarihte "istifa eden" ikinci Pa- Papam”. Bu, “Papamız bepa 

olan Benedictus, görevi lirlendi” anlamındaki Latince 

28 Şubat günü resmen bı- terimdi. XVI. Benedictus adıraktı 

ve artık yeni papanın se- nı alan Ratzinger, seçilçimi 

bekleniyor. 

diğinde 78 yaşındaydı ve 

Asıl adı Joseph Aloisius Rat- 1730’dan beri seçilen en 

zinger olan XVI. Benedictus, yaşlı Papa’ydı. 

1927’de Almanya’nın Bav- 8 yıl Papalık görevini sürdüyera 

eyaletinde doğdu. 14 ya- ren XVI. Benedictus, çekilme 

şında Nazilerin gençlik kararına sağlık nedenlerini 

kollarına katıldı ve İkinci Dün- gerekçe gösterdi. Seçildiği zaya 

Savaşı sebebiyle ara ver- man bile hastalıklarla mücadiği 

ilahiyat eğitimine sava- dele eden Benedictus, “Tanrı 

şın ardından tekrar başladı. huzurunda vicdanımı de- 

1966’da Tübingen Üni- faatle yokladıktan sonra, 

versitesi’nin dogmatik teoloji ilerleyen yaşım nedeniyle 

kürsüsüne getirildi. Burada gücümün, görevi yeterlilikle 

Marksist görüşlü öğrenciler- icra etmeye artık uygun olle 

tanıştı ve ardından 1969’ madığından emin oldum” deda 

Regensburg Üniversitesi’ di ve Kardinaller Meclisi’nin 

ne geçti. Dekan ve başkan toplanmasını istedi. Görevi 

yardımcılığı görevlerini yü- Kilise’nin iyiliği için bırakrüttü. 

Hayatındaki en önemli tığını da belirten Ratzinger, 

kırılmalardan birisi de 1977’ kararı özgür iradesiyle 

de gerçekleşti. Papa VI. Paul, aldığını ve tüm Papaların gökendisini 

Münih Kardinalliği- revlerini yapamayacakları 

ne atadı. 1981’deyse Papa II. bir duruma gelirlerse görevi 

Jean Paul tarafından Roma’ bırakmaları gerektiğini de 

ya getirildi ve Papa olana ka- özellikle vurguladı. Ama 

dar 24 yıl boyunca Eski Engizisyon 

Kurumu niteliğindeki 

Dinsel Öğretiler Kurulu’nun karar alan ikinci Papa'ydı. 

başında göre yaptı. Başkan- Görevini 28 Şubat günü yelığı 

boyunca bu kurul çok re l sa atle 20:00’da bırakan 

önemli cezalar verdi ve bu da Benedictus, kalan günlerini 

“Panzer Kardinal” olarak Vatikan’ daki Mater Ecclesia 

anılmasına neden oldu. Manastırı’nda dua ederek ge- 

2005’te yılında Papa II. Jean çirecek. Ancak Manastır ha- 

Paul’un ölümü üzerine yeni zırlanana kadar da Castel 

Papa'nın seçim süreci başla- Gandolfo yazlık rezidanmıştı. 

19 Nisan 2005’te sında ikamet edecek. Bu ta- 

Konklav Zamanı 

Eylül 2010’da Anglikan 

Kilisesi’ne inananlara kollarını 

açması hem İngiliz Kilisesi 

tarafından hem de Katolikler 

tarafından tepkiyle karşılandı. 

Papa’nın geçmişi de 

ona sorun yaratıyordu. Eski 

XVI. Benedictus’un kararı, si- bir Nazi üyesi olması ve aryasi 

liderler tarafından da dından gerçekleşen Williamdikkatle 

takip edildi. Bu ko- son skandalı Papa’yı zor dunudaki 

ilk açıklama anava- rumda bıraktı. Papa, içinde 

tanı Almanya’dan, Başbakan İngiliz Piskopos Richard 

Angela Merkel’den geldi: Williamson’un da bulundu- 

“Yüzyıllar sonra bir yurttaşı- ğu Holokost’u reddeden dört 

mızın Katolik Kilisesi’nin ba- piskoposa kilisenin kapılarını 

şına getirilmesi bizi onurlan- açmıştı. Ardından Williamdırmış, 

kendisine görevinde son’un “orada gaz odalarıbaşarılar 

dilemiştik. Papa gö- nın olmadığına inanıyorum. 

revini sürdürebilecek gücü ar- Nazi kamplarında 200 ila 

tık kendisinde bulmadığı ka- 300 bin Yahudi hayatını kaynısına 

vardıysa ben bu kara- betti. Fakat hiçbiri gaz odara 

sonsuz saygı duyarım.” larında öldürülmedi’’ sözleri 

İngiltere Başbakanı Came- tepkiyle karşılandı. 

ron ise Papa’nın 2010’daki Vatikan’ın karşılaştığı en bü- 

İngiltere ziyaretinin saygı ve yük skandallarından bir disevgiyle 

hatırlanacağını ve ğeriyse çocuk tacizleri vakamilyonların 

ruhani lideri ola- larıydı. Papazların onlarca yılrak 

özleneceğini belirtti. dır devam eden çocuk taciz- 

İtalya Cumhurbaşkanı Gior- leri vakalarının bu dönemde 

gio Napolitano da Papa’nın de yaşanması veya ortaya çıkkararını 

çok cesur bulduğu- ması Vatikan’ı zor durumda 

nu ve saygıyla karşıladığını bıraktı. Ancak esas tepkiyse 

açıkladı. 

Papa’nın kurbanların ailele- 

Malum, Papa XVI. Benedic- rine mektup göndermekle 

tus dönemi skandallarla anı- yetinmesine geldi. Papazlalan 

bir dönem oldu. Göreve rın çoğu ceza almadan kur- 

1294’te istifa eden V. Coe- geldikten 18 ay sonra Re- tuldu ve Benedictus bu vakalestin’den 

bu yana böyle bir 

gensburg Üniversitesi’nde larda yeterli önlem almaverdiği 

bir konferansta “Hı- makla suçlandı. Papa’nın yaristiyanlıkta 

akıl ve mantığa şadığı son skandalsa özel yar- 

Müslümanlıktan daha fazla dımcısı Paolo Gabriele’nin 

yer ayrıldığını” söylemesi Vatikan’a ait önemli belgele- 

Müslümanların tepkisini çek- ri basına sızdırmasıyla patlak 

ti. Sözlerinin yanlış anlaşıldı- verdi. Vatileaks diye de adğını 

belirten Benedictus, üç landırılan olay sonucunda 

ay sonra İstanbul’a bir ziya- Gabriele hapis cezasına 

rette bulundu ve tansiyonun çarptırıldı ancak Papa kendidüşmesini 

sağladı. Ardından sini affetti. 

Papa’nın 28 Şubat’ta görevi man Katolik erkek, papa se- yaz dumansa Papa’nın luğa sahip kişilerin Papa sebırakmasının 

ardından en çilme hakkına sahip; ancak seçildiğini belirtecek. Bene- çilmesi kuralını getirmişti. Bu 

geç 15 gün içinde Papalık 1378'den bu yana sadece dictus ise tüm bu sürecin dı- durumda da 28 koltuğa saseçimine 

(Konklav-Conc- kardinallerin papa olarak se- şında tutulacak. Papa’yı hip İtalyanların şansı yüksek 

lave) gidilerek yeni Papa se- çildiği biliniyor. Seçimeyse seçecek kardinaller seçim sü- gözüküyor. Öne çıkan en 

çilecek ve Sistine Şapeli’ 118 koltuklu Kardinaller resince gizlilik yemini ede- güçlü adaylarsa 64 yaşındanden 

halka duyurulacak. Va- Meclisi’nde 80 yaşının altın- cekler ve inzivaya çekile- ki Ganalı Kardinal Peter 

tikan Sözcüsü Lombardi, Pas- daki kardinaller katılabil- cekler. Yeni Papa, Kardinaller Turkson, Kanadalı Kardinal 

kal ya Bayramını ye ni ecek. Her seçme işleminin so- Meclisi’nin 3’te 2 çoğunlu- Marc Ouellet, İtalyan Kardi- 

Papa’yla kutlayacaklarını be- nunda oy pusulaları yakıla- ğuyla seçilecek. Önceki ku- nal Angelo Scola ve Brezillirtti. 

Bu durumda insanlar ca k ve sonuç halka duyuru- ral belirli bir tur sayısından yalı Joao Brazh gibi gözüküarasında 

yeni Papa’nın kim lacak. Oylama turları boyun- sonra salt çoğunluğu da uy- yor. Bahis şirketleri de şimdiolacağı 

konusu da merak ca Sis tine Şapeli’nin baca- gun görmesine rağmen XVI. den oranlarını belirlemiş duuyandırmakta. 

Kurala göre, sından çıkan siyah duman Benedictus bu kuralı değiştir- rumda, favori adayları farklıvaftiz 

edilmiş herhangi bir Ro- Papa’nın seçilemediğini, be- miş ve sadece 3’te 2 çoğun- lık gösterse de.

2 


e-bülten 


Yemekte At Eti Var 

Gökçe ÖZSU 

3 

İngiltere ve Fransa’dan son- mesi öngörülüyor. İngiliz mu sağlığı açısından yarata- üretim ve karmaşık tedarik 

ra sırasıyla İsveç, İrlanda, Ro- Çevre Bakanı’nın 1 Mart’tan cağı olumsuzlukları işaret z inciri gösteriliyor. Örneğin, 

manya, Kıbrıs, Hollanda, Lük- geçerli olmak üzere duyur- ediyor. 

Poujol firması, Lüksemsemburg, 

İsviçre, İspanya, duğu yeni önlem paketinin Lazanya ve hamburger köf- burg’daki fabrikada paket- 

İtalya, Almanya ve Çek de AB standartlarında örnek tesiyle haberdar olduğumuz lenmek üzere Fransa’dan 

Cumhuriyeti’nin de adının model olması bekleniyor. gıda skandalı, bu sektördeki Kıbrıs’a et siparişi veriyor, ankarıştığı 

son yılların en büyük FSA’nın bundan böyle tüm sı- rekabetin büyük ölçüde orta- cak etler Kıbrıs’tan Lüksemgıda 

skandalından Nestlé ve ğır etli gıda ürünlerini her 3 dan kalktığını da hesaba burg’a gelene kadar Avrupa’ 

İkea gibi tüm dünya tarafın- ayda bir rutin bir şekilde de- katarsak, Avrupa’yla sınırlı nın üçte ikisini dolaşmış oludan 

bilinen çok uluslu şirket- netleyeceği Çevre Bakanı ta- kalmayacak gibi. (Nitekim yor. Çünkü etler Romanya’ 

ler de nasibini almış durum- rafından zaten duyurulmuş- Güney Afrika ve Kenya’da da daki mezbaada kesiliyor, keda. 

Öyle ki, Nestlé sığır etli tu. Ancak denetimlerin nasıl, benzer bir şekilde eşek eti silen etler de Kıbrıslı firmaya 

makarnalarını, İkea ise meş- ne şekilde ve üretimin hangi skandalı ortaya çıktı. ABD’ Hollandalı bir tedarikçi tarahur 

İsveç köftesini Avrupa’ aşamalarında yapılacağı he- deyse ünlü bira markası Bud- fından satılıyor. (Paketin üzenın 

birçok ülkesinden geri nüz netlik kazanmadı. Eski weiser “sulu bira” davasıyla rin de bu lu nan Findus 

çekmek zorunda kaldı. Bu denetim mekanizmasına gö- pençeleşiyor.) Dünya çapın- etiketiyse İsveç menşeli!) Bu 

noktada, ilgili firmaların yap- re, kabaca, firmalar kendi da gıda fiyatlarının gitgide noktada Avrupa’nın gözü bir 

tırımları beklemeden ürünle- ürünlerini kendileri denet- artmasıyla firmaların mali- anda “at arabalarını yasakrini 

geri çektikleri görülür- leyip denetim raporlarını il- yetleri düşürmek adına yasa layan” yasa tasarısını görüken, 

Fransa, Spanghero fir- gili kurumlara verirlerdi. Dev- dışı yollara başvurmaları bir şen Romanya’ya çevrilmişmasının 

lisansını askıya aldı- letin denetimiyse kesim, pa- yana, insan sağlığını ve çev- ken üretim ve tedarik zinciğını 

duyurdu. (Fransa dışın- ketleme ve gümrük gibi ha- renin hassas dengesini bo- rindeki “fasonun fasonu” da 

da herhangi bir yaptırıma gi- yati aşamalarda değil de ge- zacak yöntemlerin gündeme tartışmaya açılmış durumda. 

den ülke henüz yok.) Bu, AB len ihbarlar üzerine tedarik gelmesi de artık neredeyse sı- Tüketicilerin, eskiden güven 

ülkelerinin skandala yönelik ve satış aşamasında rastgele radan bir durum. Bu noktada duyarak afiyetle yedikleri büuyguladıkları 

ilk yaptırım b ir şekilde gerçekleşirdi. Böy- tüketicilerin kaliteli diye satın yük markaların ürünleri yeriolarak 

sayılabilir. 

le bir uygulamayı mantıksız aldıkları marka değeri yük- ne kısa vadede organik et 

Ülkeler çapında açılan so- bulan çoğu sağlık uzmanı, sek ürünlerin aslında fason ürünlerine yöneleceği öngöruşturmalar 

devam ededur- çok uluslu birkaç şirketin üre tim olduğu ve çok karma- rülürken, AB çapında kurumsun, 

geçtiğimiz ay ortasında egemen olduğu küresel gıda şık bir üretim ve tedarik zin- sal bir denetim mekanizma- 

AB üyesi devletlerin gıda uz- sektöründe rekabetin orta- cirinden geçtikten sonra alış- sının bu tarz skandalların 

manları Belçika’da toplanma dan kalkmasıyla özellikle veriş poşetlerine girdiğini bil- önüne geçmeyi başarıp bakararı 

aldı. Yapılacak toplan- lazanya, hamburger köftesi meleri önemli. Zaten küresel şaramayacağınıysa şimdilik 

tının sonucunda gıda dene- ve refine bitkisel yağ gibi markaların adının karıştığı kimse bilmiyor. 

tim mekanizmalarının ve orta-alt/alt kesime hitap b u gıda skandalının tüm kıstandartizasyon 

yöntemleri- eden ürünlerde kalitenin git- taya yayılmış olmasının senin 

baştan aşağıya değiştiril- tikçe düştüğünü ve bunun ka- bebi olarak da yaygın fason

10 

'Son Derece Utanç Verici' 

Elâ BİLGEN 

4 ŞUBAT 2013 


e-bülten 

‘Son Derece Utanç Verici’ 

Elâ BİLGEN 

Geçmişteki insan hakları eski sömürgeleri söz konusu tırmayı planlaması da David İçişleri Bakanı olarak yaptığı 

ihlallerinden ötürü özür dile- olduğunda “Batılı büyükler” Cameron’ın Hindistan ziya- Cezayir ziyareti sırasında 

mek, uzun zamandır popülist in bu üstünkörü özürlere bile retinde yalnız kalmamasını “babaların yanlışları için 

politikacıların bol bol baş- dillerinin varmadığı görülü- sağladı. Rolls-Royce, BAE oğulların özür dilemesinin 

vurduğu bir araç hâline gel- yor. 

Systems, Londra Metrosu ve beklenemeyeceğini” dile gedi. 

1980’lerden itibaren İng iltere Başbakanı David İngiliz Premier Ligi temsilci- tirmişti. Elbette özür dilemeadalet 

ve hakikat komisyon- Cameron’ın Şubat sonunda lerinden oluşan büyük bir ti- nin bu kadim ve de en yaygın 

larıyla ciddi ve ümit verici şe- Hindistan’a yaptığı ziyaret sı- cari heyet, Başbakan’a eşlik bahanesi, eski sömürgeler 

kilde başlayan özür dileme rasında gündeme gelen etti. Cameron’ın Hindistan- için daha etkin kullanılıyor. Ziuygulamaları, 

kısa sürede içi Amritsar Katliamı, Fransa lılara jesti ise, Amritsar’a gi- ra Başbakan Cameron, İngilboşaltılarak 

yalnız umut ver- Cumhurbaşkanı François derek katliam anıtının önün- tere ordusunun Kuzey İrlanme 

ve teskin etme işlevi gör- Hollande’ın Aralık 2012’ de saygı duruşunda bulun- da’da düzenlenen bir eylemmeye 

başladı. Özellikle katli- deki Cezayir ziyaretini hatır- mak oldu. Ancak Amritsar’ de, tıpkı Amritsar’da olduğu 

am ve soykırımlar hatırlandı- lattı. Hollande, Fransa’nın da yaşananları “utanç verici” gibi meşru sebep olmaksızın 

ğında siyasilerin diline pele- Çin ve İtalya başta olmak ü- bulmasına rağmen, doğu- kalabalığa ateş açarak 14 kisenk 

olan özürlerin içeriği ve zere birçok ticari rakiple kar- mundan 40 yıl önce gerçek- şinin ölümüne neden olduğu 

gerçek bir özrün nasıl olması şı karşıya olduğu endişesiyle leşmiş bir olay için özür “Kanlı Pazar” katliamı için 

gerektiği, mağdurlar, akti- bu eski sömürgesine gitmiş dilemenin herhangi bir an- 2010’da resmen özür dilevistler 

ve araştırmacılar tara- ve beraberinde çok sayıda lam ifade etmeyeceğini be- mişti. Hâlbuki olayların gerfından 

sorgulanıyor. Onların işadamını da götürmüştü. An- lirtmeyi de ihmal etmedi. Ha- çekleştiği 1972’de David Caiddiasına 

göre, bir özrün ka- cak Cezayir’le ilişkileri güç- talara rağmen eski İngiliz meron henüz 6 yaşındaydı. 

bul edilebilir olması için en lendirmek için “sömürgeci- İmparatorluğu’yla gurur duy- Hindistan’ın Pencap Bölgesi’ 

azından kabahatin açıkça li ği n Cezayir halkına çektir- duğunu söyleyen Başbakan, ndeki Amritsar şehrinde 

ifade edilmesi, bundan dola- diği acıları bildiğini” söyle- tarihe gidip özür dilenecek İngiltere ordusu tarafından 

yı utanç ve içtenlik duyuldu- mesini gerekiyordu. Ama şeyler aramanın gereksizli- gerçekleştirilen katliamsa, 

ğunun gösterilmesi, kabaha- hepsi de bu zaten ve böylece ğiyle ilgili de uyarılarda bu- Cameron’ın doğumundan 

tin tekrarlanmayacağına da- aslında selefi Sarkozy’den lundu. İhlallerin çoktan tarih tam 47 sene önce, 13 Nisan 

ir niyet beyanı ve kabahatten bir adım öteye de gitmedi. sayfalarına gömüldüğünden 1919’da meydana geldi. 

dolayı oluşan maddi ve ma- İşte İngiltere’nin Hindistan’a dem vurmak, Cameron’la 1857’deki büyük ayaklannevi 

zararların giderilmesi yapılan yardımlara 2015’te başlayan bir gelenek değil. madan itibaren yoğunlaşan 

gerekiyor. Ancak Avrupa’nın son vererek ticari ilişkileri art- Nicolas Sarkozy de 2006’da sömürgecilik karşıtı hareket-

11 


e-bülten 


'Son Derece Utanç Verici' 

Elâ BİLGEN 

lerin Hindistan’daki Britan- ta bir araya gelmesi, İngiliz ca durmaksızın devam eden nakları farklı sonuçlara işayalı 

yetkilileri sürekli bir isyan yetkililerin halka gözdağı ver- atışlar, ancak cephane tü- ret etmekte. Katliamdan üç 

veya suikast korkusu içine it- mek için beklediği fırsatı do- kendiği zaman sona erdi. ay sonra Britanyalı yetkililer 

tiği söyleniyordu. 10 Mart ğurmuş oldu. Kalabalığın Kurşunlardan kurtulabilen, olayı araştırmak amacıyla 

1919’da isyancılara karşı toplandığı Jallianwala Bagh, fakat ana giriş tutulduğu için bölge halkını tanıklıklarını 

“gözdağı” a maç lı “acil evler ve binalarla çevrelen- panik halinde dar geçitlere anlatmaya davet etti. Ancak 

tedbirler” alınmasını öngö- miş olan bir meydandı ve yö n el enlerin çoğu izdiham sı- halk orada bulunduklarına 

ren ve terörist olduğundan alana giriş çıkışlar bir ana gi- rasında can verdi. Kaçmaya dair fişlenecekleri endişesiyşüphelenilen 

herkesin süre- riş ve beş tane de dar geçitle çalışanların bazılarıysa gide- le bu davete itibar etmedi. 

siz alıkonması, iki yıla kadar sağlanmaktaydı. Etkinliğin cek yer bulamadığından ken- İşte İngiltere’nin bu şekilde 

tutukluluk süreleri, basının sı- başlamasından kısa süre son- dini alandaki kuyuya attı. Ba- yarım kalmış bir soruşturmakı 

denetim altında tutulması ra İngiliz General Reginald ğımsızlığın ardından yapılan ya dayanarak açıkladığı resgibi 

faaliyetlere imkân tanı- Dyer, beraberinde 100 kadar Amritsar’daki katliam anı- mi rakamlara göre 379 kişi 

yan Rowlatt Yasası kabul ask er ve iki zırhlı araçla tında, kuyudan 120 cesedin hayatını kaybetmişti. Hinedildi. 

Bu yasa, Mahatma Jallianwala Bagh’a geldi. ç ıkarı ldığı yazıyor. Olayın ar- distan Ulusal Kongresi’yse 

Gandhi’nin protesto çağrıla- Araçlar alana giremeyecek dından sokağa çıkma yasağı 15-20 bin kişiden oluşan karının 

da etkisiyle hiddetli tep- kadar büyük olduğundan il an e dildiği için yaralıların ol- labalığın büyüklüğünü de 

kilere yol açtı. Böyle bir ger- ana girişte bırakıldı. Kalaba- dukları yerden kaldırılama- dikkate alarak bin kadarı vuginlik 

ortamında 13 Nisan lığa dağılmaları yönünde her- ması da gece boyunca ölü sa- rularak olmak üzere bin 500’ 

1919’da binlerce Sikh, Müs- hangi bir uyarıda bulunul- yısının artmasına neden ol- den fazla insanın öldüğünü 

lüman ve Hindu’nun Vaisa- madan General Dyer’ın em- du. Katliamda hayatını kay- ifade ediyor. 

khi Festivali dolayısıyla Am- riyle binlerce kişinin üzerine bedenlerin sayısı konusunda 

ritsar’daki Jallianwala Bagh’ ateş açıldı. 10 dakika boyun- İngiltere ve Hindistan kay- 

11 5 

Sistematik utanç hâli 

Olayın sorumluluğunu Ge- mezden gelinmekteydi. Bü- nı Churchill ve muhalefet li- Cameron, aslında Amritsar’ 

neral Dyer’ın kişiliğine ve bi- tün bunlar katliamın ve ar- deri eski başbakan Asquith a giden ilk İngiltere başbareysel 

kararlarına yüklemek dından yaşanan ihlallerin saldırıyı kınamıştı. 8 Temmuz kanı. Ancak daha önce böldoğru 

olmaz. Zira katliamın tek bir kişinin inisiyatifiyle 1920’de Avam Kamarası’ geye krallık düzeyinde bir ziardından 

üslerine verdiği ra- meydana gelen anlık uygu- nda yaptığı Amritsar Katlia- yaret gerçekleştirilmişti. 

porda devrimci bir orduyla lamalar olmadığını gösteri- mı konuşmasında Churchill 1961 ve 1983’teki Hindistan 

karşı karşıya olduğunu ifade yor. Amritsar’da yaşananlar, şöyle demişti: “… muazzam gezilerinde katliama hiç deetmiş, 

Pencap Vali Yardımcısı öncesinde ve sonrasında ya- bir olay dikkat çekiyor – 13 ğinmeyen Kraliçe II. Eliza- 

Michael O’Dwyer da kendi- şanan sistematik insan hak- Nisan’da Jallian Wallah beth, 1997’deki ziyareti sırasini 

onayladığını belirtmişti. ları ihlallerinin yalnızca do- Bagh’ta neredeyse 400 kişi- sındaysa Jallianwala Bagh’ı 

Üstelik O’dwyer’ın Armit- ruk noktasını oluşturmakta. nin katledildiği ve bunun üç da programına dâhil ederek 

sar’da sıkıyönetim tedbirleri Nitekim daha sonraki ifade- dört katı kadarının da yara- burada yaşananları “geçmialınması 

yönündeki talepleri lerinde isyancılara karşı sa- landığı olaydan söz ediyo- şin üzücü olaylarından biri” 

de Genel Vali Lord Chelms- vaştığını söyleyen ve olayın rum. Bu, bana göre modern olarak tanımlamıştı. Acılarford 

tarafından kabul edildi. ardından yaralılarının bakı- uygulamalardan uzak, diğer dan ders alınması gerektiğini 

14 Ekim 1919’da Hindistan’ mıyla ilgili sorumluğu hatır- bir deyişle Britanya İmpa- ifade eden Kraliçe, tarihin yedan 

Sorumlu Devlet Bakanı latıldığında “tüm hastanele- ratorluğu’nun modern tari- niden yazılamayacağını söz- 

Edwin Monagu’nun talima- rin isteyen herkese açık ol- hiyle paralellik göstermeyen lerine eklemeyi de ihmal ettıyla 

konuyu araştırmak üze- duğu” cevabını veren Gene- bir hadisedir. Askeri birlikle- memişti. 

re Lord William Hunter lider- ral Dyer görevden uzaklaş- rin sivil halkla çatışmaya so- Hepsi de “büyük bir içtenlikle 

liğinde bir komisyon oluştu- tırılmıştı gerçi ama İngiltere’ kulması sonucu gerçekleşen üzüntülerini” ifade eden 

ruldu. Hunter Komisyonu inde özellikle Lordlar Kama- bu olayla normal düzenin ta- Churchill, II. Elizabeth ve Cacelemesi 

sonunda yayınla- rası’ndan aldığı destek de- mamıyla dışına çıkılmıştır. Bu meron gerçek bir özrün yunan 

raporda General Dyer’ vam etmişti. 

olağandışı bir olaydır, canice karıda sayılan ikinci gereğini 

ın asileri durdurmak için ha- Günümüze tekrar dönersek, ve eşi benzeri görülmemiş yerine getirmiş görünüyor. 

rekete geçtiği yönündeki ifa- David Cameron, Amritsar zi- uğursuz bir olaydır. … Kala- Ancak 1919’da Jallianwala 

delerine rağmen ortada dur- yareti sırasında geleneklere balık saldırıya geçmiş miydi? Bagh’ta tam olarak ne yadurulması 

gereken bir isyan uygun biçimde yalın ayak ve Bu doğal olarak akla gelen şandığını ve bunun ne gibi soolmadığı 

tespit edildi. Bu- başında mavi bir örtüyle do- ilk soru. İkinci soru ise: Kala- nuçlar doğurduğunu ortaya 

nunla birlikte raporda her- laşarak “saygıda kusur et- balık silahlı mıydı? Bu da en koymak, ihlallerin herhangi 

hangi bir ceza ya da disiplin medi”. Çok eskilerde kalmış temel sorulardan biri. Silah- bir şekilde tekrarlanmayauygulamasına 

da yer veril- bu olayın da zamanında lanmış derken öldürücü si- cağına dair güvence vermek 

medi, zira Dyer’ın yaptıkları Winston Churchill tarafından lahları kast ediyorum... veya mağduriyetleri gider- 

Askeri Şura gibi pek çok yük- kınandığını hatırlattı. Ger- Amritsar’daki kalabalık ne mek türünden niyetleri varsek 

makam tarafından gör- çekten dönemin Savaş Baka- silahlıydı, ne de saldırgan.” mış gibi görünmüyor.

6 


e-bülten 






Şubat ayında Atina’daydım. 

Kentin ünlü caddelerinden 

olan Panepistimiu’da yürürken 

önümde iki kişi sohbet 

ediyordu. Onlardan biri entaksi 

(tamam) demek yerine 

“tamam” dedi. Ben zannettim 

ki bu kişi Türkçe öğrenen 

bir Yunandır; yanına 

yaklaş-tım ve sordum: 

“Türkçe biliyor musunuz?” 

Adam şaşkın, bana dönüp 

dedi ki, “hayır, dizilerden 

öğrendim”. Bu durum bearamamın 

nedeni şudur: 

nim merakımı uyan-dırdı ve 

sohbet etmeye başladık. ‘Hünkârım’ ve ‘halvet’ ne de- 

“Niye seyrediyorsun Türk mek? O an adeta gülmekten 

dizilerini?” diye sordum önseyrediyorsunuz 

de dim. 

koptum. Siz de mi bu dizileri 

ce. “Hani biz düşmanız Türklerle? 

Niye? Niye? Niye?” A- Adamın cevabı: “Ayıp ettin 

dam ilk önce bana şunu deladığında 

evde mezarlık 

Hristocuğum, Süleyman baş- 

di: “İlk seyrettiğim dizi Bin Bir 

Gece’ydi. Bu di zi tam sesizliği var...” 

damarıma bastı. Çünkü Yu- Başka bir akşam 90 yaşında 

nan toplumunun kaybettiği olan ninemle oturuyordum. 

değerleri (örneğin saf aşk, Konuya nasıl girdik hatırlaromantizm) 

bu Türk dizisin- mıyorum ama Aşk-ı Memnu dece bu dergide...”. “Fat- parallelik arz ettiğini hatta 

de gördüm ve çok hoşuma dizisinden söz ettik. Ninem magül’ün suçu ne? Ne yaptı bunun Bizans’ın devamı olgitti. 

Tabii ki ondan sonra bir dedi ki, “o Behlül var ya, çok kızcağız? Bu dergiyi alana duğunu iddia ediyor. Tabii, 

dizi yağmuru başladı. aslın- ahlaksız ve serseri.” Ben de Fatmagül dizisinden beş bö- tümden karşı olanlar da var. 

da iş yoğunluğundan dolayı “niye nineciğim, ne yaptı lüm hediye...”. Geçen sene, Özellikle Süleyman dizisi gösçok 

seyrek seyrediyordum; ta sana?” diye gülerek sordum: Ezel dizisi gösterilmeye baş- terilmeye başladığında bu 

ki Süleyman dizisi başlayın- “Bana değil oğlum, adamın ladığında da dergilerde bardağı taşıran son damla olcaya 

kadar. Merak ettim, karısıyla ne işi var, ayıptır. “E zel ne yapacak? Gerçek du gibi görünüyor. Onlara 

seyretmeye başladım ve ben- Adamın kızıyla evlenseydi da- kimliği açıklanacak mı aşık ol- göre, bu “Neo-Osmanlı dizide 

bir tarih merakı başladı. ha iyi olurdu; rahat bir hayat duğu kıza?” şeklinde sorula- si Süleyman”, Yunanlıların 

Acaba dizi üzerinden söyle- sürecekti ve herkes mutlu ra yer veriliyordu. 

şahsiyetine hakaret ediyor. 

nen tarih doğru mu diye? Yu- olurdu...” 

Yunan kanallarında gösteri- Bu nedenle de bu dizi yasaknan 

kaynakları Süleyman’ı Atina’daki büfelerde ilk sıra- len diziler hakkında kamuo- lanmalı. Hatta bu yönde imnasıl 

gösteriyor? Yoksa bu di- da dedikodu dergileri yer alı- yunda bir sürü görüş var as- za toplama kampanyası başzi 

bir propaganda ürünü yor. Bu dergilerin manşet- lında. Bazıları Türkiye hak- latıldığı da yer aldı haberlermü? 

Ve şu anda tarih kitap- lerinin en büyük kısmı Yuna- kında olumsuz düşünüyor ve de. Ve tabii ki olan bitene tülarına 

göz atıyorum. İngiliz- nistan’da oynayan Türk dizi- bu ülkeye dönük meraklarını müyle ilgisiz olanlar da var. 

cem iyi seviyede olduğu için lerine adanmış durumda. da diziler üzerinden gider- Yunanistan’da şu anda öğlebiraz 

Batılı kaynaklara bak- Örneğin “bu dergiyi alırsanız meye çalışıyor. Bazıları Sü- den sonra 15.00 civarından 

ma imkânım da oluyor.” Hürrem ve Pargalı İbrahim’in leyman’ı seyredip Türkiye’de gece 23.00’e kadar farklı 

Bir akşam evdeydim ve tele- kavga sırlarını öğrenecek- bu tarihi dönemin nasıl gös- kanallarda Türk dizileri gösfon 

çaldı. Ailemin bir tanıdığı siniz. Valide sultan niye terildiğini anlamaya çalışı- terilmekte. 

arıyor. “Hristo, nasılsın? İyi İbrahimi tutuyor? Çıkarı ne? yor. Bazıları Süleyman’ı seymisin? 

Türkiye nasıl? Seni Niye Hürrem’i sevmiyor? Sa- redip Bizans dönemiyle bir 


e-bülten 

İletişim 

Adres: Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATAUM) 

Cemal Gürsel Caddesi, 06590 Cebeci, Ankara 

Telefon: 0 (312) 362 07 62 

Faks: 0 (312) 320 50 61 

Web: www.ataum.ankara.edu.tr/ebulten 

E-posta: ataum@education.ankara.edu.tr 

Editör: Erdem DENK 

Tasarım: Turan BACI-Erdem DENK 

* Yazılarınızla katkıda bulunmak için denk@ankara.edu.tr adresine email atabilirsiniz. 

* ATAUM E-Bülten’de yer alan yazılar ve görüşler tamamen yazarlarına aittir. ATAUM'un resmi görüşü değildir. 

* Bu e-bülten içinde yer alan özel kullanım lisanslı tüm yazı ve görsellerin bütün hakları ATAUM`a aittir. 

* Bu e-bülten, kaynak gösterilerek kopyalanabilir, dağıtılabilir, basılabilir. 

Sahibi: ATAUM adına Çağrı ERHAN · Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Erdem DENK · Yayının Türü: Süreli (Aylık) · Basım Yeri: Ankara 

Üniversitesi Basımevi, İncitaşı Sokak No:10 06510 Beşevler/ANKARA Tel: 0(312) 213 66 55 · Basım Tarihi: 22 Mart 2013


e-bülten 


AİHM ve Eşcinsellerin Evlat Edinmesi? 

Uzay AYSEV 

AİHM ve Eşcinsellerin Evlat Edinmesi? 

7 

Uzay AYSEV 

AİHM, 19 Şubat’ta Avusturya mahkemeye yaptıkları baş- sek Mahkemesi’nin (Austrian si bir karar aldı ve Fransız ya- 

’ya karşı aldığı kararla, eş- vuruyla annenin partneriyle Supreme Court) gündemine salarının yalnız yaşayan hecinsellerin 

partnerlerinin ço- çocuk arasında yasal bir bağ geldi ve benzer gerekçelerle teroseksüel kişilere evlat 

cuklarını evlat edinebil- kurmak isteyen çift, başvuru- bir kez daha reddedildi. Bu edinme hakkı vermesinin eşmesinin 

önünü açtı. ‘X and larının reddedilmesi üzerine kararla birlikte yerel çareleri cinsellerin eşitlik hakkının ih- 

Others v. Austria’ davasında Bölgesel Mahkeme’ye ve tük en en çift, Nisan 2007’de lali anlamına geldiğine hük- 

AİHM, lezbiyen bir kadının Avusturya Anayasa Mahke- AİHM’e başvurdu. 

metti. 

beraber yaşadığı partnerinin mesi’ne temyiz başvurusun- AİHM ise, yukarıda belirtildi- Son yıllardaki bu ve benzeri 

biyolojik çocuğunu evlat da bulunmuş. 

ği üzere, Sözleşme’nin 14. gelişmelere rağmen, Mahedinebilmesinin 

önündeki ya- Avusturya medeni kanunun- ve 8. maddelerinin ihlal edil- keme’nin tutumu eşcinselsal 

engellerin Avrupa İnsan da eşcinsellerin partnerleri- diği hükmünü verdi. Mahke- lerle heteroseksüeller ara- 

Hakları Sözleşmesi’ni ihlal et- nin çocuklarını evlat edine- me “aile yaşantısı” kavramı- sında tam eşitlik tesis etmektiğini 

karara bağladı. Söz- bilmesiyle ilgili özel bir yasa nın ve dolayısıyla aile yaşan- ten bir hayli uzak. Bu bağleşme’nin 

ayrımcılıkla ilgili bulunmamakta. Bu bağlam- tısıyla ilgili 8. maddenin de lamda “X and Others v. 

14. ve özel hayata ve aile yada, Avusturya yasaları anne- facto istikrarlı bir birliktelik Austria” davası hükmünün 

şantısına saygıyı öngören 8. yi “çocuğu doğuran kadın” iç erisinde bulunan eşcinsel son kısımlarında geleneksel 

maddesine dayanarak alı- olarak tanımlarken babayı çiftleri de kapsadığı görüşü- aile kurumunun korunması 

nan bu karar, cinsel yatkınlı- da “çocuk doğduğu anda an- nü yineledi. Dahası, cinsel ve cinsel azınlıkların haklarığa 

dayalı ayrımcılığın kabul neyle evli olan veya ebeveyn yönelimlere dayalı ayrımcı nın dengelenmesinin zorluedilemez 

olduğunun altını durumu mahkemeler tara- uygulamaların Sözleşme’nin ğundan dem vuran Mahkebir 

kez daha çizmiş oldu. fından onaylanmış bir erkek” 14. maddesine aykırı oldu- me, Avusturya’nın ayrımcı uy- 

Mahkeme, ayrımcılık yapıl- olarak tanımlanmakta. Ayrı- ğunu yinelerken, bu türlü uy- gulamasının Sözleşme’ye 

dığıyla ilgili kararını, Avus- ca yerel yasalar evlat edinme gulamaların ancak ciddi aykırılığını herhangi ciddi bir 

turya’nın evli olmayan hete- durumunda çocuğun hali ha- gereksinimlere ve sebeplere gereksinime dayandırılroseksüel 

çiftlerin benzer ko- zırdaki aynı cinsiyete sahip dayandırabileceğini de hük- mamasına bağladı. Gel geşullarda 

evlat edinmesi müm- yasal varisiyle yasal ilişkisi- me bağladı. Bu prensipleri lelim Mahkeme, geleneksel 

künken eşcinsel çiftlerin bu nin kesilmesini öngörmekte. söz konusu davaya uygula- duruşuna uygun olarak 

haktan faydalanamamaları- Örneğin söz konusu Avus- yan Mahkeme, çiftin farklı Sözleşme’nin üye ülkelerin 

na bağladı. 

turyalı lezbiyen çift için bu ya- cinsiyetlerden olması duru- eşcinsel evliliği yasal olarak 

Eşcinsellerin, partnerlerinin sa, annenin partnerinin ço- munda Avusturya yerel mah- tanımaları için bir zorunluluk 

çocuklarını evlat edinebil- cuğu evlat edinmesi halinde ke me le ri nin baş vu ru yu yaratmadığını da yineledi. 

mesi konusunda Avrupa’da çocuğun biyolojik annesiyle prensipte reddedemeyece- Benzer bir hükmü Mart 

farklı uygulamalar söz konu- olan yasal ilişkisinin sona er- ğini ve kararın ancak çocu- 2012’de “Gas and Dubois v. 

su. Almanya, Belçika, Dani- mesi anlamına gelmekte. Ni- ğun çıkarları değerlendirile- France” hükmünde de dile 

marka, Finlandiya, İzlanda, tekim yerel mahkeme ve Böl- rek varılabileceğini ifade etti. getiren Mahkeme, “Sözleş- 

Norveç, Hollanda, Birleşik ge Mahkemesi bu yasalara Ayrıca, Avusturya hukuk sis- me, üye ülkelerin eşcinsel ev- 

Krallık ve İsveç gibi ülkeler eş- bağlı kalarak çiftin evlat temin de y er alan yalnız ya- liliği yasallaştırmasını gerekcinsel 

vatandaşlarına bu hak- edinme başvurusunun Avus- şayan eşcinsellerin evlat tirmemektedir” ifadesini kulkı 

hali hazırda tanıyor. Al- turya yasalarına uygun ol- edinebilmesi ve eşcinsel çift- lanmıştı. 

manya ve Finlandiya hariç ay- madığına hükmetti ve çiftin lerin yasal olarak çocuk Mahkeme’nin eşcinsel evlinı 

ülkeler, eşcinsel çiftlere be- başvurusunu reddetti. Avus- yetiştirebilmesi gibi bir takım liklerle ilgili bu duruşunu anraber 

çocuk edinme hakkı da turyalı çit, Anayasa Mahke- çelişkilere de işaret ederek, lamak ve meşru kabul etmek 

tanımakta. Avusturya ve mesi’ne yaptıkları başvuruda de facto aile yapılanmaları- bir hayli tartışma konusu. 

Fransa dâhil olmak üzere Av- bu yasaların farklı cinsel yö- nın yasal olarak tanınması Mahkeme’nin nazarında 

rupa Konseyi’ne üye 35 ül- nelimleri olan insanlara kar- gerektiğini belirtti. 

“geleneksel aile kurumunun 

kede yaşayan eşcinsel çift- şı ayrımcı etkileri sebebiyle Mahkeme’nin bu hükümleri korunması” gibi muğlak bir 

lerse partnerlerinin çocukla- anayasaya aykırı ilan edil- eşcinsel hakları açısından k av ra mının yasalar karşısınrını 

evlat edinme hakkından mesi talebinde bulundu. Oy- olumlu bir gelişme sayılabi- da eşitlik gibi en temel insan 

mahrum. AİHM’in Avustur- sa Anayasa Mahkemesi de lir. Karar, içtihadın son yıllar- haklarından birisini tartışya’ya 

karşı aldığı bu kararın benzer bir karar vererek lez- da eşcinseller konusunda maya açabilmesi, Mahkeetkilerinin 

bu ülkelerde de biyen partnerin çocuğu evlat uğramakta olduğu evrimin me’nin Sözleşme’nin oluştuhissedileceği 

aşikâr. edinmesi halinde çocuğun bir başka halkası olarak gö- rulma amacı sebebi yerine 

Davanın tarafları uzun bir sü- anneyle olan yasal bağının rülebilir. Nitekim 2002’de üye ülkelerin konuyla ilgili 

redir aynı hanede aile ya- ortadan kalkacağına hük- AİHM tarafından karara bağ- hassasiyetlerini ön plana 

şantısı sürdüren bir anne, bi- metti. Bölgesel Mahkeme de lanan Fretté v. France dava- koyduğunun bir göstergesi 

yolojik çocuğu, eşcinsel part- Anayasa Mahkemesi de ka- sında, Fransız mahkemeleri olarak kabul edilebilir. Buna 

neri ve Avusturya devleti. rarlarını verirken açık olarak tarafından evlat edinme hak- rağmen, Mahkeme’nin eş- 

Çocuğun vekâletinin genç çocukların farklı cinsiyetten kı reddedilen bir eşcinselin cinsellerle ilgili geldiği nokyaşta 

biyolojik annesine ve- çiftler tarafından yetiştiril- başvurusu çocuğun çıkarları- tanın gelecek açısından 

rilmesinden ötürü annenin mesinin çocuğun çıkarlarına nın korunması bahanesiyle umut vaat edici olduğunu düpartneri 

çocuğun yetiştiril- daha iyi hizmet edeceği gö- reddedilmişti. 2008’de E.B. şünenler de bulunmakta. 

mesinde önemli bir rol üst- rüşünü dile getirdi. Eylül v. France davasındaysa Mahlenmiş. 

Şubat 2005’ta yerel 2006’da dava Avusturya Yük- keme bu görüşünün tam ter-


Esra AKGEMCİ 

8 ŞUBAT 2012 


e-bülten 


Esra AKGEMCİ 

Son yıllarda dev grevlerle sar- nın yüzde 60’ını aksatma- 13’ünü satın alan ve kısa sü- olarak Iberia’nın satışına karsılan 

İspanya’da, grevin son makla yükümlü. Bu açıdan rede hisselerini üç katına çı- şı çıkıyor ve hisselerin yüzde 

adresi ülkenin en büyük ha- grevin, yasal sınırlar içinde karan İngiliz havayolu şirketi 15’ini elinde tutan hükümetvayolu 

şirketi Iberia oldu. mümk ün olan en yüksek ka- British Airways, 2008’den bu ten, şirketi “İngilizlere peş- 

Ekonomik krizin etkisiyle geç- pasitede gerçekleştiğini vur- yana Iberia ile birleşme keş çekmemesini” istiyor. Hütiğimiz 

yıl 262 milyon Euro za- gulamak gerek. Grev önce- planları yapıyordu. Nihayet kümetse grevin bir an önce 

rar eden Iberia, çareyi 3 bin sinde binlerce Iberia işçisi, şir- 2011’de British Airways ve sona ermesi için çağrıda bu- 

807 işçiyi işten çıkarmakta, ketin Madrid’deki ofisi önün- Iberia, International Airlines lunarak ülkenin zaten mali 

kalanların da maaşını azalt- de protestolarına başladı. Group (IAG) bünyesinde bir- krizden dolayı fazlasıyla acı 

makta buldu. Iberia böylelik- Grev günüyse 4 bin işçi, leşti. Yeni şirket, bir de Iberia çektiğini vurguluyor. Sendile 

tarihinde ilk kez çalışanla- Iberia’nın sanayi tesislerinin Express adında daha ucuz kacılara göre, hükümet, tam 

rının yüzde 20’sini işten at- bulunduğu La Muñoza’dan tarifeli bir şirket daha kurdu. da bu yüzden sorunun çözümaya 

hazırlanırken, greve Madrid Barajas Havaala- Geçtiğimiz sene, Iberia pilot- mü için devreye girmeli, çüngitmekten 

başka çareleri kal- nının T-4 Terminaline kadar ları bu yeni şirketin işten kü Iberia’nın durumu aslında 

mayan işçilerin mücadelesi yani yaklaşık 10 kilometre yü- çıkarılmalara neden olaca- İspanya’daki genel tabloyu 

de tüm hızıyla sürüyor. Grev- rüdü. Terminale vardıkların- ğını savunmuş ve 9 Nisan-20 yansıtıyor ve sadece Iberia çaler 

4-8 Mart ve 18-22 Mart tada diğer grevciler tarafından Temmuz tarihleri arasında lışanlarının değil havaalanrihlerinde 

devam edecek. coşkuyla karşılandılar ve ün- her pazartesi ve cuma günle- larında çalışan çok daha faz- 

Toplam 15 gün sürecek olan lü devrim marşına gönderme ri toplam 30 gün greve gitme la kişinin zarar göreceği bir 

dev grev dalgası boyunca, yaparak “Iberia unida jamás kararı almışlardı. Ancak süreç yaşanıyor. 2013’ten itibin 

220 uçuş iptal edilecek. será vencida/birleşmiş Iberia Iberia, pilotları sorumsuzluk- baren sağlık sektörü başta ol- 

Bunun Iberia’ya maliyetinin asla yenilmeyecek” slogan- la suçlamış ve sendika üyesi mak ü ze re İspanya’da 

50 ila 100 milyon Euro ara- ları attılar. Ancak polis termi- 14 çalışanı da işten çıkarmış- özelleştirilmeyi bekleyen birsında 

olacağı tahmin edili- nalin kapılarını kapatarak tı. Bugün yaşanan işten çı- çok sektör var ve bu süreç, zayor. 

18-22 Şubat arasında ya- göstericilerin girmesini en- karmaların gerekçesiyse, ten işsizlik sorunuyla boğupılan 

ilk 5 günlük greve 20 bi- gellemeye çalışınca gerilimli IAG’nin geçtiğimiz yılın ilk al- şan ülkede benzer işten çıkane 

yakın işçi katıldı ve Iberia, anlar yaşandı. İşçiler içeri gir- tı ayında 476 milyon dolar za- rılmaları da beraberinde 

toplam uçuşların yüzde meyi başardıysa da arbede rar etmesi ve zararın büyük getirebilir. Iberia direnişinin 

40’ını, yani 415 uçuşu iptal uzun süre devam etti; 5 kişi kısmının Iberia’dan kaynak- nasıl sonuçlanacağı bu açıetmek 

zorunda kaldı. Grev- gözaltına alındı, bir kişi yara- lanması. “Iberia’nın oldukça dan önemli bir dönüm nokden 

ayrıca Iberia’nın yanı sı- landı. 

derin ve yapısal sorunları” yü- tası olacak gibi görünüyor. 

ra aynı gruba bağlı olan Iberia’yı bu kadar büyük bir zünden şirket, yeniden İspanya semalarındaki grev, 

Iberia Express, Vueling ve Air işçi kıyımına götüren süreç, yapılandırma planı geliştirdi bu açıdan yakından izleme- 

Nostrum da et ki len di. esasında şirketin 2001’de v e işt en çıkarılmaların kaçı- ye değer. 

İspanyol yasalarına göre, ha- özelleştirilmesine dayanıyor. nılmaz olduğunu açıkladı. 

vayolu çalışanları uçuş planı- Iberia hisselerinin yüzde Sendikalar bu yüzden esas

11 


e-bülten 


Avrupa'nın Patenti Artık Tek Tip 

Esra DERE 

11 9 

Avrupa’nın Patenti Artık Tek Tip 

Esra DERE 

40 yıllık bir sürecin ardından, İşadamı Arend Oetker bu- ya’dan itiraz var. Öyle ki, Ro- rilememişti. Nihayet Aralık’ 

AB tarihinde en uzun süren nun nedenini anlayabildiğini ma ve Madrid birlik içinde dil- ta Avrupa Parlamentosu’nun 

tartışmalardan biri olan or- belirtiyor: “Patent almak çok sel ayrımcılık yapıldığı ge- üye devletlerin ortak patent 

tak patente nihayet bir çö- pahalı. Bu kadar masraflı r ekçes iyle şikâyetlerini Avru- sistemi kurulması için ileri işzüm 

getirildi. Mevcut sisteme olunca da patent başvurusu pa Adalet Divanı’na taşıdı. birliği mevzuatını harekete 

göre, her AB üyesi ülkede pa- yapılsın mı yapılmasın mı di- İtalyan Dışişleri Bakanlığı’ geçirme taleplerine yeşil ışık 

tent için başvuran firma o ül- ye iyice düşünmek gerekiyor. ndan yapılan açıklamada yakmasının ardından 15 

kenin dilinde de çeviri yaptır- Bu da özellikle Almanya’da da, Birlik değerlerinin istis- Şubat’ta 24 üye devlet bu komak 

zorunda kalıyor. Bu ay sayıları çok ve hayli yaygın mar edildiği gerekçesiyle şi- nuda mutabakata vardı. İtal- 

25 AB ülkesinin imza attığı olan orta ölçekli şirketler için kâyette bulunulduğu belirtil- ya, anlaşmayı imzalamakla 

“AB Patenti” uygulamaya ko- geçerli. Avrupalı şirketlerin di: “Patent sektöründe ileri iş- birlikte ortak sistemi kullannulduğundaysa, 

İngilizce, rekabet gücünün kalıcılığını birliği sürecinin başlatılması mayacağını söyledi. Anlaş- 

Fransızca ve Almanca dille- sağlayan ve aynı zamanda ortak pazar ruhuna aykırı, zi- maya imza atmayan İspanrinde 

başvuru yapılabilecek uygun fiyata telif hakkına sa- ra piyasa içinde bölünme ve ya, yeni sistemin kendi dilleve 

tüm AB ülkelerinde paten- hip olunabilecek bir sisteme sapmaya neden olacak ve do- rini geri plana attığı görütin 

geçerliliği için tek bir baş- ihtiyacımız var.” 

layısıyla İtalyan iş dünyasına şünde. 

vuru yapılması yeterli ola- Tüm AB ülkelerinde geçerli karşı ön yargıya yol açacak.” Bulgaristan, içerideki bazı 

cak. Yenilikler ticari bir niteli- olan bir telif hakkı isteniyor- Ortak patent sistemine des- idari meseleler çözülmeden 

ğe bürünerek patent tek bir sa, bunun için Brüksel’deki tek veren üye devletlerse ar- önce imza atmayacağını 

kurumdan verilecek. Ortak Avrupa Patent Dairesi’ne baş- tık Birlik’in mevcut sistemini açıkladı. Polonya da ortak pa- 

Avrupa Patenti, küresel dün- vurmak ve yaklaşık 32 bin Eu- değiştirme vaktinin geldiğini tentin ekonomisine olumsuz 

yada Avrupa’nın rekabet gü- ro harcamak gerekiyor. Bu ileri sürüyor. Buna göre, mev- etkide bulunabileceği gerekcünü 

artırması açısından ö dem enin büyük bir kısmı, cut durumda firmaların 27 çesiyle anlaşmayı imzalaönemli. 

Amaç, Japonya, yaklaşık yüzde 80'i, çeviri üye ülke için kendi patent- madı, ancak sisteme gele- 

ABD ve diğer gelişmiş ülke- masraflarına gidiyor. Zira pa- lerini belirlemesinin ve bunu cekte katılmaya kapıyı açık bılerle 

rekabet edebilir olmak. tent belgesindeki tüm hukuki 23 resmi dilde yapmasının ol- raktı. 

Aslında AB'de patent sahibi açıklamalar AB’deki tüm res- dukça masraflı olduğuna dik- Ancak sıkıntı yaratacak ve baolmak 

oldukça pahalı. ABD' mi dillere çevriliyor ve belge kat çekiyor. 

kanların vardıkları anlaşmade 

2 bin Euro’ya patent al- tüm Birlik ülkelerinde ayrı Patent unvanları hâlihazırda da yer almayan bir konu damak 

mümkünken AB'de bu ayrı onaydan geçiyor. Avrupa Patent Ofisi (EPO) ta- ha var: Örneğin tekil patentrakam 

32 bin Euro’yu bula- İşte tam bu noktada, ortak rafından veriliyor. 1977’de lerin kullanım alanıyla ilgili 

biliyor. Bu ve benzeri sorun- bir AB telif sisteminin gerek- kurulan EPO, 38 ülkeyi kap- yasal anlaşmazlıkları çözelar 

ilk kez 1973’te gündeme liliği ortaya çıkıyor. Nitekim sıyor ve AB üyesi devletlerin cek bir mahkemeye ihtiyaç 

getirilmişti ve 40 yıldır da Br üks el de yıllardır hem her tamamı EPO çatısı altında bu- duyulması gibi ortak hukuk 

üzerinde çalışılıyordu. Avru- ülkede ayrı ayrı onaylanma- lunuyor. 

sistemi oluşturulması fikri. Zipa’daki 

patent başvuruları- sına gerek kalmayacak hem Ancak tek ve ortak bir “Avru- ra ileri işbirliği konusunda annın 

yüzde 40’ı Alman işlet- de daha az dile tercüme edi- pa patenti” düşüncesini orta- laşmaya varılmadan önce 8 

melerine ait. Yenilikçilik ala- lerek biraz daha ucuza mal ya atan EPO gerçekten bazı u- Mart’ta Avrupa Adalet Divanında 

Fransa, Hollanda ve olabilecek böyle bir yöntem lusal patentlerin toplamın- nı, Ortak Patent Mahkemesi 

İngiltere, Almanya’nın arka- üzerinde çalışıyor. Bunun için dan başka bir şey değil; her kurulmasının AB yasalarıyla 

sından geliyor. Ancak ürün- sunulan öneri, telif hakkı al- ülkenin kendine özgü patent örtüşmeyeceği yönünde kalerinin 

ya da fikirlerinin ulu- mak için gerekli belgelerin kuralları var. 

rar vermişti. Dolayısıyla orsal 

özlük haklarına sahip ol- sadece üç dile, İngilizce, Mevcut durumda maliyet yük- tak patent uygulaması yürürsalar 

da Avrupa düzeyinde te- Fransızca ve Almancaya çev- sek ve yasal sıkıntılar da fir- lüğe girdikten sonra hukuki 

lif haklarının korunması için rilmesi oldu. AB Komisyonu’ maları kendi patentlerini ko- sorunların nasıl çözüleceği 

başvuruda bulunmayan Al- nun bu önerisi, Birlik içinde ruma güdüsüyle hareket et- şimdilik belirsizliğini sürdüman 

şirketlerinin sayısı ol- büyük destek bulsa da dilsel meye itiyor. Bugüne kadar rüyor. 

dukça yüksek. Alman Sanayi ayrımcılık yapıldığı iddiasın- bir dizi anlaşmazlık nedeniy- 

Birliği Başkan Yardımcısı ve da bulunan İtalya ve İspan- le bu soruna bir çözüm geti-

Hükümete 'Elektrik Çarptı' 



e-bülten 

Ezgi KÖSE 

Hükümete ‘Elektrik Çarptı’ 

Ezgi KÖSE 

Onur HAZNEDAR 

Bulgaristan'da artan fiyatlar, dia edilmişti. Bunun üzerine yük bir kısmı görüşmeleri sının ardından siyasi parti ligenel 

ekonomik gidişat ve Avrupa Komisyonu, AB enerji izlemekle yetindi. İktidardaki derleriyle bir araya geleceğiyolsuzluk 

iddiaları üzerine pazarı kanunlarına tam ola- GERB milletvekillerine göre, ni bildirdi. Plevneliev, bu kohalkın 

düzenlediği protesto rak uymadığı gerekçesiyle Borisov “programını yoğun şullarda anayasanın belirlegösterileri, 

Avrupa'da 2008 Bulgaristan’ı 25 Ocak'ta Av- olduğu için” salona geleme- diği yolu titizlikle izleyeceğini 

ekonomik krizinin başlama- rupa Adalet Divanı'na şika- di. Öte yandan, oylama baş- vurgulamayı da ihmal etmesıyla 

birlikte istifa eden hü- yet etmişti. 

lamadan önce meclise gelen di. Parlamentoda temsil edikümetlere 

bir yenisinin daha Geçtiğimiz haftalarda yine Başbakan Borisov, oylama sı- len tüm siyasi partileri soeklenmesine 

neden oldu. aynı mevzudan dolayı Maliye rasında parlamento önünde rumlu davranmaya çağıran 

Bulgaristan’da ya şa nan Bakanı Simeon Djankov gö- toplanan binden fazla taraf- Plevneliev, erken seçimin 

“elektrik faturası” krizi, Bul- revinden istifa etmişti. Baş- tarına hitap etmeyi tercih mümkün olan en yakın tarihgaristan 

başbakanını istifa et- bakanın istifa gerekçesiyse, ediyordu. Borisov'un birkaç te yapılmasını da, “Parlatirdi. 

On binlerce vatandaş, Djankov’unkinden biraz da- gün önce teşvik verdiği çiftçi- mento toplumsal desteğini 

meydanlarda bir araya gele- ha farklı. Bulgaristan Başba- ler de traktörleriyle geldikleri tüketmiştir, ancak krizi derinrek 

elektrik faturalarının yük- kanı Boyko Borisov, istifasını meclis önünde çaldıkları leştirmeyelim” sözleriyle ifasek 

gelmesini protesto et- yapılan eylemlere değil pro- kornalarla Başbakana des- de etti. Cumhurbaşkanı Plemekteydi. 

Elektrik dağıtım şir- testolar esnasında polisle tek verdi. 

neliev'in çağrısıyla bir olaketlerinin 

uyguladığı kont- karşı karşıya gelen vatan- Borisov, yaptığı açıklamada, ğanüstü Milli Güvenlik Kururolsüz 

fiyat artışlarına karşı daşların polis tarafından iradeyi halka geri verdiğini, lu (MGK) toplantısı da yapılbaşlayan 

protestolarda, si- yaralanmasına bağladı. Ni- geçici hükümette de yer al- dı. Plevneliev, yaklaşık 6 saat 

yasi partilerin yasaklanması tekim Başbakan Borisov, mayacağını duyurdu. Oyla- süren toplantının ardından 

ve Anayasanın değiştirilmesi “polisin halka şiddet uygula- madan sonra hızını alama- yaptığı açıklamada, çözüm 

gibi taleplerde de bulunan dığı bir ülkenin başbakanı yarak, sürpriz bir şekilde ken- önerisini de açıkladı aslında: 

vatandaşlar, istifa eden Boy- olamayacağını” belirten isti- disine son genel seçimlerde “Krizden çıkış yolu erken seko 

Borisov kabinesinin mah- fa dilekçesini meclisin onayı suikast organize edildiğini ve çimden geçiyor.” Siyasi ve 

kemeye verilmesini de istedi için parlamentoya gönderdi. bunun arkasında da Hak ve sosyal krizden dolayı Bulgave 

protestolara devam etti. İstifa dilekçesi, Parlamento Özgürlükler Hareketi Onur- ristan için ortaya çıkan risk ve 

Öyle ki, Borisov’u ülkede Ba şk anı Tzetzka Tzaçeva ta- sal Başkanı Ahmet Doğan'ın tehditler' konulu toplantıyla 

elektrik dağıtımını gerçek- rafından milletvekillerine de olduğunu da öne sürdü. ilgili bilgi de veren Plevleştiren 

üç firmadan biri olan bildirildi. Bulgaristan kanun- Borisov'un bu sözlerine ce- neliev, sözlerinin merkezine 

Çek CEZ firmasının lisansı- ları gereği başbakanın istifa vap veren HÖH lideri Lütfi ''Boyko Borisov hükümetinin 

nın iptal edileceği ve elektrik edebilmesi için istifa dilek- Mestan, ülkenin bir etnik kar- istifası sonucu tırmanan sosfiyatlarında 

yüzde 8 indirime çesinin milletvekillerinin oy- gaşaya sürüklenme çabası ol- yal gerginlik ortamında ülkegidileceği 

açıklaması da lamasına sunulması gereki- du ğu nu söy le di: “Eğer deki toplumsal ve siyasi hukurtarmadı. 

yor. Nitekim Bulgaristan par- Borisov'un sözleri doğru ol- zuru korumak zorundayız” 

Bulgaristan'da elektrik dağı- lamentosu da hemen ertesi saydı, şimdiye kadar Doğan görüşünü yerleştirdi. Ülkede 

tımı, 2001-2005 yılları ara- gün başbakanın kararını çoktan tutuklanmış ve gere- protestoların nedeni olan 

sında görev yapan Simeon oyladı. Hükümetin istifası 5'e ken işlemler yapılmış olma- elektrik faturalarının bedeli- 

Saxe Cobourg-Gotha iktida- karşı 209 oyla kabul edilir- lıydı. Bulgaristan'da etnik mo- nin düşürülmesi ve vatanrında 

özelleştirilmişti. Daha ken, bir milletvekiliyse çe- delin mimarı olan Ahmed daşların sosyal durumunun 

önce de, şirketlerle yapılan kimser kaldı. Oylamalar es- Doğan'ın isminin kararlan- iyileştirilmesi için parlamenanlaşmalarda 

yüzde 15 kâr nasında mecliste saatlerce masını kınıyorum.” 

toyla bakanlar kurulundan 

sözü verildiği, şirketlerinse tartışmalar devam etti. Baş- Bulgaristan Cumhurbaşkanı toplumsal beklentinin artdüşük 

vergi ödemek için ha- bakan Borisov görüşmelere Rosen Plevneliev de, hükü- tığını vurgulamayı da ihmal 

yali faaliyetler beyan ettiği id- katılmazken, bakanların bü- metin istifasının onaylanma- etmedi Plevneliev.


e-bülten 





11 


Kasım 2011, İtalya’da yeni geçtiğimiz ay yapılan seçim baskılar sonucunda Kasım metinin icraatlarından membir 

dönemin başladığını İtal- sonuçları göz önüne alındı- 2011’de koltuğunu bırak- nun oldu. Monti hükümetiya’yla 

beraber tüm dünyaya ğında, İtalyan halkının Ber- mak zorunda kalmıştı. Ber- nin geçtiğimiz Aralık’ta mechaber 

veriyordu. Silvio Ber- lusconi’ye yönelik farklı bir lusconi’nin ardından İtalya listen güvenoyu alamayarak 

lusconi, 2008’de (tekrar) dev- tasavvurunun olduğu görü- başbakanlığına ekonomist düşmesi de bu durumun en 

raldığı başbakanlık görevin- lüyor. Zira medyatik kişiliği kimliğiyle bilinen Mario Mon- önemli göstergesi. İşte tam 

den yoğun baskı sonucunda ve skandallarıyla tanınan ti ve teknokratlardan oluşan da bu istifayla İtalya tabiri caistifa 

etti. Bu istifayla İtal- “duayen” siyasetçiye yargı de- kabinesi geçti. Yaklaşık bir yıl izse bir siyasi kaos ortamına 

ya’da Berlusconi döneminin ğil yeniden iktidar kapısı kadar iktidarda kalan Monti, sürüklendi. Siyasi ve ekonokapandığı 

sıklıkla ifade edili- aralanıyor. 

aldığı önlemlerle ekonomik mik belirsizliğin gölgesinde 

yordu. Hatta beklentiler, eski Etik ve siyasi açıdan tepki çe- krizin İtalya’ya sıçramasına Şubat 2013’te yapılan genel 

başbakanın hakkında çıkan ken ve AB’nin en büyük eko- engel olmaya çalışıyordu. An- seçimler, sonuçları itibariyle 

yolsuzluk ve vergi kaçırma id- nomilerinden birisini iflasın cak büyük resme bakıldığın- bu kaosun devam edeceğidiaları 

nedeniyle yargıla- eşiğine getiren Berlusconi, da ne ekonomi otoriteleri ne nin de habercisi. 

nacağı yönündeydi. Ancak yoğun ulusal ve uluslararası de İtalyan halkı Monti hükü- 

Siyasi resim: Partiler, bloklar 

24-25 Şubat’ta gerçekleştiri- birleşmesiyle kurulmuş du- meyse, seçimlere “Başbakan den İtalyan seçmenin karşılen 

İtalya Genel Seçimlerine rumda. Partinin ana gövde- Berlusconi” sloganıyla katı- na çıktı. PLD’nin aldığı oy 

pek çok parti ve siyasi blok ka- sini, Demokrasi Özgürlük- lan Özgürlükçü Halk Partisi oranları dikkate alındığında, 

tıldı. Öte yandan, seçimde te- tür-Papatya ve (İtalyan Ko- (PLD). Sağ blok olarak da İ talya ’nın Berlusconi defterimel 

olarak iki partinin çeki- münist Partisi'nin mirasçısı) anılan PLD, Berlusconi lider- ni kapattığını söylemek çok 

şeceği ifade ediliyordu. Bu Solun Demokratları partileri liğinde çeşitli sağ partilerin zor. 

bloklardan ilki, Pier Luigi Ber- oluşturuyor. Kurulduğu gün- bir araya gelmesinde oluşu- Seçimlerde dikket çeken disani 

liderdiğindeki Demok- den bu yana Berlusconi’ye yor. Parti, özellikle Mayıs ğer iki oluşumsa, Monti lirat 

Parti (Partito Democra- karşı en ciddi muhalefeti or- 2012’de yapılan yerel se- derliğinde seçimlere katılan 

tico). İtalya’daki en büyük si- taya koyan Demokrat Parti çimlerde uğradığı hezimetle Monti Ajandası İttifakı ve eski 

yasi partilerden birisi olan ve lideri Pier Luigi Bersani, se- akıllarda kalmıştı. Partisinin oyuncu Beppe Grillo’nun 

Demokrat Parti, 2006 genel çimin favorisi olarak gösteri- yaşadığı bu hayal kırıklığı Ulusal Kurtuluş Özgürlük Haseçimlerinde 

“Birlik” adlı liyordu. 

sonrasında seçimde aday reketi olarak da anılan Beş 

merkez sol ittifakına katılan İtalya siyasi yaşamında etkili olmayacağını açıklayan Ber- Yıldız Partisi. 

çeşitli sol ve merkez partinin olan ikinci siyasi örgütlen- lusconi, genel seçimde yeni- 

Seçim sonuçları ve gelen tepkiler 

İçişleri Bakanlığınca açıkla- İtalya genel seçimleri, hem Berlusconi gibi olumlu bulan Garcia Margallo, seçimin hiç 

nan seçim sonuçları bazı ulusal hem de uluslararası bir diğer isimse Mario Monti. bir yere gitmeyen bir sonuçla 

partilerde sevinçle karşıla- kamuoyu tarafından yakın- Grillo’nun Beş Yıldız Hareke- noktalandığını ve bunun ne 

nırken, bazılarında yıkıma dan takip edildi. Sonuçlara ti’yse, hiçbir koalisyona gir- İtalya ne de Avrupa için iyi bir 

neden oldu. Seçim öncesin- ilişkin ilk değerlendirme, meyeceklerini, ancak tek- haber olduğunu açıkladı. 

de favori gösterilen Pier Luigi Berlusconi’nin sağ blokun- nokrat bir hükümete destek İtalya seçim sonuçlarının et- 

Bersani ve partisi 315 üyeli dan geldi. PLD adına açıkla- olabileceklerini açıkladı. kilediği bir diğer alansa, fialt 

mecliste 113, 630 üyeli ma yapan Genel Sekreter An- Seçimlere ilişkin ilk uluslara- nans dünyası oldu. Seçim sosenatodaysa 

340 sandalye gelino Alfano, seçim sonuç- rası değerlendirmesiyse AB’ nuçlarının ilan edilmesinin 

kazanabildi. Berlusconi’nin larının kendileri için olağa- den geldi. Yunanistan kriziy- hemen ardından Tokyo, 

partisi PLD ise alt mecliste nüstü olduğunu ve partile- le bir hayli yıpranan Brüksel, Frankfurt ve New York bor- 

116, senatoda 124 sandal- rinde sevincin hâkim oldu- İtalya seçimlerini de yakın- saları güne sert düşüşlerle 

yeye sahip oldu. Yakın zama- ğunu belirtti. Öte yandan, se- dan takip etti. AB cephesinde başladı. 

na kadar başbakan koltu- çim öncesinde tek başına hü- temkinli bir sessizlik hâkim ol- Başta AB olmak üzere dünğunda 

oturan Mario Mon- kümet kurabileceği ihtimali makla birlikte, seçimlerin yanın dört bir yanında enditi’nin 

sol bloğu alt mecliste üzerinde durulan Demokrat İtalya’da siyasi belirsizliği kö- şeye neden olan seçimler 

18, senatoda 45 takipçi ka- Parti sonuçlardan pek mem- rükleyen bir şekilde nokta- sonrasında, gözler Cumhurzanırken, 

seçimin sürpriz is- nun görünmüyor. Partisi adı- landığı kanaati de hâkim. başanı Giorgio Napolitano’ 

mi Grillo’nun Beş Yıldız olu- na açıklama yapan Bersani, İşte bu noktada İspanya Dı- nun hükümetin kurulması 

şumu da alt mecliste 54, se- birinci sırada olduklarını an- şişleri Bakanı adeta tüm için yapacağı görüşmelere 

natoda 108 sandalyeyle c ak kazanan olmadıklarını AB ’n in ortak görüşünü orta- çevrilmiş durumda. 

önemli bir başarıya imza attı. ifade etti. Seçim sonuçlarını ya koyan bir açıklama yaptı.

UKIP Nereye Gidiyor? 



e-bülten 

Onur HAZNEDAR 

UKIP Nereye Gidiyor? 

Onur HAZNEDAR 

Euro kriziyle birlikte Avrupa’ odaklı açıklamak eksik bir de- ve AB karşıtlığı. Bu şekilde kri- da faaliyetlerde bulunuyor. 

da aşırı sağın yükselişe geç- ğerlendirme olsa da, bugün- zin sonuçları araçsallaştıran Özellikle Danimarka, Finmesi, 

artık bilindik bir ger- lerde İngiltere halkı ekran- parti, gelecek seçimlerde oy landiya, Hollanda ve İtalya’ 

çek. İşsizlik ve kendini her larda aşırı sağ bir parti olan oranını arttırmayı planlıyor. daki aşırı sağ partilerle yakın 

gün daha da çok hissettiren Birleşik Krallık Bağımsızlık Partinin başkanlığınıysa med- ilişkiler kuruluyor. Bunun en 

ekonomik durgunluk özellik- Partisini (UKIP) her gün gör- yanın tabiriyle “karizmatik” li- açık örneğiyse UKIP’in Avrule 

Kıta Avrupası’nı kavurma- meye alışmış durumda. der Nigel Farage yapıyor. He- pa’nın aşırı sağ partilerini bir 

ya devam ediyor. Bu işin ek- İlk olarak partinin temel me n h er gün televizyon araya getiren Avrupa’nın 

meğiniyse oy oranlarını her özelliklerine bakacak olur- programlarına katılan Fara- Özgürlüğü ve Demokrasisi 

geçen gün arttıran aşırı sağ sak, UKIP hemen hemen her ge, her ne kadar toplumun (EFD) grubunun bir parçası 

partiler yiyor. Ancak söz ko- şeye karşıtlığıyla biliniyor. Bu belli kesimlerine yüklense ve olması. Dahası parti lideri 

nusu yer bu sefer İngiltere dur um partinin son progra- kimilerini oldukça rahatsız et- Farage, bu oluşumun eş başolunca 

işin rengi biraz daha mında da açıkça göze çarpı- se de, bugünlerde oldukça kanlığını yürütüyor. 

değişiyor. Her ne kadar aşırı yor. Bu programda vurgula- popüler. 

sağ partilerin yükselişe geç- nan önemli noktalarsa, göç- Parti sadece İngiltere’de demesini 

sadece ekonomi me n karşıt lığı, ekonomik kriz ğil aynı zamanda Avrupa’da 

Yabancı, Kadın, AB vs. karşıtlığı 

Yabancı karşıtlığı, partinin en 

önemli politikalarından birini 

oluşturuyor. Çok kültürlülüğe 

karşı olan parti, göçmenlere 

ve Müslümanlara 

yönelik katı politikalar benimsiyor. 

Bu durum parti 

programında da açıkça gözüküyor: 

“Geleneksel değerlerimiz 

küçümseniyor. Çocuklarımıza 

geçmişlerinden 

utanmaları öğretiliyor. Çok 

kültürlülük toplumumuzu 

parçalıyor. Bu nedenle çok 

kültürlülüğe desteği durdurma 

ve ortak bir İngiliz kültürü 

yaratma sözü veriyoruz.” Yine 

parti programı, Müslüman 

karşıtlığına yönelik olarak 

burkanın ve peçenin resmi 

kurumlarda takılmasının 

yasaklanması için mücadele 

verileceğinin altını çiziyor. 

Hatta parti lideri Farage, kendisinin 

bu kurumlara giderken 

motosiklet kaskını çıkardığını 

belirterek Müslümanları 

biraz da alaya alan bir 

söylem kullanıyor. 

nuysa, kadın karşıtlığı. Özel- çimlerini kazanması halinde nel seçimindekinden daha 

likle geçtiğimiz günlerde son ülkesinin AB üyeliğiyle ilgili iyi bir performans gösterdi. 

kadın üyesinin de partiden referanduma gitme sözü ver- Benzer şekilde 2011 yerel seayrılmasıyla 

birlikte parti ermesi, UKIP’in planlarını çimlerinde de aynı başarı dekekler 

kulübüne dönüşmüş bozmuşa benziyor. Daha ön- vam etti. Ancak yukarda da 

durumda. Geçtiğimiz gün- ce bu alanda bayrağı tek ba- sözü edildiği gibi, Başbakan 

lerde UKIP’ten ayrılıp Muha- şına taşıyan parti, bu davayı Cameron’un politika değifazakâr 

Partiye geçen Marta iktidar partisinin de benim- şikliğiyle birlikte UKIP’in 

Andreasen, lider Farage’ı semesinden oldukça rahat- oyları önümüzdeki dönemde 

“kadın karşıtı Stalinist dik- sız. Zira bu durumun UKIP azalabilir. 

tatör” olarak tanımlıyor ve için anlamı, oy oranının S onuçta e ko nomik krizin bir 

ekliyor: “Farage hiçbir za- azalması demek. Nitekim çıktısı olarak UKIP’in İngilman 

başarılı ve yetenekli ka- son kamuoyu yoklamalarına tere’de popülerliğini bu dendınların 

partide önemli ko- göre Muhafazakâr Parti bu li arttırmasına çok da şaşırnumlara 

gelmesi için çalış- söylemiyle birlikte oylarını mamak gerekiyor. Ancak 

madı. Ona göre kadınlar, yal- yüzde beş oranında artırdı. unutmamak gerekir ki, bu tip 

nızca mutfakta ya da yatak UKIP’te aynı oranda bir azal- partilerin iktidara oynaması 

odasında olmalı.” 

ma gözlenmesi de bu endi- her zaman zordur. Hele bu ül- 

AB karşıtlığı, partinin olmaz- şeyi haklı çıkarıyor. 

ke İngiltere olunca bunu basa 

olmaz bir diğer özelliğini Son olarak partinin geçtiği- şarmak imkânsız gibi bir şeyoluşturuyor. 

AB’yi “şeytan” mi z seçimlerdeki ve mevcut dir. Buna ek olarak sigara 

olarak nitelendiren Farage, durumuna bakacak olursak, yasağından tutun da avlanen 

kısa zamanda birlikten ay- partinin her geçen gün başa- ma yasağının kaldırılmasına 

rılmanın gerektiğinin savu- rısını belli oranlarda arttırdı- dek uygulanabilirliği zor 

nuculuğunu üstleniyor. Med- ğı gözümüze çarpıyor. 2009 olan vaatlerde bulunan 

yanın bugünlerde peşinden Avrupa Parlamentosu seçim- UKIP’in bunları iktidara gelbu 

kadar çok koşması da as- lerinde yüzde 16.5 oy ora- dikten sonra ne denli uygulında 

bundan kaynaklanıyor. nıyla 13 koltuk kazanarak layabileceği de tartışmalı bir 

Ancak geçtiğimiz günlerde Muhafazakâr Partinin ardın- başka konu. 

Partinin son dönemde en çok Başbakan David Cameron’ dan ikinci gelen parti, 2010 

eleştirildiği ve tartışıldığı ko- un partisinin 2015 genel se- genel seçiminde de 2005 ge-


e-bülten 





13 


11 Eylül saldırılarından son- AB’nin gündemine girince kin bilgilerin bundan sonra biri. İnsan hakları örgütlerira 

“terörle savaş”a girişen harekete geçmek şart olmuş, AİHM vasıtasıyla öğrenilebi- nin raporlarında detaylı ola- 

Amerika’nın dünya çapında hükümetin emriyle Ağustos leceği anlamına geliyor. Hü- rak bahsedilen bu tekniklere 

bir gizli hapishaneler ağı kur- 2008’de soruşturma başla- kümetinin yüzünü ekşitme se- kısaca “işkence” adı verilduğunu 

ilk kez 2005’te İnsan tılmıştı. 

bebi de buydu. Dışişleri Ba- mekte. Naşiri gibi, hâlen da- 

Hak la rı İzleme Örgütü Ne var ki bu, bitirmek için kanlığı’ndan yapılan açıkla- ha Guantanamo’da tutulan 

(HRW) dile getirmişti. Konuy- başlanan türden değil de mada, bundan sonra Mah- Ebu Zübeyde de Polonya’ 

la ilgili son araştırma raporu kimseye belli etmeden konu- keme’ye verilecek belgelerin daki soruşturmayı burada 

da bu ay Açık Toplum Vakfı y u kapatmaya yönelik olan daha dikkatli seçileceği söy- gördüğü işkenceler nedeniy- 

(Open Society Foundations) soruşturmalara benziyordu. lendi. Çünkü, Adalet Bakanı- le takip ediyordu. Ancak bilgi 

tarafından yayınlandı. “İş- Zira soruşturmanın sona er- nın sözleriyle, AİHM’in kararı edinme talepleri Polonyalı 

kenceyi Küreselleştirmek” mesi için planlanan tarihle- “Polonya’nın milli güvenliği- savcılar tarafından mütemabaşlığını 

taşıyan raporda, rin sürekli ertelenmesi gibi ni tehlikeye atmış oldu.” diyen reddedildi. Hükümetin 

ABD Merkezî İstihbarat Teş- bir durum ortaya çıkmıştı. Ge- Aslında hükümetin korkma- Naşiri davasında gizliliğin 

kilatı’nın (CIA) yasadışı faali- lenek 2013’te de bozulmadı. sını gerektiren pek bir şey kaldırmasına gösterdiği tepyetlerine 

şu veya bu şekilde Soruşturmanın devamı için yok. Zira, AİHM sözcüsünün kiyse onun için bardağı taşıdestek 

olduğu tespit edilen 1 Şubat’ta adalet bakanın- yaptığı açıklamaya göre, ran son damla oldu. 6 Şubat’ 

54 ülke listeleniyor. Avrupa dan dördüncü kez ek süre is- Naşiri davasında Polonya ta avukatları aracılığıyla 

cephesinde adı geçen ülke- teyen savcılık, istediğini de al- Mahkeme’ye zaten çok az AİHM’e başvuran Ebu Zülerden 

biri de Polonya. Bu bir dı. Polonya’da CIA tarafın- belge sunmuştu (The News beyde, Polonya aleyhine açısürpriz 

değil tabii ki. Polon- dan sorgulandığını iddia P L’i n haberine göre sadece lan davalara böylece bir yeya’nın 

CIA işkencelerine eden Abdurrahim el-Naşiri’ 15-16 tane) -ki bunlar da ka- nisini daha eklemiş oldu. 

hem de en cömert desteği su- nin avukatıysa ertelemeyi as- muoyunun bilmediği hemen Savcılık örgütü ve kolluk kuvnan 

ülkelerden biri olduğu id- lında bizzat siyasi iktidarın or- hiçbir şey içermemekte. As- vetleri gibi mekanizmalara 

diası, konuya ilişkin hiçbir ga n ize ettiği düşüncesinde. lında, Polonya’nın AİHM’e sahip olmayan uluslararası 

araştırma sonucunda eksik Çünkü hükümet soruşturma- en azından bir cevap vererek sivil toplum kuruluşları Poolmamıştı 

zaten. 

nın ortaya çıkaracağı utanç lütufta bulunduğunu bile söy- lonya aleyhindeki iddiaları sı- 

Polonya aleyhindeki iddialar verici gerçeklerin farkında. lemek mümkün; çünkü iş- rayla ispatlamaya devam 

ATAUM E-Bülten’in Nisan Suudi vatandaşı olan El kence iddialarıyla ilgili ola- ederken, resmî soruşturma- 

2012 sayısında da kısaca de- Naşiri’nin “USS Cole” adlı rak sessiz kalma politikası sa- nın beşinci yılı yarılamış olğerlendirilmişti. 

Hatırlatmak ABD savaş gemisine 2000’ dece bu davanın tarafı olan ması gerçekten tuhaf. Zaten 

gerekirse, hava sahasını de düzenlenen intihar saldı- Naşiri’ye karşı değil, Polon- bir açıdan gerçekler artık 

“hayalet uçaklara” açmakla rısının fikir babası olduğu id- ya’daki yasa dışı CIA faali- o kadar ortada ki, hükümetin 

yetinmeyen Polonya’nın bir dia edilmekte. Hâlen daha yetleriyle uzaktan yakından soruşturmayı uzatıp gizleyede 

gizli hapishane kurulma- Guantanamo Körfezi’ndeki ilgisi olan ve bilgi/açıklama rek neyi saklamaya çalıştığı 

sına izin vermesi söz konu- askeri hapishanede tutulan isteyen herkese karşı uygu- merak konusu bile değil. 

suydu. İddiaya göre, ülkenin zanlı ABD’de ölüm cezası is- lanmakta. Polonya, bu konu- “Polonya’da Leszek Miller hükuzeyindeki 

Szczytno kasa- temiyle yargılanıyor. Öte yan- da Avrupa Konseyi Parla- kümetinin rızasıyla gizli CIA 

basında 2002 sonlarından dan, Polonya’daki işkence so- menterler Meclisi’ne bile bil- hapishanesinin kurulduğunu 

Eylül 2003’e kadar faaliyet ruşturmasının bir türlü sonu gi vermeye tenezzül etme- gösteren yeterince delil var” 

gösteren gizli hapishanede gelmediği için, Naşiri’nin Ma- mişti. 

diyen Polonyalı Senatör Jo- 

El Kaide üyesi olduğu düşü- yıs 2011’de Avrupa İnsan Polonya’daki soruşturmanın zef Pinior da aynı fikirde. Eski 

nülen terör zanlıları CIA Hakları M ahkemesi’nde Po- nereye gittiğini merak eden- Başbakan Leszek Miller ise 

ajanları tarafından zaptedil- lonya aleyhine açtığı dava lerden biri de Filistinli terör dönemin Cumhurbaşkanı 

miş, sorgulanmış ve elbette da devam ediyor. Bu ayki za nl ıs ı Ebu Zübeyde. On yıl- Aleksander Kwasniewski ile 

tüm bunlar öyle nazikçe de önemli gelişmelerden biri dır hapis hayatı yaşayan zan- birlikte bu gibi iddiaları hiçyapılmamıştı. 

Polonya hükü- de, AİHM’in işte bu dava dos- lı, Polonya dâhil dünyanın çe- bir zaman kabul etmedi. Mevmeti, 

insan hakları örgütleri- yasının gizlilik derecesini kal- şitli yerlerindeki gizli CIA ha- cut hükümet de konuyu 

nin birer birer yayınladığı ra- dırması oldu (4 Şubat). Bu da pishanelerinde “etkili sorgu- geçiştirmeye çalışırken son 

porları başlangıçta görmez- Polonya’nın kendi içinde lama teknikleri”ne en çok sözü artık Strasbourg Makeden 

geldi. Ancak iddialar yürüttüğü soruşturmaya iliş- maruz kalan mahkumlardan mesi söyleyecek.

AB Memurları: Krizin Günah Keçileri? 

Vural YAVAŞ 



e-bülten 

AB Memurları: 

Krizin Günah Keçileri? 

Vural YAVAŞ 

AB kurumlarında çalışan me- hard Mayne’in tanımıyla taydı. (2007-2013 Bütçesin- ne izin veremeyiz” ifadeleriymurlar 

5 Şubat’ta greve “Avrokratlar” bir kez daha de 55 milyar Euro olan 5. Baş- le kesintilerin Avrokratlara 

gittiler. Özellikle Konsey bün- şanslarını deneiş oldu. He- lık, Komisyon’un 2014-2020 da yansıtılmasını istiyor. 

yesindeki personelin öncü- deflerinde, 8 üye ülkenin Bütçesi teklifinda 63 milyar Neticede Zirve’de bir karara 

lük ettiği eylem, belki de tüm (“Friends of Better Spending” Euro’ya çıkarıldı. 8 devletse varıldı ve 5. Başlık için Kokurumların 

işleyişini felç e- adıyla anılan Almanya, b unu 48 milyar Euro ile sınır- misyon teklifinden sadece 

decek boyutta tasarlanma- Avusturya, Danimarka, Fin- landırmak istiyordu). Union yüzde 2’lik bir kesinti öngödığı 

için yansımaları da zayıf landiya, Fransa, Hollanda, Syndicale, FFPE , R&D rüldü. Fakat bu karar nihai 

oldu. Aslında bu, “Ortak İsveç ve İngiltere) AB bütçesi- Conseil ve Union for Unity gi- değil; şimdi gözler bütçe ko- 

Cephe” (Common Front) adı nin personel giderlerini ilgi- bi sendikalar, kendilerinin nusunda her geçen yıl yetkialtında 

birleşen sendikaların lendiren başlığında kesintiye “krizin günah keçileri” ilan le rini artıran Avrupa Parlailk 

girişimi değil; zira geçen gitme çabasını önlemek var- edilmeye çalışıldığını ve ke- mentosu’nda. AP Başkanı 

yılın son aylarından itibaren dı. 

sinti tekliflerinin arkasında Martin Schulz başta olmak 

2014-2020 AB Bütçesinin ka- AB’nin karar alma mekaniz- politik etmenler olduğunu, üzere Parlamento’nun önde 

rara bağlanacağı Zirve gö- masında ağırlığı bulunan bu asıl hedefin “Avrupa proje- gelen siyasal grup liderleri 

rüşmeleri için planlanan 8 ülke, bütçede “5. Başlık – sinde kesintiye gidilmesi” ol- de, ardı ardına, bütçenin bu 

grevler zincirinin son halka- Yönetim” olarak yer alan ve duğunu vurguluyor. İngiltere haliyle kabul edilemeyeceğisından 

bahsediyoruz aslın- tüm memurların maaş ve Başbakanı Cameron ise, ni ifade ediyor. Anlaşılan bu 

da. 8, 16 ve katılım bakımın- ödeneklerini kapsayan ka- “kendi ülkelerimizde sert po- yıl sert müzakereler devam 

dan büyük ses getiren, lemde 15 milyar Euro’luk bir litikalar izlemek zorunda ol- edecek. Kurumsal yelpazede 

“Hayalet Kurumlar” sloga- indirim talep ediyorlardı. Bu duğumuzu memurlarımıza AB memurlarının bir sonraki 

nıyla örgütlenen 21 Kasım rakam, bir evvelki 7 yıllık büt- zor anlatırken, AB bütçesinin dayanağı da haliyle AP olagrevlerinin 

ardından, Ric- çenin de altında kalmak- sürekli yukarı doğru gitmesi- cak gibi. 

Maaşlar, kesintiler... bürokratik düzenlemeler 

Yoğun tartışmalar yaşanan 

AB Bütçesi, mevcut haliyle, ülkelerin 

milli hâsılalarının sadece 

yüzde 1’ini oluşturuyor 

ve 5. Başlık altındaki “Yönetim”e 

dair giderler kısmı da 

bu yüzde 1’in yüzde 6’sına tekabül 

ediyor. Yani Komisyon 

yetkililerinin ifadelerine göre 

bir AB vatandaşının günlük 

kahve harcamasından bile 

düşük olan 70 Cent’i AB’ye 

gidince, toplam bütçe rakamlarına 

ulaşılabiliyor. 

Bu açıdan bakıldığında, aslında 

mesele her ne kadar rakamlarla, 

kesinti yüzdeleriyle, 

sıkıcı bürokratik düzenlemelerle 

ifade edilse de, arkaplanda 

AB kurumsal yapılanmasına 

dair tartışmalarla 

örülen ciddi bir politik motivasyon 

mevcut. İşin içinde, 

AB memurlarını temsil eden 

sendika ve diğer sivil toplum 

kuruluşları, AB işlerinin yürütülmesinden 

sorumlu ve bahsedilen 

Avrokratların büyük 

bölümünün bünyesinde çalıştığı 

Komisyon ve AB karar 

alma mekanizmasında ağırlıklı 

söz sahibi ulus devletlerin 

çıkarlarını temsil eden 

Konsey yer alıyor. Olayın bütçeye 

yansıması bağlamında 

da karar alma mekanizmasına 

ortak olan Avrupa Parlamentosu 

devreye giriyor. 

Kurumsalcılık çalışmaları ve 

Avrupalılaşma yaklaşımları 

bağlamında bir analizin yeri 

olmasa da, Avroktatların maaşları 

üzerinden şekillenen 

tartışmaya daha sağlıklı bir 

açıdan bakabilmek için ilgili 

düzenlemelere kısaca değinmek 

gerekiyor. 

Birlik kapsamındaki yaklaşık 

56 bin memurun maaşı,

2 


e-bülten 


ödenekler, yurtdışı çalışma rupa bürokrasisi açısından marka gibi ülkelerdeki asga- kâr düşünce kuruluşu Open 

harcırahı, emeklilik düzenle- ilk dönemlerde emeklilik dü- ri ücret ortalamasının bin Europe ise bu tartışmaya demeleri 

gibi tüm hususlar, en zenlemeleri için böylesi bir 500 Euro’larda olduğu düşü- ğişik bir açıdan yaklaştı. Dison 

2004’te kapsamlı bir re- endişe yaşanmıyordu, çünkü nülürse, neden bu ülke va- rektör Mats Peterson, kamu 

formdan geçen “Personel ortada emekli olabilecek ka- tandaşlarının zahmetli EPSO hizmeti personelini ilgilendi- 

Yönetmeliği” (Staff Regulati- dar çalışmış memur yoktu. sınavlarından geçerek Av- ren bu yönetmelik uyarınca 

ons) ile belirlenmiş durum- Fakat günümüz itibariyle yaş rokrat olmak için uğraşma- maaş alan Adalet Divanı yarda. 

Kurumları birbirlerine haddine ulaşmış memur sa- dıkları da anlaşılabilir. Me- gıçlarının kendi çıkarlarına 

karşı Avrupa Adalet Divanı’ yısının fazlalığı Komisyon’u murlar, günümüzdeki kesinti aykırı hareket etmeyeceklenda 

dava açmaya kadar gö- düzenleme yapmaya itti. teklifleriyle eski ışıltılı günle- rini dile getirerek popülizmi 

türen konular da işte bu 2004 reformlarıyla birlikte r in i mumla arar oldular. sonuna kadar kullanmayı teryönetmelikte 

yer alıyor. otomatik maaş düzenleme 2004’ün ardından Avrokrat- cih etti). Bu turu kazanan gibi 

Avrokratların maaşları Mad- sisteminde indirimler, sözleş- lara bir darbe de 2008 mali gözükse de, Komisyon da kade 

65’te yer alan ve “metot” meli personel sisteminin dev- ve ekonomik kriziyle geldi. rarın açıklandığı 2010’dan 

olarak adlandırılan yazılı bir reye girmesi, emeklilik ve ver- Bu tarihten itibaren Birliğin itibaren pek rahat edemedi. 

formüle göre yıllık olarak he- gi yüklerinin artırılması gibi önde gelen üyeleri her bul- Ulusal karar alıcıların dayatsaplanıyor. 

Önceden belirle- yenilikler getirildi ve bu yolla dukları fırsatta memur ma- maları nedeniyle de 2011’de 

nen 8 sepet ülkedeki memur da 2020’ye kadar 8 milyar aşlarına dair düzenlemeyi yeni bir reform paketi hazırmaaşlarının 

ortalaması be- Euro tasarruf sağlanması he- bloke etmeye çalıştılar. landı. 

lirleniyor ve Belçika’daki ha- defleniyor. 

2009’daysa bahsedilen oto- 2011 Komisyon önerilerine 

yat pahalılığı, satın alma 2004 yılı memuriyetler bakı- matik maaş sistemine aykırı göre, otomatik sistemin işlegücündeki 

değişimler de he- mından ciddi bir kırılma ya- olarak ücretlerde öngörülen yişine dair “istisnai koşul”da 

saba katılarak maaşlarla r attı, ç ünkü Avrokratlığın artırımı kabul etmediler ve Konsey’in konumuna yaklaödenekler 

ayarlanıyor. Bura- 1950’lerden beri Avrupa’nın maaşları dondurma kararı al- şıldığı görülüyor. Yani “çok 

da esas dikkat edilmesi gere- gözde mesleklerinden biri ol- dılar. İşte bu durum da AB ku- ciddi ekonomik kırılmalar” 

ken husus, bunun “otomatik ma niteliği sarsıldı. Getirilen rumlarını karşı karşıya getir- hususu yumuşatılarak üye 

işleyen bir süreç” olması. Ar- “sözleşmeli personel siste- di. Komisyon, Avrupa Adalet devletlerin Avrokrat maaşlakasında, 

1972’lerden itiba- mi” hem maaşlarda olum- Divanı nezdinde hakkını ara- rını daha rahat belirleyebiren 

Union Syndicale gibi suzluklara yol açtı, hem de mayı seçti ve Konsey’e dava leceği esnek bir ortam yara- 

Avrupa’nın önde gelen sen- yapısal olarak Avrokratlar açt ı. Yapılan savunmalarda tılmak isteniyor. Ayrıca sıfır 

dikalarının etkili bir mücade- arasındaki homojenlik bo- öne çıkan Personel Yönet- büyüme politikası kapsamınlesi 

yatıyor. Verilere bakıldı- zuldu. 2004 öncesinde çalış- meliği maddesi, günümüzde da toplam memur sayısının 

ğında, 1991’den beri oto- maya başlayanların kazanıl- de önemini koruyor (Ek XI, zaman içerisinde yüzde 5 

matik işleyişin memur maaş- mış hakları saklı kaldığından Md.10). Bu madde, maaşla- oranında azaltılması, emeklarında 

yüzde 50’ler gibi bir çok daha imtiyazlı konuma rın belirlenmesine “istisnai lilik yaşının 63’ten 65’e çıkayükselişe 

neden olduğu an- geldiler ve bu da de facto ikili koşul” (exceptional clause) r ılması ve haftalık çalışma salaşılıyor 

(Tabii bu sisteme mu- bir yapı oluşturdu. Ayrıca oluşturuyor. Maddede, eko- atlerinin 37.5’tan 40 saate 

halif sendikalar da mevcut). tüm bunlara 2004 Avrupa ge- nomik yıkım boyutuna varan çıkarılması da öneriler ara- 

Buraya kadar durum Avrok- nişleme dalgası da eklendi- sert, ani ve çok ciddi durum- sında. İlgili Komisyon Üyesi 

ratlar açısından memnuniyet ğinde memuriyet kadroların- lar söz konusu olduğunda Se fkoviç’in adıyla anılan bu 

verici. 

daki gelenekler ciddi oranda otomatik sistemin bir kenara paket, sendikalarla yapılan 

Fakat 2004’e gelindiğinde, bozuldu. Komisyon’un yaptı- bırakılabileceği ifade edili- görüşmeler neticesinde -ve 

Komisyon çeşitli değişiklikler ğı çalışmalara göre, Avrok- yor. Konsey de zaten yaşa- muhalefetlerine rağmen- çıyapmak 

için baskı altına alı- ratların tâbiyetleri incelendi- nan ekonomik krizi bu bağ- karıldı. Anlaşılan Konsey’e 

nıyor çünkü özellikle emekli- ğinde giderek artan oranda lam da de ğer len di re rek karşı memurlarının yanında 

lik ödenekleri Birlik üyelerin- Doğu Avrupa ülkelerinden savunmasını yaptı, fakat yer alıyor görünümü sergilede 

serzeniş yaratacak ra- memurların göreve başla- Mahkeme’yi ikna etmeyi yen Komisyon, bu tutumunu 

kamlara ulaşmaya başlıyor. dıkları görülmekte. İngiltere, başaramadı ve uygulama ip- alenen terk etmiş durumda. 

1950’lerde hayat bulan Av- Belçika, Lüksemburg, Dani- tal edildi. (İngiliz muhafaza- 

Kemer sıkmanın Avrupa boyutu 

AB Memurları: Krizin Günah Keçileri? 

Vural YAVAŞ 

Cameron’a göre, AB idari 1999 Santer Komisyonu dö- uluslararası örgüte göre dü- yoğunlaştılar ki, mevcut önepersonelinin 

yaklaşık yüzde neminde yaşanan yolsuzluk şük kalıyor. 

rileri rafa kaldırmayı tercih et- 

16’lık kesimi yıllık 100 bin skandalından başlayarak 2011 Paketi’nde yer alan bir tiler. Belki de daha ciddi bir 

Euro’dan fazla kazanıyor; ya- son dönemlerde Komisyon diğer önemli değişiklik de, kesinti çıkarmayı umdukları 

ni çoğu üye devlette bakan- bünyesinde yaşanan olum- 1970’lerde yaşanan petrol için, Personel Yönetmeliği’ni 

ların kazandığından fazla. suz tablo da memurlara olan krizinin ardından Avrokrat- 2011 önerileriyle ele almak 

Bu söylemin ardında iç poli- güveni iyice zedeledi. Avru- lara yüzde 5.5 ek mali yük ge- istemediler. Bunun yerine 

tik etmenlerle harmanlanmış pa sahnesinde Avrokratlara tiren özel vergi hakkında. Ge- bütçenin onaylanmasından 

Avrupa şüpheciliğinin izleri getirilen eleştirilerin başında çici olarak çıkarılmasına rağ- sonra bu konuyu inceleyerahatlıkla 

görülüyor. İngilte- yaptıkları işe oranla çok yük- men o tarihten itibaren sü- ceklerini açıkladılar. İşte irore’nin 

entegrasyon bağla- sek maaş almaları geliyor; ni- rekli uygulanan bu vergi, ni de burada hayat buluyor. 

mında Avrupa kurumlarına tekim “fat cats” yakıştırması “kriz vergisi”, “özel vergi” hat- Çünkü Komisyon Üyesi Sefve 

özellikle de Komisyon’a da Avrupa karşıtlarının dilin- ta “dayanışma vergisi” gibi koviç’in yardımcısı Anthony 

yüklenme gerekçeleri açık. den düşmüyor. 

isimlerle adlandırılıyor. Bu- Gravili’nin açıklamasına gö- 

Thatcher zamanından beri Fakat FPPE’nin basın açıkla- radaki ilginç nokta, bahsedi- re bahsedilen “kriz vergisi” 

mesafeli duruş korunuyor. Fa- masına bakıldığında, kesinti len verginin Aralık 2012 iti- yürürlükten kalktığı için 

kat meseleye Almanya açı- talep eden Cameron’un göz bariyle sonlanmış olması. En Ocak’ta çoğu Avrokrat için - 

sından bakıldığındaysa bir bebeği Commonwealth yö- son 2004 reformlarında yer Konsey’in talep ettiği maaş 

başka durum ortaya çıkıyor. netim birimlerinde çalışanla- alan vergi için 2012 sonuna kesintisi bir yana- ek yükten 

Son yıllarda Komisyon’un et- rın ekonomik durumlarının kadar süre tanınmıştı. 2011 arınmış bir zam artışı gerçekkinliğini 

sınırlandırarak onun çok daha iyi olduğu görülü- önerilerinde de Komisyon bu leşti. Cameron’a gelen bu 

yerine güçlü olduğu Konsey yor. Bu da meselenin bir Av- verginin hem süresini hem sürprizin ne kadar uzun sosistemini 

öne çıkarmaya çalı- rupa tartışması olduğu görü- de miktarını (yüzde 6) artırdı. luklu olacağıysa belirsiz. Tahşan 

ve entegrasyonu bu yolla şünü güçlendiriyor. Zaten Öte yandan, öneriler hala minlere göre reform paketi 

ilerletmeye çalışan bir Al- Komisyon’un 2009’da yaptı- resmiyet kazanmadığından i- görüşmelerinin bu yılın ortamanya 

tablosu karşımıza çı- ğı fakat “verilerin güvenilirli- ronik bir tablo ortaya çıktı. sına yetişmesi de zor olabilir, 

kıyor. Bütçe görüşmelerinde- ğinin eksik olması” gerekçe- İngiltere Başbakanı Came- yani gelişmeler için 2014’ü 

ki İngiltere-Almanya yakın- siyle resmi olarak yayımla- ron öncülüğünde maaş beklemek gerekebilir. 

laşması da bu bakımdan ma kt an i mtina ettiği çalış- kesintisini takıntılı şekilde saönemli. 

maya göre, Avrokratların ma- vunan bazı Konsey üyeleri 

Bununla birlikte, özellikle aşları NATO gibi 26 diğer büt çe görüşmelerine o kadar 

15

2 

Almanya'da Kadına Yönelik Şiddet 




e-bülten 

Almanya’da Kadına Yönelik Şiddet 


Geçtiğimiz aylarda Hindis- şiddet de ulusal sınırları aşan zorlama teşebbüsünde bulu- nin hayatında bir kez tecavütan’ın 

Delhi kentinde 23 ya- şiddet türleri olarak karşımı- nulmuş ya da tecavüz edil- ze uğradığını ve failin de geşındaki 

bir kadının gece yol- za çıkıyor. 

miş. Çalışmada yer alan ka- nellikle kadının kocasının olculuk 

ettiği otobüste toplu te- Dünyada en yaygın kadına dınların yüzde 58’i cinsel ta- duğunu belirterek evli kadıncavüze 

uğraması Hindistan’ yönelik şiddet türüyse, kadı- cizin farklı türlerine uğradık- ların artık korunma zamanı 

ın gündemine otururken, nın birlikte yaşadığı partne- larını belirtirken, yüzde 42’si geldiğini mecliste dile getirtüm 

dünyanın da ortak soru- rinden gördüğü şiddet. Al- de gözdağı vererek korkut- di. Schmidt’in öncülüğünde 

nu olan meseleyi, Almanya’ manya da bu türün yaygın ma, iftira, tehdit ya da küçük başlayan ve kadın politikacıda 

da tekrar gündeme getir- olarak yaşandığı bir Avrupa düşürülme gibi psikolojik şid- ların desteklediği girişimle 

di. Alman uzmanlar, kadına ülkesi. Alman Aile Bakanlığı’ det yöntemlerine maruz kal- “evlilik içinde tecavüzü” yaşiddetin 

önlenmesi için alı- nın verilerine göre, Alman- dıklarını belirtmiş. Kadınla- saklayan yasa, 138 “hayır” 

nan yasal önlemlerin yeter- ya’da kadınların yüzde 40’ı fi- rın yüzde 25’i de fiziksel ya oyuna karşılık 470 milletvesizliğine 

dikkat çekiyor. ziksel şiddete maruz kalıyor da cinsel istismarın (ya da kilinin “evet” oyuyla yasalaş- 

Kadına yönelik şiddet bugün ve her yedi kadından biri de her ikisi birden) mevcut ya da tı. Bu yasanın çıkması, Altüm 

dünyada yaygın olarak hayatında bir kez tecavüze önceki partnerleri tarafından manya’da kadın hareketinin 

rastlanılan insan hakları uğruyor. Üstelik çoğu zaman evlilik içerisinde yapıldığını önemli dönüm noktalarınihlallerinden 

biri. Dünyada olay yeri kadının kendi evi, belirtmiş. Yapılan çalışmada dan biri olarak kabul ediliher 

on kadından altısı hayatı suçlu da kadının kocası ya da kadınların yüzde 14.5’i tanı- yor. Alman Aile Bakanlığı’nın 

boyunca en az bir kez fiziksel birlikte yaşadığı partneri. madıkları kişilerin, yüzde verilerine göre, tüm bu yasal 

ya da cinsel şiddete maruz ka- Suçlu, kadının kocası ya da 22.3’ü tanıdıklarının, yüzde düzenlemelere rağmen bulıyor. 

Kadına yönelik şiddetin partneri olmasa dahi genel- 11.8’i okul ya da iş arkadaş- gün cinsel şiddete maruz kavarlığı, 

belirli bir kültüre, ül- likle yakın çevreden. Yani ka- larının, yüzde 19.8’i komşu- lan kadınların sadece yüzde 

keye ya da bölgeye özgüle- dının suçluyu tanımadığı du- larının, yüzde 3.8’i yardımcı- 5’i şikâyetlerini herhangi bir 

nebilecek bir olgu değil, an- rumlar bir istisna. 

larının, yüzde 19.8’i aile y ar gı m er ciine bildiriyor. Tecak 

etnisite, sınıf, yaş, cinsel Nitekim Almanya Aile, Yaşlı üyelerinin, yüzde 49.3’üyse cavüze uğrayan kadınlara dayönelim, 

din gibi faktörler de Vatandaşlar, Kadın ve Genç- evlilik içerisinde eşlerinin, es- nışmanlık hizmeti veren uzyadsınamayacak 

derecede lik Bakanlığı’nın yaşları 16- ki eşlerinin ya da sevgilile- man Esther Lehnert’e göre şirol 

oynuyor. Kadına uygula- 85 arasında değişen ve Al- rinin tecavüze maruz kaldığı- kâyet oranının bu denli dünan 

şiddet, fiziksel, psikolo- manya’da ikamet eden 10 nı dile getirmiş. 

şük olmasının nedeniyse, kajik, 

cinsel ya da ekonomik şid- bin 264 kadın üzerinde Almanya’da evlilik içerisinde dının yaşadığı olaydan doladet 

şeklinde olabiliyor. Gü- 2003’te yapmış olduğu çalış- tecavüzün bir suç olarak ka- yı duyduğu utanç, unutma isnümüzde 

her geçen gün da- manın istatistikleri çarpıcı so- bul edilip yasalaştırılması teği ve davayı kazanma şanha 

da gelişen teknolojiyle bir- nuçları ortaya koyuyor. Ba- 1997’de gerçekleşti. O dö- sını az olarak görmesi. Öyle 

likte kadına yönelik şiddetin kanlığın elde ettiği sonuçlara neme kadar evlilik içerisinde ki, Almanya’da soruşturulan 

yeni formlar kazandığı da göre, kadınların yüzde 37’si kadına karşı uygulanan cin- yüz tecavüz vakasından ortasöylenebilir. 

İnternet ve tele- 16 yaşından sonra fiziksel şid- sel şiddetin yasalarda her- lama yalnızca 13’ü mahkûfon 

üzerinden kadına yöne- detin en az bir formuna ma- hangi bir yaptırımı bulunmu- miyetle sonuçlanıyor ve bu 

lik uygulanan şiddet bunlar- ruz kalmış; yüzde 13’üne ya- yordu. O dönemde Sosyal durum da şiddete uğrayan 

dan birkaçı. Uluslararası ka- ni her yedi kadından biri- Demokrat Parti milletvekili ka dınların yargıya olan güdın 

kaçakçılığı ve göçmen ka- neyse şiddet ya da tehdit yön- olan Ulla Schmidt, Alman- venini sarsıyor. 

dın işçilere karşı uygulanan temi kullanılarak tecavüze ya’da her yedi kadından biri-

2 


e-bülten 


Almanya'da Kadına Yönelik Şiddet 


17 

Uluslararası önlemler 

Kadınlara ve küçük kızlara yö- den sivil toplum kuruluşları bul edildi. Bu protokolle, şid- na önemli bir sözleşmeyle 

nelik şiddet ve cinsiyete bağlı bir araya gelerek kadına kar- dete maruz kalmış bir kadı- katkıda bulundu. 11 Haziran 

ayrımcılıkla ilgili bugün pek şı şiddetin bir insan hakları ih- nın -kendi ülkesinde iç hu- 2011’de imzaya açılan “Kaçok 

uluslararası düzenleme lali olarak tanınmasını sağ- kuk yolunu tüketip de bir so- dına Yönelik Şiddetin ve Aile 

bulunuyor. Bunların arasın- ladı. Bu konferansta, “kadın- nuç alamazsa- Kadınlara Kar- İçi Şiddetin Önlenmesi ve 

da ilk düzenleme olması se- ların ve kız çocuklarının ev- şı Ayrımcılığın Ortadan Kal- Bunlarla Mücadeleye Dair 

bebiyle Birleşmiş Milletler’in rensel insan haklarının ayrıl- dırılması Komitesi’ne başvu- Sözleşme” (“İstanbul Sözleş- 

(BM) 1979’da hazırlamış olmaz, bölünmez ve vazgeçil- rabileceği teyit edildi ve mesi”), uluslararası hukukta 

duğu “Kadınlara Karşı Her mez bir parçası” olduğu ka- İhtiyari Protokol 22 Aralık kadına karşı şiddet ve aile içi 

Türlü Ayrımcılığın Ortadan bul edildi ve “Kadınlara Yö- 2002’de yürürlüğe girdi. şiddet konusunda yaptırım 

Kaldırılması Sözleşmesi” nelik Şiddetin Yok Edilmesi U lu slararası arenada kadına gücü olan ilk Sözleşme niteli- 

(CEDAW) önem arz ediyor. için Deklarasyon” ilan edil- yönelik şiddetin bazı türlerini ği taşıması itibariyle ayrı bir 

Bu Sözleşme’nin ilk madde- di. Ardından, 1994’te Ka- kapsamına alan bir diğer dü- önem arz ediyor. Sözleşme’ 

si, “kadına karşı ayrımcılığı” hire’de gerçekleşen BM Nü- zenleme de Roma Statüsü. nin getirdiği en önemli dütanımlamakla 

birlikte “kadı- fus ve Kalkınma Konferansı’ Nitekim Uluslararası Ceza zenlemeyse, kurmuş olduğu 

na karşı şiddet” hakkında nda ve 1995’te Pekin’de ger- Mahkemesi’ni kuran Roma denetim mekanizması. Kadıherhangi 

bir hüküm barın- çekleşen Dördüncü Dünya Statüsü’nün insanlığa karşı na karşı şiddeti önlemek 

dırmıyor. Bu nedenle olsa ge- Kadın Konferansı’nda yayın- suçları düzenleyen 7. mad- amacıyla oluşturulan bu derek, 

BM 1992’de kabul ettiği lanan deklarasyonlarla da desine göre, “tecavüz, cinsel netim mekanizması şöyle: 

“Kadına karşı şiddet” başlıklı 1993’te kadın haklarına dair kölelik, zorla fuhuş, zorla ha- Gözetim (monitoring), önle- 

19 Numaralı Genel Tavsiye alınan kararlara bağlılık ifa- mile bırakma, zorla kısırlaş- me (prevention), koruma 

Kararı’yla, şiddeti, ayrımcılı- de edildi. Tabii gelişmelerin tırma veya benzer ağırlıkta (protection), kovuşturma 

ğın bir formu olarak tanımla- olduğu ama yeterli düzeye olan cinsel şiddet şekilleri” in- (prosecution), mağdur desyarak 

kadına karşı şiddeti de ulaşılamadığı belirtilerek. sanlığa karşı suç kategorisi- tek mekanizmaları oluştur- 

CEDAW kapsamına aldı. 2000’de yapılan bir düzen- ne dâhil edildi. 

1993’te Viyana’da gerçekle- lemeyleyse, “Kadınlara Karşı Tüm bu düzenlemeleri de policies). 

şen Dünya İnsan Hakları Her Türlü Ayrımcılığın Orta- göz önüne alarak, Avrupa 

Konferansı’ndaysa, kadınları dan Kaldırılması Sözleşmesi’ Konseyi de kadına yönelik 

koruma altına almak için ça- nin İhtiyari Protokolü” (Opti- şiddetin önlenmesi ve yok 

lışmalar yapan farklı ülkeler- onal Protocol to CEDAW) ka- edilmesiyle ilgili çalışmaları- 

ma politikaları (integrated

Portre 


Nicolaus Copernicus 

1508’de Güneş merkezli gezegenler sistemini geliştirmeye başladı. Merkeze Güneş’i yerleştiren ilk teori değildi bu. 

M.Ö. 3. yüzyılda Sisamlı Aristarkus ve 15. yüzyılın ortalarında Alman gök bilimci Nicholas de Cus da aynı şeyi söylemişti. 

Kopernik, Aristo-Batlamyus çizgisini hiç bozmadan dünya merkezli evren teorisine saplanıp kalan Roma Katolik Kilisesi 

geleneğinden saptı ve gökyüzünü her an rahatça takip edebilmek için kendi mütevazı gözlemevini inşa etmişti. 

On altıncı yüzyılda Katolik kezinde sabit bir gezegendi. düşünenler de yok değildi, m ıştı. Bu şartlarda sesini 

Kilisesi’nin evrene bakışı, yüz- Ay, Güneş, yıldızlar ve geze- ama Kilise’nin sözünün üstü- yükseltmeye cesaret eden 

yıllar önce Aristo’nun yaptığı genlerse Dünya’nın etrafın- ne söz söylemek ölümcül so- belki de ilk kişi Polonyalı gök 

tahminlere dayanıyordu. Bu- da dönmekteydi. Gerçeğin nuçlar doğurabildiği için bilimci Mikolaj Kopernik (yana 

göre Dünya, evrenin mer- bundan farklı olabileceğini farklı görüşler fazla yayılma- ygın olarak bilinen adıyla


e-bülten 


Portre: Nicolaus Copernicus 


Nicolaus Copernicus) olacaktı. 

Dünya’nın Güneş etrafında 

döndüğünü söyleyen 

Kopernik’in yanıldığı noktalar 

da vardı gerçi. Ancak bu 

“ikincil” konular bir kenara 

bırakılırsa, gök cisimlerinin 

hareketlerine ilişkin temel 

doğrulara ulaşmıştı. Bu arada 

istemeden de olsa Kilise’yi 

kızdırmıştı tabii. Çalışmaları 

ölümünden sonra en 

az iki yüz yıl boyunca sakıncalı 

yayınlar listesinden 

çıkmayacaktı. 

Varlıklı bir ailenin dördüncü 

çocuğu olan Mikolaj Kopernik, 

19 Şubat 1473’te Torun’ 

da dünyaya geldi. Önceden 

Prusya egemenliğinde olan 

Torun, doğumundan kısa süre 

önce Lehistan’a geçmişti. 

Bu yüzden Kopernik de resmen 

Lehistan Kralı’nın tebaasıydı. 

Ama aslında Alman 

kültürünün içine doğmuştu, 

ana dili de Almancaydı. Krakovlu 

tüccar olan babası öldükten 

sonra 10 yaşındaki 

Kopernik’i Başpiskopos olan 

dayısı sahiplendi, genç adama 

o günkü şartlarda mümkün 

olan en iyi eğitim imkânlarını 

sağladı. 18 yaşında 

Krakov Üniversitesi’ne Dahası, ya şlı ve hasta dayısı- liyordu. Güneşin evrenin Kopernik ayrıca fiyatların yük- 

(bugünkü Jagiellonski Üni- nın bakımını da üstlenmişti. merkezinde yer aldığını, bü- selmesine sebep olduğu için 

versitesi’ne) giren Kopernik, Bütün hepsinden kalan boş tün gezegenlerin Güneş et- kralların develüasyon uygudört 

yıl boyunca matematik zamanlarında da astronomi rafında döndüğünü yazmıştı. lamalarını eleştiriyor, paraçalıştı 

ve resim yapmayı öğ- kitapları okuyordu. Mısırlı Güneşin ve yıldızların hare- nın değerini düşürmeyi ülkerendi. 

Astronomiye olan ilgi- astrolog Batlamyus’un geç- ket ediyormuş gibi görün- lerin çökmesine sebep olabisi 

de bu yıllarda başladı. mişi Aristo’ya kadar giden mesi de aslında Dünya’nın lecek başlıca sorunlardan 

Krakov’daki mezuniyetinden dünya merkezli evren mode- hareketleri nedeniyle ortaya sayıyordu. 

sonra hukuk eğitimi için lini ve bu teoriye yöneltilen ç ıkmaktaydı. Bu, bütün ola- Ekonomiyle ilgili görüşlerine 

İtalya’ya gitti (1496). Astro- eleştirileri de enikonu oku- rak Kilise’nin anlayışına göre o kadar saygı duyuluyordu 

nomi ilgisini körükleyerek ge- muştu elbette. 

devrim niteliğinde bir fikirdi ki, Prusya’nın finansal işlerle 

leceğine yön veren matema- 1508’de kendi evren mode- elbette, ancak bazı yanlışları ilgili danışman yardımcılığı 

tik profesörü Domenico Ma- lini, Güneş merkezli geze- da yok değildi. En zayıf nok- kadrosuna aday gösterilmişria 

de Novara ile burada, genler sistemini geliştirmeye tası, Güneş’i evrenin merke- ti. Gel gör ki, astronomiye ge- 

Bologna Üniversitesi’nde ta- başladı. Merkeze Güneş’i zine oturtmasıydı. Sonradan lince işler değişiyordu. 

nıştı. Astronomiye ilişkin fikir yerleştiren ilk teori değildi anlaşılacağı üzere, “evrenin “Göksel Kürelerin Devinimve 

gözlemlerini paylaşan iki bu. M.Ö. 3. yüzyılda Sisamlı merkezi” diye bir yer varsa bi- leri Üzerine” adlı başyapıtını 

entelektüel o kadar yakınlaş- Aristarkus ve 15. yüzyılın or- le, sonsuz boşluğun bir köşe- 1530’da bitirdi, ancak yamışlardı 

ki, çok geçmeden t a larında Alman gök bilimci sinde kendi halinde var olan yımlama konusunda uzun süoda 

arkadaşı olmuşlardı. Bo- Nicholas de Cus da aynı şeyi Güneş Sistemi’nin bu mer- re tereddüt etti. Sebebi, bir 

logna’da hukuk eğitimini ta- söylemişti. Ancak Roma Ka- kezle bir alakası yoktu. İkinci görüşe göre, mükemmelimamlayan 

Kopernik, 1500’ tolik Kilisesi Aristo-Batlam- yanılgısıysa, gezegen yörün- yetçi olmasıydı. Gözlemlerini 

de tıp eğitimi için yine yus çizgisini hiç bozmadan gelerini tam bir daire şeklin- sürekli tekrarlıyor, olası ha- 

İtalya’daki Padua Üniversi- dünya merkezli evren teori- de düşünmesiydi. Hâlbuki, taları bulmaya çalışıyordu. 

tesi’ne gitti. Ancak diploma sine saplanıp kaldığı için 17. yüzyılda Alman gök bi- Ancak tereddütünün sebebi, 

almaya hak kazanacak ka- Güneş merkezli teori par- limci Johannes Kepler’in diğer bir görüşün ifade ettiği 

dar devam etmeden hukuk sı- makla sayılan kütüphane- ispatlayacağı gibi, gezegen- gibi Kilise’den çekinmesi 

navına hazırlanmak için lerin güve dolu arşivlerinde lerin yörüngeleri elips şeklin- idiyse eğer, kitabı Papa’ya it- 

Ferrara Üniversitesi’ne geçiş yeniden keşfedilmeye terk deydi. 

haf etmesi çözüm olmayayaptı, 

sınavı da başarıyla ta- edilmişti. Kopernik kendi Kopernik astronomi çalışma- caktı. Kilise’nin söylediğinmamladıktan 

sonra 1503’te gözlemleriyle bu teoriyi doğ- ları için hak ettiği takdiri ha- den başka bir şey söylemek 

Lehistan’a geri döndü. ruladı. Ancak, yaptığı şey es- yatı boyunca alamayacaktı, tek kelimeyle “günahtı”. Kili- 

Otuz yaşındaki Kopernik, ki bir fikri tekrarlamaktan ama b u arada bambaşka bir se korkusunu aşabilmek için 

Frauenburg Katedrali’nde ibaret değildi kuşkusuz. alanda, ekonomiye ilişkin or- 70 yaşında hasta yatağına 

idarecilik yapmaya başladı. Gezegenlerin yıl boyunca de- taya attığı fikirlerle oldukça düşene kadar beklemesi ge- 

Normalde sadece rahiplerin ğişen konumlarını hesapla- saygınlık kazandı. Feoda- rekti. 

kabul edildiği bu işe dayısı- maya yarayan etkili bir for- lizmin çözülmeye devam et- 1543’te kitabının ilk baskısının 

nüfuzuyla yerleşmişti. Ha- mül de geliştirdi. Bu arada tiği 1520’li yıllarda Lehistan’ nı eline aldıktan kısa bir süre 

yatının sonuna kadar da bu- gökyüzünü her an rahatça tada birçok soylu para basma sonra, 24 Mayıs’ta Frauenradan 

gelir elde etmeye de- kip edebilmek için kendi yetkisini hâlâ elinde tutuyor- burg’da öldü. 

vam edecekti. Kazancı ast- mütevazı gözlemevini inşa et- du. Kopernik bu sistemin kalronomi 

çalışmalarını istediği mişti (1513). 

dırılması ve merkezde basıkadar 

ilerletmesine imkân ve- Teorisini 1514’te “Commen- lan tek bir ulusal paranın kulriyordu, 

ancak vakit bulmak tariolus” (Kısa Yorumlar) baş- lanılması taraftarıydı, çünkü 

para bulmak kadar kolay de- lığıyla yayımladı. “Göksel ha- para çeşitliliği yeni yükselen 

ğildi. Bir yandan da hekimlik reketler üzerine bir tez tüccar sınıfını uğraştırıyor, niyapıyordu 

çünkü. Hastaları a- taslağı” olarak tarif ettiği 40 hayetinde yeni yeni emeklerasında 

soylular da vardı, üc- sayfalık kitapta, astronomiye yen milli ekonominin ayağa 

retsiz ilgilendiği yoksullar da. ilişkin temel bulgularını özet- kalkmasını zorlaştırıyordu. 

19 21

içtimaiyat 

Papalık 

Aylin AYDI 

Malum, Hıristiyanlık Avrupa’ un halefi olan Papa, Tanrı’ kün. Öyle ki, Papa bir süre dünyasını da yakabilir afoda 

Roma İmparatorluğu dö- nın da dünyadaki temsilcisi. sonra Tanrının yeryüzündeki roz. Zira aforoz edilen bir kineminde 

yayıldı ve hatta P apa’ nı n sa hip olduğu diğer gölgesi olarak görülmeye şinin hayatına kral olarak deiçinden 

de iki ayrı mezhep unvanlar arasında İsa’nın Ve- başladı. Hal böyle olunca da, vam etmesi imkânsız. Tam 

doğdu. Zaman içerisinde iki- kili, Roma Eyaleti’nin Başpis- tarihte birçok Papa’nın bir da bu nedenle, tarih boyunye 

ayrılan imparatorluk iki ay- koposu ve Vatikan’ın Hü- kralı yönettiğini, devleti ida- ca otorite odakları Papalık 

rı mezhebin merkezi haline kümdarı da bulunmakta. re ettiğini, hatta yeri geldi- kurumuyla iyi geçinmeye 

geldi. Doğudaki Ortodokslu- “Papa”nın kelime anlamı Yu- ğinde tek bir sözüyle çok kan- hep özen gösterdi. Zaten buğun 

dini lideri “patrik” olur- nanca “pappas” kelimesin- lı savaşlara sebep olduğunu nunla ilgisi tartışma götürken, 

kendine batıda bir yer den geliyor ve aslında “ba- görebiliriz. 

mez şekilde, Orta Çağ’da 

seçen Katolikliğin dini lide- ba” anlamını taşıyor. Bu, kili- Papalık kurumunun bu denli “iyi niyetin timsali kilise”ye 

riyse “papa” oldu. 

se açısından saygı belirten güçlü olmasının bir nedeni çok geniş topraklar bağış- 

Papa, hem Roma Başpisko- bir niteleme. 

de çok geniş yetkilere sahip landı. Böylece kilisenin mal 

posu hem Roma Katolik Hıristiyanlığın ve özellikle Ka- olması. Örneğin bir kimseyi varlığı git gide arttı. Bunun 

Kilisesi’nin başı hem de Ka- tolik mezhebinin yayılmasıy- aforoz ederek dinden çıkara- en doğal sonucuysa, kilisetolik 

mezhebinin dini lideri la Papalık kurumunun za- bilir. Kralların bile çekindiği nin manevi gücünün yanına 

konumunda. Üstelik, Katolik man içinde büyük önem ka- bir yetki bu. Tanrı korusun, maddi gücü de eklemesiydi. 

inanca göre Havari Petrus’ zandığını söylemek müm- kralın bu dünyasını da öbür 

Tarihsel gelişimi 

Önceleri Papa, Roma Başpis- olaylar yaşandı. 345’te yapı- piskoposu uzlaşmanın ve ması konusunda görüşme yakoposu 

unvanını taşıyordu. lan İznik Konsülü’ne dört bir sağduyunun simgesi ola- pan Başpiskopos’un ikna et- 

Diğer mezheplerin dini lider- yandan dini liderler katılır- rak görülmeye başladı. me kabiliyetinin tarihe yön 

lerinden de pek bir farkı yok- ken pasifliğiyle bilinen Roma Bir diğer önemli olaysa, verdiği söylenebilir. Nitekim 

tu. Hatta Roma İmparatoru Başpiskoposu Sylvester katıl- Hun İmparatoru Atilla’yla Başpiskopos bu olay sonra- 

Konstantin dönemine kadar madı. Görüşmeler çok tartış- Roma Başpiskoposu ara- sında Hıristiyan dünyasında 

diğer piskoposlardan da bir malı geçince de çözüme sı nda g eç en konuşmadır. oldukça saygın bir yer edindi 

farkı yoktu. Fakat daha son- ulaşmak için Roma Başpis- Hun akınları sırasında ve Pa pa da Hı ris ti yan 

ra bu kurumun önem kazan- koposu’na danışıldı. İşte o Atilla’yla Roma İmparator- Katoliklerin lideri unvanına 

masıyla sonuçlanan bazı g ünden itibaren Roma Baş- luğu’nu ortadan kaldırma- 453 yılında erişti.


e-bülten 

Kilisenin iyiliği için… 

Seçim süreci 


Papalık 

Aylin AYDI 

Papanın çok geniş yetkilere Aslında Papa’nın “istifa et- ni 548 yıl sonra yine bir istifa nelik tutuklamaların kiliseve 

güce sahip olduğundan mesi” de mümkün değildir. olayına şahitlik yapılmakta. nin saygınlığına gölge dübahsetmiştik. 

Örneğin Papa Çünkü İsa çarmıhtan inme- Malum, Papa 16. Benedict, şürdüğü söylendi. Bunu kösölene 

ya da kendi isteğiyle miştir. 

20 Şubat’ta Latince yaptığı tebek skandalı takip etti. Yakayrılana 

kadar görevini sür- Genel kanının bu olmasına konuşmasında sağlığını ge- laşık bir yıl önce Papa’nın 

dürür. Hiç kimse ya da hiçbir karşılık tarihte istifa eden pa- rekçe göstererek görevinden özel yazışmalarının sekreteri 

kurum Papa’yı görevinden al- palara rastlamak mümkün. ayrılma kararı aldı. 

tarafından basına sızdırılmama 

yetkisine sahip değildir. Şubat 2013’ten önceki son is- Hatırlanacaktır, Papa 16. Be- sı gündemde geniş yer kap- 

Yine hiç kimse Papa’yı aldığı tifa, 1415’te Papa 12. Gre- nedict’in göreve başlamasıy- ladı. Bu durumun da Papa’yı 

kararlardan dolayı yargıla- gory tarafından kilisedeki bö- la birçok ülkede din adamla- ve şimdi bildiğimiz kararı alyamaz. 

Zira kendisi Tanrı’nın lünmeler gerekçe gösterile- rının taciz skandalları patlak masını etkilediği aşikâr. 

yeryüzündeki temsilcisidir. rek yaşanmıştı. İşte şimdi ya- vermişti. Din adamlarına yö- 

Katolik kilisesinin ruhani li- sı olması pek önemli değil. sürdürüyor. Şu günlerdeyse rak edilen şeyse, önümüzdederinin 

seçim süreci yüzlerce Tanrının yeryüzündeki yansı- eşine pek sık rastlanmayan ki günlerin bu kurum için neyıldır 

aynı. Şöyle ki, 1378’ ması olarak görülen bu ku- bir durumla karşımıza geldi. ye gebe olduğu… 

den beri sadece Kardinaller rum, tarihin her döneminde Yeni Papa’nın kim olacağı 

Papa olarak seçilme yetkisi- bir şekilde gündemde olmayı merak konusu. Daha çok mene 

sahip. Kardinaller, “işi olmayanlar 

dışarı” anlamına 

gelen Latince “extra omnes” 

sözüyle Sistine Şapeli’ne kapanıyor. 

Adaylar üzerine görüşmeler 

başlıyor. Her tur oylama 

sonrasında Papa olacak 

kişiye karar verilememesi 

halinde oy pusulaları özel 

bir maddeyle yakılarak şapelin 

bacasından siyah duman 

çıkması sağlanıyor. Bunun 

anlamıysa henüz ruhani 

Görkem ÖZİZMİRLİ 

liderin belirlenememiş olması. 

Yeni Papa’nın seçimini 

müjdeleyen şeyse bacadan 

beyaz dumanın çıkması. 

2007’de değiştirilen Papa Seçim 

Nizamnamesi’ne göre, 

seçilen kişinin oyların en az 

üçte ikisini alması gerekiyor. 

Yeni papa St. Peters Meydanı’na 

bakan locadan Latince 

"Habemus Papam" yani 

“Papamız var” sözleriyle duyurulacak 

ve ilk hayır duasını 

edecek. 

16. Benedict’in istifasının ardından 

yeni liderin kim olacağı 

merak konusu. Ancak 

bu süreçte kıtalar adeta yarış 

halinde. En güçlü aday olarak 

Ganalı Kardinal Peter 

Turkson gösteriliyor. Bu süreçte 

kilisenin “Afrikalı bir 

Papa” fikrine nasıl yaklaşacağı 

belirleyici olacak gibi. 

Kardinal Turkson’un bu kadar 

güçlü bir aday olması 

gündeme kuşkusuz Papalar 

kehanetini de getiriyor. Aziz 

Malachy’ye ithaf edilen 

kehanete göre, Papa silsilesi 

Latince 112 isimden oluşuyor. 

İşte bu liste, Papa II. Celestine’le 

başlayıp 16. Benedict’in 

halefi olacak Romalı 

Peter’le son buluyor. Kehanete 

göre Romalı Peter’ın Papalık 

koltuğuna oturmasıyla 

yedi tepeli şehir yok oluyor. 

Bugüne kadar kehanetlerin 

tümünün gerçekleştiğine 

inanılıyor. Tek eksikse, Romalı 

Peter’ın gelmesi. 

Papalık çok eski tarihlerden 

beri önemli bir kurum. Atılan 

her adım ya da söylenilen 

her söz kitlelerde geniş bir 

yankı uyandırıyor. Bunun bir 

dostluk ya da bir savaş çağrı- 

21

Avrupanın 

Marşları 

7 

Slovakya 

Yiğit KÖSEOĞLU 

Tarihler 1844’ü göstermekteydi. Avrupa’da milliyetçilik akımı batıdan doğuya doğru tüm hızıyla ilerliyordu. Biraz 

soluklanmak için durduğu Tatra dağlarının eteğinde Brastislava’dan Levoča’ya doğru Slovak milliyetçisi 

öğretmenlerini desteklemek için ilerleyen bir grup filoloji öğrencisinin kalp atışlarını arttırdığından habersizdi. Bu 

genç grubun üyelerinden biri olan Janko Matúška (1821-1877) Tatra dağlarına doğru gözlerini dikti. Yaşadığı topraklar 

karşısında yükselen kocaman dağ misali aşılması güç sorunlarla boğuşuyordu. Eskiyi yıkmak, dağ gibiydi! 

Ruhundan şu sözler döküldü birden: 

Yıldırımlar Tatralar’ın üzerinde, 

Gök vahşice gürlüyor. 

Kardeşlerim, bırakın durduralım onları, 

Sonra hepsi kaybolacak, dirilecek Slovaklar. 

Bu Slovakya bizim! 

Uzun zamandır uyuyan. 

Ama yıldırımlar alazlanmakta, 

Uyandırmakta Slovakya’yı uykusundan. 

Matúška o anda ihtimal “Nad Tatrou sa blýska” (yıldırımlar Tatralar’ın üzerinde) isimli şiirinin bir gün tüm Slovaklar tarafından 

hep birlikte söyleneceğini aklının ucundan geçirmemekteydi. Matúška bu sözleri yakın arkadaşı Jozef 

Podhradský (1823-1915) tarafından gelen bir öneriyle geleneksel bir Slovak halk ezgisine uyumlu şekilde kaleme almıştı 

-bu ezginin ismiyse “Kopala Studienku” idi ve Slovakçada “kadın bir kuyu kazıyordu” anlamına gelmekteydi. Böylece 

ezgi ve sözler milliyetçi kesim tarafından benimsendi, yavaş yavaş tüm coğrafyaya yayıldı. 

13 Aralık 1918’de Çekoslovakya bağımsızlığını ilan etti. Çekler ve Slovaklar “anlaşmalı boşanana” kadar tek bir bayrak 

altında toplanmışlardı. Karma iki ulusun oluşturduğu bu devletin marşı da karmaydı. “Kde domov můj?” (Evim 

nerede?) adlı marşın ilk kıtasındaki sözler Çeklerin, ikinci kıtasındaki sözlerse Slovakların bugünkü marşının ilk kıtasından 

oluşmaktaydı. Bu marş 1993’e kadar beraberce okundu. 1993’te iki devlet birbirinden ayrıldı ve Slovaklar marşın 

müziği olarak geleneksel ezgiyi kabul ederken, marşın sözleri Matúška’nın eserinin birinci ve ikinci kıtaları olmak 

üzere kabul edildi.

BASINDA TÜRKİYE - AB 

İLİŞKİLERİNİN 50 YILI 

17 Şubat 2004'te Hürriyet gazetesinde yayınlanan bu haber, 

ATAUM bünyesinde hazırlanan “Basında Türkiye-AB İlişkilerinin 50 Yılı“ (ed. Erdem Denk) başlıklı kitaptan alınmıştır. 

Türkiye-AB ilişkileri, çeşitli iniş-çıkışlara rağmen tarafların bir şekilde sürdürmekte kararlı göründükleri ve somut 

gelişmelerin çok ötesinde anlam yükledikleri bir süreç. Bu 50 yıllık sürecin kimisi unutulan kimisi de belleklerde yer eden 

halkalarının basının farklı kanatları tarafından nasıl haberleştirildiği de önemli. Zira yazılı basın, sadece tarihsel gelişmeleri 

bir bütünlük içinde değerlendirmek ve siyasal süreçlerin izini sürmek açısından değil, ilgili gelişmelerin yaşandıkları andaki 

algılanış ve yansıtılış şekillerini tespit etmek açısından da ziyadesiyle “öğretici” olabilir. Farklı dönemlerde farklı gelişmeler 

konusunda Türkiye’de oluşan farklı algıları çarpıcı bir şekilde tespit etme olanağı yaratacağı için...

Avrupa 

Gündemi... 


e-bülten 

ATAUM-BİM (2013) 

bulmak isteyene not: 

sadece elektronik posta kutusunda bulunur...

SayÄ± 53 Mart 2013 - ATAUM - Ankara Ãniversitesi

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

SayÄ± 53 Mart 2013 - ATAUM - Ankara Ãniversitesi