Download (8Mb) - Suleyman Demirel University Research Repository

24
oluşturduğu görünümdür. Kısaca hukukçulara göre tasarım, bir ürün veya bir ürün
parçasının görünümüdür 61 .
554 sayılı endüstriyel tasarımların korunmasına ilişkin KHK’de tasarım, bir
ürünün tümü veya bir parçası veya üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk,
doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya
özelliklerinin oluşturduğu bütünü, ifade eder. KHK’nin 12. maddesi gereğince
tescilli tasarımların koruma süresi başvuru tarihinden itibaren 5 yıldır. Anılan süre
beşer yıllık dönemler halinde yenilenmek üzere toplam 25 yıla kadar uzatılır 62 .
1.4.4. Markalar ve Diğer Ayırt Edici İşaretler
Ticaret erbabı, bazen kendilerini bazen de ürün ve hizmetlerini başkalarından
ayırt etmek için birtakım ayırt edici ad ve işaretler kullanır. Bu tanıtıcı işaretler
günlük yaşamımızda farklı şekillerde ortaya çıkar. Tanıtıcı işaretler, adlar veya
tanıtıcı unsurlar olarak da nitelenen ayırt edici ad ve işaretler kişinin adını, tüzel
kişinin unvanını, bir ürün veya hizmetin orijinini (kaynağını) tanıtan işaretlerdir. Bu
bağlamda ürün ve hizmetleri ayırt etmeye yarayan kişi adları, sözcükler, sayılar,
harfler, şekiller, sloganlar, işaretler, amblemler, emtia ve ambalaj biçimleri tanıtıcı
unsurlardandır. Bu işaretler tanıtıcı nitelikleri sebebiyle korunurlar. Bunlar kural
olarak fikri ürün olmadıkları gibi, bu işaretlerde yenilik unsuru da aranmaz. Ancak
bunlar aynı zamanda özgün ise ayırt edici işaret olarak korumanın yanında; eser ya
da tasarım mevzuatıyla da korunmalarına bir engel bulunmamaktadır (Kümülatif
Koruma İlkesi). Örneğin, bir firmanın markasını oluşturan bir grafik tasarımı aynı
zamanda güzel sanat eseri niteliği taşıyorsa marka korumasının yanında, FSEK’e
göre eser olarak da korunur. Böyle bir tasarım marka, tasarım ve FSEK’in koruma
şartlarını ayrı ayrı taşıyorsa hak sahibi bu sayılan mevzuatın her üçüne de
dayanabilecektir. Ayırt edici ad ve işaretlerde markalar, ticaret unvanları ve işletme
adları ön plana çıkmaktadır.
61 SULUK, a.g.e., ss. 32-33.
62 Türk Patent Enstitüsü, Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde
Kararname, , (24.02.2008).