Modul 3. Elektron hökümeti ulanmak

amala aşyrdy. Taslamanyň maksady ähli ÝHE-laryna gowy we has çalt hökümet
hyzmatlaryny bermegi üpjün etmek üçin kompýuterleşdirilmek boýunça olaryň
tagallalarynda kömek bermekden ybaratdy. Taslama ähli ÝHE-ler üçin websaýtlary
işläp düzmegi we olary elektron hökümetiň goşundylary bilen üpjün
etmegi öz içine alýar, hususan-da, gozgalmaýan emlägiň salgyt ulgamy bilen
(eRPTS), biznesi alyp barmaga rugsatnamalary we ygtyýarnamalary bermegiň
ulgamy bilen (eBPLS) we hazynanyň işini dolandyryş ulgamy bilen (eTOMS).
Taslama ÝHE-leriň 99,5 göteriminiň öz hususy saýtlaryny işläp düzmegini
üstünlik bilen gazandy. Emma bu saýtlaryň käbirleri olaryň 2002-nji ýylda
döredilen pursadyndan başlap täzelenmediler, saýtlaryň köpüsi ÝHE-ler barada
diňe standart informasiýany berýärler (meselem, taryhy, topografiýany, dolandyryş
edaralarynyň düzümini) we elektron hökümetiň haýsy hem bolsa bir hyzmatyny
bermeýärler.
Ondan başga-da, ÝHE-leriň hiç birisi hem 2005-nji ýylda e-LGU taslamasy
tamamlanan wagtynda eRPTS-i doly işe goýbermediler. Tenderiň ýeňijisine pilot
oblastlarynyň birinde eRPTS-i işläp düzmegi we diklemegi tabşyrmak göz öňünde
tutulýardy, şol bir wagtda bolsa MHM ulgamy beýleki ÝHE-larynda diklemek
bilen meşgul bolardy. Emma, ulgam işlenilip düzülendäki dürli problemalardan
başga-da, programma üpjünçiligini düzlemek, maglumatlar bazalaryny gurmak,
işgärler düzümini okatmak boýunça ÝHE-leriň çekmeli goşmaça çykdajylar
netijede ornaşdyrmakda togtamaklyga getirdi. Dogrusyny aýdanyňda, her ÝHE
öz eRPTS ulgamyny mugt alýan wagtynda, doly funksional ulgama eýe
bolmaklyk mugt bolup çykmady.
e-LGU taslamasyny ýerine ýetirmek merkezleşdirilendi we ýokardan
aşaklygyna ýerine ýetirilýärdi. Bu aşakdakylar barada şaýatlyk edýär: (1) hostingi
we websaýtlaryň mazmuny üçin gözegçiligi üpjün etmek ÝHE-lerde düýp
tutmady; (2) ÝHE-ler üçin IKT goşundylaryny saýlap almak girdejileri almagyň
üç ulgamy bilen çäklendirilendi; hem-de (3) işlenilip düzülen ulgam üçin işläp
düzüjileriň jemgyýetçiligi däl-de, şertnama boýunça hakyna tutulan diňe bir işläp
düzüji jogapkär boldy.
Eger-de, onda kontente has uly gözegçilik ÝHE-e berlen we Internedi
ulanmakdan artykmaçlyklara üns bermek bilen işlenilip düzülmeklige köp
resurslar jemlenen bolanda, durmuşa geçirmegiň prosesine has köp gatnaşyjylar
goşylyşanda, taslamanyň netijeleriniň başgaça bolmagy has ähtimaldy. Ondan
başga-da, ÝHE we beýleki guramalar elektron hökümetiň degişli goşundylaryny
taslamalaşdyrmaklyga we işlenlip düzülmegine çekilip bilnerdiler, şol bir wagtda
bolsa umumymilli edara ÝHE-ler arasynda maglumatyň alyş-çalşygyny üpjün
etmek maksady bilen maglumatlar bazasynyň arhitekturasy üçin bitewi
standartlary işläp düzerdi.
82 Modul 3: Elektron hökümeti ulanmak