Modul 3. Elektron hökümeti ulanmak
Modul 3. Elektron hökümeti ulanmak
Modul 3. Elektron hökümeti ulanmak
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>3.</strong><strong>3.</strong> Hökümet-hökümete (G2G): hökümetiň işiniň innowasion ýoly<br />
Toplumlaýyn maliýe ulgamy 30<br />
1980-nji ýyllaryň başynda maliýe bazarlarynyň has köp liberallaşdyrylmagy<br />
we globallaşmagy netijesinde ýerli maliýe edaralarynyň arasynda konkurensiýa<br />
güýçlendi, girdejililik bolsa pese gaçdy. Bu problemany çözmek we halkara<br />
bazarlarynda konkurensiýa ukyplylygy ýokarlandyrmak üçin transaksiýalar<br />
proseduralaryny täzeden gurmaga we sarp edijilere hyzmat bermegiň has ýokary<br />
hilini üpjün etmäge mümkinçilik berýän maliýe informasion torunyň gerekligi<br />
barada sorag galdyryldy.<br />
1970-nji ýyllaryň ortalaryndan 1985-nji ýyla çenli Koreýa Respublikasynda<br />
ýerli banklar kompýuter ulgamlaryny ornaşdyrdylar we öz ştab-kwartiralaryny we<br />
şahamçalaryny tor bilen birikdirdiler. Umumymilli esasy informasion ulgamy<br />
döretmek boýunça taslamanyň düzüm bölegi hökmünde 1980-nji ýyllaryň başynda<br />
bankara informasion maliýe ulgamy ýaýbaňlandyryldy, bu müşderilere bankara<br />
maliýe operasiýalaryny ulanmaga mümkinçilik berdi. Bankara informasion maliýe<br />
ulgamy 1992-1996-njy ýyllarda döwrebaplaşdyryldy, bu oňa banklara degişli<br />
bolmadyk şu strukturalara birleşmäge mümkinçilik berdi: gymmat bahaly<br />
kagyzlar bilen işleýän firmalar, ätiýaçlandyryş kompaniýalary we innowasion<br />
banklar. Firmalar üçin bank hyzmatlary we öýlerden alyp bolýan bank hyzmatlary<br />
1994-nji ýylda işe goýberildiler. 1997-nji ýyldan başlap banklara degişli<br />
bolmadyk maliýe guramalarynyň informasion maliýe ulgamy hem işe goýberildi,<br />
ol banklary, gymmat bahaly kagyzlar bilen işleýän firmalary, ätiýaçlandyryş<br />
kompaniýalaryny we maýa goýum banklaryny öz içine almak bilen, ähli maliýe<br />
edaralaryny birleşdirmek üçin esas goýdy.<br />
Döwlet maliýe dolandyryşy sektorynda dürli döwlet edaralarynda özbaşdak<br />
hereket edýän ähli maliýe informasion ulgamlaryny birikdirmek gerekdi. Bu<br />
toplumlaýyn maliýe ulgamy NAFIS (Surat 16) adyny aldy.<br />
Surat 16. Koreýa hökümetiniň maliýe reformasynyň hereketlendiriji güýji<br />
(Çeşme: So Bong Ýu, Koreýanyň elektron hökümeti:<br />
Biz ony nähili işläp düzüpdik (KADO prezentasiýasy), 16,<br />
https://www.kado.or.kr/koil/bbs/board_view.asp?config_code=362&offset=0&<br />
board_code=3246)<br />
30<br />
Bu bölümçe şu işden alyndy: Milli Kompýuterleşdirmek Agentligi, e-Hökümet Koreýada (2002),<br />
http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/APCITY/UNPAN023905.pdf.<br />
76 <strong>Modul</strong> 3: <strong>Elektron</strong> hökümeti <strong>ulanmak</strong>
Change language