Bölüm 8.

AR-GE POLİTİKALARI VE AR-GE DESTEK PROGRAMLARI
8
BÖLÜM
için de B-endeksi değeri 1 olarak hesaplanmıştır, yani bu uygulamanın AR-GE faaliyetlerini
teşvik edici etkisi çok önemli değildir. (TİDEB’in hakemliğini yaptığı vergi ertelemesi
uygulaması için 1997’de toplam 29 firma başvurmuştur.) Vergi ertelemesinin etkileri bu
değerlendirme çalışmasında ele alınmamıştır.
8.3. AR-GE desteği alan firmaların özellikleri
TİDEB ve TTGV’den destek alan firmalar veri seti, DİE AR-GE anketi kapsamında olan
firmaların veri seti ile karşılaştırıldığında, destek alan firmaların bir kısmının AR-GE anketi
kapsamında olmadığı görülmüştür (Tablo 8.11). AR-GE anketi kapsamında olan destek alan
firma oranı 1995-96’da yaklaşık %70 olmasına karşın bu oran 1997 ve özellikle 1998’de
düşmüştür (1998’de %50’den daha az). Destek alan bazı firmaların AR-GE anketi kapsamında
olmamasının üç nedeni vardır. İlk olarak, AR-GE anketi kapsamına sadece AR-GE birimi olan
işyerleri alınmaktadır 4 , fakat TİDEB ve TTGV desteklerinden yararlanabilmek için böyle bir
koşul yoktur. İkinci olarak, bu çalışmada imalat sanayiinde AR-GE faaliyetleri incelendiği için
kullanılan AR-GE veri seti sadece bu sektördeki işyerlerini içermektedir, fakat destek alan
firmaların bir kısmı hizmet sektöründe sınıflandırılmaktadır. Son olarak, AR-GE yapan bazı
firmalar, özellikle yeni firmalar, anket kapsamına belirli bir gecikme ile alınabilmektedir. Bu
gecikmenin etkisi özellikle son yıllarda AR-GE faaliyetinde bulunan firmaların artmasıyla
birlikte daha fazla olabilecektir.
Değerlendirme çalışması kapsamında firmaların destek almadan önceki nitelik ve
performanslarına ilişkin veri kullanılması gerekmektedir. Ayrıca, bir kontrol grubu olarak, AR-
GE faaliyetinde bulunmayan firmaların da göz önüne alınması zorunludur. Kullanılan verilerde
sürekliliği sağlamak amacıyla sanayi veri setinde 25 ve daha fazla kişi çalıştıran işyerleri
alınmıştır. Bu durumda destek alan firmaların veri seti sanayi ve AR-GE veri setleri ile
birleştirildiğinde, her iki veri setinde de yer alan desteklenen firma sayısı biraz daha
azalmaktadır. Karşılaştırma yapılabilmesi amacıyla Tablo 8.11’da AR-GE anketi kapsamında
bulunan ve destek alan firmalara ilişkin destek verileri sunulmuştur. Tablo 8.12 ve 8.13’de
4 DİE anketinde AR-GE “araştırma ve deneysel geliştirme, toplum, kültür ve insan bilgisini de içeren bilgi
birikimini arttırmak ve bunu yeni uygulamalarda kullanmak için yapılan düzenli, yaratıcı çalışmalar” olarak
167