Bölüm 8.

AR-GE POLİTİKALARI VE AR-GE DESTEK PROGRAMLARI
8
BÖLÜM
göstermektedir. Destek programlarının AR-GE harcamalarına etkisi ekonometrik yöntemler
kullanılarak daha kapsamlı bir şekilde Bölüm 8.6’da incelenecektir.
AR-GE projesi sonuçlarının endüstriyel uygulamaya geçme oranı yüksektir. TİDEB desteği alan
firmaların %83’ü ve TTGV desteğei alanların %88’i proje sonucunda bir endüstriyel uygulama
beklemektedir (Tablo 8.28). Endüstriyel uygulama açısından büyük ve küçük işyerleri arasında
önemli bir farklılık bulunmamaktadır. EUREKA projelerinde ticari uygulama oranının %74
olduğu göz önüne alındığında (EUREKA, 1999), TİDEB ve TTGV projelerindeki oranın
oldukça yüksek olduğu görülmektedir. Endüstriyel uygulama için gerekli ek kaynakların (yeni
AR-GE, yatırım, eğitim, vb) miktarı da önemli boyutlardadır. TİDEB projelerinde ortalama
894,000 dolar ve TTGV projelerinde 1,237,000 dolarlık ek kaynağa ihtiyaç duyulmaktadır. Ek
kaynak miktarı büyük boy işyerleri ile KOBİ’ler arasında önemli bir farklılık göstermektedir.
KOBİ’lerin endüstriyel uygulama için ek kaynak ihtiyacı, TİDEB ve TTGV projelerinde
sırasıyla, 622,000 ve 570,000 dolar olurken, büyük boy işyerlerinde 1,142,000 ve 2,105,000
dolara gereksinim duyulmaktadır (Tablo 8.28). Desteklenen AR-GE projesi sonucu firmaların
çoğunluğu yeni makina ve ekipmana yatırım yapacaklarını öne sürmektedir (Tablo 8.29).
Yatırım yapacağını belirten firmalarda yeni yatırım miktarı TİDEB projelerinde 2,583,000 ve
TTGV projelerinde 1,555,000 dolardır. Bu sayılar doğal olarak firmaların genel tahminlerini
yansıtmaktadır, fakat beklenen yatırım düzeyleri konusunda genel bir izlenim verebilmektedir.
Bu verilere göre, AR-GE faaliyetlerinin sonuçlarının ticarileşmesi aşamasında ek kaynak
ihtiyacı önemli boyutlarda olmaktadır.
Desteklenen AR-GE projelerinin amaçları ve bu amaçların gerçekleşme düzeyleri Şekil 8.1
ve 8.2’de gözükmekteir. TİDEB projelerinde en yaygın amaç “yeni ürün geliştirilmesi”ni
(%64), “yeni bilgi ve beceri geliştirilmesi” (%39) ve “yeni piyasalara açılmak” (%37)
izlemektedir. Bu amaçların gerçekleştirilme düzeyi de oldukça yüksektir (sırasıyla %65, %44 ve
%32). TTGV projelerinde de bu üç amaç en yaygın amaçlardır (sırasıyla, %83, %49 ve %49).
Bu amaçlara ek olarak “yeni proseslerin geliştirilmesi” (%39), “üniversiteler ve/veya araştırma
merkezleri ile ilişkilerin kurulması veya mevcut ilişkilerin geliştirilmesi” (%37), “bilimsel
yayınlar” (%37) ve “prototip geliştirme veya pilot tesis kurulması” (%34) da önemli oranda
seçilen amaçlar arasındadır. Bu amaçların gerçekleşme oranları da oldukça yüksektir (yeni ürün
175