Turkish Journal of Social Research - Eski Sayılar - Türkiye Sosyal ...

Hasan TÜZEN
cede gayri adil dağılımına mani olabildiği nispette cemiyette sosyal
tatminsizliği azaltır. 5.Yüksek ücret, kısa iş müddeti ve iş şartları
uğrundaki mücadelesiyle işçilerin fiziki sağlık ve eğitim şartlarını
içerir (1975:439-40) demektedir.
Sendikalar Kanunun III.maddesi ise, işçi ve işveren sendikaları
ile ilgilidir. İşçi sendikaları, iş kolu esasına göre bir iş kolunda
ve Türkiye çapında faaliyette bulunmak amacı ile bu işkolundaki
iş yerlerinde çalışan işçiler tarafından kurulur. İşveren sendikaları
ise, işkolu esasına göre bir işkolunda ve Türkiye çapında faaliyette
bulunmak amacı ile bu iş kolundaki işverenler tarafından kurulur.
Kanunun II.maddesinin son paragraflarında ise sendika ve konfederasyon
tanımları yapılmaktadır. Buna göre, sendika; işçilerin veya
işverenlerin çalışma ilişkilerinde, ortak ekonomik ve sosyal hak ve
menfaatlerini korumak ve geliştirmek için meydana getirdikleri tüzel
kişiliğe sahip üst kuruluşlardır. Aynı madde içinde işveren tarifi
de, “işçi sayılan kimseleri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye ve
tüzel kişiliği olmayan kamu kuruluşları” olarak ifade edilmektedir.
Yeni Kanundaki ifadelerden anlaşılacağı üzere sendikalar işkolu temeline
göre kurulmakta ve bugün 28 işkolunda sendikal faaliyetler
sürdürülmektedir. Bu 28 işkolunda toplam işçi sayısı 4 537 544 olup,
bunların 2 580 927’ si sendikalara üyedir. Buna göre Ocak 2001 yılı
itibariyle Türkiye genelinde sendikalaşma oranı %56.87’dir (İş Hukuku
ve İktisat 2001:87). Ayrıca 33 sendika ile Türk-İş, 7 sendika
ile Hak-İş ve 22 sendika ile DİSK, konfederasyon olarak varlıklarını
sürdürürlerken, 33 tane de bağımsız sendika, görevlerini yapmaya
çalışmaktadırlar.
2822 sayılı Toplu - İş sözleşmesi, grev ve lokavt Kanunun
amacı, işçilerin ve işverenlerin karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal
durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek üzere, toplu iş sözleşmesi
yapmalarının, uyuşmazlıkları barışçı yollarla çözümlemelerinin
ve grev ve lokavtın esaslarını ve usullerini tespit etmektir” biçiminde
I.maddede açıklanmıştır. II.madde de ise, toplu iş sözleşmesi
tarif edilmektedir. Toplu iş sözleşmesi, hizmet akdinin yapılması,
muhtevası ve sona ermesi ile ilgili hususları düzenlemek üzere, işçi
sendikası ile işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren
arasında yapılan sözleşmedir. 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev
92 TSA / Yıl: 11, S: 2, Ağustos 2007