Turkish Journal of Social Research - Eski Sayılar - Türkiye Sosyal ...

Sendikacılık, Ahilik ve Teori Z
şartları ve dinlenme hakkı ile ilgili olan 50. maddesinde, “kimse, yaşına,
cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz. Küçükler
ve kadınlar ile bedeni ve ruhi yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından
özel olarak korunurlar. Dinlenmek, çalışanların hakkıdır.
Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları
kanunla düzenlenir” denmektedir.
Sendika kurma hakkı ise, Anayasanın 51. maddesinde yer almaktadır.
“İşçiler ve İşverenler, üyelerin çalışma ilişkilerinde, ekonomik
ve sosyal, hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için
önceden izin almaksızın sendikalar ve üst kuruluşlar kurma hakkına
sahiptirler”. Anayasanın 52. maddesinde ise Sendikal faaliyetlere bir
sınır çizilmekte ve “sendikalar, 13.maddede sayılan genel sınırlamalara
aykırı hareket edemeyecekleri gibi, siyasi amaç güdemezler,
siyasi faaliyette bulunamazlar, siyasi partilerden destek göremezler
ve onlara destek olamazlar; derneklerle, kamu kurumu niteliğindeki
meslek kuruluşları ve vakıflarla, bu amaçlarla ortak hareket edemezler
denmektedir.
Görüldüğü gibi 1982 Anayasasında, çalışma hayatı ile ilgili
hükümler veya işçi – işveren ilişkileri ve sendikal faaliyetler, özellikle
siyaset yasağı üzerine bina edilmiş ve siyasi kombinasyonlarda
bulunmamak, temel ilke olarak benimsetilmiştir.05.05.1982 tarihinde
kabul edilmiş ve 07.05.1983 tarih ve 18040 sayılı Remi Gazete’
de yayınlanmış olan 2821 sayılı Sendikalar Kanunun I.maddesi kanunun
amacını açıklamaktadır. Buna göre kanunun amacı, çalışma
ilişkilerinde ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerin korunması ve
geliştirilmesi için işçiler ve işverenler tarafından meydana getirilen
sendikalar ile konfederasyonların kuruluşu, teşkilatı, faaliyeti ve denetlenmesi
esaslarını düzenlemektedir.
Aynı kanunun II.maddesinde ise “işçi” tarif edilmektedir;
“Hizmet akdine dayanarak çalışanlar.” Nitekim, sendikaların çalışmaları
konusunda Zaim; 1.Çeşitli koruyucu kontrol tedbirleri ile işçinin
güvenliğinin arttırır. 2.İşçi İşveren arasında şuurlu bir işbirliği
meydana getirir. 3.İşçiye mesleki statü, şeref ve aidiyet duygusu ve
teşkilatlı işgücünün bir üyesi olmak sıfatını kazandırır. 4.İşçilerin
refah ve güveliğini arttırabildiği ve dolaylı da olsa gelirin aşırı dere-
TSA / Yıl: 11, S: 2, Ağustos 2007 91