Turkish Journal of Social Research - Eski Sayılar - Türkiye Sosyal ...

Şahin ORUÇ
siz büyüyüp böyle mal satmaya başlayınca o malın değeri kaç kuruş
ise o kadar para isteyeceksiniz öyle değil mi
Öğrenci- (Hep birden) Evet öğretmenim.
Öğretmen- Siz, böyle doğru söyleyerek mal satmaya başlayınca
sizi herkes sever, aman ne iyi adam hiç yalan söylemiyor diyerek
herkes sizin dükkânınıza mal almak için koşar. Sizde çok para kazanırsınız.
Bir de doğru söylediğinizden dolayı herkesin sizin dükkâna
geldiğini gören diğer satıcılar, bak bu çocuk doğru söylüyor,
aldatmak için fazla para istemiyor. Yani yalan söylemiyor. Bir malı
kaça almışsa biraz fazlasına satıyor. Bizde böyle doğru söyleyelim
ki, bizim dükkâna da gelsinler, bizimle alışveriş etsinler, diyerek o
kötü huylu satıcılar da o huylarından vazgeçerler. Fakat Örneğin; bir
çorabı siz üç kuruşa aldınızsa, yine onu üç kuruşa satabilir misiniz
Öğrenci- Öğretmenim, biraz önce söylediniz ya, eğer satıcılar
bir mendili kaç paraya almışlarsa o kadar paraya satamazlar. Satarlarsa
ne kazanırlar.
Diğer bir öğrenci- Kendisi ne yiyecek
Öğretmen- Aferin çocuklarım, bu sözlerinizden çok memnun
oldum. İyi dikkat etmişsiniz. Az önce de size söylemiştim. Eğer dükkânda
mal satan adamlar bir malı kaç kuruşa aldılar ise o kadar paraya
o malı başkasına veremezler. Çünkü o adamların dükkânlarında
hizmetçiler vardır. Onlara aylık verecek, çoğunun da dükkân kendisinin
malı değildir. Dükkân sahibine de kira verecek, kendi çocuklarına
da yiyecek götürecek, onun için bir malı kaç kuruşa almışsa onu
biraz fazla para ile satmalı ki, bu adamlara vereceği parayı çıkarsın,
yoksa böyle yapmayıp da bu adamlara vereceği parayı cebinden verirse,
sonra parası kalır mı Siz söyleyiniz (36).
Öğrenci(36)- Öğretmenim, sonra parası kalmaz! Ne kadar parası
varsa biter.
Öğretmen- Evet oğullarım böyle adama “zarar” etmiş derler.
Yani her gün böyle cebinden para ekleye ekleye bir gün gelir ki cebinde,
hiç parası kalmaz. Sonra böyle adamın yüzüne kimse bakmaz,
malları da bite, artık satacak hiçbir şeyi kalmaz. Parası da yoksa tekrar
mal alsın da satsın. Böyle adamı kimse sevmez. Eğer o malları
satan adam sizin gibi akıllı ise kaç paraya almışsa biraz fazlasına
satar. O paradan bir miktarını hizmetçilerine, dükkân sahibine verir.
160 TSA / Yıl: 11, S: 2, Ağustos 2007