Turkish Journal of Social Research - Eski Sayılar - Türkiye Sosyal ...

Turkish Journal of Social Research - Eski Sayılar - Türkiye Sosyal ... Turkish Journal of Social Research - Eski Sayılar - Türkiye Sosyal ...

dokuman.tsadergisi.org
from dokuman.tsadergisi.org More from this publisher
07.02.2015 Views

Hilmi DEMİRKAYA / Halil TOKCAN analysis. Keywords: Geography, phenomenography, teacher candidate, climate, understanding. 1. GİRİŞ Ziraat, planlama, ulaşım, yerleşme, sulama gibi mekandan faydalanma ile alakalı hemen bütün hayati işler geniş ölçüde iklimle ilgilidir. Montesquieu’nün “İklim imparatorluğu, imparatorlukların birincisidir” sözü determinist ifadesine rağmen bir çok bakımdan yerindedir (Erinç, 1996:255). İnsan hayatında bu denli önemli olan iklim nedir İklim, oldukça geniş bir bölge içinde ve uzun yıllar boyunca değişmiyen hava koşullarına denir. Başka bir deyimle iklim kısa süreli günlük hava olaylarının uzun zaman içindeki ortalamasıdır (Erol, 1993:10). İklim, günlük hava durumu gözlemlerinin(meteorolojik verilerin), uzun yıllara dayanan ortalama sonucudur (Akkuş, 1998:35). Atalay (1998:125) ise iklimi herhangi bir yerde yıllık ve mevsimlik hava şartlarının uzun gözlemlemler sonucu belirlenen ortalama durumu olarak tanımlamaktadır. Öğretmen algılamasını geliştirmenin arkasındaki varsayım, öğretmenin öğretimi ile öğrencinin öğrenmesi arasındaki ilişki olarak görülmektedir. Bu varsayım “öğretim sürecinden sonra deney grubundaki öğrencilerin gelişimi, öğretim faktörünün etkisiyle ilişkilendirilir” olarak ifade eden Agelidou ve diğ., (2000:234)’nin araştırmalarında belirginleşmektedir. Cullingford (1996) genç insanların çevreyi yetişkinlerle aynı şekilde algılamadıklarını öne sürmektedir. Öğrenciler, çevreyi kendilerini etkileme şekillerine göre algılamaktadırlar. Örneğin; eğer çocukların yaşadıkları ortamda hava kirliliği varsa, çevreyi hava kirliliği olarak algılamaktadırlar. Bu çalışmalardan elde edilen bulgulardan da anlaşılacağı gibi, geleceğin yetişkinleri olan ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerini 106 TSA / Yıl: 11, S: 2, Ağustos 2007

Öğretmen Adaylarının İklim Kavramı Algılamaları: Fenomenografik Bir... eğitecek olan öğretmen adaylarının insan hayatının önemli bir parçası olan iklim kavramı algılamalarının ortaya çıkarılmasının önemli olduğu düşünülmektedir. Fenomenografi, nitel bir araştırma yaklaşımı olup, “İnsanların etraflarındaki dünyada yeralan fenomenlerle ilgili yaşantı, kavramsallaştırma, algılama ve farklı perspektiflerden algılamalarını çeşitli nitel yollarla bir yapı oluşturmalarını sağlayan bir yapıdır” şeklinde Marton (1986:31) tarafından tanımlanmıştır. Fenomenografi, gerçek olguyla ilişkili olabilecek olan bu kavramların doğruluk ya da gerçeğe uygunluğu konusunda herhangi bir yargıda bulunmaz (Marton, 1986:33). Fenomenografinin başlıca ilgi alanı, insanların kendi çevrelerindeki dünyada bağlamsallaştırdıkları fenomenin algılanması ya da anlamlandırılmasından haberdar olmaktır. Örneğin, 100 yıl önceki coğrafya öğretmenlerinin iklim yaşantısı tanımlamaları, günümüzdeki öğretmenlerin tanımlamalarından farklı olabilir. Farklı kültürel ortamlarda yaşamlarını sürdüren bireylerin iklim kavramını algılamaları da birbirinden farklı olacaktır. İnançlar, değerler, ahlakî değerler, kültür ve zaman herbir tanımlama kategorisinin sayı, özellik ve sınırlarını belirler (Marton, 1981). Tanımlama kategorileri, anlamlandırmanın benzerliklerini ve farklılıklarını ortaya koyan kavramların temel anlamını temsil eder ve bir fenomenin kaç farklı nitel yolla tanımlama, analiz ve algılanabileceğinin ana hatlarını ortaya koyarlar (McCosker ve diğ., 2003:2). Fenomenografi, genellemeye ulaşmaya çalışır ve bu yüzden bireyler ham materyallerden yaşantı elde ederlerken, tanımlama kategorileri birçok bireyin yaşantı farklılıklarından yararlanır. Alışılmış fenomenografi yöntemi, o anda hangi yaşantı tanımlama kategorilerinin oluşturulacağına yönelik görüşme ya da diğer yazılı materyallerin transkripti yoluyla işlevini yerine getirir (Bradbeer at al., 2004:19). Analiz bireysel yanıtlarla başlatılırken, incelenen bütün yanıt seti boyunca karşılaşılan yaşantı aralığındaki değişkenleri dikkate alır. Transkriptler defalarca, tekrar tekrar okunur. Bu durumda, tüm deneklerin tanımlamalarından ortaya çıkarılacak olan TSA / Yıl: 11, S: 2, Ağustos 2007 107

Hilmi DEMİRKAYA / Halil TOKCAN<br />

analysis.<br />

Keywords: Geography, phenomenography, teacher candidate,<br />

climate, understanding.<br />

1. GİRİŞ<br />

Ziraat, planlama, ulaşım, yerleşme, sulama gibi mekandan<br />

faydalanma ile alakalı hemen bütün hayati işler geniş ölçüde iklimle<br />

ilgilidir. Montesquieu’nün “İklim imparatorluğu, imparatorlukların<br />

birincisidir” sözü determinist ifadesine rağmen bir çok bakımdan<br />

yerindedir (Erinç, 1996:255).<br />

İnsan hayatında bu denli önemli olan iklim nedir<br />

İklim, oldukça geniş bir bölge içinde ve uzun yıllar boyunca<br />

değişmiyen hava koşullarına denir. Başka bir deyimle iklim kısa<br />

süreli günlük hava olaylarının uzun zaman içindeki ortalamasıdır<br />

(Erol, 1993:10).<br />

İklim, günlük hava durumu gözlemlerinin(meteorolojik verilerin),<br />

uzun yıllara dayanan ortalama sonucudur (Akkuş, 1998:35).<br />

Atalay (1998:125) ise iklimi herhangi bir yerde yıllık ve mevsimlik<br />

hava şartlarının uzun gözlemlemler sonucu belirlenen ortalama<br />

durumu olarak tanımlamaktadır.<br />

Öğretmen algılamasını geliştirmenin arkasındaki varsayım,<br />

öğretmenin öğretimi ile öğrencinin öğrenmesi arasındaki ilişki olarak<br />

görülmektedir. Bu varsayım “öğretim sürecinden sonra deney<br />

grubundaki öğrencilerin gelişimi, öğretim faktörünün etkisiyle ilişkilendirilir”<br />

olarak ifade eden Agelidou ve diğ., (2000:234)’nin araştırmalarında<br />

belirginleşmektedir.<br />

Cullingford (1996) genç insanların çevreyi yetişkinlerle aynı<br />

şekilde algılamadıklarını öne sürmektedir. Öğrenciler, çevreyi kendilerini<br />

etkileme şekillerine göre algılamaktadırlar. Örneğin; eğer<br />

çocukların yaşadıkları ortamda hava kirliliği varsa, çevreyi hava kirliliği<br />

olarak algılamaktadırlar.<br />

Bu çalışmalardan elde edilen bulgulardan da anlaşılacağı gibi,<br />

geleceğin yetişkinleri olan ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerini<br />

106 TSA / Yıl: 11, S: 2, Ağustos 2007

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!