"Dil gÃ¶lgesi"nde bir Åair - ElazÄ±Ä Ä°zzetpaÅa VakfÄ±

More documents

Recommendations

Info

evlidir. Tasavvuf tarihinde sufîlerin Müslüman olmayanlara karşı hoşgörü ile muamele ettiğine dair birçok örnek bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır: Bayezid-i Bistami’nin Mecusi olan (ateşe tapan, zerdüşt) bir komşusu ve bu komşunun süt emme çağında bir de çocuğu vardı. Bu Mecusi bir gün yolculuğa çıktı. Evlerini aydınlatacak bir şeyi bulunmadığı için çocuk ağlıyordu. Bayezid-i Bistami her gün bir çıra alıp komşusunun evine götürdü. Mecusi yolculuktan dönünce durumu haber alıp kendisinde değişiklikler hissetti. Bayezid’e karşı kalbinde bir sevgi hâsıl oldu ve: “Mademki o zâtın aydınlığı geldi, bizim kendi karanlığımızda yaşamamız uygun değildir.” deyip Bayezid-i Bistami’nin huzuruna gitti ve Müslüman oldu [24] . Hz. Mevlânâ’ya da nispet edilen fakat ondan daha önce yaşamış olan Ebu Said-i Ebu’l-Hayr’ın şiirleri arasında yer alan şu rubai meşhurdur: Yine gel, yine gel, ne olursan ol, yine gel, Kâfir, mecûsî, putperest olsan da yine gel, Bu bizim dergâhımız ümitsizlik dergâhı değildir, Yüz kere tevbeni bozmuş olsan da yine gel. [25] Anadolu sûfîlerinden Yunus Emre: Yetmiş iki millete birlig ile bakmayan Şer‘ ile evliyâsa hakîkatde ‘âsîdür. diyerek bütün insanlara (72 millete) aynı gözle bakmak gerektiğini ifade etmiş, böyle bakamayanların görünüşte evliya gibi olsalar bile aslında asi ve günahkâr olduklarını kaydetmiştir. İlk dönem sufîlerinden Mâlik b. Dinar’ın komşusu Yahudi idi. Bu kişi Mâlik b. Dinar’ın evinin duvarını tuvalet olarak kullanır ve bahçesini kirletirdi. Mâlik de her gün duvarını ve bahçesini temizlerdi. Bir gün komşusu Mâlik’e: “Bu necasetten rahatsız olmuyor musun” diye sordu. Mâlik: “Evet, rahatsız oluyorum ama temizliyorum.” dedi. Komşusu: “Bu sıkıntıyı niçin ve kim için çekiyorsun” diye sorunca, Mâlik: “Allah rızası için, çünkü Allah 24. Ferîdeddin Attâr, age. s. 176. 25. Ebû Sa‘îd-i Ebu’l-Hayr, Sühanân-ı Manzûm-i Ebû Sa‘îd-i Ebu’l-Hayr (nşr. Sa‘îd Nefîsî), Tahran 1334 hş./1955, s. 4 (rubâî no: 21). Rubâî’nin metni şöyledir: Bâz â bâz â her ânçi hestî bâz â/ Ger kâfir u gebr u but-perestî bâz â/ În dergeh-i mâ dergeh-i nevmîdî nîst/ Sad bâr eger tevbe şikestî bâz â. öfkesini yutup insanları affedenleri muttakilerden saymaktadır. [26] ” diye cevap verdi. Bunun üzerine Yahudi komşusu: “Ne güzel bir din! Allah dostu, Allah düşmanının sıkıntısına katlanıyor ve sabır ediyor.” dedi, Müslüman oldu [27] . Bu hikâyenin bir benzeri de İmam-ı A‘zam Ebu Hanife için anlatılır [28] . Mevlânâ Celâleddin Rûmî ve dostları sema ederlerken meclise bir sarhoş daldı ve sağa sola çarpıp meclistekileri rahatsız etmeye başladı. Oradaki müritler o sarhoşu azarlayınca Mevlânâ müritlerine mâni oldu ve: “Şarabı o içmiş ama sarhoş siz olmuşsunuz.” dedi. Müritler: “Bu adam Hristiyan’dır.” dediler. Mevlânâ: “Siz niye Allah’tan korkmuyorsunuz.” diye cevap verdi [29] . Bu menkıbelerden anlaşılmaktadır ki, gayrimüslimlere karşı hoşgörü ile yaklaşmak sufîlerin hayat felsefesi olmuştur. Ve bu hoşgörü, birçok gayrimüslimin İslamiyete girmesine de vesile olmuştur. Hoşgörünün bulunduğu yerde muhabbet ve ülfet olur. Gayrimüslimlerin İslama ısınması ve hidayete ermesinde en önemli unsurlardan biri de hoşgörü olmuştur. Hoşgörünün zıddı olan kabalık ve sertlik ise insanları küstürmek ve uzaklaştırmaktan başka işe yaramaz. Nitekim Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulur: “Şayet sen kaba, katı yürekli olsaydın, hiç şüphesiz etrafından dağılıp giderlerdi” (Âl-i İmrân, 3/159). Güzel söz, hoşgörü ve fedakârca davranışlar tarihte olduğu gibi bugün de insanların İslama yönelmesine sebep olmaktadır. Netice olarak Hoca Ahmed Yesevî’de ve onun bağlı bulunduğu tasavvuf kültüründe “sevgi ve hoşgörü” en temel kavramlardır. Bu iki kavramı yitiren toplumlar huzursuzluğa ve kargaşaya mahkûmdurlar. Diğer taraftan toplumda sevgi ve hoşgörüyü özümsemiş insanlar çoğaldıkça, huzur ve asayiş de artacaktır. Bu sebeple bütün felsefelerin eskiyip modasının geçebildiği dünyamızda, Hoca Ahmed Yesevî ve Mevlânâ gibi büyük mütefekkir sufîlerin hayat felsefesi ve ilkeleri eskimeden, hatta her zamankinden daha fazla önemi anlaşılarak devam etmekte ve insanlığa ışık tutmaktadır.■ 26. Âl-i İmrân, 3/134. 27. Ferîdeddin Attâr, age. s. 52. 28. Abdülvehhâb eş-Şa‘rânî, et-Tabakâtü’l-kübrâ, Kâhire 1374/1954, I, 54. 29. Ahmed Eflâkî, Menâkıbu’l-ârifîn (Frs. nşr. Tahsin Yazıcı), Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1976, I, 356. 28 eylül-ekim-kasım 2010
NECATİ KANTER Allah’ı bilerek anma, önce ilahî lezzetlenmeğe neden olur; sonra bu lezzet ilahî muhabbete çevrilir ki bu da manevi mutluluğun elde edilmiş olduğunun alametidir. Hikmet kuşağını sıkı sıkı beline sarmayan insan, dünyaya meyil ve muhabbetten kurtulamaz. Sayram’da Hz. Ali’nin oğlu Muhammet bin Hanefi neslinden gelenlere “Hace”, bu silsileye bağlı olanlara da “Hacegan” denilmekteydi. Ahmet Yesevi de Hacegan silsilesine bağlı olduğu için “Pir-i Türkistan Hace Ahmed-i Yesevi” namı ile anılmıştır. Batı Türkistan’daki Çimkent Şehrinin doğusunda bulunan Tarım Irmağına dökülen Şehriyar Nehrinin küçük bir kolu olan Sayram Kasabasında doğdu. Adı, Ahmet bin İbrahim bin İlyas olup, Pir-i Türkistan, Hazreti Türkistan, Hace Ahmet, Kul Hace Ahmet olarak anılır. Babası Hacı İbrahim’in nesebi Hz. Ali’nin oğlu Muhammet bin Hanefi’ye ulaşır. Soyu Hz. Fatma validemize dayanmadığı için Seyyid değil, Hace’dir. Annesi evliyadan Şeyh Musa’nın Ayşe isimli kızıdır. Bazı kaynaklarda onun Yesi’de bugünkü adıyla Türkmenistan’da doğduğu kaydedilmektedir. Doğum yılı kesin olarak bilinmemektedir. Ancak Yusuf el-Hamdemi’ye intisabı ve onun halifelerinden oluşu XI. Yüzyılın ikinci yarısında dünyaya geldiğini gösterir. Kerametleri ve menkıbeleriyle tanınmış evliya bir zat olan babası Şeyh İbrahim’in, Gevher Şehnaz adlı kızından sonra ikinci çocuğu olarak dünyaya gelen Ahmet Yesevi, önce annesini ardından da babasını kaybetti. 29 eylül-ekim-kasım 2010
Page 2 and 3: Muhterem Okurlar, Bu sayımızın b
Page 4 and 5: ederler yaza. Yaz mevsimini biraz d
Page 6 and 7: HİLMİ YAVUZ ile edebiyat üzerine
Page 8 and 9: ARMIN BURKHARDT* ile dil üzerine
Page 10 and 11: çizerek söylüyorum yabancı keli
Page 12 and 13: elbette karşıyım. Fakat burada
Page 14 and 15: şerefiyle hayatiyetini sürdürmek
Page 16 and 17: “işk yolu”, “işk makamı”
Page 18 and 19: Hz. Pîr-i Türkistan Ahmed Yesevî
Page 20 and 21: Çok ağlatıp âşıkı aşk elind
Page 22 and 23: Aşksız insan hayvan cinsi, bunu d
Page 24 and 25: Yani: Bin yıl ibadet etsen, ibadet
Page 26 and 27: 2) Hoca Ahmed Yesevî’de ve tasav
Page 30 and 31: Yesevi’nin İbrahim adlı bir oğ
Page 32 and 33: yaşayan göçebe halk kitlelerine
Page 34 and 35: MUSTAFA MİYASOĞLU Büyük devlet
Page 36 and 37: lı tarihçi haklı çıkarır: Kub
Page 38 and 39: BU ŞEHİR Bu şehir bir evliyalar
Page 40 and 41: kapı gıcırdayarak açıldı. Aya
Page 42 and 43: Dağlar var ara yerde ÜMİT FEHMİ
Page 44 and 45: GAZEL Budur senden niyâzım hâcet
Page 46 and 47: deniyet Taşkent, Semerkant, Buhara
Page 48 and 49: kışırsan siner. Yarışlarda kam
Page 50 and 51: min hazırlamıştır. Asya bozkır
Page 52 and 53: İHSAN YAŞA Türkülerin analizini
Page 54 and 55: Ağlamış gözyaşın silen olmam
Page 56 and 57: o yoksa her şey kötüdür. Bu tes
Page 58 and 59: Bazı sabahlar uykumuz kaçmış ve
Page 60 and 61: Leylâk kokulu bahçemiz İBRAHİM
Page 62 and 63: BÜKREŞ’TE EYLÜL Yine ünlem y
Page 64 and 65: “Sen süt iç dersen, kahve içer
Page 66 and 67: Turnadağı Savaşında mağlup ede
Page 68 and 69: Orhan Koloğlu ve "Oklu Kirpi"leri
Page 70 and 71: "Dil gölgesi"nde bir şair: Mehmet
Page 72 and 73: "Gel gitme gençliğim ömür bildi
Page 74 and 75: Kırım'ın ebedi sesi Cengiz Dağc
Page 76 and 77: kısa özgeçmişinden bahsetmek bi
Page 78 and 79:
KEMAL BATMAZ Şairlerin asıl yür
Page 80 and 81:
derinden etkilediğini dile getirdi
Page 82 and 83:
16.Uluslararası Bayburt Dede Korku
Page 84 and 85:
dikilmiş. Vali Bey’in tutuşturd
Page 86 and 87:
Yukarıda da yazdığımız gibi Ba
Page 88 and 89:
88 eylül-ekim-kasım 2010
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96:
show all

"Dil gÃ¶lgesi"nde bir Åair - ElazÄ±Ä Ä°zzetpaÅa VakfÄ±

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

"Dil gÃ¶lgesi"nde bir Åair - ElazÄ±Ä Ä°zzetpaÅa VakfÄ±