"Dil gölgesi"nde bir şair - Elazığ İzzetpaşa Vakfı

elbette karşıyım. Fakat burada şunu göz ardı etmemek
lazım. Amerika’nın teknik bir ülke olması
ve güçlü olması, beraberinde birçok kelimelerin
başka dillere girmesine neden olmaktadır.
Amerika’nın bu duruma yönelik bir programı
da olmayabilir. Fakat teknolojik kelimelerin çok
açık biçimde başka dillere girmesi kaçınılmaz
olmaktadır.
Göçmenlik meselesine de değinmek istiyorum.
Almanya’da yoğun olarak Türkler yaşıyor.
Onların dil uyumu meselesi var, karşılıklı dilsel
etkilenmeler kaçınılmaz oluyor. Türkçenin Almancaya
etkisi var mıdır
Amerika’ya giden bir İtalya’nın İngilizce öğrenmesi
gerekir. Almanya’daki Türkler yaygın
olarak Almancayı kullanıyor. Bu nedenle çok
yaygın olarak etkilendiğimiz söylenemez. Fakat
özellikle yemek kültürüne bağlı olarak çeşitli yemek
isimleri transfer ettik. Bu nedenle Türkiye’de
yemek yerken mönülerdeki yemekleri seçerken
çok zorluk çekmediğimi söyleyebilirim. Döner,
lahmacun ve köfte gibi… Türklerin bu anlamda
Almancaya etkileri söz konusu zannederim.
Almanya’da bir göçmen edebiyatı da oluştu.
Siz Almanca ürün veren Türk yazarlarını nasıl
buluyorsunuz
İkinci ve üçüncü jenerasyonda hemen hemen
Almancayı kendi anadilleri gibi konuşan Türkler
çoğunlukta. Onlar, o ülkeye elbette Türk gözüyle
bakıyorlar, değerlendiriyorlar. Açık söylemek gerekirse
çok takip edemedim Almanca yazan Türk
yazarlarını. Kabare yazan bir Türk yazarı olan
Serdar Sabuncu ile tanışmıştım. Almanya’daki
tecrübelerini anlatan birkaç kitap yazmıştı. Sahneye
koyduğu eserleri de çok ses getirdi. Kendi
bakış açısıyla bizi sunumu, kendimizi farklı
bir gözle görmemizi sağlıyor. Biz Almanlar için
bazı acı tecrübelerin olduğu metinleri okumaktan
kaçmamıza rağmen, bazı Türk yazarların değerlendirmeleri
bizim için önemli.
Bir Almanın, Türk edebiyatı söz konusu olduğunda
aklına ilk hangi şair ve yazar gelir
Orada yeterince Türk edebiyatı tanınıyor mu
Ben çok okuma imkânı bulamama rağmen
Orhan Pamuk’u biliyorum. Elbette ki birçok yazarın
da Almancaya girmesi ve tercüme edilmesi
gerekir. Biz Türklerle yaşıyoruz ama Türkiye’yi
tanımıyoruz. Sadece Orhan Pamuk’la kalmamalı.
Türkiye bu konuda gayret göstermeli, Türk yazarlarını
orada tanıtmalıdır. Edebiyat bir noktada
da farklı kültürleri tanımak demektir.
Almanya’da etnik gruplar var mıdır ve devlet
onların kendi dillerini kullanımlarına nasıl
bakıyor
Almanya’da birçok diyalekt de var, dil de
var. Bunlardan bir tanesi Zorbiş denen bir dildir.
Bunlar Alman kimliğine mensuptur ve Sırp kökenlidirler.
Lehçe ve Çekçeyi andıran bir dildir.
Sakson eyaletinde bir bölgede yaşamaktadırlar.
Danimarka kökenli bir grup da var Almanya’da
yaşayan. Bunlar Danimarkaca’ya yakın bir dil
kullanırlar. Daha buna pek çok örnek verebiliriz.
Kendi dillerinde eğitim görebiliyorlar mı
Böyle talepleri var mı
Bunlar kendi bölgelerinde kendi dillerini rahatça
konuşabilirler, ama okullarda Almanca ile
eğitim görmek zorundadırlar. Devlet okullarında
ancak kendi dilleri ile ilgili kurslar alabilirler.
Eğer Almanya’da yaşıyorsanız, Almanca ile
eğitim görmek zorundasınızdır. Çünkü bu kendi
hayatınızı kolaylaştıracaktır. Bu etnik grupların
kendi yararına olmaktadır.
Hocam sohbetiniz için teşekkür ederiz.
İlginiz için ben teşekkür ediyorum. ■
12
eylül-ekim-kasım
2010